‘Mbela Kalunga ke shi omuyuuki?’

1. Okwaanuuyuuki ohaku vulu oku tu guma ngiini?

NATU tye nduno omuselekadhi omukulupe okwa yugwa iimaliwa ye ayihe mbyoka a li a pungula. Okahanona oke ekelwahi kuyina ngoka kee na ohenda. Omulumentu okwa tulwa mondholongo omolwomuyonena ngoka haaye e gu longa. Oto ki inyenga ngiini kiinima mbika? Iinima mbika ayihe otashi vulika yi ku yemateke noshi shi okuuviwa ko. Aantu otu na omaiyuvo gokuyoolola pokati kaashoka shu uka naashoka sha puka. Ohatu uvu nayi uuna pwa ningwa sha shaahe li pauyuuki. Ohatu kala twa hala nakuningilwa uuwinayi a futilwe nanaku wu longa a geelwe. Ngele inashi ningwa ohashi vulika tu ipule tatu ti: ‘Mbela Kalunga oku wete ngaa shoka tashi ningwa? Omolwashike nee itaa ningi po sha?’

2. Habakuk okwa li i inyenge ngiini omolwokwaanuuyuuki, nomolwashike Jehova inee mu ganda sho a pula?

² Mondjokonona ayihe, aapiya yaJehova oya kala nokupula omapulo goludhi ndoka. Pashiholelwa, omupolofeti Habakuk okwa galikana Kalunga a ti: “Omolwashike to talitha ndje omalwa? Sigo uunake to idhidhimikile iilonga yuukolokoshi? Eyonuko nomathiminiko oga kunduka ndje, naapehe ope na omalugodhi noontamanana.” (Habakuk 1:3) Eeno, Jehova ina ganda Habakuk sho e mu pula ngawo, molwaashoka oye e tu shitila uukwatya wuuyuuki wa fa we, ihe wetu owa ngambekwa.

Jehova oku tonde okwaanuuyuuki

3. Omolwashike taku vulu okutiwa kutya Jehova oku wete okwaanuuyuuki e tu vule?

³ Jehova okwaanuuyuuki hoka taku ningwa oku ku wete. Ombiimbeli otayi tu lombwele shi na ko nasha nethimbo lyaNoowa tayi ti: “Omuwa sho a mono uuwinayi waantu kombanda yevi mpoka u thike, nomadhiladhilo gawo nkene ga pilaala ethimbo alihe, oku uvu nayi.” (Genesis 6:5, 6) Natu konakoneni oohapu ndhoka. Olundji etaloko lyetu lyokwaanuuyuuki ohali kala lya kankamena kuuyelele uushona mboka tashi vulika tu uva nenge twa mona. Jehova oku wete okwaanuuyuuki kombanda yevi alihe. Kakele kaashono, oha konakona iikala yomitima dhaantu mbyoka hayi ya hwahwameke ya longe shoka inaa shu uka. — Jeremia 17:10.

4, 5. (a) Ombiimbeli otayi ulike ngiini kutya Jehova oku na ko nasha naamboka taya ningilwa okwaanuuyuuki? (b) Ongiini Jehova a ningilwa okwaanuuyuuki?

⁴ Ihe Jehova oha ningi oshindji kaashi shi owala okutala okwaanuuyuuki. Oku na ko nasha naamboka ya ninga iihakanwa yokwaanuuyuuki. Sho oshigwana she sha li tashi hepekwa kiigwana mbyoka yi shi tonde, okwa li a nika oluhodhi ‘omolwokukuga kwasho muupyu womahepeko nowomalwa gasho.’ (Aatokolihapu 2:18) Otashi vulika we shi ndhindhilika kutya mboka haya mono olundji aantu taya hepekwa ihaya kala we nohenda. Jehova hasho e li ngaaka. Okwa kala nokutala okwaanuuyuuki uule womimvo 6 000 lwaampono, ihe nonando ongaaka, oku ku tonde natango. Ombiimbeli otayi tu shilipaleke kutya oku tonde “elaka lyiifundja, iikaha tayi tilehi ombinzi yaa na ondjo” nosho wo ‘ngoka ta taandelitha uunzapo wiifundja.’ — Omayeletumbulo 6:16-19.

