ONGULUMAMBO MOINTANETA yiileshomwa yopaMbiimbeli
ONGULUMAMBO MOINTANETA
yiileshomwa yopaMbiimbeli
Oshindonga
  • OMBIIMBELI
  • IILESHOMWA
  • OKUGONGALA
  • kl ontop. 2 ep. 12-22
  • Embo Ndyoka Tali Holola Ontseyo Okutseya Kalunga

Oshitopolwa shika kashi na okavidio.

Opu na epuko lyasha, okavidio itaka yi komeho.

  • Embo Ndyoka Tali Holola Ontseyo Okutseya Kalunga
  • Ontseyo Ndjoka Tayi Fala kOmwenyo Gwaaluhe
  • Uupalanyolo uushona
  • Uuyelele wa faathana
  • SHOKA OMBIMBELI YI NA
  • OTO VULU OKWIINEKELA OMBIMBELI?
  • OYOSHILI NOYI SHI OKWIINEKELWA
  • EMBO LYOMAHUNGANEKO
  • “NE MU HALE” ONTSEYO OKUTSEYA KALUNGA
  • Ombiimbeli oyo embo lya za kuKalunga
    Omalongo gashili gOmbiimbeli ogeni naanaa?
  • Ombiimbeli embo lya za kuKalunga
    Ombiimbeli otayi tu longo shike?
  • Ombimbeli Oya Za Shili kuKalunga?
    Ngoye oto vulu okukala nomwenyo sigo aluhe mOparadisa kombanda yevi
  • Mbela shoka Ombiimbeli tayi ti, oshi shi ngaa okwiinekelwa?
    Kala nonkalamwenyo ombwanawa sigo aluhe — Oonkundathana dhopaMbiimbeli
Tala uuyele wa gwedhwa po
Ontseyo Ndjoka Tayi Fala kOmwenyo Gwaaluhe
kl ontop. 2 ep. 12-22

Ontopolwa 2

Embo Ndyoka Tali Holola Ontseyo Okutseya Kalunga

1, 2. Omolwashike twa pumbwa ewiliko lyOmushiti gwetu?

OSHI li naanaa pandunge opo Omushiti gwetu omunahole a gandje embo lyomalombwelo newiliko kaantu. Na ito zimine mbela kutya aantu oya pumbwa ewiliko?

2 Oomvula dhi vulithe 2 500 dha piti, omuprofeti nomunandjokonona okwa nyola: “[Kadhi li] moonkondo dhomulumentu te ende, ku uthe ando oonkatu dhe, e dhi fale kethikilo.” (Jeremia 10:23) Nena oshili yepopyo ndyoka oya yela noonkondo inaashi monika nando onale. Ano omunandjokonona William H. McNeill, ota ti: “Ondjokonona yaantu kombanda yopulanete ndjika oya kala yu udha iiponga nomapiyaganeko ga landulathana konyala pwaahe na ezimbuko mbyoka ya piyaganeke elandulathano lya kolelela lyuulipamwe waantu.”

3, 4. (a) Otu na okukala niikala ya tya ngiini ngele tatu konakona Ombimbeli? (b) Okukonakona Ombimbeli otatu ke ku enditha ngiini?

3 Ombimbeli otayi kutha po oompumbwe dhetu adhihe dhi na ko nasha newiliko lyopandunge. Dhoshili, petameko oyendji ohayu uvu ya dhigupalelwa ngele taya konakona Ombimbeli. Oyo embo enene niitopolwa yalyo yimwe kayi shi iipu okuuva ko. Ihe natu tye nduno owa pewa ondokumende yopaveta tayi popi shoka u na okuninga opo u mone uuthiga wu na ongushu. Ito ka kutha mbela ethimbo oku yi konakona nuukeka? Ngele ou wete iitopolwa yontumba yondokumende iidhigu okuuviwa ko, osha yela kutya oto ka pula ekwatho kugumwe ngoka a pyokoka miinima ya tya ngaaka. Omolwashike itoo kala u na iikala oyo tuu mbyoka shi na ko nasha nOmbimbeli? (Iilonga 17:11) Osha kwatela mo oshindji shaa shi owala uuthiga wopamaliko. Ngaashi twi ilongo montopolwa ya tetekele, ontseyo okutseya Kalunga otayi vulu okufala komwenyo gwaaluhe.

