Kala wa yombama ngaashi Jeremia

“Teelela kOmwene! Kala wa yombama, omutima woye inau mbadapala; heeno, teelela kOmwene.”—EPSALME 27:14.

1. Omanangeko noupuna manene elipi Eendombwedi daJehova tadi hafele?

EENDOMBWEDI DAJEHOVA odi li moparadisa yopamhepo. (Jesaja 11:6-9) Mounyuni ou wa piyaana neenghono, do odi li momudingonoko wopamhepo we likalekelwa pamwe nOvakriste vakwao, ovo ve na ombili naJehova Kalunga nosho yo mokati kavo. (Epsalme 29:11; Jesaja 54:13) Natango, oparadisa yado yopamhepo otai kulu. Aveshe ovo tava ‘longo nomwenyo aushe ehalo laKalunga’ otava kufa ombinga moku i tamununa mo. (Ovaefeso 6:6, yelekanifa OB-1986.) Ngahelipi mbela? Omokukala metwokumwe nomafinamhango Ombibeli nomokuhonga vamwe va ninge sha faafana, nokungaha otava shivwa va mone ouwa momanangeko noupuna manene oparadisa oyo.—Mateus 28:19, 20; Johannes 15:8.

2, 3. Ovakriste vashili ove na okuninga shike opo ve lididimike?

² Ndelenee okukala kwetu moparadisa yopamhepo itaku ti kutya itatu ka shakeneka omayeleko. Otu li natango inatu wanenena nohatu mono oixuna kouyahame, koukulupe noxuuninwa okefyo. Kakele kaasho, ohatu mono ewanifo lomaxunganeko e na sha ‘nomafiku axuuninwa.’ (2 Timoteus 3:1) Oita, ekaulo lonyanga, omikifi, ondjala nosho yo omaudjuu manene ohaa hepeke ovanhu aveshe, nEendombwedi daJehova nado ohadi shakeneke oinima ya tya ngaho.—Markus 13:3-10; Lukas 21:10, 11.

³ Kakele kaayo ya tumbulwa metetekelo, otu shi shii kutya nonande otu li meameno loparadisa yopamhepo, ohatu shakeneke omapataneko manene okudja kwaavo ve he fi oshitukulwa shayo. Jesus okwa londwela ovashikuli vaye a ti: “Eshi mu he fi [oshitukulwa shounyuni, NW], Ame eshi nde mu hoolola mo mounyuni, onghee ounyuni tau mu tondo. Dimbulukweni eendjovo odo nde di mu lombwela: Omupiya ke dule Omwene waye. Ngenge va taata nge, otave mu taata yo.” (Johannes 15:18-21) Onghalo inai yooloka kunena. Ovanhu vahapu natango kave udite ko ile inava valula onghedi yetu yelongelokalunga. Vamwe ohava kembaula, hava sheke ile ve tu tonde nokuli ngaashi Jesus a londwela. (Mateus 10:22) Luhapu, ohatu kala oihakanwa yomauyelele a pengifwa nomitotolombo dinyanyalifi odo hadi tandavelifwa moikundaneki. (Epsalme 109:1-3) Heeno, atusheni otwa taalela eenghalo odo di li eshongo, notashi dulika vamwe vomufye va teke omukumo. Ongahelipi hatu dulu okulididimika?

4. Openi hatu dulu okukonga ekwafo opo tu lididimike?

⁴ Jehova ote ke tu kwafela. Omupsalme umwe okwa nwefwa mo a shange ta ti: “Omaudjuu omuyuki oku li mahapu, ndelenee Omwene ote mu xupifa muaeshe.” (Epsalme 34:20; 1 Ovakorinto 10:13) Vahapu vomufye otava dulu okudimina kutya ngeenge twe lineekela Jehova filufilu, ohe tu pe eenghono odo twa pumbwa opo tu lididimikile oudjuu keshe. Ohole yetu yoku mu hola nehafo olo le tu tuvikililwa otai tu kwafele tu kondjife etekomukumo noumbada. (Ovaheberi 12:2) Kungaha, nonande ope na omaudjuu, ohatu twikile okukala twa pama.

Eendjovo daKalunga okwa li da pameka Jeremia

5, 6. (a) Oihopaenenwa ilipi tu na yovalongelikalunga vashili ovo kwa li va dula okulididimika? (b) Jeremia okwa li e linyenga ngahelipi eshi a ifanwa a ninge omuprofeti?

