ONGULUMAMBO MOINTANETA yiileshomwa yopaMbiimbeli
ONGULUMAMBO MOINTANETA
yiileshomwa yopaMbiimbeli
Oshindonga
  • OMBIIMBELI
  • IILESHOMWA
  • OKUGONGALA
  • pe ontop. 5 ep. 47-56
  • Ombimbeli Oya Za Shili kuKalunga?

Oshitopolwa shika kashi na okavidio.

Opu na epuko lyasha, okavidio itaka yi komeho.

  • Ombimbeli Oya Za Shili kuKalunga?
  • Ngoye oto vulu okukala nomwenyo sigo aluhe mOparadisa kombanda yevi
  • Uupalanyolo uushona
  • Uuyelele wa faathana
  • KAPU NA EMBO LI THIKE POMBIMBELI
  • NKENE OMBIMBELI YA NYOLWA
  • NKENE OMBIMBELI YA NINGWA YI MONIKE KWAAYEHE
  • OMBIMBELI OYA LUNDULUKA?
  • OMBIMBELI OYO LELALELA OSHILI?
  • Jehova oha popi naapiya ye
    Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2015
  • Omolwashike Oombiimbeli dhi li ko odhindji kunena?
    Oshungolangelo tayi tseyitha Uukwaniilwa waJehova (Oshungolangelo yomuukalele) — 2017
  • Ombiimbeli embo lya za kuKalunga
    Ombiimbeli otayi tu longo shike?
  • Embo Ndyoka Tali Holola Ontseyo Okutseya Kalunga
    Ontseyo Ndjoka Tayi Fala kOmwenyo Gwaaluhe
Tala uuyele wa gwedhwa po
Ngoye oto vulu okukala nomwenyo sigo aluhe mOparadisa kombanda yevi
pe ontop. 5 ep. 47-56

Ontopolwa 5

Ombimbeli Oya Za Shili kuKalunga?

1. Omolwashike shopandunge okwiitaala kutya Kalunga okwa li te ke tu pa eyelithilo kombinga ye mwene?

JEHOVA KALUNGA okwe tu pe eyelithilo kombinga ye mwene? Ye okwe tu lombwele tuu shoka ye a longo nokwaashoka ye a dhiladhila okulonga natango? He ngoka e hole aanona ye, ohe ya hokolole iinima oyindji. Nomwaashono tse twa mona, Jehova oye shili he ngoka omunahole.

2. (a) Omukalo gwo opala oguni po kuJehova oku tu hokololela sha kombinga ye mwene? (b) Shika osha pendutha omapulo geni po?

2 Ongiini Jehova a vulu okugandja eyelithilo kaantu mboka ya li taa ka kala miitopolwa oyindji yevi nomomathimbo gi ili nogi ili? Omukalo gwo opala ogwo ando okunyolitha embo nopo nduno okusa oshimpwiyu aantu ayehe ye li mone. Ombimbeli oyo Embo lya tya ngawo lya zi kuKalunga? Otatu shi tseya ngiini ngele osho naanaa?

KAPU NA EMBO LI THIKE POMBIMBELI

3. Omomukalo gumwe guni po Ombimbeli yi li embo lya simana?

3 Ngele Ombimbeli oya za shili kuKalunga, otatu vulu okutegelela yo yi kale embo lya simana ndyoka inaali nyolwa nale nando. Osho tuu? Eeno, nomolwomatompelo ogendji. Tango, oyo onkulunkulu; ito tegelele kutya Oohapu dhaKalunga kuuntu auhe odha nyolwa okathimbo okafupi opo ka piti, nenge hasho? Konyala omimvo 3 500 dha piti po, opwa tamekwa oku dhi nyola melaka lyOshiheberi. Nopo ihe, omimvo dhi vulithe 2 200 opo dha piti, aantu oya tameke oku dhi lundulula. Nena ndjika konyala kehe gumwe kombanda yevi ota vulu okulesha Ombimbeli melaka lye mwene.