4 Natu konakone embo ndyoka tali holola ontseyo okutseya Kalunga. Tango otatu ka tala Ombimbeli ayihe paufupi. Opo nduno otatu ka kundathana molwashike aanantseyo oyendji yi itaala kutya oyo Oohapu dhaKalunga dha nwethwa mo.

SHOKA OMBIMBELI YI NA

5. (a) Omu na shike mOmanyolo gOshiheberi? (b) Oshike shi li mOmanyolo gOshigreka?

5 Ombimbeli oyi na omambo 66 ga topolwa miitopolwa iyali, mbyoka olundji hayi ithanwa Etestamendi Ekulu nEtestamendi Epe. Omambo gOmbimbeli 39 oga nyolwa unene tuu mOshiheberi no 27 omOshigreka. Omanyolo gOshiheberi, ngoka ga thikama po muGenesis sigo omuMalakia, otaga hokolola eshito nosho wo oomvula dhotango 3 500 dhondjokonona yomuntu. Uuna tatu konakona oshitopolwa shika shOmbimbeli, otatu ilongo kombinga yokukala kwaKalunga nAaisrael—okuza kevalo lyawo ye li oshigwana methelemimvo eti-16 K.E.N. sigo ethelemimvo eti-5 K.E.N.a Omanyolo gOshigreka, ngoka ga thikama po membo lyaMateus sigo Ehololo, otaga gandja unene eitulomo kombinga yomalongo niilonga yaJesus Kristus naalongwa ye pethimbo lyethelemimvo lyotango E.N.

6. Omolwashike tu na okukonakona Ombimbeli ayihe?

6 Yamwe otaya ti kutya “Etestamendi Ekulu” olyAajuda na “Etestamendi Epe” olyAakriste. Ihe paTimoteus Omutiyali 3:16, “Enyolo kehe lya nyolwa [“nwethwa mo,” NW] koonkondo dhOmbepo yaKalunga, oli shi kulonga.” (Oondanda otse twe dhi endameke.) Onkee ano, ekonakono ewanawa lyOmanyolo oli na okukala lya kwatela mo Ombimbeli ayihe. Dhoshili, iitopolwa mbika iyali yOmbimbeli otayi tsu kumwe mokukala tayi popi enenedhiladhilo limwe alike.

7. Enenedhiladhilo lyOmbimbeli olyo shike?

7 Otashi vulika wa kala uule woomvula ho yi kongeleka nowa pulakena iitopolwa yOmbimbeli sho tayi leshwa mokule. Nenge tashi vulika nokuli wa lesha ngoye mwene oohapu dha kuthwa muyo. Owa tseya mbela kutya Ombimbeli oyi na enenedhiladhilo limwe alike okuza kuGenesis sigo okEhololo? Eeno, mOmbimbeli ayihe omu na enenedhiladhilo limwe alike tali tsu kumwe. Enenedhiladhilo ndyoka olyo shike? Olyo eyukipalitho lyuuthemba waKalunga wokupangela aantu negwanitho lyelalakano lye lyopahole okupitila mUukwaniilwa we. Konima yethimbo otatu ka mona naanaa nkene Kalunga ta ka gwanitha elalakano ndika.

