Iileshomwa moka mwa za omayamukulo gomapulo ngoka ge li mokafo Onkalamwenyo yopaKriste niilonga yetu yokuuvitha
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
1-7 JANUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | JOB 32–33
Hekeleka mboka ya gwililwa po
it-1-E ep. 710
Elihu
Elihu ka li e na ontondo noka li ha mbweenga yalwe, omolwoondondo ndhoka ye na. Ngaashi Job, naye okwa li e shi kutya okwa shitwa montsi yevi nonokutya Omunankondoawike oye Omushiti gwe. Elihu ka li a hala okutilitha Job, ihe okwa popi naye e li kuume ke kashili, sho e mu tumbula kedhina, oshinima shoka Elifas, Bildad naSofar inaaya ninga. — Job 32:21, 22; 33:1, 6.
Tala ko aankundi ngaashi Jehova he ya tala ko
8 Otatu ka kala tu na olukeno, ngele otwa dhimbulukwa kutya aamwatate oya nkundipalekwa kuupyakadhi wontumba, ano tashi vulika kaaye na uukolele, ya polimana nenge haya kala naanegumbo mboka kaaye li moshili. Otashi vulika esiku limwe natse tu kale monkalo ya fa ndjoka. Manga Aaisraeli, mboka ya li oohepele naankundi muEgipiti inaaya ya mEvi lyEuvaneko, oya dhimbulukithwa kutya kaye na ‘okukukutikila aamwayina aathigona oomwenyo dhawo.’ Jehova okwa li a tegelela ya kwathele oohepele. — Deut. 15:7, 11; Lev. 25:35-38.
9 Otu na okukwathela aamwameme pambepo mboka ye li moonkalo oondhigu, pehala lyoku ya pa uusama nenge lyokukala twe ya limbililwa. (Job 33:6, 7; Mat. 7:1) Pashiholelwa, ngele omuhingi okwa mono oshiponga e ta falwa koshipangelo, mbela aapangi ohaye mu pula ngele oye e etitha oshiponga? Aawe, ohaye mu panga nziya. Sha faathana, uuna omwiitaali omukwetu a nkundipalekwa kuupyakadhi wontumba, shoka tu na okuninga tango, oku mu kwathela pambepo. — Lesha 1 Aatessalonika 5:14.
10 Ngele otwa dhiladhila nawa koonkalo dhaamwameme, otashi ke tu kwathela tu tale ko uunkundi wawo momukalo omuwanawa. Dhiladhila kaamwameme aakiintu mboka yi idhidhimikile okupatanekwa kuyaandjawo uule woomvula. Yamwe otashi vulika ya monike ya fa aankundi, ihe oye na eitaalo lya kola. Oho kala wu uvite ngiini, shampa wa mono omuvali he ya oye awike noyana kokugongala ethimbo alihe? Nenge aagundjuka mboka ya dhamenena moshili, nando ohaya thiminikwa kuyalwe kosikola? Ayehe mboka ya fa aankundi, ‘aayamba meitaalo’ ngaashi naanaa yalwe mboka ye li moonkalo oombwanawa. — Jak. 2:5.
Ethimbo lini lyo opala okupopya?
17 Omulumentu omutine ngoka a li a talele po Job, oElihu, omupambele gwaAbraham. Okwa kala a pulakena, sho Job naalumentu yatatu taya popi. Okwa li lela a gandja eitulomo kwaashoka ya li taya popi, molwaashoka okwa li a vulu okugandja omayele omawanawa noge li paushili, ngoka ga kwathele Job a lundulule okudhiladhila kwe. (Job 33:1, 6, 17) Shoka sha li sha simanenena kuElihu, okusimanekitha Jehova, ihe haye mwene nenge omuntu gulwe. (Job 32:21, 22; 37:23, 24) Oshiholelwa shaElihu otashi tu longo kutya opu na ethimbo lyokumwena nethimbo lyokupulakena. (Jak. 1:19) Otwa ilonga wo kutya uuna tatu gandja omayele, shoka sha simanenena, okusimanekitha Jehova, ihe hatse yene.
18 Otatu vulu okuulika kutya otwa lenga omagano gokupopya, mokulandula omayele gOmbiimbeli kombinga yethimbo ndyoka tu na okupopya nankene tu na oku shi ninga. Omukwaniilwa omunandunge, Salomo, okwa li a nwethwa mo a nyole ta ti: “Oohapu tadhi popiwa pethimbo lyo opala, odho iiyapula yoshingoli moshiyaha shoshisiliveli.” (Omayel. 25:11) Ngele otwa kala hatu pulakene neitulomo kwaashoka yalwe taya ti nokukala hatu dhiladhila manga inaatu popya, oohapu dhetu otadhi vulu okukala dha fa omayapula ngoka goshingoli, ano ge na ongushu nomawanawa. Kungawo, nonando ohatu popi kashona nenge unene, oohapu dhetu otadhi ka tunga yalwe notatu ka nyanyudha wo Jehova. (Omayel. 23:15; Ef. 4:29) Nguka ogwo omukalo dhingi moka tatu vulu okuulika kutya otwa pandula omagano ngaka ga za kuKalunga.