4. Ongiini etaandelitho lyOmbimbeli tali yelekanithwa naandi lyomambo gamwe gi ili?

4 Niishewe, kapu na embo lilwe lya thika popepi nOmbimbeli mokutaandelithwa. Embo otali ithanwa oolumwe “embo li holike” ngele hali nyanyangidhwa owala iinyolwa lwomayuvi. Ihe kehe omumvo ohapu nyanyangidhwa Oombimbeli omamiliyona. Nomomimvo adhihe dhomathele dha piti po, opwa nyanyangidhwa omamiliyona lwomayuvi! Konyala kapu na ehala kombanda yevi hoka Ombimbeli itaayi monika, nonando oli kale kokule li ikalela shi thike peni. Shika hasho wa tegelela ando kembo ndyoka lya zi shili kuKalunga?

5. Oonkambadhala dhini po dha ningwa okuhanagula po Ombimbeli?

5 Nokuli shoka sha ningitha opo etaandelitho ndika enene lyOmbimbeli li kale li ikalekelwa, osho kutya aatondadhi oya kondjitha oku yi hanagula po. Ihe itatu tegelele mbela embo ndyoka lya za kuKalunga li kondjithwe kaalongeli yOndiaboli? Shika osho sha ningwa. Omafiko gOmbimbeli oga kala apehe, naamboka ya kwatwa taa lesha Ombimbeli, olundji oya pangulilwa eso.

6. (a) Omapulo geni po ge na oshilonga taga yamukulwa kOmbimbeli? (b) Openi mpoka aanyoli yOmbimbeli taa ti ya pewa eyelithilo lyawo?

6 Oto ka kala wa tegelela kutya embo ndyoka lya zi kuKalunga otali popi iinima yi na oshilonga mbyoka atuheni tu na oku yi tseya. ‘Omwenyo ogwa zi peni?’ ‘Omolwashike tu li mpaka?’ ‘Oshike shi li methimbo lyokomeho?’ ngaka ogo omapulo gamwe ngoka tali ga yamukula. Nolya yelitha nawa sha yela kutya eyelithilo ndyoka li na, olya zi kuJehova Kalunga. Omunyoli gwOmbimbeli gumwe okwa ti: “Ombepo yaJehova ya popi mungame, noohapu dhe dhi li kelaka lyandje.” (2 Samuel 23:2) Nomukwawo okwa nyola: “Enyolo kehe lya nyolwa koonkondo dhOmbepo yaKalunga.” (2 Timoteus 3:16) Oshoka Ombimbeli otayi popi naanaa ngawo kutya oyo Oohapu dhaKalunga, mbela itashi ka kala shoondunge oku yi konakona ku talwe ngele osho tuu?

NKENE OMBIMBELI YA NYOLWA

7. (a) Oolye ya nyola Ombimbeli? (b) Ongiini ano tatu vulu okupopya kutya Ombimbeli oyo Oohapu dhaKalunga?

7 ‘Ihe otashi vulika ngiini Ombimbeli yi ze kuKalunga ngele yo oya nyolwa kaantu?’ ngiika osho to pula. Odhoshili, okwa li aalumentu 40 lwaampoka, mboka ya kwatha okunyola Ombimbeli. Aalumentu mbaka oya nyola Ombimbeli, inaamu kwatelwa Iipango Omulongo, mbyoka ya nyolwa kuKalunga mwene momayambi gomamanya koshilonga shu ukilila shombepo ye ondjapuki. (Eksodus 31:18) Ihe shika itashi lundulula uushili kutya shoka yo ya nyola, osho Oohapu dhaKalunga. Ombimbeli otayi yelitha: “Aantu oya popi ndhoka ye dhi pewa kuKalunga, Ombepo Ondjapuki sho [ye] ya longitha.” (2 Petrus 1:21) Eeno, ngaashi tuu Kalunga a longitha ombepo ondjapuki ye yoonkondo okushita omagulu, evi niinima ayihe mbyoka yi na omwenyo, okwe yi longitha wo okuwilika penyolo lyOmbimbeli.

8, 9. Iiholelwa yini po tayi vulu oku tu kwatha nena tu uve ko nkene Kalunga a nyolitha Ombimbeli?

8 Shika otashi ti kutya Ombimbeli oyi na owala omunyoli gumwe, nokutya Jehova Kalunga. Ye okwa longitha aantu okunyola eyelithilo, ngaashi naanaa omunangeshefa ha longitha amushanga a nyole ombilive. Amushanga ota nyola ombilive, ihe ombilive oya kwatela mo omadhiladhilo nuunongo womunangeshefa. Ano ombilive oye, kayi shi yaamushanga, osho wo Ombimbeli oyo Embo lyaKalunga, kayi shi embo lyaantu mbono ya longithwa oku li nyola.