8. Ombimbeli otayi holola shike shi na ko nasha nuukwatya waKalunga?

8 Kakele kokuyelitha elalakano lyaKalunga, Ombimbeli otayi holola uukwatya we. Pashiholelwa, otatu ilongo mOmbimbeli kutya Kalunga oku na omaiyuvo nonokutya omahogololo ngoka tatu ningi otaga ti sha kuye. (Epsalmi 78:40, 41; Omayeletumbulo 27:11, NW; Hesekiel 33:11) Epsalmi 103:8-14 otali ti kutya Kalunga “oye omunalukeno nomunesilohenda, omutalanteni nomunambili.” Ohe tu sile ohenda, ‘okwe tu dhimbulukwa kutya otu umbwa montsi yevi yowala’ nopeso otatu shuna mulyo. (Genesis 2:7; 3:19) Ihu ulike tuu omaukwatya omakumithi! Haye mbela Kalunga koludhi ndoka wa hala okugalikana?

9. Ombimbeli otayi tu pe ngiini etaloko lya yela lyomithikampango dhaKalunga, nongiini tatu vulu okumona uuwanawa montseyo ya tya ngaaka?

9 Ombimbeli otayi tu pe etaloko lya yela lyomithikampango dhaKalunga. Omathimbo gamwe ohadhi gandjwa dhi li oompango. Ihe olundji, dho ohadhi ulikwa momakotampango ngoka hatu ilongo okupitila miiholelwa yi na oshilonga. Kalunga okwa nyolitha iiningwanima yontumba okuza mondjokonona yaIsrael shonale molwetu. Omahokololo ngaka gopauyuuki otagu ulike shoka hashi ningwa po ngele aantu taya longo metsokumwe nelalakano lyaKalunga nosho wo oshilanduliko shinikitha oluhodhi ngele taya landula oondjila dhawo yene. (1 Aakwaniilwa 5:18; 11:4-6; 2 Ondjalulahokololo 15:8-15) Ngele tatu lesha omahokololo goshili gonkalamwenyo yaantu ga tya ngaaka, kapu na omalimbililo otaga ka guma omitima dhetu. Ngele tatu kambadhala okukala twa fa tu wete iiningwanima mbyoka ya nyolwa, otatu vulu okukala tu uvite ngaashi aantu mboka ye na ombinga muyo yu uvite. Ano otatu vulu okumona uuwanawa miiholelwa iiwanawa nokuyanda oomwigo ndhoka hadhi yulu aalongi yuuwinayi. Ihe epulo ndika lya simana otali pumbwa eyamukulo: Ongiini tatu vulu okukala nuushili kutya shoka tatu lesha mOmbimbeli osha nwethwa mo shili kuKalunga?

OTO VULU OKWIINEKELA OMBIMBELI?

10. (a) Omolwashike yamwe taya dhiladhila kutya Ombimbeli oyo oshinima itaashi longo we? (b) Timoteus Omutiyali 3:16, 17 ote tu lombwele shike kombinga yOmbimbeli?

10 Otashi vulika wa ndhindhilika kutya omambo ogendji ngoka taga gandja omayele meni owala lyoomvula oonshona ohaga ningi oshinima itaashi longo we. Ongiini kombinga yOmbimbeli? Oya kulupa noonkondo nopwa pita konyala oomvula 2 000 okuza sho oohapu dhayo dhahugunina dha nyolwa. Onkene ano yamwe ye uvite kutya inayi eleka kethimbo lyetu lyoshinanena. Ihe ngele Ombimbeli oya nwethwa mo kuKalunga, omayele gayo oge na okukala aluhe ge li pethimbo nonando yo oya kulupa unene. Omanyolo oge na okukala natango ge “shi kulonga nokukumagidha nokupukulula nokuputudha omuuyuuki, omuntu gwomuKalunga opo a kale a gwana nokwoopalela iilonga ayihe iiwanawa.”—2 Timoteus 3:16, 17.

11-13. Omolwashike tatu vulu okutya kutya Ombimbeli oyi na oshilonga methimbo lyetu?