Omaliko gomOmbiimbeli
Tsikila nokuhedha popepi naJehova
10 Oshi li pandunge okukala tu na ko nasha neholokopo lyetu. Ihe ngele omimvo dhetu odha ya, katu na okukala hatu holeke iinima ayihe mbyoka hayi ya po, sho omuntu to kulupa. Iinima mbyoka otayi vulu okukala endhindhiliko kutya owa koka nowi isimaneka nosho wo lyuuwanawa wokomutima. Ombiimbeli otayi ti: “Oomvi dhokomutse odho oshishani shuulenga; otadhi adhika mondjila yuuyuuki.” (Omayel. 16:31) Jehova osho he tu tala ko ngaaka, natse otu na wo okwiitala ko ngaashi he tu tala ko. (Lesha 1 Petrus 3:3, 4.) Mbela oshi li ngaa pandunge tu ninge iinima mbyoka tayi tu etele oshiponga, nenge tu landule omilandu dhomatando gontumba nenge tu longithe omiti dhontumba nelalakano tu kale tatu monika aagundjuka? “Enyanyu ndyoka OMUWA te li gandja” oli li onzo yuuwanawa washili mboka hawu zi meni kutya nduno uukolele wetu owu li ngiini nosho wo kutya omimvo dhetu odhi thike peni. (Neh. 8:10) Muuyuni uupe omo owala tatu ka kala tu na uukolele wa gwanenena, nomo owala itaamu ka kulupiwa. (Job 33:25; Jes. 33:24) Omanga tu li monkalelo ndjika, natu kale tu na oondunge nosho wo eitaalo lya kola, molwaashoka iinima mbyoka oyo owala tayi ke tu kwathela tu hedhe popepi naJehova, omanga tatu ningi kehe shoka tatu vulu tu mu nyanyudhe. — 1 Tim. 4:8.
8-14 JANUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | JOB 34–35
Uuna to ningilwa sha monkalamwenyo kaashi li pauyuuki
Kalunga oku na omaukwatya ga tya ngiini?
Kalunga oha longo aluhe shoka shu uka. Ombiimbeli otayi ti nokuli kutya “itashi vulika Kalunga a longe uugoyoki. Omunankondoawike ita vulu okulonga uuwinayi.” (Job 34:10) Oha pangula aluhe pauyuuki ngaashi omupisalomi a nyola kombinga Ye a ti: “Oto pangula aantu shi thike pamwe.” (Episalomi 67:4) Molwaashoka Jehova oku “wete momutima,” iha vulu okweendwa mevi. Oha vulu aluhe okumona kutya oshili oyinipo e ta pangula pauyuuki. (1 Samuel 16:7) Shimwe ishewe, oha kala e wete okwaanuuyuuki nuulingilingi kehe tawu longwa kombanda yevi. Oku uvaneka kutya masiku “aakaanakalunga otaa ka kombwa mo moshilongo.” — Omayeletumbulo 2:22.
Oshike tashi ka hula po ngele Uukwaniilwa waKalunga we ya?
5 Mbela Jehova ota ka ninga po shike? Ngashingeyi Jehova aakolokoshi okwe ya pa ompito ya lundulule iikala yawo. (Jes. 55:7) Nonando uuyuni mbuka owu li pokuhanagulwa po, aakolokoshi inaya tokolwa natango. Ihe ongiini ngele oya tindi okulundulula iikala yawo, e taya tsikile okuyambidhidha uuyuni mbuka ngashingeyi sigo opethimbo lyuudhigu uunene? Jehova oku uvaneka oku ya hanagula po sigo aluhe kombanda yevi. (Lesha Episalomi 37:10.) Aakolokoshi otashi vulika ya dhiladhile kutya otaya ka hupa mepangulo ndyoka. Kunena aantu oyendji ohaya holeke shoka haya ningi, nomathimbo gamwe ihaya geelwa. (Job 21:7, 9) Ihe nonando ongawo, Ombiimbeli otayi tu dhimbulukitha tayi ti: “Omeho ge oga tonatela oondjenda dhaantu, notaga tala oonkatu dhawo adhihe. Kaku na uuluudhe nenge omilema tadhi vulu okuholeka aalunde.” (Job 34:21, 22) Kapu na sha, sha holekwa Jehova Kalunga. Aafudhime itaya vulu oku mu enda mevi nokapu na uuluudhe nenge omilema tadhi vulu okwiimba Kalunga a mone shoka taya ningi. Konima yaArmagedon, otashi vulika tu ka konge aakolokoshi mpoka haya kala, ihe itatu ke ya mona. Otaya ka kala kaaye po sigo aluhe. — Eps. 37:12-15.
Mbela oto ke etha sha shi ku ethithe po okulandula Jesus?
19 Mbela nokunena aantu osho ye li ngawo? Eeno. Aantu oyendji kunena oye li ompinge natse, molwaashoka ihaatu kutha ombinga mopolotika. Ohaya kala ya tegelela natse tu kale hatu kutha ombinga momahogololo. Ashike otu shi kutya pataloko lyaJehova, ngele otwa hogolola omuwiliki gwopantu oye e tu pangele, nena kungawo otatu tindi Jehova oye a kale omupangeli gwetu. (1 Sam. 8:4-7) Aantu otashi vulika wo ya kale yu uvite kutya otwa pumbwa okutunga oosikola, iipangelo nosho wo okwaambidhidha aantu momikalo dhilwe dhi ili nodhi ili. Ihaya taamba ko etumwalaka lyetu, molwaashoka ohatu gandja unene eitulomo kiilonga yetu yokuuvitha, ihe hakokukandula po omaupyakadhi ngoka ge li muuyuni.
20 Oshike tashi vulu oku tu kwathela kaatu ethe po okulandula Jesus? (Lesha Mateus 7:21-23.) Otu na unene okugandja eitulomo lyetu kokugwanitha po iilonga mbyoka Jesus e tu lombwela tu longe. (Mat. 28:19, 20) Katu na nando okukala tu ipyakidhila niinima yopapolotika nosho wo nokukandula po omaupyakadhi guuyuni mbuka. Otu hole aantu nohatu kala twa hala oku ya kwathela nomaupyakadhi gawo, ihe otu shi kutya omukalo omwaanawa tatu vulu oku ya kwathela, omoku ya kwathela yi longe kombinga yUukwaniilwa waKalunga noku ya kwathela ya pange uukuume naye.
Omaliko gomOmbiimbeli
Ombepo yoye yokwiiyamba nayi hambelelithe Jehova!