⁵ Jehova okwa li wo a pe uusama aawiliki yaIsraeli mboka yaaha li pauyuuki. Okwa nwetha mo omupolofeti gwe e ya pule ta ti: ‘Hane mu na okutseya uuyuuki ando?’ (OB-1954) Konima yokuhokolola pathaneko elongithonkondo nayi lyawo, okwa popi kutya otaya ka ningilwa shike sho a ti: ‘Otamu ka lilila Omuwa, ihe ite ke mu yamukula nando. Ita ka pulakena omalilagano geni, oshoka omwa longo uuwinayi.’ (Mika 3:1-4) Shoka itashi ulike tuu kutya Jehova oku tonde okwaanuuyuuki! Naye ohe ku ningilwa. Uule woomvula omayovi, Satana okwa kala noku mu lundila. (Omayeletumbulo 27:11) Osha li she ehameke Jehova noonkondo okumona Omwana ‘inaa yona sha’ ta dhipagwa a fa omukolokoshi. (1 Petrus 2:22; Jesaja 53:9) Osha yela kutya oku wete aantu mboka taya mono iihuna omolwokwaanuuyuuki.

6. Ohatu inyenge ngiini uuna tatu ningilwa okwaanuuyuuki, nomolwashike?

⁶ Ohatu kala tu uvite nayi noonkondo uuna twa mono okwaanuuyuuki taku ningilwa gumwe nenge taku tu ningilwa. Otwa shitwa oshifetha shaJehova Kalunga ngoka e tonde okwaanuuyuuki. (Genesis 1:27) Omolwashike e etha okwaanuuyuuki ku kale po?

Ompata ndjoka ya li ya holoka moshikunino

7. Hokolola nkene edhina lyaJehova lya li lya shekwa nosho wo uuthemba we wokupangela wa patanekwa.

⁷ Eyamukulo kepulo ndyoka li li mokatendo ka tetekele olya pambathana nompata ndjoka ya li ya holoka moshikunino shaEden. Ngaashi twe shi mona, Omushiti oku na uuthemba wokupangela evi alihe nakehe shoka shi li ko. (Episalomi 24:1; Ehololo 4:11) Petameko lyondjokonona yaantu edhina lyaJehova olya li lya shekwa nuuthemba we wokupangela owa li wa patanekwa. Ngiini mbela? Jehova okwa li a lombwele omulumentu gwotango, Adam kaa lye komuti gwontumba ngoka gwa li mOparadisa. Okwa li ta ka ningilwa shike ngele ina vulika? Kalunga okwe mu lombwele a ti: ‘Oto ka sa shili.’ (Genesis 2:17) Oshipango shoka kasha li oshidhigu unene kuAdam nokomukulukadhi gwe, Eva. Satana okwa tompo Eva i itaale kutya Kalunga okwe ya ngambeka unene. Satana okwa ti kutya oshike tashi ke ya ningilwa ngele oya li komuti? Satana okwa ti: ‘Itamu si shili. Oshoka Kalunga okwa tseya kutya uuna tamu li ko, omeho geni otaga tonata, one notamu fe Kalunga mokutseya uuwanawa nuuwinayi.’ — Genesis 3:1-5.

8. (a) Satana okwa lombwele Eva iifundja yini? (b) Satana okwa li a shekitha ngiini edhina lyaKalunga nosho wo okupangela kwe?

⁸ Satana sho a popi ngaaka ina tya owala kutya Jehova okwa holeka Eva uuyelele mboka wa pumbiwa, ihe okwa ti wo kutya Ye omufundja. Satana okwa ningitha Eva a kale a limbililwa kutya Jehova omuntu naanaa a tya ngiini. Sho Satana a ningi ngawo, oku ulike thiluthilu kutya ina simaneka Jehova. Okwa li wo a shekitha edhina lyaJehova noku tukulila uunamapangelo we oshipotha. Satana ina tya kutya Kalunga ita vulu okupangela. Ihe okwa ningitha aantu ya kale tayi ipula ngele okwa gwana ngaa shili okukala omupangeli noha pangele ngaa aantu pauyuuki. Niitya yimwe, Satana okwa ti kutya Jehova ita pangele aantu pauyuuki noke na ko nasha nayo.