9 Oshoka Kalunga oye a shiti uuluyi, paushili kasha li oshidhigu kuye okuthika momadhiladhilo gaapiya ye e ya pe eyelithilo ndyoka ye na okunyola. Nokuli nena ndjika omuntu ota vulu okukuutumba megumbo lye nokuyakula omatumwalaka ngoka taga zi komahala gokokule pakulonga kworadio nenge kwaandjoka yomuzizimba. Omawi nenge omizizimba otayi tumwa mokweenda paompango dhopanshitwe ndhoka dha shitwa kuKalunga. Ano oshipu okuuva ko kutya Jehova nando ehala lye oli li kokule hwiya momagulu, okwa li ta vulu okuwilika aalumentu, ya nyole eyelithilo ndyono a halela uuntu u li tseye.

10. (a) Ombimbeli oya thikama momambo gangapi, noya nyolwa ethimbo li thike peni? (b) Enenedhiladhilo lini po li li mOmbimbeli ayihe?

10 Oshizemo osho Embo ekumithi. Muushili wo wene, Ombimbeli oya thikama muumbo 66. Oshitya shOshigreka biblia, hoka kwa zi oshitya “Ombimbeli,” otashi ti “uumbo.” Omambo nenge oombilive ndhika odha nyolwa uule wethimbo li vule omimvo 1 600, okuza 1513 k.E.N. sigo 98 E.N. Ihe molwashono oge na Omunyoli gumwe, Omambombimbeli agehe ngaka otaga tsu kumwe. Go agehe oge na enenedhiladhilo limwe, nokutya Jehova Kalunga ota ka galulula onkalelo yuuyuki melongitho lyUukwaniilwa we. Embo lyotango, Genesis, otali hokolola nkene egumboparadisa lya kana po omolwoshipotha shoka sha ningilwa Kalunga, na embo lyahugunina, Ehololo, otali hokolola nkene epangelo lyaKalunga tali ka longa evi alihe li kale ishewe oparadisa.—Genesis 3:19, 23; Ehololo 12:10; 21:3, 4.

11. (a) Omomalaka geni po mwa nyolwa Ombimbeli? (b) Omiitopolwa iyali iinene yini po mwa topolwa Ombimbeli, ihe uukumwe wayo otau ulikwa koshike?

11 Omambo 39 gotango gOmbimbeli oga nyolwa unene mOshiheberi, nuutopolwa uushona mOshiaramea. Omambo 27 gahugunina oga nyolwa mOshigreka, elaka lyaayehe pethimbo lyaJesus naalanduli ye Aakriste. Iitopolwa mbika iyali yOmbimbeli oyu uka yi ithanwe “Omanyolo gOshiheberi” na “Omanyolo gOshigreka.” Kokutya iitopolwa mbika iyali oyi li thiluthilu muukumwe, oshi wetike nuushili mbono kutya Omanyolo gOshigreka oga kuthwa lwiikando yi vule 365, nosho wo lwiikando 375 otaga popi kOmanyolo gOshiheberi.

NKENE OMBIMBELI YA NINGWA YI MONIKE KWAAYEHE

12. Omolwashike Jehova a nyolululitha Ombimbeli?

12 Ongiini ayehe ya li taa vulu okulesha Oohapu dhaKalunga ngele omanyolo gopetameko owala ga li ga monika? Kasha li tashi vulika. Ano Jehova okwa longekidha opo pu nyolululwe omanyolululo okukutha mOmanyolo gopetameko gOshiheberi. (Deutoronomium 17:18) Pashiholelwa, omulumentu Esra okwi ithanwa “omunongoraamata [omunyolululi, NW], omunongo gwompango yaMoses, oondjoka Omuwa, Kalunga kaIsrael, kwe yi [mu] pa.” (Esra 7:6) Opwa ningwa wo omanyolululo gomayuvi gOmanyolo gOshigreka.

13. (a) Oshike sha li sha pumbiwa po opo aantu oyendji ya vule okulesha Ombimbeli? (b) Uunake pwa ningwa elundululo lyotango lyOmbimbeli?

