“Lidikeni oilwifo aishe yaKalunga”

“Lidikeni oilwifo aishe yaKalunga, opo mu dule okufikamena omakonda omuyelani.”—OVAEFESO 6:11.

1, 2. Noitya yoye mwene, hokolola oilwifo yopamhepo oyo Ovakriste va pumbwa okulidika.

ROMA osha li sha tumbala meenghonopangelo mefelemudo lotete O.P. Eenghono detanga lovakwaita Ovaroma oda li da dulifa oshilando osho shi pangele hanga ounyuni aushe wopefimbo olo. Omunandjokonona umwe okwa hokolola etanga olo lovakwaita kutya olo “etanga lovakwaita la unganekwa nomupondo elela mondjokonona.” Etanga lovakwaita laRoma la pyokoka ola li la fikama po movakwaita ve na elandulafano liwa ovo va deulwa nedeulo la kwata moiti, ndele okupondola kwavo ve li etanga li shii okulwa okwa li yo kwe likolelela koilwifo yavo. Omuyapostoli Paulus okwa longifa efaneko li na sha noilwifo yomukwaita Omuroma okuyelifa oilwifo yopamhepo oyo Omukriste a pumbwa opo a pondole moita yokulwifa Ondiaboli.

² Ohatu hange ehokololo loilwifo oyo yopamhepo mOvaefeso 6:14-17. Paulus okwa shanga a ti: “Kaleni ofika mwe limanga oshiya sheni noshili, nye mwa djala ponhulo oipapa yoivela youyuki, nelilongekeko tali di mevangeli lombili li ninge eenghaku keemhadi deni. Muaishe kwateni oshikelelifo sheitavelo, mu dule okudima po nasho oikuti yomunawii ya xwama omundilo, nembale loshivela lexupifo li tambuleni, neongamukonda lOmhepo, nokutya, eendjovo daKalunga.” Oku shi tala ko pataleko lopanhu, oilwifo oyo Paulus a hokolola oya li hai yandje eameno lonhumba komukwaita Omuroma. Kakele kaasho, omukwaita okwa li yo ha longifa eongamukonda li li oshilwifo shaye sha fimanenena mokulwifa omutondi pauhandimwe.

3. Omolwashike tu na okudulika komalombwelo aJesus Kristus nokushikula oshihopaenenwa shaye?

³ Kakele koilwifo nedeulo, okupondola kwetanga lOvaroma okwa li kwe likolelela kokudulika kwovakwaita kondjai yavo. Sha faafana, Ovakriste ove na okudulika kuJesus Kristus, oo Ombibeli tai mu hokolola e li ‘ondjai yoiwana.’ (Jesaja 55:4, OB-1986) Oku li yo “omutwe weongalo.” (Ovaefeso 5:23) Jesus ohe tu pe omalombwelo e na sha noita yetu yopamhepo nokwa yandja oshihopaenenwa sha wanenene shanghee tu na okudjala oilwifo yopamhepo. (1 Petrus 2:21) Molwaashi omaukwatya opaKriste okwa faafana neenghono noilwifo yetu yopamhepo, Omishangwa otadi tu kumaida tu ‘tambule ngaashi oshilwifo’ omadiladilo aKristus. (1 Petrus 4:1) Onghee hano, eshi hatu konakona keshe shimwe shomoilwifo yetu yopamhepo, ohatu ka longifa oshihopaenenwa shaJesus okuulika efimano lakeshe shimwe shomuyo nosho yo nghee hai pondola.