9. (a) Okwaavulika kwaAdam naEva okwe eta iilanduliko iiwinayi yini, naashika oshe etitha omapulo ga simanenena geni? (b) Omolwashike Jehova inaa hanagula po owala aanashipotha pethimbo mpoka?

⁹ Adam naEva inaya vulika kuKalunga sho ya li komuti ngoka yi indikwa. Okwaaha vulika kwawo okwe ye etele eso ngaashi owala Kalunga e ya lombwela. Iifundja yaSatana oya pendutha omapulo ga simanenena. Mbela Kalunga oku na ngaa shili uuthemba wokupangela aantu nenge oye na okwiipangela yo yene? Mbela Jehova uuthemba we wokupangela ohe wu longitha ngaa nawa? Jehova okwa li ta vulu okulongitha oonkondo dhe oonenenene a hanagule po aanashipotha pethimbo mpoka. Ompata ndjoka ya holoka po kayi nasha noonkondo dhaKalunga, ihe onedhina lye moka mwa kwatelwa omukalo gwe gwokupangela. Onkee ano, ando Kalunga okwa hanagulile po Adam, Eva naSatana pethimbo mpoka, andola inashi ulika kutya okwa gwana okupangela pauyuuki. Ando okwe shi ningile, ando oshe etitha omaipulo ogendji kombinga yokupangela kwe. Opwa li pu na okupita ethimbo ele opo ku monike kutya aantu otaya vulu ngaa okwiipangela yo yene nomupondo nopwaahe na ewiliko lye nenge hasho.

10. Ondjokonona oye shi ulika ngiini kutya aantu inaya gwana okwiipangela?

¹⁰ Mbela sho Jehova e etha aantu ya kale nokwiipangela, oye shi pondola ngaa? Momukokomoko gwomayovimimvo aantu oya kala nokukambadhala okweeta po omapangelo gi ili nogi ili, ngaashi uukayamukulwa, uudemokoli, uusosiale nuukomonisi. Ombiimbeli otayi popi omapangelo agehe ngoka tayi ti: “Omuntu gumwe ta dhiladhilile mukwawo oshiponga.” (Omuuvithi 8:9) Oshi li mondjila sho omupolofeti Jeremia a ti: “Omuwa, ondi shi shi kutya omuntu iha vulu okupangela shoka u uthilwa; kaku na omuntu hu utha okukalamwenyo kwe.” — Jeremia 10:23.

11. Omolwashike Jehova e etha aantu taya mono iihuna?

¹¹ Jehova okwa kala e shi nale kutya okumanguluka ko kwaantu kuye nokwiipangela yo yene, otaku ke eta okumona iihuna okundji. Mbela shika otashi ti kutya ke shi omuyuuki sho e etha onkalo ya tya ngaaka yi tsikile? Hasho nando. Natu tye ando okanona koye otake ehamenene noka pumbwa etando. Owu shi kutya etando otali ke ka ehameka unene, notashi ke ku yemateka noonkondo. Ihe owu shi kutya otali ke ka kwathela ka kale ke na uukolele wu li nawa. Sha faathana, Kalunga okwa li e shi shi nokwa hunganeka kutya okweetha aantu yi ipangele otashi ke eta uuwehame nokumona iihuna. (Genesis 3:16-19) Ihe okwa li wo e shi kutya epepelelo tali kalelele notali ti sha otali wapa owala ngele okwe etha aantu ayehe ya mone iilanduliko iiwinayi mbyoka ye etithwa komunashipotha. Okomukalo owala ngoka ompata ndjoka tayi vulu okukandulwa po sigo aluhe.

Ompata yi na ko nasha nuudhiginini waantu

12. Ngaashi twe shi mona monkalo yaJob, Satana okwa lundile aapiya yaKalunga a ti ngiini?

¹² Opu na natango ompata yilwe. Sho Satana a shekitha edhina lyaKalunga e ta ti kutya ke na uuthemba wokupangela noita pangele pauyuuki, ina lundila owala Kalunga, ihe okwa ti wo kutya aapiya Ye itaya ka kala aadhiginini. Pashiholelwa, ndhindhilika shoka Satana a lombwele Jehova kombinga yomulumentu omudhiginini Job a ti: “Oshoka owala ho mu gamene pamwe negumbo lye naashihe shoka e shi na. Owa yambeke iilonga ye nowe mu pe iimuna yi indjipala moshilongo ashihe. Ando u yelekele e to ganeke oshikaha shoye, u yone po eliko lye, nena ote ku iteka po mbala.” — Job 1:10, 11.