3 Elihu ka li a pukululwa kuJehova, sho a pula ngeyi: “Ngele ngoye omuyuuki, otashi mu kwatha shike [Kalunga], nenge ota taamba shike moshikaha shoye?” (Job 35:7) Mbela Elihu okwa li a hala kutya oonkambadhala dhetu miilonga yaJehova kadhi na oshilonga? Aawe. Okwa li ta ti kutya Jehova ini ikolelela kiilonga mbyoka tatu mu longele. Jehova ina pumbwa sha. Itatu vulu oku mu ninga omuyamba nenge omunankondo. Mepingathano naashono, uuwanawa kehe, oshipewa kehe noonkondo ndhoka tu na, oyi li omagano ga za kuye noha tala nkene tatu ga longitha.
15-21 JANUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | JOB 36–37
Oto vulu okwiinekela euvaneko lyaKalunga lyomwenyo gwaaluhe
Mbela otatu vulu ngaa okutseya Kalunga?
KALUNGA OMUKWAALUHE: Ombiimbeli otayi ti kutya Kalunga “kaaluhe oko wa li noto ka kala aluhe sigo aluhe.” (Episalomi 90:2) Shino otashi ti kutya ye ke na etameko nehulilo. Onkee ano, “omwaalu gwoomvula dhe itatu vulu oku gu yalula.” — Job 36:26.
Okutseya kutya Kalunga omukwaaluhe otashi ku etele uuwanawa: Ngele owe mu tseya lela, oto ka mona omwenyo gwaaluhe. (Johannes 17:3) Mbela euvaneko ndyono oto ke li inekela ngele Kalunga ke shi omukwaaluhe? “Omukwaniilwa gwaaluhe,” oye owala ta vulu oku li gwanitha po. — 1 Timoteus 1:17.
Mbela owa pandula ngaa omagano ngoka Kalunga e ku pa?
6 Omeya kevi ohaga kala ko molupe lwoshikunguluki, molwaashoka oli li oshinano sha eleka okuza ketango. Ando etango olya li popepi nevi, andola omeya otaga pwine ko, e taku kala kwa pupyala noitaku vulu okukala sha shi na omwenyo. Shimwe ishewe, andola olya li kokule netango, ando omeya otaga hekele e taku kala owala iikangwa yago. Molwaashoka Jehova okwa tula evi pehala ewanawa, edhingoloko lyomeya ohali kwathele iishitwa yi kale ko nomwenyo. Etango ohali pupyaleke omeya gomefuta nogokevi, e taga ningi omuku ngoka hagu ka ninga iikogo. Omumvo kehe, etango ohali kutha omeya kevi ngoka haga lundulukile momuku, ge vulithe pomeya ngoka ge li momatale agehe. Omeya ngoka ohaga kala mewangandjo uule womasiku omulongo lwaampono, manga inaaga galukila kevi molupe lwomvula nenge lwolumi. Lwanima, omeya ngoka ohaga galukile mefuta nenge komahala galwe gi ili, e taga tameke ishewe okwiidhingoloka. Jehova okwa tula po edhingoloko ndyoka, opo kevi ku kale aluhe omeya. Shoka otashi ulike kutya Jehova omunandunge noku na oonkondo. — Job 36:27, 28; Omuuv. 1:7.
Kaleka eitaalo lyoye lyopaKriste lya kola
16 Etegameno lyetu lyomwenyo gwaaluhe, omagano ge na ongushu ga za kuKalunga. Otwa tegelela nondjuulukwe onakuyiwa ombwanawa, ndjoka tu na uushili kutya otayi ke ya. Etegameno lyetu olya fa ohangela, oshoka ohali tu kwathele tu kale twa ngungumana, sho tatu idhidhimikile omashongo, omahepeko, nokuli naasho twa taalela eso. Etegameno lyetu olya fa wo egala lyosheela, oshoka ohali gamene omadhiladhilo getu, opo tu yande shoka sha puka nokuninga shoka shi li mondjila. Etegameno lyetu lya kankamena kOmbiimbeli ohali tu hedhitha popepi naKalunga nohali holola kutya otu mu hole shi thike peni. Ohatu mono lela uuwanawa sho hatu kaleke etegameno lyetu lya kola.
Omaliko gomOmbiimbeli
it-1-E ep. 492
Omakwatathano
Pethimbo lyOmbiimbeli, omauyelele oga li haga taambekidhwa okuza komuntu nomuntu momikalo dhi ili nodhi ili. Olundji, oonkundana dhomoshitopolwa nodhokiilongo yilwe, odha li hadhi kundanwa kokana nokana. (2Sam 3:17, 19; Job 37:20) Aayendinandjila mboka olundji ya li haya ende noongamelo, oya li haya lombwele aantu oonkundana dhokiilongo hoka ya za nenge shoka ya kundaneka momukokomoko golweendo lwawo, uuna ya kankama ya lye, ya nwe nenge taya kongo omakwatho galwe pethimbo ye li mondjila. Oshilongo Palestina shoka shi li pokati kenenenevi Asia, Afrika nosho wo Europa, omo mwa li hamu piti aayendi mboka ya li haya ende noongamelo, uuna taya yi nenge taya zi kiitopolwa yi ili noyi ili yomomanenevi ngoka. Onkee aakalimo yomoPalestina, oya li haya uvu nuupu kombinga yiiningwanima ya simana mbyoka tayi ningwa miilongo yilwe. Olundji oya li haya vulu okuuva shoka tashi inyenge meni lyoshilongo nosho wo kondje, pomahala gomalandithilo gomoshilando.
22-28 JANUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | JOB 38–39
Mbela oho kongo ngaa ethimbo wu tale eshito?
Mbela oto ka tegelela ngaa Jehova a katuke oonkatu?
7 Ombiimbeli oya ti kutya sho Jehova a shiti evi, okwe li “yeleke nondjelekongodhi,” okwe li ‘thikameke’ nokwe li dhike ‘komakankameno galyo.’ (Job 38:5, 6) Okwa li nokuli a kutha ethimbo a konakone shoka a shita. (Gen. 1:10, 12) Dhiladhila owala kunkene aayengeli ya li yu uvite sho ya tala iinima iipe mbyoka Jehova a shiti. Oye na okukala ya li ya nyanyukwa. Pompito yimwe oya li nokuli ya “ligola kenyanyu.” (Job 38:7) Mbela shoka otashi tu longo shike? Nonando osha pula Jehova omimvo odhindji opo a mane okushita evi, oonyothi niinima ayihe yi na omwenyo, sho a konakona nuukeka iinima ayihe mbyoka a shita, okwa ti kutya oyo “opala lela.” — Gen. 1:31.