⁵ Mondjokonona aishe, ovapiya vaJehova ovadiinini ova dula okukala va hafa nonande opa kala eenghalo didjuu. Vamwe ova li ko pomafimbo omatokolo eshi Jehova a hololela ovo ve he fi ovadiinini oupyuhandu waye. Vamwe vomovalongelikalunga ovadiinini va tya ngaho ova li Jeremia noovakwao vanini ovo va li ko pefimbo laye nosho yo Ovakriste vomefelemudo lotete. Oihopaenenwa oyo yomondjokonona oya shangwa mOmbibeli i tu twe omukumo, nohatu dulu okulihonga shihapu moku i konakona. (Ovaroma 15:4) Pashihopaenenwa, konakona shi na sha naJeremia.

⁶ Fimbo a li omunyasha, Jeremia okwa ifanwa a ka longe e li omuprofeti muJuda. Osho kasha li oshilonga shipu. Vahapu okwa li tava longele oikalunga. Nonande Josia oo a li ohamba eshi Jeremia a hovela noukalele waye okwa li omudiinini, eehamba adishe da ka shikula ko kada li didiinini nosho yo vahapu ovo va li ve na oshinakuwanifwa shokuhonga ovanhu—ovaprofeti novapristeri—kava li va ama koshili. (Jeremia 1:1, 2; 6:13; 23:11) Ndele mbela Jeremia okwa li e udite ngahelipi eshi Jehova e mu ifana a ninge omuprofeti? Okwa li a tila! (Jeremia 1:8, 17) Jeremia okwa dimbuluka elinyengo laye lopetameko, eshi a tile: “Opo nee ame onda tya: Akutu Omwene Kalunga! Tala, ame kandi shii kupopya, osheshi aame omunyasha.”—Jeremia 1:6.

7. Ovanhu okwa li have linyenge ngahelipi moshitukulwa omo Jeremia a longa, nongahelipi ye e li nyenga?

⁷ Ovanhu vahapu vomoshitukulwa osho Jeremia kwa li ta longo kava li hava pwilikine nokwa li a shakeneka luhapu omapataneko a kwata moiti. Pomhito imwe, omupristeri Pashur okwa li e mu denga ndele te mu tulifa meti. Jeremia okwa hokolola nghee kwa li e udite pefimbo olo, eshi a ti: “Nda tya: Ame inandi hala vali [okudiladila Jehova] noinandi hala vali okupopya medina laye.” Otashi dulika omafimbo amwe ho kala u udite ngaho—wa hala okusholola. Didilika osho sha kwafela Jeremia a twikile. Okwa ti: “Momutima wange omwa fa mwa xwama omundilo [eendjovo daKalunga ile etumwalaka] tau xwike wa kwatelelwa momakipa ange. Ame onda hetekela oku u lididimikila fiyo nda loloka, ndelenee nda nyengwa.” (Jeremia 20:9) Mbela eendjovo daKalunga odi na enwefemo la tya ngaho mwoove?

Ookaume kaJeremia

8, 9. (a) Ounghundi ulipi omuprofeti Uria a li e na, nowa etifa oshidjemo sha tya ngahelipi? (b) Omolwashike Baruk kwa li a teka omukumo, nokwa kwafelwa ngahelipi?

⁸ Jeremia ka li oye aeke moshilonga shouprofeti. Okwa li e na ookaume, naasho oshi na okukala kwa li she mu twa omukumo. Ndelenee omafimbo amwe ookaume kaye inava katuka pandunge. Pashihopaenenwa, omuprofeti mukwao wedina Uria okwa li e lipyakidila nokulondwela Jerusalem naJuda “ngaashi Jeremia.” Ndelenee eshi ohamba Jojakim ya yandja elombwelo kutya Uria na dipawe, omuprofeti oo okwa ya onhapo kuEgipti omolwoumbada. Osho inashi mu xupifa. Ovalumenhu vohamba ova ya ve ke mu konge, ndele tave mu kwata noku mu alulila kuJerusalem oko a dipaelwa. Osho kasha li tuu sha halukifa Jeremia!—Jeremia 26:20-23.