13 Oho lesha Oshiheberi nenge Oshigreka? Nongele hasho, ito vulu okulesha omanyolululo gotango gOmbimbeli ngoka ga nyolwa noshikaha, ngoka nokuli gamwe po oko ge li sigo onena. Ano opo u vule okulesha Ombimbeli, opwa li pu na okukala gumwe ngoka te ku lundululile oohapu melaka ndyoka u shi. Elundululo ndika okukutha melaka limwe nokutula mulimwe li ili, osha vulitha aantu oyendji okulesha Oohapu dhaKalunga. Pashiholelwa, konyala omimvo 300 omanga Jesus inee ya kombanda yevi, Oshigreka osha ningi elaka ndyoka lya li lya tamekwa okupopiwa kaantu oyendji. Ano Omanyolo gOshiheberi oga lundululilwa mOshigreka okuza lwopo 280 k.E.N. Elundululo ndika lyotango olya lukwa “Septuaginta.”

14. (a) Omolwashike yamwe yaawiliki yelongelokalunga ya kondjitha okukeelela Ombimbeli yaa lundululwe? (b) Oshike tashi holola kutya yo oya nyengwa oku yi kondjitha?

14 Konima Oshilatina osha ningi elaka lya popiwa kaantu oyendji, nopo nduno Ombimbeli ya lundululilwa mOshilatina. Ihe molweendo lwomathelemimvo, omo meshonopalo lyaantu mboka haa popi Oshilatina. Aantu oyendji oya popi omalaka gamwe gi ili, ngaashi Oshiarabia, Oshifulaanisa, Oshispania, Oshiputu, Oshiitalia, Oshindowishi nOshiingilisa. Muule wokathimbo aawiliki yelongelokalunga lyaKatolika oya kondjitha noonkondo okukeelela Ombimbeli yaa lundululilwe melaka lyaantu yowala. Nokuli aantu mboka ya kala ye na Ombimbeli, yo oye ya fikile koshiti. Shika oye shi ningi molwashoka Ombimbeli oya yanununa mo omalongo gawo giifundja niilonga yawo iiwinayi. Ihe konima yethimbo, aawiliki yelongelokalunga mbaka oya nyengwa oku yi kondjitha, nonkene tuu Ombimbeli ya lundululilwa momalaka ogendji nokutaandelithwa momiyalu odhindji. Nena ndjika Ombimbeli otayi vulu okuleshwa momalaka ge vulithe 1 800, yi igwana po nenge nokuli iitopolwa yimwe yayo!

15. Omolwashike shi li nawa sho pu na omalundululo omape gOmbimbeli?

15 Molweendo lwomimvo, opwa ningwa omalundululo gOmbimbeli gi ili nogi ili melaka limwe. Pashiholelwa, mOshiingilisa omu na omalundululo gOmbimbeli lwomilongo. Omolwashike? Limwe kalya li lya gwana? Eeno, mokweenda kwethimbo elaka ohali lunduluka unene. Ano ngele wa yelekanitha omalundululo omakulukulu gOmbimbeli naangoka omape, oto ka mona omalunduluko melaka. Nonando konyala olundji ge na edhiladhilo limwe, oto ka ndhindhilika kutya omalundululo ngoka omape aluhe omapu okuuva ko. Ano otatu vulu okukala twa pandula molwomalundululo omape gOmbimbeli, oshoka oga tula Oohapu dhaKalunga melaka ndyono epu lela noli uvitike ko nawa pethimbo lyetu.

OMBIMBELI OYA LUNDULUKA?

16. Omolwashike aantu yamwe yi itaala kutya Ombimbeli oya lundululwa?

16 Ngiika to pula: ‘Ongiini tatu vulu okutseya kutya Oombimbeli dhetu dhonena odhi na eyelithilo lya faathana naandyono aanyoli yOmbimbeli ya li ya pewa kuKalunga?’ Mbela inamu iyakela nando omapuko gasha sho omambo gOmbimbeli ga kala nokunyolululwa olundji methimbo ndyono lyomimvo omathele nonokuli omayuvi dha piti po? Eeno, ihe omapuko ngaka oga monika mo nogo opalekwa momalundululo gonena gOmbimbeli. Nena eyelithilo olya faathana naandyoka Kalunga a gandjele kwaamboka ya li ye li nyola petameko. Euliko olini po tu na mwaashino?