Eyumuko otali ulike ohole yaKalunga, uunongo neidhidhimiko lye
2 Tango Jehova okwa shiti Omwana Jesus. Opo nduno okwa ‘shiti iinima ayihe’ okupitila mOmwana, mwa kwatelwa iishitwa yopambepo iinandunge omamiliyona. (Kol. 1:16) Jesus okwa li a nyanyukilwa noonkondo okulonga pamwe naHe. (Omayel. 8:30) Aayengeli, oyanamati yaKalunga, oya li wo ya nyanyukwa. Opo ya li sho Jehova nOmulongi pamwe naye onkulungu, Jesus, taya shiti egulu nevi. Aayengeli oya li ya ningi po shike? Oya li ya “ligola kenyanyu,” sho evi lya shitwa. Oya li ya tsikile oku mu tanga, sho ye wete iinima ayihe mbyoka Jehova a shita, unene tuu aantu. (Job 38:7; Omayel. 8:31) Kehe shoka Jehova a shita, otashi ulike ohole ye nuunongo we. — Eps. 104:24; Rom. 1:20.
Ilonga oshindji kombinga yaJehova okupitila meshito lye
8 Jehova okwa gwana okwiinekelwa kutse. Jehova okwa li a kwathele Job a kale e mu inekela shi vulithe nale. (Job 32:2; 40:6-8) Moonkundathana ndhoka a li a ningi naJob, Kalunga okwa li a popi iinima oyindji yomeshito ngaashi oonyothi, iikogo nosho wo oombadhi. Jehova okwa li wo a popi kombinga yiinamwenyo, ngaashi ompugulu nonkambe. (Job 38:32-35; 39:9, 19, 20) Iinima ayihe mbyoka oya li ya gandja uumbangi kutya Kalunga ke na owala oonkondo dha shiga ko, ihe oku li wo omunahole noku na uunongo owundji. Oonkundathana ndhoka odha ningitha Job a kale i inekela Jehova shi vulithe nale. (Job 42:1-6) Sha faathana, uuna tatu konakona eshito, ohatu dhimbulukithwa kutya Jehova oku na lela oondunge noku na oonkondo e tu vule. Ota vulu wo okuhulitha po omaupyakadhi getu agehe note ke shi ninga. Uushili mboka otawu vulu oku tu kwathela tu kokeke einekelo lyetu muye.
Omaliko gomOmbiimbeli
it-2-E ep. 222
Omugandjimpango
Jehova Omugandjimpango. Jehova oye awike Omugandjimpango gwashili meshito alihe. Okwa tula po oompango dhopaunshitwe, ndhoka hadhi pangele iinima yomeshito mbyoka kaayi na omwenyo (Job 38:4-38; Eps 104:5-19) nosho wo iinamwenyo. (Job 39:1-30) Aantu nayo oye li iishitwa yaJehova nohaya pangelwa koompango dhe dhopaunshitwe. Oye na okuvulika koompango dhaKalunga dhopamikalo, oshoka oya shitwa haya vulu okukala ye na omikalo omiwanawa, ye na ondjele, haya vulu okutompathana nokumona ompumbwe yawo yopambepo. (Rom 12:1; 1Kor 2:14-16) Shimwe ishewe, oompango dhaJehova ohadhi pangele wo iishitwa ye yopambepo, ano aayengeli. — Eps 103:20; 2Pet 2:4, 11.
Oompango dhaJehova dhopaunshitwe ihadhi vulu okuteywa. (Jer 33:20, 21) Ngele tatu tala kiinima mbyoka tu shi yomeshito, oompango dhe odhi iwetikile nodhi shi okwiinekelwa. Aanongononi oya vula okumona oonkondo ndhoka miinima yontumba, ngaashi kutya ohaya vulu okuyalula meendelelo omainyengo gomwedhi, goopulanete nogomaminikilo gokegulu. Ngoka ta kondjithathana noompango dhopaunshitwe, ota ka mona iilanduliko. Sha faathana, oompango dhaKalunga dhopamikalo ihadhi lunduluka noihadhi vulu okuyandwa nenge okutaagulukwa nopwaa na okugeelwa. Oompango ndhika nadho odha fa owala ndhoka dhopaunshitwe, nonando omuntu otashi vulika kaa mone iilanduliko nziya. “Kalunga iha nyekelwa. Oshoka shono omuntu te shi kunu, osho wo ta ka teya.” — Gal 6:7; 1Tim 5:24.
29 JANUALI–4 FEBULUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | JOB 40–42
Shoka tatu ilongo kwaashoka sha li sha ningilwa Job
‘Olye a tseya omadhiladhilo gaJehova?’
4 Sho tatu tedhatedha kiilonga yaJehova, otwa pumbwa okukondjitha egamo lyokupangula Kalunga pamithikampango dhopantu. Egamo ndika olya popiwa moohapu dhaJehova ndhoka dha nyolwa mEpisalomi 50:21 tadhi ti: “Owa dhiladhila kutya onde ku fa.” Omulongwantu gumwe gwOmbiimbeli okwa li a popi nale pwa pita oomvula dhi vulithe po 175 a ti: “Aantu ohaya pangula Kalunga shi ikolelela komithikampango dhawo yene nokudhiladhila kutya okwa ngambekwa koompango ndhoka taya dhiladhila ye na okulandula.”