⁹ Kaume kaJeremia umwe okwa li hamushanga waye Baruk. Baruk okwa li ekwafo liwa kuJeremia, ndele opa li efimbo limwe eshi naye a li a kanifa etaleko lopamhepo. Okwa hovela okungongota a ti: “Woo ame, osheshi Omwene okwa wedela nge oudjuu kouyahame wange. Ame onda loloka kokukema kwange, ndele ihandi mono nande etulumuko.” Molwaashi Baruk okwa li a teka omukumo, okwa hovela okukanifa olupandu loinima yopamhepo. Ndelenee Jehova okwa pa Baruk nolune omayele opandunge, ndele ta ningi omalunduluko. Nopo nee okwa li a shilipalekwa kutya ota ka xupa pehanauno laJerusalem. (Jeremia 45:1-5) Jeremia ka li tuu a tuwa omukumo eshi Baruk a dula okukala vali nondjele yaye yopamhepo!

Jehova okwa li a kwafela omuprofeti waye

10. Eudaneko li na sha nekwafo lilipi Jehova a udanekela Jeremia?

¹⁰ Oshinima sha fimanenena oshosho kutya Jehova ina efa nande Jeremia. Okwa li e shii nghee omuprofeti waye kwa li e udite nokwe mu pa eenghono nekwafo olo kwa li a pumbwa. Pashihopaenenwa, eshi pehovelo loukalele waye Jeremia a popya a limbililwa shi na sha nokukala kwaye a wana, Jehova okwe mu lombwela a ti: “Ino va tila, osheshi Ame ondi li pamwe naave ndele handi ku xupifa, Omwene osho ta ti.” Opo nee konima eshi a pa omuprofeti waye ouyelele u na sha noshilonga shaye, Jehova okwa ti: “Otave ke ku lwifa, ndelenee itave ku dulu nande, osheshi Ame ondi li puove nohandi ku xupifa, Omwene osho ta ti.” (Jeremia 1:8, 19) Kasha li tuu tashi hekeleke! Jehova okwa wanifa po eendjovo odo.

11. Otu shi shii ngahelipi kutya Jehova okwa wanifa po eudaneko laye li na sha nokukwafela Jeremia?

¹¹ Onghee hano, konima eshi Jeremia a li a tulwa meti nokwa shekwa moipafi, okwa popya nelineekelo a ti: “Omwene Oye oku li pamwe naame ngaashi omuladi omunaenghono. Onghee ovataatai vange tava ka punduka, vo itava dulu sha. Ove nokufifwa ohoni shili.” (Jeremia 20:11) Konima yomido eshi pa ningwa eenghendabala dokudipaa Jeremia, Jehova okwa li e li pamwe naye, nongaashi Baruk, Jeremia naye okwa xupa pehanauno laJerusalem e li omunhu a manguluka, ofimbo ovahepeki vaye nosho yo ovo va li tave lipwililikile omalondwelo aye va hanaunwa po ile va kwatwa po nokutwalwa kuBabilon.

12. Nonande ope na omatomheno okuteka omukumo, oshike osho tu na okukaleka momadiladilo?

¹² Ngaashi Jeremia, kunena Eendombwedi daJehova dihapu ohadi lididimikile emono loixuna. Ngaashi sha popiwa metetekelo, okumona oixuna kumwe ohaku etifwa kokuhawanenena kwetu ile kedundakano olo li li mounyuni ile kwaavo tava pataneke oilonga yetu. Okumona oixuna kwa tya ngaho otaku dulu oku tu teya omukumo. Ngaashi Jeremia, ohatu dulu okuuya poshitwa opo tashi dulika tu lipule kutya mbela ohatu dulu ngoo okutwikila vali. Doshili, ohatu dulu okuteelela okuteka omukumo efimbo nefimbo. Etekomukumo ohali yeleke ounene wohole yetu yokuhola Jehova. Onghee hano natu kale twa tokola toko tu ha efe etekomukumo li tu efife oilonga yaJehova ngaashi Uria kwa li a ninga. Ponhele yaasho, natu hopaenene Jeremia nokukala twe lineekela ekwafo laJehova.