Amena oshiya, onhulo neemhadi

4. Ekwamo ola li hali dana onghandangala ilipi moilwifo yomukwaita, naasho otashi ulike kushike?

⁴ Oshiya sha mangwa noshili. Momafimbo Ombibeli, omukwaita okwa li ha djala ekwamo loshipa linene, olo la li li na omutamo weesendimeta okudja punhano fiyo opomulongo nanhano. Ovatoloki vamwe otava ti kutya ovelishe oyo oi na okulesha tai ti: “Noshili ya fa ekwamo la mangelwa moiya yeni.” Ekwamo lomukwaita ola li hali kwafele mokwaamena oshiya shaye, nokwa li ha dulu okudjalela ko oshilaleko omo kwa li ha tula eongamukonda laye. Ngeenge omukwaita okwa manga oshiya shaye, okwa li te lilongekidile olwoodi. Paulus okwa longifa ekwamo lomukwaita a yelife kutya ofiyo peni oshili yopamishangwa i na okunwefa mo okukalamwenyo kwetu. Otu na oku i lidingila ya pama, oku shi popya pafaneko, opo tu kale metwokumwe nayo notu dule oku i popila pomhito keshe. (Epsalme 43:3; 1 Petrus 3:15) Opo tu shi ninge, otwa pumbwa okukonakona Ombibeli noukeka nokudilonga koshikalimo shayo. Omhango yaKalunga oya li ya ‘nyolelwa moule womwenyo’ waJesus. (Epsalme 40:9) Onghee hano, eshi ovapataneki vaye va li tave mu pula omapulo, okwa li ta dulu oku va nyamukula ta tofa mo Omishangwa momutwe.—Mateus 19:3-6; 22:23-32.

5. Yelifa nghee omayele opamishangwa taa dulu oku tu kwafela momafimbo omayeleko.

⁵ Ngeenge hatu efa oshili yOmbibeli i tu wilike, otai dulu oku tu amena kokutomhafana kwa puka noku tu dulifa tu ninge omatokolo mawa. Pomafimbo omayeleko, ewiliko lOmbibeli otali ka pameka etokolotoko letu lokulonga osho sha yuka. Doshili, ohatu ka mona Omuhongi wetu munenenene, Jehova, nohatu ka uda ondaka tai di konima yetu, tai ti: “Apa ondjila, ei mu nokweenda nayo!”—Jesaja 30:20, 21.

6. Omolwashike omitima detu dopafaneko da pumbwa eameno, nongahelipi ouyuki tau dulu oku di amena nomupondo?

⁶ Oshipapa shoshivela shoponhulo shouyuki. Oshipapa shoshivela shoponhulo shomukwaita osha li hashi amene oshilyo sholutu sha fimanenena, omutima. Omutima wetu wopafaneko—ounhu wetu womeni—owa pumbwa eameno le likalekelwa molwaashi ou na eamo okulonga osho sha puka. (Genesis 8:21) Onghee hano otu na okushiiva nokukala tu hole omifikamhango daJehova douyuki. (Epsalme 119:97, 105) Okuhola kwetu ouyuki otaku tu ningifa tu ekeleshi okudiladila kwounyuni oko haku lipwililikile ile haku hekula ewiliko laJehova la yela. Kakele kaasho, ngeenge otu hole osho sha yuka notu tonde osho sha puka, ohatu henuka onghedi yokukalamwenyo oyo tai dulu okunyona po okukalamwenyo kwetu. (Epsalme 119:99-101; Amos 5:15) Jesus oku li oshihopaenenwa moshinima osho, molwaashi shi na sha naye Omishangwa otadi ti: “Ove wa kala u hole ouyuki ndele wa tonda oumbudi.”—Ovaheberi 1:9.a

7. Omolwashike omukwaita Omuroma a li a pumbwa eenghaku da kola, naasho otashi ulike kushike?

⁷ Elilongekeko tali di mevangeli lombili nali ninge eenghaku keemhadi deni. Ovakwaita Ovaroma ova li va pumbwa eenghaku da kola, molwaashi pefimbo loshikonga luhapu ova li hava ende eekilometa 30 efiku keshe ofimbo va djala ile va humbata oilwifo noilongifo yondjudo hanga i fike peekilograma 27. Osha yeleka eshi Paulus a longifa eenghaku okuulika kokukala kwetu twe lilongekida okuudifa etumwalaka lOuhamba kukeshe umwe oo ta ka pwilikina. Osho osha fimana molwaashi ongahelipi ovanhu tava dulu okushiiva Jehova ngeenge inatu lilongekida nokatu na ehalo okuudifa?—Ovaroma 10:13-15.

8. Ongahelipi hatu dulu okuhopaenena oshihopaenenwa shaJesus e li omuudifi wonghundana iwa?

⁸ Oshike sha li oshilonga sha fimanenena monghalamwenyo yaJesus? Okwa lombwela ngoloneya Omuroma Pontius Pilatus a ti: ‘Onde uya mounyuni ndi hepaulule oshili.’ Jesus okwa udifa pomhito keshe oyo a hanga ovo ve na ehalo okupwilikina, nokwa li a hafela oukalele waye nomolwaasho okwa li e u lenga komesho yeemhumbwe daye dopalutu. (Johannes 4:5-34; 18:37) Ngaashi Jesus, ngeenge nafye otu na ehalo okuudifa onghundana iwa, ohatu ka mona eemhito dihapu doku i lombwela vamwe. Natango, okukala kwetu twe lipyakidila moukalele wetu otaku ke tu kwafela tu kale twa pama pamhepo.—Oilonga 18:5.

