Ontopolwa 17
Mona Egameno Mokati kOshigwana shaKalunga
1, 2. Ongiini onkalo moka aantu ye li ya fa ndjoka yaantu ye li moshitopolwa sha hanagulwa po koshikungulu?
NATU tye nduno oshikungulu oshidhigu osha hanagula po oshitopolwa moka wa kala. Egumbo lyoye olya hanagulwa po nowa kanitha iiniwe yoye ayihe. Iikulya oya pumba po. Onkalo otayi monika ya fa kaayi na etegameno. Opo nduno inaashi tegelelwa otapu gandjwa omakwatho. Iikulya noonguwo oyindji otayi gandjwa. Oto tungilwa egumbo epe. Dhoshili, oto ka kala wa pandula omuntu ngoka e ku sile oshimpwiyu niinima mbika.
2 Sha sha faathana otashi ningwa nena. Ngaashi oshikungulu shoka, uunashipotha waAdam naEva owe etele aantu uushadha uunene. Egumboparadisa lyaantu olya kana. Okuza mpono, omapangelo gaantu oga nyengwa okugamena aantu kiita, komuyonena nokokwaahe na uuyuuki. Omalongelokalunga oga sitha oongundu oonene dhaantu ondjala yiikulya iiwanawa yopambepo. Ihe pakupopya kwopambepo, Jehova Kalunga ngashingeyi ota gandja iikulya, oonguwo nehala lyegameno. Shika ote shi ningi ngiini?
“OMUPIYA OMUDHIGININI NOMUNANDUNGE”
3. Jehova oha gandja ngiini omasiloshimpwiyu kaantu, ngaashi shu ulikwa miiholelwa yini?
3 Omakwatho olundji ohaga gandjwa okupitila muupitilo wu unganekwa, nokomukalo gwa faathana Jehova okwa sile oshimpwiyu oshigwana she pambepo. Pashiholelwa, Aaisrael oya kala “egongalo lyOmuwa” konyala uule woomvula 1 500. Mokati kawo omwa li mboka ya li ya longo ye li uupitilo waKalunga wokulonga yalwe Ompango ye. (1 Ondjalulahokololo 28:8; 2 Ondjalulahokololo 17:7-9) Methelemimvo lyotango E.N., Jehova okwa dhiki po ehangano lyopaKriste. Omagongalo oga li ga totwa, noga li ga longo ge li kohi yewiliko lyolutuwiliki lwa thikama po maayapostoli nomaakuluntugongalo. (Iilonga 15:22-31) Nena wo, Jehova oha kala noshigwana she okupitila molutu lwu unganekwa. Shika otu shi shi ngiini?
4. “Omupiya omudhiginini nomunandunge” olye methimbo lyonena, nongiini omasiloshimpwiyu gaKalunga gopambepo taga gandjwa?
4 Jesus okwa ti kutya pethimbo lyokukala po kwe moonkondo dhUukwaniilwa, “omupiya omudhiginini nomunandunge” ota ka adhika ta gandja “iikulya pethimbo lyo opala” kaalanduli Ye. (Mateus 24:45-47, NW) Sho Jesus a tulwa po e li Omukwaniilwa gwomegulu mo 1914, olye a li “omupiya” nguka? Ka li nando aawiliki yopambepo yUukwakriste. Yo oya li unene tuu ya palutha iigunda yawo nopropahanda ndjoka ya ambidhidha omapangelo gawo gopashigwana mIita yUuyuni yoTango. Ihe iikulya iiwanawa yopambepo noyi li pethimbo oya li ya gandjwa okupitila mongundu yAakriste yashili mboka ya li ya gwayekwa kombepo ondjapuki yaKalunga noya li oshitopolwa shaashoka Jesus i ithana “oshigunda oshishona.” (Lukas 12:32) Pehala lyokuuvitha omapangelo gaantu, Aakriste mbaka aagwayekwa oyu uvitha Uukwaniilwa waKalunga. Oshilanduliko, moomvula dha piti “oonzi dhilwe” omamiliyona dhi na iikala yuuyuuki odha yi mumwe ‘nomupiya’ omugwayekwa mokukala neitaalo lyashili. (Johannes 10:16) Mokulongitha “omupiya omudhiginini” nOlutuwiliki lwe lwonena, Kalunga ota wilike oshigwana she shu unganekwa shi gandje iikulya, oonguwo nehala lyegameno yopambepo kwaayehe mboka ya hala omasiloshimpwiyu ngaka.