Nghee tu na okukondjifa etekomukumo

13. Ongahelipi hatu dulu okulandula oshihopaenenwa shaJeremia noshaDavid?

¹³ Jeremia okwa li ha popi alushe naJehova Kalunga, te mu lombwele shi na sha nomaliudo aye omoule elela noku mu indila e mu pe eenghono. Osho oshi li oshihopaenenwa shiwa nokulandulwa. David wonale, oo kwa li a konga eenghono kOdjo oyo tuu oyo, okwa shanga a ti: “Omwene, endekela okutwi kwoye keendjovo dange. Koneka okuhefa kwange. Akutu, Ohamba yange naKalunga kange, uda elilo lange lopombada, osheshi kuove oko handi eta eindilo lange.” (Epsalme 5:2, 3) Ehokololo la nwefwa mo li na sha nokukalamwenyo kwaDavid otali ulike kutya efimbo nefimbo Jehova okwa nyamukula omailikano aDavid e na sha nekwafo. (Epsalme 18:2, 3; 21:2-6) Monghedi ya faafana, ngeenge omafininiko e tu djuupalela ile tu wete omaupyakadi a fa taa hapupala neenghono, otashi ke tu hekeleka neenghono ngeenge otwa popi naJehova meilikano noku mu yeululila omitima detu. (Ovafilippi 4:6, 7; 1 Ovatessaloniki 5:16-18) Jehova iha anye oku tu pwilikina. Ponhele yaasho, ote tu shilipaleke kutya ‘ote tu file oshisho.’ (1 Petrus 5:6, 7) Ndelenee mbela otashi ka kala ngoo pandunge okwiilikana kuJehova ndele fye itatu pwilikine kwaasho te tu lombwele?

14. Eendjovo daJehova oda nwefa mo Jeremia ngahelipi?

¹⁴ Jehova oha popi nafye ngahelipi? Diladila natango shi na sha naJeremia. Molwaashi Jeremia okwa li omuprofeti, Jehova okwa popya naye odikilila. Jeremia okwa hokolola nghee eendjovo daKalunga da nwefa mo omutima waye, a ti: “Eendjovo doye oda hanga nge, ame onde di lya nde di pona. Ndele eendjovo doye oda li kuame enyaku nehafo lomutima wange, osheshi ame onda lukilwa edina loye, Omwene, Kalunga komatanga ovakwaita.” (Jeremia 15:16) Heeno, Jeremia okwa li a hafa eshi a ifanwa nedina laKalunga, neendjovo daYe okwa li di na ondilo komuprofeti oo. Onghee hano, ngaashi omuyapostoli Paulus, Jeremia naye okwa li e na ehalo okuudifa etumwalaka olo kwa li e lineekelelwa.—Ovaroma 1:15, 16.

15. Ongahelipi hatu dulu okufindila eendjovo daJehova momitima detu, nokudiladila shike taku ke tu ningifa tu kale twa tokola toko okuhamwena?

¹⁵ Jehova iha popi odikilila kunena nomunhu nande oumwe. Ndelenee otu na eendjovo daKalunga momapandja Ombibeli. Onghee hano, ngeenge otu na ehalo elela lokukonakona Ombibeli nokudilonga moule kwaasho hatu lihongo, eendjovo daKalunga otadi ka kala “enyaku nehafo” lokomutima nokufye. Nohatu ka kala twa hafa okuhumbata edina laJehova eshi hatu ka lombwela vamwe eendjovo daye. Inatu dimbwa nande kutya kape na vali ovanhu vamwe vali mounyuni ovo hava shiivifa edina laJehova. Eendombwedi daye odo ashike hadi shiivifa onghundana iwa yOuhamba waKalunga wa dikwa po nohadi hongo ovalininipiki va ninge ovahongwa vaJesus Kristus. (Mateus 28:19, 20) Inatu nangekwa tuu noupuna! Ngeenge hatu diladila kwaasho Jehova e tu lineekelela pahole, ongahelipi hatu ka dula okukala twa mwena?

Natu lungamene eendafano letu

16, 17. Jeremia okwa li na etaleko la tya ngahelipi shi na sha neendafano, nongahelipi hatu dulu oku mu hopaenena?

¹⁶ Jeremia okwa popya yo shi na sha naasho she mu kwafela a kale neyombamo. Okwa ti: “Ame inandi kala omutumba mokati kovadini. Omolweke loye ame nda kala ame andike, osheshi Ove owa yadifa nge noupyuhandu woye.” (Jeremia 15:17) Jeremia okwa li a hoolola okulikalela ponhele yokunyonwa po kookaume vai. Nafye kunena ohatu tale ko oinima monghedi ya faafana. Ihatu dimbwa nande elondwelo lomuyapostoli Paulus kutya “ookaume [vai] otava nyono po eenghedi diwa,” nokuli neenghedi diwa odo twa kala nado omido dihapu.—1 Ovakorinto 15:33.