11 Okukonakona nawa Ombimbeli otaku holola kutya omakotampango gayo otaga longo naanaa oshindji nena ngaashi ga kala hage shi ningi sho ga nyolwa tango. Pashiholelwa, shi na ko nasha nonshitwe yaantu, Ombimbeli otayi ulike euvoko ewanawa ndyoka tali longo kepipi kehe lyaantu. Shika otatu vulu oku shi mona nuupu mEuvitho lyaJesus lyokOndundu, ndyoka tali adhika membo lyaMateus, ontopolwa 5 sigo 7. Euvitho ndika olya kumitha unene omuwiliki Omuindia nakusa Mohandas K. Gandhi sho ye pakuhokolola a lombwele omukwanepangelo gumwe Omubritania: “Uuna oshilongo shoye noshandje tayi longitha omalongo ngono ga popiwa kuKristus mEuvitho ndika lyokOndundu, itatu ka kala twa kandula po owala omaupyakadhi giilongo yetu yene, ihe noguuyuni wo auhe.”

12 Kapu na omalimbililo kutya aantu oya kuminwa omalongo gaJesus! MEuvitho lyokOndundu, ye okwe tu ulukile ondjila tayi fala melago lyashili. Okwa yelitha nkene oompata dhi na okukandulwa po. Jesus okwa gandja omayele nkene taku galikanwa. Oku ulike shoka osho iikala yoondunge okukala u na shi na ko nasha noompumbwe dhopamaliko nokwa gandja Ompango Ombwanawa lela omolwomakwatathano omawanawa nayalwe. Nkene taku monika mo iihelele yopalongelokalunga nonkene taku kalwa nonakuyiwa ya gamenwa oya li wo yimwe yomiitsa mbyoka ya popiwa meuvitho ndika.

13 MEuvitho lyokOndundu nomoshihupe shOmbimbeli ayihe, yo otayi tu lombwele sha yela shoka tu na okuninga naashoka tu na okuyanda okuhwepopaleka onkalo yetu monkalamwenyo. Molwashoka omayele gayo oge na oshilonga noonkondo, omuputudhi gumwe oge mu inyengitha a tye: “Nonando ondi li omugandjimayele mosikola yopombanda ndi na odigili yobachelor noyomaster nonda lesha omambo ogendji ge na ko nasha nuukolele wopamadhiladhilo nontseyomwenyo, onda mono kutya omayele gOmbimbeli ge na ko nasha niinima ngaashi okukala nondjokana yi na ompolo, okukeelela omuyonena gwaagundjuka nonkene tatu kala tu na ookuume nokukala twa dhiginina uukuume nayo, oshi vule unene shaashoka nda lesha nenge ndi ilonga mokolidji.” Kakele kokukala yi na oshilonga noyi li pethimbo, Ombimbeli oyi shi wo okwiinekelwa.

OYOSHILI NOYI SHI OKWIINEKELWA

14. Oshike tashi ulike kutya Ombimbeli oyi li yoshili paunongononi?

14 Nonando Ombimbeli kayi shi embo lyuunongononi, yo oyi li yoshili paunongononi. Pashiholelwa, sho aantu oyendji ya li yi itaala kutya evi olya mbatalala, omuprofeti Jesaja okwe li popi li li “ongonga” (Oshiheberi, chugh, shoka tashi gandja mpaka edhiladhilo ‘lyoshinima shi li ongonga’). (Jesaja 40:22, KB) Edhiladhilo kutya evi oli li ongonga kalya li lya taambwa ko apuhe sigo pwa piti oomvula omayuvi konima yethimbo lyaJesaja. Natango, Job 26:7—ngoka a nyolwa pwa pita oomvula dhi vulithe 3 000—ota ti kutya Kalunga “evi ote li tengelelekele pokuma kwaa na sha.” Omulongwantu gumwe gwOmbimbeli ota ti: “Kutya Job okwa tseya ngiini oshili ndjoka yu ulikwa kuutseyinyothi, kutya evi olye endjelela kulyo lyene muumbwalangandja, olyo epulo itaali vulu okuyamukulwa nuupu kwaamboka haya tindi enwethomo lyOmanyolo Omayapuki.”