17. Uunzapo uni po u li po kutya Ombimbeli inayi lundululwa?

17 Pokati ko 1947 no 1955 opwa monika Ooraamata dha gonywa dhomEfuta lyaSa. Ooraamata dha gonywa ndhika oonkulu odha kwatela mo iinyolwa yomambo gOmanyolo gOshiheberi. Dho otadhi zi methimbo lyomimvo 100 sigo 200 komeho omanga Jesus inaa valwa. Yimwe yomooraamata dha gonywa oyo oshinyolwa shembo lyaJesaja. Komeho yemoniko ndika oshinyolwa oshikulukulu shembo lyaJesaja shoka sha monika mOshiheberi, osha li shimwe shoka sha ningwa po konyala omimvo 1 000 konima yokuvalwa kwaJesus. Sho tuu pwa yelekanithwa iinyolwa mbika iyali yaJesaja, opwa monika owala omayooloko omashuushuuka, nogendji oga li omayooloko omashona gowala mesipelo! Shika otashi ti, momimvo dhi vulithe 1 000 sho pwa kala nokunyolululwa, inapu kala elunduluko lyolela!

18. (a) Ongiini omapuko gaanyolululi go opalekwa? (b) Oshike tashi vulu okupopiwa kombinga yuulela wOmanyolo gOshigreka?

18 Otapu monika iinyolwa iikulu yi vulithe 1 700 yiitopolwa yi ili noyi ili yOmanyolo gOshiheberi. Mokuyelekanitha iinyolwa ayihe mbika iikulukulu, otashi vulika nokuli pu landulwe nokwoopaleka uupuko mboka uushona wowala wa ningwa kaanyolululi. Opu na wo iinyolwa omayuvi iikulukulu yOmanyolo gOshigreka, gamwe po otaga zi konyala methimbo lyaJesus naayapostoli ye. Onkee ano, Sir Frederic Kenyon okwa ti: “Ekankameno lyahugunina kelimbililo kehe kutya Omanyolo inaga thika kutse ngaashi ga nyolelwe, ngashingeyi olya kandulwa po.”—The Bible and Archaeology, omapandja 288, 289.

19. (a) Tumbula oshiholelwa shonkambadhala yokugwedha mo sha mOmbimbeli? (b) Otu shi shi ngiini kutya 1 Johannes 5:7, pamalundululo gamwe gOmbimbeli, ke na okukala mOmbimbeli?

19 Shika itashi ti kutya aantu inaa kambadhala nando okulundulula Oohapu dhaKalunga. Oye shi ninga. Oshiholelwa oshindhindhilikwa omu 1 Johannes 5:7. MOmbimbeli yOshikwanyama yo 1974 otamu tiwa: “Oshoka oku na aahokololi yatatu: Tate, Ohapu nOmbepo Ondjapuki, naamboka yatatu oye li gumwe.” Ihe oohapu ndhino itadhi monika nando mukehe tuu oshinyolwa shonale shOmbimbeli. Odha gwedhwa po kugumwe ngoka a kambadhala okukaleka po elongo lyUukwatatu-umwe. Oshoka osha yela kutya oohapu ndhika kadhi shi shili oshitopolwa shOohapu dhaKalunga, opwa ningwa eopaleko noohapu ndhika itadhi holoka mOombimbeli ndhoka oompe, ngaashi mOmbimbeli yOshindonga yo 1986.

20. Ongiini tatu vulu okukala nuushili kutya Ombimbeli oya dhigininwa okukala ya yogoka?

20 Ano kehe tuu ngoka ta ti Ombimbeli kayi na eyelithilo lya faathana naandyoka lya nyolelwe petameko, ke shi uushili. Jehova Kalunga ina tonatela owala Oohapu dhe dhi gamenwe komapuko gaanyolululi, ihe okoonkambadhala wo dhayamwe okugwedha mo sha. Ombimbeli yo yene oyi na wo euvaneko lyaKalunga nokutya Oohapu dhe dhi dhigininwe dha yela molwetu nena.—Epsalmi 12:7, 8; Daniel 12:4; 1 Petrus 1:24, 25; Ehololo 22:18, 19.

OMBIMBELI OYO LELALELA OSHILI?

21. Ongiini Jesus a tala ko Oohapu dhaKalunga?

21 Jesus Kristus okwa ti megalikano kuKalunga: “Oohapu dhoye odho oshili.” (Johannes 17:17) Ihe uushili otau shi koleke tuu? Otatu mono tuu kutya Ombimbeli oyo lelalela oshili ngele tatu yi konakona nawa? Aailongi yondjokonona mboka ya konakona Ombimbeli, olundji ohaa kala ya kumwa omolwuulela wayo. MOmbimbeli omu na omadhina nomahokololo go genegene ngoka taga vulu okukolekwa. Dhiladhila kiiholelwa yimwe po.