Oshikelelifo, embale loshivela neongamukonda

9. Oshikelelifo shinene osha li hashi amene ngahelipi omukwaita Omuroma?

⁹ Oshikelelifo sheitavelo. Oshitya shOshigreka sha tolokwa “oshikelelifo” sheitavelo otashi ulike koshikelelifo osho sha li shinene, tashi dulu okuuvika hanga olutu lomunhu alishe. Okwa li hashi amene omunhu ‘koikuti ya xwama omundilo’ oyo ya tumbulwa mOvaefeso 6:16. Momafimbo Ombibeli, ovakwaita ova li hava longifa oikuti ya hongwa meembungu, oyo ya li hai tulwa eeholo doivela di na omahooli haa xwike. Omuhongwanhu umwe okwa hokolola oikuti oyo kutya oya li “imwe yomoilwifo ya nyika oshiponga unene moita yonalenale.” Ngeenge omukwaita ka li e na oshikelelifo shinene shokuliamena koikuti ya tya ngaho, okwa li ta dulu okuyahamekwa neenghono ile a dipawe nokuli.

10, 11. (a) ‘Oikuti ya xwama omundilo’ yaSatana ilipi tai dulu okunghundipaleka eitavelo letu? (b) Ongahelipi oshihopaenenwa shaJesus sha ulika kutya osha fimana okukala neitavelo momafimbo omayeleko?

¹⁰ ‘Oikuti ya xwama omundilo’ ilipi Satana ha longifa opo a nghundipaleke eitavelo letu? Otashi dulika a xwaxwameke omahepeko ile omapataneko moukwaneumbo, koilonga ile kofikola. Ehalo lokukala noiniwe ihapu neenghono nokukokelwa moluhaelo oya tula moshiponga oupamhepo wavamwe. Opo tu liamene komashongo a tya ngaho, komesho ‘yaaishe otu na okukwateni oshikelelifo sheitavelo.’ Eitavelo ohali di mokulihonga shi na sha naJehova, mokupopya naye pandjikilile meilikano nomokumona nghee he tu amene noku tu nangeka noupuna.—Josua 23:14; Lukas 17:5; Ovaroma 10:17.

¹¹ Eshi Jesus a li kombada yedu, okwa ulika kutya osha fimana okukala neitavelo la kola momafimbo madjuu. Okwa li e lineekela filufilu momatokolo aXe nokwa li a hafa okuwanifa po ehalo laXe. (Mateus 26:42, 53, 54; Johannes 6:38) Nokuli naashi a li e udite ouyahame munene moshikunino shaGetsemane, Jesus okwa ti kuXe kutya: “Hangaashi Ame nda hala, ndelenee ongaashi Ove wa hala.” (Mateus 26:39) Jesus ina dimbwa nande kutya osha fimana okukanyatela oudiinini nokuhafifa Xe. (Omayeletumbulo 27:11) Ngeenge nafye otu na elineekelo muJehova la fa laJesus, itatu ka efa omakembaulo ile omapataneko a nghundipaleke eitavelo letu. Ponhele yaasho, eitavelo letu otali ka pamekwa ngeenge otwe lineekele muKalunga, hatu ulike kutya otu mu hole nokudiinina oipango yaye. (Epsalme 19:8-12; 1 Johannes 5:3) Kape na ouwa wopamaliko ile elihafifo lopalutu lopakafimbo tali dulu okuyelekwa nomanangeko noupuna oo Jehova a tuvikilila ovo ve mu hole.—Omayeletumbulo 10:22.

12. Oshitukulwa shetu sha fimana shilipi hashi amenwa kembale letu loshivela lopafaneko, nomolwashike eameno la tya ngaho la fimanenena?