15. Ongiini einekelo okwiinekela Ombimbeli tali kolekwa komukalo gwayo gwokuhokolola?

15 Omukalo gwokuhokolola ngoka tagu adhika mOmbimbeli otagu koleke wo einekelo lyetu membo ndika ekulukulu. Mepingathano nomalungano, iiningwanima mbyoka tayi adhika mOmbimbeli oyi na ko nasha naantu yo yeneyene nomasiku go genegene. (1 Aakwaniilwa 14:25; Jesaja 36:1; Lukas 3:1, 2) Nonando aanandjokonona yonale oya kala konyala aluhe haya nenepeke omasindano gaapangeli yawo nokuholeka omadhengo gawo nomapuko gawo, aanyoli yOmbimbeli oya popi oshili nopauyuuki—nokuli shi na ko nasha noondjo dhawo yene dha kwata miiti.—Numeri 20:7-13; 2 Samuel 12:7-14; 24:10.

EMBO LYOMAHUNGANEKO

16. Opu na uunzapo wa kolelela uni tau ulike kutya Ombimbeli oya nwethwa mo kuKalunga?

16 Omahunganeko ga gwanithwa otaga gandja euliko lyaa shi kupatanekwa kutya Ombimbeli oya nwethwa mo kuKalunga. Ombimbeli oyi na omahunganeko ogendji ngoka ga gwanithwa moshinima kehe shoka sha hunganekwa. Osha yela kutya, aantu yowala itaya vulu oku shi ninga. Omahunganeko ngaka ohaga zi peni nduno? Ombimbeli yo yene otayi ti kutya “inaku hololwa nando omahunganeko kehalo lyomuntu, aawe, aantu oya popi ndhoka ye dhi pewa kuKalunga, Ombepo Ondjapuki,” nenge oonkondo dhaKalunga tadhi longo, “sho [ye] ya longitha.” (2 Petrus 1:21) Tala iiholelwa yimwe.

17. Omahunganeko geni ga hunganeke etekopo lyaBabilon, nongiini ngaka ga gwanithwa?

17 Etekopo lyaBabilon. Jesaja naJeremia ayehe oya hunganeke etewopo lyaBabilon kAamedia nAapersia. Oshi li oshindhindhilikwedhi kutya ehunganeko lyaJesaja li na ko nasha noshiningwanima shika olya li lya nyolwa konyala oomvula 200 manga Babilon inaashi sindwa! Iinima tayi landula mbyoka ya popiwa momahunganeko oyi li ngashingeyi oshitopolwa shehokololo lyopandjokonona ayihe: epwiinino lyOmulonga gwaEufrat mokukungululithila omeya ketale lya ningwa po kaantu (Jesaja 44:27; Jeremia 50:38); okwaahe na ko nasha negameno lyiiyelo yomulonga gwaBabilon (Jesaja 45:1); nokusindwa komupangeli gwedhina Kores.—Jesaja 44:28.

18. Ongiini ehunganeko lyOmbimbeli lya gwanithilwa meholokopo netekopo ‘lyomukwaniilwa gwaGreka’?

18 Eholokopo netekopo ‘lyomukwaniilwa gwaGreka.’ Daniel okwa mono memoniko nkene oshikombo oshilumentu tashi tsu onzi ontsezi nosha teya ko ooniga dhayo mbali. Opo nduno oluniga olunene lwoshikombo olwa teka po nopehala lyalwo opwa mene ooniga ne. (Daniel 8:1-8) Daniel okwa li e shi yelithilwa: “Onzi ontsezi, we yi tala yi na ooniga mbali, odho aakwaniilwa yAamedia noyAapersia. Oshikombo oshilumentu osho omukwaniilwa [gwaGreka, OB-1986], noluniga olunene pokati komeho nomeho gasho olwo omukwaniilwa gwotango. Ano ndwiyaka sho lwa teka po nopeha lyalwo omwa mena mo ooniga ne, oshilongo shika otashi itendele iilongo ine, yo ya pumbwa oonkondo dhashito.” (Daniel 8:20-22) Metsokumwe nehunganeko ndika, ‘omukwaniilwa gwaGreka,’ Aleksander Omunene, konima yomathelemimvo gaali oku umbu Uukwaniilwa wooniga mbali waMedo-Persia koshipundi. Aleksander okwa si mo 323 K.E.N., nolwahugunina okwa pingenwa po kugane gomomalenga ge. Ihe nando wumwe womomaukwaniilwa ngaka wa li wu na oonkondo dhi thike puukwaniilwa waAleksander.