22-25. Tumbula iiholelwa yimwe po mbyoka tayi ulike kutya Ombimbeli oyi na ondjokonona yashili?

22 Tala komafano nenyolo kekuma lyotempeli ndjika muKarnak, Egipiti. Otayi hokolola esindano lyaFarao Sisak kuukwaniilwa waJuda pethimbo lyepangelo lyaRehabeam, omuna gwaSalomo, konyala omimvo 3 000 dha piti po. Ombimbeli otayi hokolola wo oshiningomwa tuu shoka.—1 Aakwaniilwa 14:25, 26.

23 Tala wo kEmanya lyaMoab. Emanya ndika ekulu otali monika natango mOmusiuma yaLouvre muParis, Fulaanisa. Enyolo otali hokolola oshipotha shoka sha ningilwa Israel kOmukwaniilwa Mesa gwaMoab. Oshiningomwa shoka osha hokololwa wo mOmbimbeli.—2 Aakwaniilwa 1:1; 3:4-27.

24 Mpaka kolulyo lela otu wete Edhiya lyaSiloa netameko lyomukanka gu na uule woometa 533 muJerusalem. Aatalelipo oyendji kuJerusalem yopomasiku gonena oye ende nale mokupita momukanka nguka. Ethikamopo lyawo olyo euliko natango kutya Ombimbeli oyo oshili. Ngiini ngawo? Omolwashono Ombimbeli otayi yelitha kutya Omukwaniilwa Hiskia oye a li a tungitha omukanka nguka konale omimvo odhindji dha piti po dhi vulithe 2 500 okugamena omapungulilo ge gomeya kehomono lyaakwiita.—2 Aakwaniilwa 20:20; 2 Ondjalulahokololo 32:2-4, 30.

25 MOmusiuma yaBritania omutalelipo ota vulu okumona Enyolohokololo Nabonidus, ndyono tali monika mpaka kolulyo. Lyo otali hokolola etekopo lyaBabilon shonale, ngaashi naanaa Ombimbeli tayi shi hokolola. (Daniel 5:30, 31) Ombimbeli otayi ti kutya pethimbo ndyoka Belsassar oye a li omukwaniilwa gwaBabel. Ihe Enyolohokololo Nabonidus itali tumbula nando lumwe Belsassar. Dhoshili, pethimbo limwe omanyolo omakulu agehe ga tseyika oga ti kutya Nabonidus oye a li omukwaniilwa gwahugunina gwaBabel. Ano yamwe mboka ya ti kutya Ombimbeli hayo oshili, oya ti kutya kapwa li shili Belsassar nonokutya Ombimbeli oya puka. Ihe momimvo ndhika opwa monika omanyolo omakulu taga popi kutya Belsassar okwa li omwana gwaNabonidus nokwa pangele pamwe nahe muBabel pethimbo tuu ndyoka! Eeno, Ombimbeli oyo lelalela oshili, ngaashi iiholelwa oyindji tayi shi holola.

26. Uunzapo uni po u li po kutya Ombimbeli otayi popi lelalela pokuya puunongononi?

26 Ihe Ombimbeli kayi na owala ondjokonona yoshili. Ashihe shono tayi ti, osho oshili. Nokuli ngele tayi popi miinima yuunongononi ohayi popi lelalela pashikumithi. Mpaka opu na owala iiholelwa iyali: Methimbo lyonale okwa li pwa itaalwa kwaayehe kutya evi olya li li na ongudhi hayi monika, olya li lya kankama kusha, ngaashi komutongolume. Ihe meziminathano lya gwanenena nuunzapo wuunongononi, Ombimbeli otayi yelitha kutya Kalunga “evi ote li tengelelekele pokuma kwaa na sha.” (Job 26:7) Osho wo tuu pehala lyokutya evi olye elekana ngaashi kwa li shi itaalwa koyendji methimbo lyonale, Ombimbeli otayi ti: “[Kalunga] ta kuutumba kokugulu kwevi.”—Jesaja 40:22.

27. (a) Euliko lya kolelela lini po kutya Ombimbeli oya za shili kuKalunga? (b) Iinima yini po ya hunganekwa lelalela kOmanyolo gOshiheberi kombinga yOmwana gwaKalunga?