13. Satana okwa li a lundile Job a ti shike, nongiini aantu ayehe ya kwatelwa mo moshinima shika?

¹³ Satana okwa ti kutya Job okwa li owala ta longele Jehova molwaashoka he mu gamene. Okwa ti wo kutya Job iha longele Kalunga moshili, ihe ohe shi ningi owala opo a pewe sha. Okwa ti kutya ngele Job okwa kuthwa omalaleko nuuyamba ngoka a pewa kuKalunga, nena ote ke mu iteka po. Satana oku shi kutya Job omulumentu “ha tila Kalunga noha tondo uuwinayi.”a Ando Satana okwa teyele po uudhiginini waJob, ando shika osha ti shike kaantu yalwe? Ando okwa tula momalimbililo uudhiginini waantu ayehe mboka ya hala okulongela Kalunga. Odhoshili kutya mompata moka Satana okwa kwatela mo aantu ayehe sho a lombwele Jehova a ti: “Omuntu ota gandja po iinima ye ayihe, opo a kale e na omwenyo.” — Job 1:8; 2:4.

14. Ondjokonona oye shi ulika ngiini kutya Satana okwa lundila aantu ayehe?

¹⁴ Mepingathano niifundja yaSatana, ondjokonona oye shi ulika kutya aantu oyendji oya kala ya kakatela uudhiginini wawo kuJehova momamakelo, ngaashi Job. Oya nyanyudha omutima gwe omolwuudhiginini wawo, naashika oshe mu pa ompito a yamukule Satana ngoka a popya nuuntsa kutya aantu otaye ke etha po okulongela Jehova uuna taya mono iihuna. (Aahebeli 11:4-38) Eeno, mboka ye na omitima dhu uka inaya pilamena Kalunga. Nonando oya li ya gwililwa po koonkalo oondhigu, oya kala ye mu inekela lela e ya pe oonkondo yi idhidhimike. — 2 Aakorinto 4:7-10.

15. Epulo lini tali vulu okupulwa kombinga yokupangula kwaJehova?

¹⁵ Okutula miilonga uuyuuki waJehova inaku kwatela mo owala ompata yi na ko nasha nokupangela kwe noyuudhiginini waantu. Ombiimbeli otayi popi kombinga yesiku lye lyokupangula oohandimwe nosho wo iigwana ayihe. Otayi popi wo omahunganeko gomapangulo ngoka taga ka ningwa monakuyiwa. Omolwashike tu na einekelo kutya Jehova okwa kala aluhe nokupangula pauyuuki nosho ta ka ninga monakuyiwa?

Uuyuuki waKalunga owa dhenga mbanda

16, 17. Iiholelwa yini tayi ulike kutya aantu oya ngambekwa shi na ko nasha nuuyuuki washili?

¹⁶ Oshe eleka okupopya Jehova tatu ti: ‘Oondjila dhe adhihe odhu uka.’ (Deuteronomium 32:4) Kapu na gumwe gwomutse ta vulu okutya ye omuyuuki, molwaashoka etaloko neuvoko lyetu lyaashoka shu uka olundji olya ngambekwa. Natu tale oshiholelwa shaAbraham. Okwa li a pula Jehova kombinga yehanagulo lyaSodom moka mwa li mu udhilila uukolokoshi, a ti: “Oto ka yona po omuyuuki pamwe nomukolokoshi?” (Genesis 18:23-33) Ite ke shi ninga nando. Jehova okwa li owala a ‘lokithile Sodom osulufuli ya hwama’ sho omuyuuki Lot noyanakadhona ya thiki moshilando Zoar. (Genesis 19:22-24) Mepingathano naashoka, Jona okwa li a “geye” sho Kalunga a sile ohenda Aaninive. Molwaashoka Jona okwa li e ya lombwele kutya otaya ka hanagulwa po, okwa li a nyanyukwa okumona taya hanagulwa po, nonando oyi iyela ombedhi. — Jona 3:10–4:1.