¹² Embale loshivela lexupifo. Embale loshivela ola li hali amene omutwe nouluvi womukwaita—oo u li odjo younongo. Eteelelo letu lopaKriste otali yelekwa nembale loshivela molwaashi ohali amene omadiladilo etu. (1 Ovatessaloniki 5:8) Nonande otwa shituka vape momadiladilo etu okupitila meshiivo lashili lEendjovo daKalunga, otu li ovanhu ve na omaunghundi, inava wanenena. Omadiladilo etu otaa dulu okunyonwa po noupu. Omalalakano onghalelo ei yoinima otaa dulu oku tu piyaaneka ile okupingena po eteelelo letu olo twa pewa kuKalunga. (Ovaroma 7:18; 12:2) Ondiaboli oya kendabala oshimha okupiyaaneka Jesus moku mu hekela “omauhamba aeshe omounyuni nefimano lao.” (Mateus 4:8) Ndele Jesus okwa anya filufilu oku a tambula ko, naPaulus okwa popya shi na sha naye a ti: “[Jesus] okwa li a hepekelwa [koshiti shomahepeko, NW] omolwehafo e li tulikilwa, nokwa li e he na ko na sha nomasheko, Oye a kala omutumba kolulyo lolukalwapangelo laKalunga.”—Ovaheberi 12:2.

13. Ongahelipi hatu dulu okukala nelineekelo meteelelo olo li li komesho?

¹³ Elineekelo olo Jesus a li e na inali holoka po kulo vene. Ngeenge otwa yadifa omadiladilo etu nomalalakano onghalelo ei yoinima ponhele yokukaleka momadiladilo eteelelo olo li li komesho, eitavelo letu momaudaneko aKalunga otali ka nghundipala. Mokweendela ko kwefimbo otashi dulika nokuli tu kanife eteelelo letu filufilu. Ndele mepingafano naasho, ngeenge otwa kala hatu dilonga pandjikilile shi na sha nomaudaneko aKalunga, ohatu ka twikila okuhafela eteelelo olo le tu tuvikililwa.—Ovaroma 12:12.

14, 15. (a) Eongamukonda letu lopafaneko oshike, notali dulu okulongifwa ngahelipi? (b) Yelifa nghee eongamukonda lomhepo tali dulu oku tu kwafela tu kondjife omayeleko.

¹⁴ Eongamukonda lomhepo. Eendjovo ile etumwalaka laKalunga olo li li mOmbibeli ola fa eongamukonda leememo keembinga mbali la twa, olo tali dulu okuhanauna po oipupulu yopamalongelokalunga nokukwafela ovanamitima diwa va mone emanguluko lopamhepo. (Johannes 8:32; Ovaheberi 4:12) Eongamukonda olo lopamhepo otali dulu yo oku tu amena ngeenge hatu hangika komayeleko ile kovashunimonima ovo tava kendabala okunyona po eitavelo letu. (2 Ovakorinto 10:4, 5) Inatu pandula tuu eshi ‘Omishangwa adishe da yandjwa keenghono domhepo yaKalunga notadi tu kaleke twa wanenena oshilonga keshe shiwa’!—2 Timoteus 3:16, 17.

¹⁵ Eshi Jesus a li ta yelekwa kuSatana mombuwa, okwa longifa noukeka eongamukonda lomhepo opo a kondjife okutomhafana kwa puka nomayeleko e na ekonda. Keyeleko keshe laSatana, Jesus okwa nyamukula a ti: ‘Okwa shangwa.’ (Mateus 4:1-11) David, umwe womEendombwedi daJehova muSpania, naye okwa mona kutya Omishangwa ode mu kwafela a pondole omayeleko. Eshi a li e na omido 19, omukainhu omunyasha wondjelo iwa oo kwa li hava longo naye mofeema imwe i na sha nokuwapaleka, okwa ninga eetepo va “hafele pamwe.” David okwa anya okutwa kumwe neenghendabala domukainhu oo, nokwa indila omukulunhu woilonga a ka longele konhele imwe i lili opo onghalo oyo iha holoke po vali. David okwa ti: “Onda dimbuluka oshihopaenenwa shaJosef. Okwa li a anya okuya moluhaelo nokwa ya onhapo divadiva onghalo inya. Naame onda ninga sha faafana.”—Genesis 39:10-12.