5 Otwa pumbwa okukala twa kotoka kaatu tsithe kumwe etaloko lyetu lyokutala ko Jehova nomithikampango dhetu yene nonomahalo getu yene. Omolwashike shika sha simana? Sho tatu konakona Omanyolo, otashi vulika oonkatu dhimwe dhaJehova dhi kale tadhi monika dha fa kaadhi li mondjila pataloko lyetu lya ngambekwa noinaali gwanenena. Aaisraeli yonale oya li ya tameke okudhiladhila ngawo noya li ya thiki pehulithodhiladhilo lya puka shi na ko nasha nankene Jehova a li a ungaunga nayo. Ndhindhilika shoka Jehova a ti kuyo: “Ne natango otamu ti: ‘OMUWA ita ningi nawa nando.’ Pulakenii ndje, ne Aaisraeli! Otamu dhiladhila kutya omukalo gwandje gwokuninga iinima mbika kagu li mondjila. Ne one kaamu li mondjila.” — Hes. 18:25.
6 Oshinima shimwe shoka tashi vulu oku tu kwathela tu henuke omwigo gwokupangula Jehova pamithikampango dhetu yene, osho okuzimina kutya etaloko lyetu olya ngambekwa nomathimbo gamwe ohali puka sha kwata miiti. Job okwa li a pumbwa okwiilonga oshiilongomwa shika. Sho a li ta mono iihuna, Job okwa li e wete kee na etegameno nokwa li ti idhiladhila owala ye mwene. Ina kaleka we momadhiladhilo iinima mbyoka ya simana noonkondo. Ihe Jehova okwa li e mu kwathele pahole a mbwalangandjeke etaloko lye. Mokupula Job omapulo ge vulithe po 70 ga yooloka ngoka kaapu na nando olimwe ndyoka Job a li ta vulu okuyamukula, Jehova okwa li a tsu omuthindo kutya okuuva ko kwaJob okwa li kwa ngambekwa. Job okwa li i inyenge neifupipiko nokwa lundulula etaloko lye. — Lesha Job 42:1-6.
Gandja eitulomo kwaashoka sha simanenena
12 Sho Job a li ti idhidhimikile uupyakadhi, mbela Jehova okwa li e mu pe omayele momukalo omwiinayi? Hasho nando, na Job hasho a li a dhiladhila ngawo. Nonando Job okwa li a popi iinima haayo, hugunina okwa li a pandula Jehova. Okwa li wo a popi nokuli a ti: “Onda sa ohoni molwaayihe mbyoka nde yi popi, notandi itedhulula nokukuutumba montsi nomomutoko.” Omayele ngoka Job a li a pewa kuJehova oga li ge mu talaleke. (Job 42:1-6) Konima yethimbo okwa ka pewa ishewe omayele tage mu pukulula komugundjuka Elihu. (Job 32:5-10) Konima sho Job a taamba ko epukululo ndyoka a pewa kuJehova Kalunga, Jehova okwa li a lombwele yalwe kutya okwa hokwa Job, molwaashoka okwa kala omudhiginini sho ta makelwa. — Job 42:7, 8.
‘Inekela muJehova’
17 Job oye gumwe gwomaapiya yaJehova, ngoka a li e na uulaadhi nomukumo pethimbo a li muudhigu wa kwata miiti. Montumwafo ye ndjoka a li a nyolele Aahebeli, omuyapostoli Paulus okwa popi kombinga yaapiya yalwe oyendji, mboka e yi ithana kutya ‘ongundu onene yoonzapo.’ (Heb. 12:1) Ayehe oya li ya piti momashongo ga kwata miiti, ihe oya kala aadhiginini kuJehova onkalamwenyo yawo ayihe. (Heb. 11:36-40) Mbela eidhidhimiko lyawo nokulonga kwawo nuudhiginini oya li osima yowala? Aawe! Nonando inaya mona omauvaneko agehe gaJehova taga gwanithwa pethimbo sho ya li ye li momwenyo, oya tsikile okukala yi inekela muye. Shimwe ishewe, molwaashoka oya li ye shi kutya oya hokiwa kuJehova, oya li lela ye na einekelo kutya monakuyiwa otaya ka mona nkene ta gwanitha po omauvaneko ge agehe. (Heb. 11:4, 5) Oshiholelwa shawo otashi vulu oku tu tsa omukumo tu kale twa tokola toko tu tsikile okukala twi inekela muJehova.
18 Kunena otu li muuyuni tawu ende tawu nayipala noonkondo. (2 Tim. 3:13) Satana ota tsikile nokumakela oshigwana shaKalunga. Kutya nduno onatu ka adhike komaudhigu ga tya ngiini monakuyiwa, natu kaleni twa tokola toko okulongela Jehova nuudhiginini, tu na omukumo kutya “otwi inekela Kalunga omunamwenyo.” (1 Tim. 4:10) Dhimbulukwa wo kutya shoka Jehova a ningile Job pehulilo, otashi ulike kutya oku li Kalunga “omunesilohenda nomunalukeno.” (Jak. 5:11) Natse natu kaleni aadhiginini kuJehova, tu na uushili kutya ota ka futa “ayehe mboka taye mu kongo.” — Lesha Aahebeli 11:6.
Omaliko gomOmbiimbeli
it-2-E ep. 808
Okushekwa
Job okwa li omulumentu omuyuuki nokwa kala omudhiginini, sho a kala ta shekwa. Nonando ongawo, pompito yimwe okwa li e na etaloko ewinayi e ta ningi epuko, nokwa li a pukululwa. Elihu okwa popi kombinga ye a ti: “Openi pu na omulumentu ngashika Job, ta nu mo omasheko ngashika omeya.” (Job 34:7, OB-1954) Job okwa li a gandja unene eitulomo kuye mwene pehala lyaKalunga, nokwa li a hala okukala a simana nomuyuuki e vule Kalunga. (Job 35:2; 36:24) Sho a li ta shekwa noonkondo “kookuume ke” yatatu, Job okwa li e ku tala ko kutya okwa ukithwa owala kuye, ihe hakuKalunga. Kungeyi, okwa li a fa omuntu ngoka i igandja komasheko nokwe ga nyanyukilwa, nokwa li e ga taamba ko a fa omuntu ngoka ta nyanyukilwa okunwa omeya. Lwanima, Kalunga okwa yelithile Job kutya aasheki mbaka (pehulilo) inaya popya oshili kombinga Ye. (Job 42:7) Sha faathana, sho Aaisraeli ya li ya pula ya pewe omukwaniilwa, Jehova okwa li a lombwele omuhunganeki Samuel a ti: “Hangoye ya tindi; ongame ya tindi, ndaa kale we omukwaniilwa gwawo.” (1Sam 8:7) Jesus okwa li a lombwele aalongwa ye a ti: “One tamu ka tondwa kaantu ayehe [hamolweni, ihe] omolwandje.” (Mat 24:9) Okukaleka iinima ayihe mbika momadhiladhilo, otashi ka kwathela Aakriste yi idhidhimike uuna taya shekwa, taye shi ningi nehalo ewanawa. Otaya ka kala wo ya gwana oku ka mona ondjambi, omolweidhidhimiko lyawo. — Luk 6:22, 23.