19. Omahunganeko geni ga gwanithilwa muJesus Kristus?

19 Onkalamwenyo yaJesus Kristus. Omanyolo gOshiheberi oge na omahunganeko ogendji ga gwanithilwa mokuvalwa, muukalele, meso nomeyumuko lyaJesus. Pashiholelwa, oomvula dha tetekele dhi vulithe 700, Mika okwa hunganeke kutya Messias, nenge Kristus, ota ka valelwa muBetlehem. (Mika 5:1; Lukas 2:4-7) Jesaja, ngoka a li po pethimbo lyaMika, okwa hunganeke kutya Messias ota ka dhengwa nota ka hiyilwa omayeye. (Jesaja 50:6; Mateus 26:67) Oomvula 500 dha tetekele, Sakaria okwa hunganeke kutya Messias ota ka gwaalekwa niisilveri 30. (Sakaria 11:12; Mateus 26:15) Oomvula dhi vulithe peyuvi dha tetekele, David okwa hunganeke oonkalo dhi na ko nasha neso lyaJesus ngoka a li Messias. (Epsalmi 22:8, 9, 19; Mateus 27:35, 39-43) Nehunganeko lyaDaniel olya holola konyala omathelemimvo gatano ga tetekele, kutya Messias ota ka holoka uunake nosho wo kutya uukalele we otau ka kala uule u thike peni nuunake ta ka sa. (Daniel 9:24-27) Ngaka ogo owala gamwe gomomahunganeko ngoka ga gwanithilwa muJesus Kristus. Oto ka mona mo uuwanawa sho konima yethimbo to lesha oshindji noonkondo kombinga ye membo ndika.

20. Omahunganeko gOmbimbeli agehe ngoka ga gwanithwa naanaa ngaashi ge li oge na oku tu pa einekelo lini?

20 Omahunganeko gOmbimbeli galwe ogendji ngoka ga gandjwa nale, oga gwanithwa. ‘Ihe ongiini shika tashi nwetha mo onkalamwenyo yandje?’ otashi vulika osho to pula. Ngele gumwe okwa kala he ku lombwele oshili uule woomvula odhindji, oto ke mu limbililwa mbela ombadhilila ngele ta popi sha oshipe? Aawe! Kalunga okwa popi oshili mOmbimbeli ayihe. Shika mbela kashi na okutunga einekelo lyoye mwaashoka Ombimbeli yu uvaneka, ngaashi omahunganeko gayo ge na ko nasha noparadisa yokevi ndjoka tayi ke ya? Eeno, otatu vulu okukala tu na einekelo lya faathana nolyaPaulus, gumwe gwomaalongwa yaJesus yomethelemimvo lyotango, ngoka a nyola kutya ‘Kalunga iha fundju.’ (Titus 1:2) Natango, ngele tatu lesha Omanyolo notatu longitha omayele gamo, otatu kala tu na uunongo mboka aantu itaaya vulu oku wu mona kuyo yene, oshoka Ombimbeli oyo embo ndyoka tali holola ontseyo okutseya Kalunga ndjoka tayi fala komwenyo gwaaluhe.