“IIKULYA PETHIMBO LYO OPALA”
5. Onkalo yopambepo yini yi li muuyuni nena, ihe Jehova ota ningi shike kombinga yaashika?
5 Jesus okwa ti: “Hakoshikwiila ashike omuntu ta hupitha omwenyo gwe, aawe, okukehe tuu ohapu tayi zi mokana kaKalunga.” (Mateus 4:4) Ihe mupya munene, oyendji noonkondo yomaantu ihaya pulakene koohapu dhaKalunga. Ngaashi sha hunganekwa komuprofeti gwaJehova Amos, opu na “ondjala: handjala yiikwiila, hanota lyomeya, aawe, ondjalaelela yepulakeno lyoohapu dhOmuwa.” (Amos 8:11) Nokuli naalongelikalunga aalaadhi oya sa ondjala pambepo. Nonando ongaaka, ehalo lyaJehova olyo kutya “aantu yomaludhi agehe ya hupithwe noya tseye ontseyo yashili yoshili.” (1 Timoteus 2:3, 4, NW) Onkee ano ye ta gandja eloolo lyiikulya yopambepo. Ihe openi tayi vulu okwaadhika?
6. Jehova okwa palutha ngiini oshigwana she pambepo methimbo lya piti?
6 Mondjokonona ayihe, Jehova okwa pe oshigwana she shi li ongundu iikulya yopambepo. (Jesaja 65:13) Pashiholelwa, aasaseri Aaisrael oya li ya gongele aalumentu, aakiintu naanona ya longwe Ompango yaKalunga ye li ongundu. (Deuteronomium 31:9, 12) Kohi yewiliko lyolutuwiliki, Aakriste yomethelemimvo lyotango oyu unganeke omagongalo noya gongala omolwelongo neladhipiko lyaayehe. (Aaroma 16:5; Filemon 1, 2) Oonzapo dhaJehova ohadhi landula oshiholelwa shika. Ngoye oto hiywa nomutima aguhe u kale pokugongala kwadho akuhe.
7. Ongiini okukala aluhe pokugongala kwopaKriste ku na ekwatathano nontseyo nosho wo neitaalo?
7 Dhoshili, ngoye otashi vulika wi ilonga nale oshindji mokukonakona kwoye paumwene Ombimbeli. Otashi vulika wa kwathelwa komuntu gumwe. (Iilonga 8:30-35) Ihe eitaalo lyoye otali vulu okuyelekanithwa noshimeno shoka tashi ka ganya e tashi si ngele itashi silwa nawa oshimpwiyu. Onkee ano, ngoye ou na okumona iipalutha yopambepo tayi opalele. (1 Timoteus 4:6) Okugongala kwopaKriste ohaku gandja oprograma yelongo tali kalelele lya nuninwa oku ku palutha pambepo noku ku kwathela u tsikile okukoka meitaalo sho ontseyo yoye okutseya Kalunga tayi indjipala.—Aakolossa 1:9, 10.
8. Omolwashike tatu ladhipikwa tu kale pokugongala kwOonzapo dhaJehova?
8 Okugongala oku na elalakano lilwe lya simana noonkondo. Paulus okwa nyola: “Tu tonatelathaneni, tu kumidhathaneni okuhola nokulonga iilonga iiwanawa, [inatu etha po okugongala pamwe, OB-1986].” (Aaheberi 10:24, 25) Oshitya shOshigreka sha tolokwa ‘okukumidhathana’ otashi vulu wo okutya “okuupika.” Eyeletumbulo lyOmbimbeli otali ti: “Oshiyela tashi upike oshiyela oshikwawo, nomuntu tu upike omukwawo.” (Omayeletumbulo 27:17) Tseni atuhe otwa pumbwa ‘okuupikwa aluhe.’ Omathininiko gesiku kehe guuyuni otaga vulu okusimpika eitaalo lyetu. Uuna tu li pokugongala kwopaKriste, ohatu tsaathana omukumo. (Aaroma 1:11, 12, OB-1986) Iilyo yegongalo ohayi landula ekumagidho lyomuyapostoli Paulus okutsikila ‘okuhekelekathana, okutungathana,’ niinima ya tya ngaaka otayi upike eitaalo lyetu. (1 Aatessalonika 5:11, KB) Okukala aluhe pokugongala kwopaKriste otashi ulike wo kutya tse otu hole Kalunga notashi tu pe oompito dhoku mu hambelela.—Epsalmi 35:18.