5-11 FEBULUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | EPISALOMI 1–4
Kala wa gama kUukwaniilwa waKalunga
“Otandi ka kakamitha iigwana ayihe”
8 Aantu ohayi inyenge ngiini ketumwalaka ndyoka? Oyendji ihaye li taamba ko. (Lesha Episalomi 2:1-3.) Etumwalaka ndyoka ohali geyitha wo iigwana. Inayi hala okutaamba ko Omupangeli ngoka Jehova a hogolola, noinayi tala ko etumwalaka ndyoka hatu uvitha li li “onkundana ombwanawa.” Omapangelo gamwe oga indika nokuli iilonga yetu yokuuvitha. Nonando oyendji yomaapangeli yomapangelo ngoka ohaya ti kutya ohaya longele Jehova, inaya hala okweetha po oondondo noonkondopangelo dhawo. Ngaashi owala aapangeli yopethimbo lyaJesus, aapangeli yokunena ohaya ulike kutya oye li ompinge nOmugwayekwa gwaJehova, mokupataneka nokutula moondholongo aalanduli ye aadhiginini. — Iil. 4:25-28.
Ino gama ombinga miinima yopapolotika yuuyuni mbuka wa topoka
11 Ohole yomaliko. Ngele otwa lenga iimaliwa niiniwe yetu, otashi vulika shi kale oshipu kutse tu game ombinga. Konima yomumvo 1970, Oonzapo odhindji moMalawi odha li dha thigi po iiniwe yadho ayihe, sho dha tindi okwaambidhidha ongundu yopapolotika. Shi nikitha oluhodhi, Oonzapo dhimwe odhi igandja. Omumwameme Ruth, ota ti: “Yamwe oya li ya yi muupongekwa pamwe natse, ihe lwanima oya ka ambidhidha ongundu yopapolotika noya galukile komagumbo, molwaashono kaya li ya hala okukala mokamba yoontauki.” Aapiya yaKalunga oyendji oya kala aadhiginini. Inaya gama ombinga, nonando oya kanitha iimaliwa yawo nenge iiniwe yawo ayihe. — Aahebeli 10:34.
Omaliko gomOmbiimbeli
it-1-E ep. 425
Etutu
Olyo oshipeta shoka hashi gamene omuma yoshilya ngaashi yoshishokelya nenge yosiima. Nonando etutu olya longithwa mOmbiimbeli pathaneko, otali ulike kokuyungula hoka kwa li haku ningwa pethimbo lyonale. Konima yeteyo, etutu ndyoka lya li hali kala lya gamena oomuma kalya li we hali kala li na oshilonga. Onkee otashi opalele sho lya ukithwa koshinima shanathangwa, kaashi na oshilonga nokalya li li holike. Olya li owala hali yoololwa mo moomuma e tali ekelwahi.
Ngele to yungula, oomuma ohadhi zi mo metutu. Opo nduno, uuna to yele, etutu ohali pepwa mo ngaashi ontsi tayi pepwa kombepo. (Tala OKUYELA.) Shika otashi thaneke nawa nkene Jehova Kalunga ha kutha mo aashunimonima maantu ye nosho wo nkene ta ka hanagula po aakolokoshi niigwana mbyoka yi li ompinge naye. (Job 21:18; Eps 1:4; 35:5; Jes 17:13; 29:5; 41:15; Hos 13:3) Uukwaniilwa waKalunga otawu ka nyanyagula po aatondi ye notaya ka pepwa po nziya ya fa etutu. — Dan 2:35.
Olundji etutu olya li hali gongelwa e tali fikwa po, opo kaali pepwe po li galukile miilya noku yi nyateka. Sha faathana, Johannes Omuninginithi okwa li a hunganeke kombinga yehanagulo lyaakolokoshi aalongelikalunga yiifundja nosho wo kutya Omuyunguli, Jesus Kristus, ota ka gongela Iilya, “ihe etutu ote li fike po nomulilo ihaagu dhimi po.” — Mat 3:7-12; Luk 3:17; tala OKUYUNGULA.
12-18 FEBULUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | EPISALOMI 5–7
Kala omudhiginini kutya nduno yalwe otaya katuka ngiini
Nkene Omanyolo taga vulu oku ku nkondopaleka
7 Mbela owu uvithilwe nayi kukuume koye nenge komuntu gwaandjeni? Ngele osho, oto ka mona uuwanawa mokukonakona ehokololo lyomwanamati gwomukwaniilwa David, Absalom, ngoka a li a kengelele he, opo andola a ninge omukwaniilwa. — 2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14.
8 (1) Galikana. Wu na shoka wa ningilwa momadhiladhilo, lombwela Jehova nkene wu uvitile omukalo ngoka wu ungaungiwa nago. (Eps. 6:6-9) Lombwela Jehova kondandalunde nkene wu uvite. Opo nduno, mu pula e ku kwathele wu mone omakotampango ngoka taga vulu oku ku wilika wu ungaunge neshongo ndyoka.