¹⁷ Eendafano lii otali dulu okuningifa omhepo younyuni i nyateke okudiladila kwetu. (1 Ovakorinto 2:12; Ovaefeso 2:2; Jakob 4:4) Onghee hano, natu deuleni eenghono detu dokukoneka opo tu yoolole kutya eendafano lii olilipi noku li henuka filufilu. (Ovaheberi 5:14) Ngeno Paulus oko a li kombada yedu kunena, mbela oto diladila kutya ngeno ota ti shike kOmukriste oo ha tale eekino tadi ulike eenghedi da nyata pamilele ile elongifo leenghono ile ha tale oudano welongifo leenghono? Ngeno mbela omayele elipi a pa omumwatate oo ta pange oukaume naavo ina shiiva nande onale koInternet? Ngeno mbela okwa diladila ngahelipi shi na sha nOmukriste oo ha longifa eevili dihapu ta dana oudano weevidio ile ta tale oTV ndele ke na eenghedi diwa dokukonakona paumwene?—2 Ovakorinto 6:14b; Ovaefeso 5:3-5, 15, 16.

Twikila okukala moparadisa yopamhepo

18. Oshike tashi ke tu kwafela tu kale twa pama pamhepo?

¹⁸ Otwa lenga oparadisa yetu yopamhepo. Kape na sha shimwe vali mounyuni kunena osho tashi dulu okuyelekwa nayo. Nokuli naavo ve he fi ovaitaveli ova hokolola nawa ohole, okunakonasha nolune olo Ovakriste hava ulikilafana. (Ovaefeso 4:31, 32) Ndele nande ongaho, otwa pumbwa okukondjifa etekomukumo shi dulife nale. Eendafano liwa, eilikano neenghedi diwa dokukonakona otai ketu kwafela tu kale twa pama pamhepo. Otadi ke tu pameka tu taalele eyeleko keshe tu na elineekelo filufilu muJehova.—2 Ovakorinto 4:7, 8.

19, 20. (a) Oshike tashi ke tu kwafela tu lididimike? (b) Oshitukulwa tashi landula osha yukifwa koolyelye, notashi ka kala shihokwifa yo koolyelye?

¹⁹ Inatu efa nande ovo ve tonde etumwalaka letu lOmbibeli ve tu tilife ile ve tu efife po eitavelo letu. Ngaashi ovatondi ovo va li va hepeka Jeremia, ovo tave tu kondjifa navo otava kondjifa Kalunga. Ndele itava ka pondola. Jehova oo e na eenghono dinene di dule dovatondi vetu, ote tu lombwele ta ti: “Teelela kOmwene! Kala wa yombama, omutima woye inau mbadapala; heeno, teelela kOmwene.” (Epsalme 27:14) Tu na elineekelo muJehova nomutima wetu aushe, natu kale twa tokola toko okuhaefa okulonga ouwa. Natu kale tu na elineekelo, opo ngaashi Jeremia naBaruk ohatu ka teya ngeenge itatu loloka.—Ovagalati 6:9.

²⁰ Okukondjifa etekomukumo oshi li ekondjo tali twikile kOvakriste vahapu. Ndele ovanyasha ohava shakeneke omashongo e likalekelwa. Ndelenee ove na yoo eemhito diwa. Oshitukulwa tashi landula osha yukifwa unene tuu kovanyasha mokati ketu. Otashi ka kala yo shihokwifa kovadali nosho yo kovakulunhu aveshe ve liyandja ovo ve li meongalo ovo okupitila meendjovo nomoihopaenenwa nosho yo mokuyambidida sha yukilila tava dulu okukwafela ovanyasha meongalo.

Oto nyamukula ngahelipi?

• Omolwashike hatu dulu okuteelela pa kale eenghalo tadi teya omukumo, notu na okukonga ekwafo kulyelye?

• Ongahelipi Jeremia a pondola etekomukumo nonande okwa li e na oshilonga shidjuu?

• Oshike tashi ka ningifa omitima detu di kale di na “enyaku nehafo” nokuli nande ope na omaudjuu?

[Efano pepandja 19]

Jeremia okwa li ta diladila kutya okwa li unene omunyasha noka li e na owino okukala omuprofeti

[Efano pepandja 20]

Nokuli naashi a hepekwa, Jeremia okwa li e shi shii kutya Jehova okwa li pamwe naye “ngaashi omuladi omunaenghono”