“NE MU HALE” ONTSEYO OKUTSEYA KALUNGA

21. Ou na okuninga shike ngele iinima yimwe mbyoka to ilongo mOmbimbeli otayi monika ya fa iidhigu?

21 Manga to konakona Ombimbeli, otashi vulika to ki ilonga iinima mbyoka ya yooloka kwaashoka wa longwa nale. Otashi vulika nokuli to mono kutya omikalondjigilile dhopalongelokalunga ndhoka u hole itadhi hokiwa kuKalunga. Oto ki ilonga kutya Kalunga oku na omithikampango dhaashoka shi li mondjila naashoka sha puka ndhoka dhi vule ndhoka dhi li apuhe muuyuni mbuka moka ashihe hashi pitikwa. Shika tango otashi vulika tashi monika sha fa oshidhigu. Ihe kala neidhidhimiko! Konakona nuukeka Omanyolo opo u mone ontseyo okutseya Kalunga. Kala wi ilongekidha kutya otashi vulika omayele gOmbimbeli ga pule opo u ninge elunduluko momadhiladhilo goye nomiilonga yoye.

22. Omolwashike to konakona Ombimbeli, nongiini to vulu okukwathela yalwe ye shi uve ko?

22 Ookuume naakwanezimo mboka ye na omalalakano omawanawa otashi vulika ya pataneke okukonakona Ombimbeli kwoye, ihe Jesus okwa ti: “Onkee ano kehe tuu ngoka ta hempulula ndje paantu, nangame tandi mu hempulula puTate megulu. Ihe ngoka ti idhimbike ndje paantu, nangame tandi mu idhimbike wo puTate megulu.” (Mateus 10:32, 33) Yamwe otashi vulika ya tila taya dhiladhila kutya oto yi moshimpaga nenge oto ningi omupwidhi. Ihe muushili wo wene, ngoye oto lalakanene owala okumona ontseyo yashili okutseya Kalunga noshili ye. (1 Timoteus 2:3, 4) Okukwathela yalwe yu uve ko shika, ou na okukala pandjeleke, hakuninga omaludhi, ngele to popi nayo shi na ko nasha naashoka to ilongo. (Aafilippi 4:5) Dhimbulukwa kutya oyendji otaa ‘sindwa nando oohapu kadhi po’ uuna taya mono uunzapo kutya ontseyo yOmbimbeli otayi kwatha shili aantu.—1 Petrus 3:1, 2.

23. Ongiini to vulu ‘okukala wa hala’ ontseyo okutseya Kalunga?

23 Ombimbeli otayi tu ladhipike: “Ne mu hale shili onguuhanona omahini ngaka gomoohapu inamu ya mo sha.” (1 Petrus 2:2) Okahanona oki ikolelela miipalutha tayi zi muyina notaka tegelele opo ompumbwe ndjika yi silwe oshimpwiyu. Sha faathana, tse otwi ikolelela kontseyo tayi zi kuKalunga. ‘Kala wa hala’ Oohapu dhe mokutsikila nekonakono lyoye. Dhoshili, shi ninga elalakano lyoye okulesha Ombimbeli esiku kehe. (Epsalmi 1:1-3) Shika otashi ke ku etela omalaleko nuuyamba, oshoka Epsalmi 19:12 otali popi shi na ko nasha noompango dhaKalunga: “Negwanitho lyadho li na ondjambi oyindji.”

[Enyolo lyopevi]

a K.E.N. otashi ti “komeho yEyalulo lyoomvula dhoNgashingeyi,” ndyoka li li mondjila li vulithe K.K. (“komeho yaKristus”). E.N. tashi ti “Eyalulo lyoomvula dhoNgashingeyi,” olundji ohashi ithanwa A.D., shoka shi lile po anno Domini, tashi ti “momumvo gwOmuwa gwetu.”

KONAKONA ONTSEYO YOYE

Okomikalo ndhini Ombimbeli ya yooloka ko kembo kehe lilwe?

Omolwashike to vulu okwiinekela Ombimbeli?