“ZALENI OHOLE”
9. Jehova okwa tula po ngiini oshiholelwa shokuulika ohole?
9 Paulus okwa nyola: “Zaleni ohole, oyo epaya lyegwaneno olyokumanga kumwe.” (Aakolossa 3:14) Jehova okwa gandja nolukeno oshizalomwa shika kutse. Okomukalo guni? Aakriste otaya vulu okuholola ohole molwashoka oyo shimwe shomiiyimati yombepo ondjapuki yaJehova mbyoka ya gandjwa kuKalunga. (Aagalati 5:22) Jehova ye mwene oku ulike ohole onenenene mokutuma Omwana epona opo tu vule okumona omwenyo gwaaluhe. (Johannes 3:16) Eulikilo ndika enenenene lyohole olye tu pe oshiholelwa shankene uukwatya mbuka u na okuulikwa. Omuyapostoli Johannes okwa nyola: “Kalunga sho e tu hole ngeyi, ano natse wo tu na oongunga dhokuholathana.”—1 Johannes 4:11.
10. Ongiini tatu vulu okumona uuwanawa ‘kaamwatate ayehe’?
10 Okukala kwoye pokugongala pOshinyanga shUukwaniilwa otaku ke ku pa ompito ombwanawa noonkondo okuulika ohole. Hoka ngoye oto ka tsakaneka aantu oyendji yi ili noyi ili. Kapu na omalimbililo, ngoye oto ka mona kutya mbalambala oto ka kala u na ohokwe noyendji yomuyo. Dhoshili, omaukwatya oga yooloka nokuli mokati kaamboka taya longele Jehova. Otashi vulika nale wa li ho yanda owala aantu mboka kaaye hole iinima mbyoka u hole nenge kaaye na omaukwatya ga fa goye. Ihe Aakriste oye na ‘okuhola aamwahe ayehe.’ (1 Petrus 2:17, NW) Onkee ano, shi ninga elalakano lyoye okutseyathana naamboka haya kala kOshinyanga shUukwaniilwa—nokuli aantu mboka oomvula dhawo, uukwatya wawo, omuhoko gwawo, nenge ondondo yawo yelongo tashi vulika inaayi faathana noyoye. Otashi vulika to ka mona kutya kehe gumwe oku na uukwatya wontumba dhingi.
11. Omolwashike waa na okuyematekwa komaukwatya ogendji gi ili nogi ili moshigwana shaJehova?
11 Eyooloko lyomaukwatya megongalo kali na oku ku yemateka. Oku shi thaneka: Natu tye nduno kutya ngoye oto hingi pamwe niiyenditho oyindji mondjila. Haayihe tayi hingwa nondapo yi thike pamwe nahaayihe yi li monkalo ya faathana. Yilwe oye enda nale uule wookilometa odhindji, ihe iikwawo opo owala ya tameke ngaashi ngoye. Ihe nonando opu na omayooloko ngaka, ayihe otayi ende mondjila. Osha faathana ano shi na ko nasha naantu mboka ye li megongalo. Haayehe taya kokeke omaukwatya gopaKriste kondapo yi thike pamwe. Niishewe, haayehe ye na onkalo yopalutu nenge yopamaiyuvo yi thike pamwe. Yamwe oya longela Jehova uule woomvula odhindji; yalwe opo owala ya tameke. Ihe ayehe otaye ende mondjila tayi fala komwenyo gwaaluhe, ‘yu uvathana, ya tsu oondunge dhimwe nokudhiladhila kumwe.’ (1 Aakorinto 1:10) Onkee ano, tala komaukwatya omawanawa pehala lyokutala komaunkundi gaamboka ye li megongalo. Ngele to shi ningi, otashi ka nyanyudha omutima gwoye, oshoka oto ka mona kutya Kalunga oku li shili mokati kaantu mbaka. Naampaka opo mpoka wa hala shili okukala.—1 Aakorinto 14:25.
12, 13. (a) Ngele gumwe megongalo okwe ku yematitha, oto vulu okuninga shike? (b) Omolwashike sha simana okwaahakala niikala yokukwatela onkone?
12 Molwashoka aantu ayehe inaya gwanenena, omathimbo gamwe gumwe megongalo otashi vulika ta popi sha nenge ta ningi sha shoka tashi ku yematitha. (Aaroma 3:23) Omulongwa Jakob okwa nyola oohapu dhoshili: “Atuheni ohatu puka miinima oyindji. Ngele ku na ngoka iha puka moohapu oye omulumentu a pwa.” (Jakob 3:2) Oto ki inyenga mbela ngiini ngele gumwe te ku yematitha? Eyeletumbulo lyOmbimbeli otali ti: “[Omayele gomuntu tage, NW] mu ntalanteneke, nesimano lye olyo okudhima po eyonagulo.” (Omayeletumbulo 19:11) Okukala nomayele otashi ti okutala onkalo we yi ya muule, okuuva ko ekankameno lyiinima mbyoka tayi ningitha omuntu a popye nenge a longe momukalo gwontumba. Oyendji yomutse ohatu longitha omayele ogendji mokwiipopila komapuko getu yene. Omolwashike mbela ihaatu ga longitha wo okuuva ko nokudhima po okwaahagwanenena kwayalwe?—Mateus 7:1-5; Aakolossa 3:13.