Kala wa tompwa kutya shoka wi itaala oshili
3 Eitaalo lyetu inali kala owala lyi ikolelela kohole yopaKriste ndjoka aapiya yaJehova haya ulukilathana. Omolwashike? Natu tye nduno omwiitaali omukwetu, nokuli nando omukuluntugongalo nenge omukokolindjila, okwa yono eyono lya kwata miiti. Nenge ongiini ngele omumwatate nenge omumwameme gwontumba okwe ku uvitha nayi momukalo gwontumba? Nenge tashi vulika gumwe a ningi omushunimonima, nota ti kutya shoka twi itaala kashi shi oshili. Ngele iinima mbyoka oya holoka, mbela otayi ke ku pundukitha noku ku ethitha po okulongela Jehova? Shoka tatu ilongo mpaka osho kutya ngele owu na owala eitaalo muKalunga, lyi ikolelela kwaashoka tashi ningwa kaantu, ihe hamolwaashoka wu na ekwatathano naye, kungawo eitaalo lyoye itali ka kola. Momukalo moka wu uvitile Jehova noshigwana she, otagu vulu oku ku kwathela wu kale wu na eitaalo. Ihe osha simanenena wo wu konakone Ombiimbeli wa mana mo, wu uve ko shoka to ilongo nowu ninge omapekapeko, opo wu kale wa tompwa kutya shoka to ilongo kombinga yaJehova, oshili. — Rom. 12:2.
4 Jesus okwa ti kutya yamwe otaya ka taamba ko oshili “nenyanyu,” ihe ngele oya makelwa, eitaalo lyawo otali ka nkundipala. (Lesha Mateus 13:3-6, 20, 21.) Otashi vulika ya li inaaye shi dhiladhila kutya okulandula Jesus okwa kwatela mo omashongo nomaupyakadhi. (Mat. 16:24) Nenge otashi vulika ye wete kutya okukala Omukriste, otashi ti kutya okumona owala omayambeko monkalamwenyo noito adhika komashongo. Ihe muuyuni muka tu li, otashi wapa ngaa? Hasho nando. Oonkalo ohadhi vulu okulunduluka, noku tu ningitha tu kanithe enyanyu omathimbo gamwe. — Eps. 6:6; Omuuv. 9:11.
Omaliko gomOmbiimbeli
it-1-E ep. 995
Ombila
Oohapu ndhoka dhi li mAaroma 3:13, omuyapostoli Paulus okwe dhi totha mEpisalomi 5:10 (OB-1954), moka omuligu gwaakolokoshi nogwaakotokeli gwa faathanithwa ‘nombila ye ekama.’ Ngaashi owala ombila ndjoka ya ekama hamu tulwa mboka ya sa noya yonuka, omiligu dhawo nadho odha ekama notamu zi oohapu dha sa nodha yonuka. — Yelekanitha Mat 15:18-20.
19-25 FEBULUALI
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | EPISALOMI 8–10
“Omuwa, otandi ku hambelele”
Kala wa lenga okukala wu li oshilyo shuukwanegumbo waJehova
6 Jehova okwe tu longekidhila ehala lyi ikalekelwa. Manga Jehova inaa shita omuntu gwotango, okwa longekidha evi, opo ku vule okukaliwa kaantu. (Job 38:4-6; Jer. 10:12) Molwaashoka Jehova omunalukeno noha gandja, kombanda yevi okwa shitila ko iinima oyindji mbyoka tatu vulu okunyanyukilwa. (Eps. 104:14, 15, 24) Pompito yimwe okwa li a kutha ethimbo a konakone eshito lye, nokwa ‘mono kutya olyo opala lela.’ (Gen. 1:10, 12, 31) Oku ulike kutya okwa simaneka aantu, sho e ya ningi ‘aapangeli’ yiinima ayihe mbyoka a shita kombanda yevi. (Eps. 8:6) Oshi li elalakano lyaKalunga aantu ya nyanyukilwe okusila oshimpwiyu eshito lye sigo aluhe. Mbela oho pandula ngaa Jehova aluhe, omolweuvaneko lye ndyoka?
Mbela owa pandula ngaa omagano ngoka Kalunga e ku pa?
10 Omukalo gumwe tatu vulu okuulika kutya otwa pandula omagano gokupopya, omokuyelithila mboka yi itaala melongo lyoevolusi, kutya omolwashike twa itaala muKalunga. (Eps. 9:1; 1 Pet. 3:15) Mboka haya humitha komeho elongo ndyoka, oya hala tu itaale kutya evi naashihe shoka shi li ko shi na omwenyo, oshe ya po kusho shene. Uuna tatu longitha Ombiimbeli nosho wo iitsa mbyoka twa kundathana moshitopolwa shika, otatu ka vula okupopila Tate gwetu gwomegulu nokuyelithila mboka ya hala okupulakena kutya omolwashike twa tompwa kutya Jehova oye Omushiti gwegulu nevi. — Eps. 102:25; Jes. 40:25, 26.
Owu li ngaa ‘oshiholelwa oshiwanawa kuyalwe ngele tashi ya pokupopya’?
13 Imba nomutima aguhe. Uuna tatu imbi omaimbilo gUukwaniilwa, elalakano lyetu okutanga Jehova. Omumwameme Sara ke wete e shi okwiimba lela. Ihe nonando ongawo, oha kala a hala okutanga Jehova mokwiimba. Onkee oha mono shi li nawa i ilongekidhile omaimbilo megumbo ngaashi owala ti ilongekidhile iitopolwa yilwe yokugongala. Ohe shi ende ngiini? Ohi iyenditha po pomaimbilo noha kambadhala okutala kutya iitya yago otayi kwatathana ngiini naashono tashi ka kundathanwa pokugongala. Okwa ti: “Shino ohashi kwathele ndje ndi gandje eitulomo kiitya yeimbilo, ihe hakokwiimba kwandje.”