27 Ihe euliko enene kutya Ombimbeli oya za shili kuKalunga, olyo uulela wa gwanenena womomahunganeko gayo agehe. Kapu na nando embo ndyoka lya nyolwa kaantu, tali hokolola shu ukilila omanga oshinima inaashi ningwa; ihe Ombimbeli otayi shi ningi. Yo oyu udha omahunganeko gu ukilila, eeno, gondjokonona ndjoka ya nyolwa po manga inaayi ningwa po. Limwe lya simana lyomomahunganeko ngaka, olyo tuu ndyoka li na sha neyo lyOmwana gwaKalunga kombanda yevi. Omanyolo gOshiheberi oga hunganeka shu ukilila nale omimvo dhomathele omanga ethimbo ndyoka inaali thikana kutya Omuuvanekwa Gumwe nguka okwa li e na okuvalelwa muBetlehem, kutya ye okwa li e na okuvalwa komukadhona, kutya okwa li e na okugwaalekwa niimaliwa iisilveri 30, kutya ye okwa li e na okuyalulilwa maakolokoshi, kutya nando limwe lyomomasipa gomolutu lwe kalya li li na okuteka, kutya oonguwo dhe odha li dhi na okuumbilwa oshihogololitho, noohapu tuu oonkwawo odhindji.—Mika 5:1; Mateus 2:3-9; Jesaja 7:14; Mateus 1:22, 23; Sakaria 11:12, 13; Mateus 27:3-5; Jesaja 53:12; Lukas 22:37, 52; 23:32, 33; Epsalmi 34:21; Johannes 19:36; Epsalmi 22:19; Mateus 27:35.

28. (a) Omolwashike tatu vulu okukala nuushili kutya nokuli omahunganeko gOmbimbeli ngoka natango inaaga gwanithwa, otaga ka gwanithwa nokuli? (b) Omushike to ki itaalithwa ngele to tsikile okukonakona Ombimbeli?

28 Ngaashi naanaa sha tumbulwa montopolwa yotango yembo ndika, Ombimbeli otayi hunganeke wo kutya onkalelo ndjika onkulu masiku otayi ka hula po nokutya pehala lyayo otapu ke ya onkalelo ompe yuuyuki. (Mateus 24:3-14; 2 Petrus 3:7, 13) Otatu vulu okwiinekela omahunganeko ga tya ngawo ngoka natango inaga gwanithwa? Ngele gumwe okwe ku lombwele oshili lwiikando ethele, uuna ye te ku tseyithile sha oshipe, ombadhilila oto kala inoo mu inekela nduno? Ngashingeyi oto tameke okulimbililwa mwaashono ta ti ngele ye ke na nando esiku limwe e ku lombwelele iifundja? Otashi kala ngiini shuusama! Sha faathana, kutse kapu na nando etompelo lyasha okulimbililwa mwaashihe shono Kalunga tu uvaneke mOmbimbeli. Otatu vulu okwiinekela Oohapu dhe! (Titus 1:2) Ngele to tsikile okukonakona Ombimbeli, oto ki itaalithwa wo kuushili kutya Ombimbeli oya za shili kuKalunga.

[Picture on page 49]

Kalunga okwa longitha aantu okunyola Ombimbeli ngaashi naanaa omunangeshefa ha longitha amushanga a nyole ombilive

[Picture on page 50]

Aawiliki yelongelokalunga yamwe oya kondjitha noonkondo okwiindika Ombimbeli kaantu yowala nokuli mbono ya li ye yi na oya fikwa po ye na omwenyo

[Picture on page 52, 53]

Oraamata ya Gonywa yomEfuta lyaSa yaJesaja

[Picture on page 54, 55]

Ekuma lyotempeli muKarnak, Egipiti

[Picture on page 55]

Emanya lyaMoab

[Picture on page 55]

Enyolohokololo lyaNabonidus

[Picture on page 55]

Osheelo okuya mOmukanka gwaHiskia nEdhiya lyaSiloa

    Ndonga Publications (1987-2025)
    Za mo
    Inda mo
    • Oshindonga
    • Tumina yalwe
    • Hogolola
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ngele to longitha ongulumambo yetu
    • Uuyelele wiinima yopaumwene
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Inda mo
    Tumina yalwe