13 Inatu dhimbwa nando kutya otu na okudhimina po yalwe ngele otwa hala Jehova e tu dhimine po. (Mateus 6:9, 12, 14, 15) Ngele otatu longo moshili, otatu ka kala nayalwe komukalo gwopahole. (1 Johannes 1:6, 7; 3:14-16; 4:20, 21) Onkee ano, ngele to kala u na uupyakadhi nomuntu gumwe megongalo, kondjitha iikala yokukwatela onkone. Ngele owa zala ohole, oto ka kambadhala okukandula po uupyakadhi, noito ka kakadhala okugandja ombili ngele ongoye wa yematitha gulwe.—Mateus 5:23, 24; 18:15-17.
14. Otu na okuzala omaukwatya geni?
14 Iizalomwa yetu yopambepo oyi na okukwatela mo omaukwatya galwe ngoka ga pambathana unene nohole. Paulus okwa nyola: “Zaleni esilohenda, ombili, eifupipiko, engungumano nontalanteni.” Omaukwatya ngaka ga kwatelwa mo kohole, ogo oshitopolwa ‘shuukwatya uupe’ wopakalunga. (Aakolossa 3:10, 12, yelekanitha NW.) Oto ka kambadhala mbela okuzala pamukalo nguka? Unene tuu ngele to zala ohole yuumwayinathana, oto ka kala u na endhindhiliko ndyoka tali ndhindhilikitha aalongwa yaJesus, oshoka okwa ti: “Opo mpoka ayehe taye mú dhimbulula, one aalongwa yandje, ngele mu holathane.”—Johannes 13:35.
EHALA LYEGAMENO
15. Ongiini egongalo lya fa ehala lyegameno?
15 Egongalo otali longo wo li li ehala lyegameno, oshiholameno moka ngoye to vulu okukala wu uvite wa gamenwa. Mulyo ngoye oto ka mona aantu ye na omitima dhu uka mboka taya kambadhala okulonga shoka shi li mondjila momeho gaKalunga. Oyendji yomuyo oye etha po iilonga niikala iiwinayi oyo tuu mbyoka ngoye tashi vulika to kambadhala okusinda. (Titus 3:3) Yo otaya vulu oku ku kwatha, oshoka otatu lombwelwa tu ‘yakulathane omitenge.’ (Aagalati 6:2) Dhoshili, hugunina okulalakanena ondjila ndjoka tayi fala komwenyo gwaaluhe oshi li oshinakugwanithwa shoye mwene. (Aagalati 6:5; Aafilippi 2:12) Ihe Jehova okwa gandja egongalo lyopaKriste li kale ekwatho neyambidhidho ekumithi. Kashi na mbudhi kutya omaupyakadhi goye oga nikitha oluhodhi shi thike peni, ngoye ou na ekwatho li na ongushu ndyoka to vulu okumona—egongalo lyopahole ndyoka tali ke ku kwatha pomathimbo gomahepeko nenge goompumbwe.—Yelekanitha Lukas 10:29-37; Iilonga 20:35.
16. Ekwatho lini aakuluntugongalo haya gandja?
16 Mokati kaamboka taye ke ku kwathela, omu na “omagano ngoka ge li aantu”—aakuluntugongalo yomegongalo nenge aatonateli ya langekwa po, mboka taya litha oshigunda nehalo ewanawa nonuulaadhi. (Aaefeso 4:8, 11, 12, NW; Iilonga 20:28; 1 Petrus 5:2, 3) Jesaja okwa hunganeke shi na ko nasha nayo a ti: “[Kehe] ngoka ta kala kwa fa eshigo okushiga ombepo nokwa fa ondunda yokuholama oshikungulu, kwa fa omilongameya mombuga nomuzile gwemanya elele mevi lyomanota.”—Jesaja 32:2.
17. (a) Jesus okwa li a hala okugandja unene tuu ekwatho lyoludhi lini? (b) Esiloshimpwiyu lini Kalunga u uvanekele oshigwana she?