Omaliko gomOmbiimbeli
Ilonga oshindji kombinga yaJehova okupitila meshito lye
14 David okwa li a dhiladhila muule kombinga yeshito lyaKalunga. Okwa li a lombwele Jehova a ti: “Ngele te tala kegulu ndyoka we li shiti, komwedhi noonyothi mbyoka we yi uthile omahala gayo — Omuntu omushike, sho ho mu dhimbulukwa?” (Eps. 8:3, 4) Eeno, sho David a li a tongolola kegulu uusiku, ka li owala a hokwa okutala oonyothi adhihe ndhoka dhi li ko. Okwa li wo a tedhatedha kombinga yaashoka oonyothi ndhoka tadhi mu longo kombinga yaKalunga. Okwa li i ilongo kutya Jehova omunene. Omathimbo galwe, David okwa li a tedhatedha kunkene a umbwa mela lyayina. Sho a tedhatedha komukalo ngoka omukumithi, olupandu lwe lwokupandula uunongo waJehova olwa koko. — Eps. 139:14-17.
26 FEBULUALI–3 MAALITSA
OMALIKO OKUZA MOOHAPU DHAKALUNGA | EPISALOMI 11–15
Kala wa fa wu iwete wu li muuyuni uupe waKalunga mu na ombili
Omanenedhiladhilo okuza membo lyotango lyOmapisalomi
11:3, (OB-1954) — Oongudhi dhekankameno ndhoka dha dhikulwa po nenge dha ngumunwa po, otadhi ulike kushike? Oongudhi ndhoka otadhi thaneke iinima hoka kwi ikolelela uulikumwe waantu, sha hala okutya, oompango, elandulathano nuuyuuki. Ngele aantu oya kala itaayi iyutha kiinima mbyoka, ohapu kala evundakano muulikumwe waantu nosho wo okwaanuuyuuki. Moonkalo ndhoka, “omuyuuki” oku na okwiinekela thiluthilu muKalunga. — Episalomi 11:4-7.
Mbela otashi wapa ngaa okukala muuyuni kaamu na elongithonkondo?
Ombiimbeli oyu uvaneka kutya masiku Kalunga ota ka kutha po uukolokoshi awuhe kombanda yevi. Uuyuni wonena welongithonkondo owa tegelela esiku lyaKalunga moka “aakeenakonashanakalunga taa ka pangulwa notaa ka yonagulwa po.” (2 Petrus 3:5-7) Itaku ka kala we aakolokoshi. Ongiini tatu vulu okukala nuushili kutya Kalunga ota ka katuka onkatu nokuhulitha po elongithonkondo?
Ombiimbeli otayi ti kutya Kalunga “oku tonde unene kehe ngoka e hole elongitho lyoonkondo.” (Episalomi 11:5, NW) Omushiti okuhole ombili nuuyuuki. (Episalomi 33:5; 37:28) Nomolwaashoka ite ki idhidhimikila aakolokoshi ya tsikile nelongithonkondo.
Mbela owu na ngaa ehalo lyokutegelela neidhidhimiko?
15 Omolwashike David a li e na ehalo lyokutegelela neidhidhimiko? Okwe tu pa eyamukulo mepisalomi olyo tuu ndyoka, moka a pula lwiikando itano ta ti: “Sigo uunake?” Okwa ti wo kutya: “Ngame ondi inekela ohole yoye; otandi nyanyukwa, sho to hupitha ndje. Omuwa, otandi ku imbile, oshoka owa ningile ndje uuwanawa.” (Eps. 13:5, 6) David okwa li i inekela mohole yaJehova yuudhiginini. Okwa li a dhiladhila nkene Jehova e mu kwathele monakuziwa nokwa li a tegelele a hulithe po uupyakadhi we. Eeno, David okwa li e wete kutya okutegelela ohaku eta omayambeko.
Uukwaniilwa tawu gwanitha po ehalo lyaKalunga kombanda yevi
16 Egameno. Hugunina, oohapu ndhoka dhi li muJesaja 11:6-9 otadhi ka gwanithwa po thiluthilu. Aalumentu, aakiintu nuunona otaya ka kala megameno kehe mpoka ye li kombanda yevi. Kapu na nando oshishitwa tashi ke eta uupyakadhi. Dhiladhila ando to vulu okweenda kehe pamwe kongonga yevi alihe, to yogo momilonga, momatale nomomafuta; to taakana oondundu nomalundu kuu na nando uumbanda washa. Nongele kwa luudha, ku na mpa wu uvite. Oohapu dhaHesekiel 34:25 ndhoka tadhi ti kutya aantu yaKalunga otaya ka ‘kala yaa na ombudhi momalundu notaya ka lala nokukothela momigulu’ otadhi ka gwanithwa.
Omaliko gomOmbiimbeli
Mbela owa shituluka ngaa?
12 Shiyemateka, otwa kundukidhwa kaantu yomuuyuni mboka haya ningi iinima mbyoka ya popiwa kuPaulus. Otashi vulika haya dhiladhila kutya okukala metsokumwe nomithikampango nonomakotampango, oshinima shonkuluyonale nokape na ngoka e na oku ge ya thiminikila. Aalongisikola oyendji nosho wo aavali, ohaya pitike nohaya humitha komeho “emanguluko” lyokudhiladhila kehe shoka omuntu a hala. Kuyo kehe shimwe oshi li nawa. Nokuli noyendji mboka hayi iti kutya yo aalongelikalunga oyu uvite kutya oya manguluka okuninga kehe shimwe shoka taya dhiladhila kutya oshi li mondjila, kaaye na oshinakugwanithwa shokuvulika kuKalunga nokiipango ye. (Eps. 14:1) Iikala mbika otashi shi vulika yi kale oshiponga oshinene kAakriste yashili. Mboka inaaya kotoka otaya vulu okukala ya tala ko omalongekidho gopakalunga momukalo gwa faathana. Otashi vulika ya tinde okutsa kumwe nomalongekidho gegongalo notashi vulika nokuli ya nyenyete kombinga yaashoka inaaya hokwa. Nenge otashi vulika kaaya tse kumwe thiluthilu nomayele gopaMbiimbeli ge na ko nasha nomainyanyudho, gokulongitha ointaneta nosho wo gokulalakanena elongo lyopombanda.