Oshike tashi ku ulikile kutya Ombimbeli oyo Oohapu dhaKalunga dha nwethwa mo?

[Box on page 14]

LONGITHA OMBIMBELI YOYE NAWA

Okutseya Ombimbeli nawa inaku pumbwa ku kale okudhigu. Longitha oshimpungu shiikalimo yayo opo u ilonge omambo gOmbimbeli melandulathano naampoka taga adhika.

Omambo gOmbimbeli oge na oontopolwa noovelise okupupaleka oku yi longitha. Etopolo lyoontopolwa olya gwedhwa po pethimbo lyethelemimvo eti-13, nosha yela kutya Omanyolo gOshigreka oga topolwa methelemimvo eti-16 moovelise ndhoka dhi li po ngashingeyi komunyanyangidhi Omufransa. Ombimbeli ya gwana po yotango ndjoka ya li yi na oontopolwa noovelise, oya li enyanyangidho lyOshifransa ndyoka lya nyanyangidhwa mo 1553.

Ngele omanyolo tagu ulikwa membo ndika, onomola yotango otayi ulike ontopolwa nontiyali otayi ulike ovelise. Pashiholelwa, euliko “Omayeletumbulo 2:5” otali ti embo lyOmayeletumbulo, ontopolwa 2, ovelise 5. Mokukonga omanyolo ngoka gu ulikwa, oto ku uva ko mbala kutya oshipu okumona omanyolo gOmbimbeli.

Omukalo omwaanawa okutseya nawa Ombimbeli ogwo oku yi lesha esiku kehe. Petameko, shika otashi vulu shi kale sha fa eshongo kungoye. Ihe ngele oto lesha oontopolwa ndatu sigo ntano mesiku, shi ikolelela kuule wadho, oto ka mana okulesha Ombimbeli ayihe muule womvula. Omolwashike ito tameke nena?

[Box on page 19]

OMBIMBELI—EMBO LYI IKALEKELWA

• Ombimbeli oya “nwethwa mo kuKalunga.” (2 Timoteus 3:16, NW) Nonando aantu oyo ya nyola oohapu, omadhiladhilo gawo oga wilikwa kuKalunga, opo Ombimbeli yi kale shili ‘oohapu dhaKalunga.’—1 Aatessalonika 2:13.

• Ombimbeli oya nyolwa pwa pita uule womathelemimvo 16, kaayambidhidhi 40 lwaampono yomomaputuko gi ili nogi ili. Nando ongaaka, yo ayihe otayi tsu kumwe okuza petameko sigo okehulilo.

• Ombimbeli oya hupu moontamanana odhindji yi vule omambo agehe galwe. Pethimbo lyOmathelemimvo goPokati aantu oya li ya fikilwa koshiti molwashoka owala ye na okopi yOmanyolo.

• Ombimbeli oyo embo hali landwa kwaahe na we muuyuni. Yo ayihe nenge iitopolwa yayo, oya tolokwa momalaka ge vule 2 000. Ookopi omamiliyona omayuvi odha nyanyangidhwa nokapu na nando ehala konyala muuyuni auhe mpoka itaapu vulu okwaadhika okopi yayo.

• Oshitopolwa oshikulukulu shOmbimbeli osha nyolwa nale methelemimvo eti-16 K.E.N. Shika osha li manga Rig-Veda lyUuhindu inaali holoka po (konyala lwomo 1300 K.E.N.), nenge “Okanon yIimbamba Itatu” lyUubuddha (methelemimvo etitano K.E.N.), nenge Koran lyUuislama (methelemimvo etiheyali E.N.), nosho wo Nihongi lyUushinto (720 E.N.).

[Full-page picture on page 20]

    Ndonga Publications (1987-2025)
    Za mo
    Inda mo
    • Oshindonga
    • Tumina yalwe
    • Hogolola
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ngele to longitha ongulumambo yetu
    • Uuyelele wiinima yopaumwene
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Inda mo
    Tumina yalwe