17 Sho Jesus a li kombanda yevi, aawiliki yelongelokalunga kaya li nando haya tonatele nohole. Onkalo yaantu oya li ye mu inyengitha noonkondo, nokwa li a hala oku ya kwatha unene tuu pambepo. Jesus okwa li e yu uvitile ohenda molwaashoka “oyo ya li ya hepekwa noya loloka ya fa oonzi dhaa na omusita.” (Mateus 9:36) Shika itashi hokolola tuu nawa onkalo yonena yoyendji mboka ye na omaupyakadhi tage ya hepeke noonkondo, ihe kapu na ngoka taya vulu okukonga kuye ekwatho nehekeleko lyopambepo! Ihe oshigwana shaJehova oshi na ekwatho lyopambepo, oshoka ye oku uvaneke: “Otandi dhi kongele aasita, oyo ye na oku dhi litha, odho nodhaa na okutila we nenge okuhaluka we, nokamu na nando yimwe, tayi tongolwa.”—Jeremia 23:4.
18. Omolwashike tu na okuya komukuluntugongalo ngele twa pumbwa ekwatho lyopambepo?
18 Ilonga okutseya aakuluntugongalo ya langekwa po megongalo. Yo oye na owino oundji mokulongitha ontseyo okutseya Kalunga, oshoka yo oya gwanitha po iipumbiwa yokukala aatonateli mbyoka ya nyolwa mOmbimbeli. (1 Timoteus 3:1-7, NW; Titus 1:5-9) Ino kakadhala okuya kugumwe gwomuyo ngele wa pumbwa ekwatho lyopambepo okusinda ondjigilile nenge uukwatya mboka tau kondjithathana niitegelelwa yaKalunga. Oto ka mona kutya aakuluntugongalo ohaya landula ekumagidho lyaPaulus: “[Popyeni nehekeleko noomwenyo dha polimana, NW], yakuleni aankundi, taleni ayehe onteni.”—1 Aatessalonika 2:7, 8; 5:14.
NYANYUKILWA EGAMENO PAMWE NOSHIGWANA SHAJEHOVA
19. Omalaleko nuuyamba geni Jehova ta pe mboka taya kongo egameno meni lyehangano lye?
19 Nonando ngashingeyi tse otu li mokati koonkalo inaadhi gwanenena, Jehova ote tu pe iikulya, oonguwo nehala lyegameno yopambepo. Dhoshili, tse otu na okutegelela uuyuni uupe wu uvanekwa kuKalunga opo tu nyanyukilwe omauwanawa goparadisa yolela. Ihe mboka ye li oshitopolwa shehangano lyaJehova otaya nyanyukilwa ngashingeyi egameno lyoparadisa yopambepo. Hesekiel okwa hunganeke shi na ko nasha nayo a ti: “Otaa ka kala kaa na nando oombudhi, kaku na omuntu, te ya halutha po.”—Hesekiel 34:28; Epsalmi 4:9.
20. Jehova ota futile po ngiini shaashoka tatu vulu okuyamba molwoku mu longela?
20 Itatu vulu tuu okukala twa nyanyukwa sho Jehova ta gandja omasiloshimpwiyu ge gopahole gopambepo okupitila mOohapu dhe nehangano lye! Hedha popepi noshigwana shaKalunga. Ino kala itoo shi ningi molwuumbanda okutila shoka ookuume koye nenge aakwanezimo tashi vulika taye ku dhiladhilile molwashoka to ilongo ontseyo okutseya Kalunga. Yamwe otashi vulika inaaye shi pandula sho to endathana nOonzapo dhaJehova noto kala pokugongala pOshinyanga shUukwaniilwa. Ihe Kalunga ota ka futila po noonkondo adhihe shaashoka to yamba omolwoku mu longela. (Malakia 3:10) Niishewe, Jesus okwa ti: “Kaku na ngoka a thigile ko omolwandje nomolwevaangeli egumbo nenge aamwayina aalumentu nenge aamwayina aakiintu nenge yina nenge he nenge aanona nenge omapya, ye ita mono ko andola lwethele ongashingeyi muuyuni mbuka omagumbo naamwayina aalumentu naamwayina aakiintu nooyina naanona nomapya omomahepeko nomuuyuni tau ya omwenyo gwaaluhe.” (Markus 10:29, 30) Eeno, kashi na nduno mbudhi kutya owa thiga po shike nenge owi idhidhimikila shike, ngoye oto vulu okumona uukumwe unyanyudha negameno lyopambepo mokati koshigwana shaKalunga.
KONAKONA ONTSEYO YOYE
“Omupiya omudhiginini nomunandunge” olye?
Esiloshimpwiyu lini Jehova a ningi oku tu palutha pambepo?
Ongiini mboka ye li megongalo lyopaKriste taya vulu oku tu kwatha?
[Full-page picture on page 165]