¹⁷ Jehova okwa shilipaleke Abraham kutya ihu ulike owala uuyuuki we mokuhanagula po aakolokoshi, ihe ohe wu ulike wo mokuhupitha aayuuki. Jona okwa li i ilongo kutya Jehova omunahenda. Ngele aalunde oya lundulula omikalo dhawo, ote ya “dhimine po.” (Episalomi 86:5) Jehova ina fa aantu mboka haya ningi iinima opo ya kaleke po oondondo dhawo, iha pangula aantu nonyanya opo u ulike oonkondo dhe noihe etha okusila aantu ohenda molwaashoka a tila ando okutalika ko nayi. Ohu ulike ohenda uuna sha pumbiwa. — Jesaja 55:7; Hesekiel 18:23.

18. Ulika okuza mOmbiimbeli kutya Jehova iha pangula shi ikolelela komaiyuvo.

¹⁸ Jehova iha pangula shi ikolelela komaiyuvo ge. Sho oshigwana she sha li sha pwila mokulongela iikalunga, okwa popi nomuthindo a ti: “Oshoka otandi ke ku pangulila shoka wa longo. Otandi ke ku futila iilonga yiihuna ayihe we yi longo. Itandi ku hunutha nenge ndi ku sile ohenda. Otandi ke ku geelela iilonga yiihuna we yi longo.” (Hesekiel 7:3, 4) Ngele aantu oya tangalala, ohe ya pangula shi ikolelela kiilonga yawo. Ihe oha pangula shi ikolelela kuunzapo wa yela. Ano sho u uvu “ekugo enene” lyaantu yomuSodom naGomorra, Jehova okwa ti: “Otandi yi ko ndi ka tale, ekugo ndyoka ndu uvu, ngele olyoshili.” (Genesis 18:20, 21) Inatu nyanyukwa tuu okutseya kutya ye ina fa aantu oyendji mboka haya thiki pehulithodhiladhilo lya puka omanga inaayu uva uuyelele wi ihwa po! Oye “Kalunga omudhiginini kee na uugoyoki,” ngaashi Ombiimbeli ye shi popya. — Deuteronomium 32:4.

Inekela uuyuuki waJehova

19. Oshike tatu vulu okuninga, uuna twa limbililwa ngele Jehova oha katuka tuu pauyuuki?

¹⁹ Ombiimbeli inayi popya kehe shimwe shoka Jehova a ninga monakuziwa, noinayi popya okanima kehe nkene ta ka pangula aantu pauhandimwe nopangundu monakuyiwa. Ngele otwa limbililwa sho uuyelele wa tya ngaaka kaawu mo momahokololo nenge momahunganeko gomOmbiimbeli, otatu vulu okuulika uudhiginini wa fa womupolofeti Mika, ngoka a nyola a ti: “Ngame otandi tegelele Omuwa; ondi inekela Kalunga, ngoka ta hupitha ndje.” — Mika 7:7.

20, 21. Omolwashike tu na einekelo kutya Jehova oha longo aluhe shoka shu uka?

²⁰ Otatu vulu okukala neinekelo kutya Jehova ota ka ninga shoka shu uka monkalo kehe tu li. Nonando aantu otayi ipwililikile okwaanuuyuuki hoka taku longwa, oku uvaneka a ti: “Egeelo olyandje, ongame mwene tandi ka geela.” (Aaroma 12:19) Ngele otu na iikala yokutegelela, otatu ka popya ngaashi omuyapostoli Paulus ngoka a pula a ti: ‘Mbela Kalunga ke shi omuyuuki? Itashi vulika!’ — Aaroma 9:14.

²¹ Ngashingeyi otu li ‘momathimbo omadhigu.’ (2 Timoteus 3:1) Okwaanuuyuuki nosho wo ‘omahepeko’ okwe etitha okumona iihuna okundji. (Omuuvithi 4:1) Ihe Jehova ina lunduluka, oku tonde natango uugoyoki noku na ko nasha naamboka ya ninga iihakanwa yawo. Ngele otwa kala aadhiginini kuye nokuunamapangelo we, ote ke tu nkondopaleka sigo ethimbo ndyoka lyu uthwa sho ta ka hulitha po okwaanuuyuuki akuhe kohi yepangelo lyUukwaniilwa we. — 1 Petrus 5:6, 7.