16. Yelifa kutya omolwashike twa pumbwa edeulo opo tu dule “okulongifa nawa eendjovo doshili.”

¹⁶ Jesus okwa li a longifa yo eongamukonda lomhepo okukwafela vamwe va manguluke ko kepangelo laSatana. Jesus okwa ti: “Elongo lange kali fi lange, ndele laau a tuma nge.” (Johannes 7:16) Opo tu hopaenene okuhonga noukeka kwaJesus, otwa pumbwa edeulo. Shi na sha novakwaita Ovaroma, omunandjokonona Omujuda Josefus okwa shanga a ti: “Omukwaita keshe okwa li ha deulwa keshe efiku nokwa li ha deulwa noukeka lela, a fa e li molwoodi, nomolwaasho ova li hava dulu okulididimikila eloloko lomolwoodi noupu.” Moita yetu yopamhepo, otwa pumbwa okulongifa Ombibeli. Kakele kaasho, otu na ‘okukendabala okulonga ngaashi hatu dulu opo tu hokiwe kuKalunga, tu li ovalongi itava fi ohoni oshilonga shavo, tu shii okulongifa nawa eendjovo doshili.’ (2 Timoteus 2:15, yelekanifa NW.) Itatu ka kala tuu twa mbilipalelwa neenghono ngeenge otwa longifa Omishangwa okunyamukula epulo tali di komutima lomunhu oo e na ohokwe!

Natu ilikaneni alushe

17, 18. (a) Eilikano ohali dana onghandangala ilipi mokukondjifa Satana? (b) Yandja oshihopaenenwa u ulike kutya osha fimana okwiilikana.

¹⁷ Konima yokukundafana shi na sha noilwifo aishe yopamhepo, Paulus okwa weda ko omayele amwe a fimana. Mokukondjifa Satana, Ovakriste ove na okukala hava ‘ilikana nokwiindila.’ Olungapi mbela? Paulus okwa shanga a ti: ‘Ilikaneni alushe momhepo.’ (Ovaefeso 6:18) Ngeenge hatu shakeneke omayeleko netekomukumo, eilikano otali dulu oku tu pameka neenghono. (Mateus 26:41) Jesus okwa “yandja . . . omayambo omaindilo nomailikano nokukuwa pombada nomahodi kuou ta dulu oku mu xupifa mefyo, nokwa udika omolwetilokalunga.”—Ovaheberi 5:7.

¹⁸ Milagros, oo oule womido da konda po 15 a kala ta file oshisho omushamane waye oo a li noudu woshinamenena, okwa ti: “Ngeenge nda teka omukumo, ohandi popi naJehova meilikano. Kapa li omunhu oo ta dulu okukwafela nge ngaashi ye. Doshili, ope na omafimbo oo handi kala ndi udite kutya itandi dulu vali okulididimika. Ndele efimbo nefimbo konima yokwiilikana kuJehova, ohandi kala ndi udite nda nghonopalekwa nonda pepelelwa.”

19, 20. Oshike twa pumbwa opo tu findane moita yetu yokukondjifa Satana?

¹⁹ Ondiaboli oi shi shii kutya oi na ko okafimbo kaxupi, notai hapupalifa eenghendabala dayo oku tu finda. (Ehololo 12:12, 17) Otu na okukondjifa omutondi oo omunaenghono notu na ‘okukondja ekondjo liwa leitavelo.’ (1 Timoteus 6:12) Osho otashi pula eenghono di dule odo dopaushitwe. (2 Ovakorinto 4:7, NW) Otwa pumbwa yo ekwafo lomhepo iyapuki yaKalunga nonghee hano otu na okwiilikana tu i pewe. Jesus okwa ti: “Nye ovaii, ngenge omu shii okupa ovana veni oipewa iwa, unene Xo yeni yomeulu ta yandje Omhepo Iyapuki kuava tave mu indile.”—Lukas 11:13.

²⁰ Osha yela kutya osha fimanenena okukala twa djala oilwifo aishe oyo Jehova e tu pa. Okukala twa djala oilwifo oyo yopamhepo otaku tu pula tu kulike omaukwatya opakalunga ngaashi eitavelo nouyuki. Otashi tu pula yo okukala tu hole oshili twa fa twe i mangelwa moiya yetu, okukala twe lilongekida okutandavelifa onghundana iwa pomhito keshe nokukaleka momadiladilo eteelelo olo li li komesho. Otu na okulihonga okulongifa eongamukonda lomhepo noukeka. Mokudjala oilwifo aishe yaKalunga, ohatu dulu okufindana mekondjo letu okukondjifa eemhepo dowii nohatu dulu shili okufimanekifa edina laJehova liyapuki.—Ovaroma 8:37-39.

[Omashangelo opedu]

Oto nyamukula ngahelipi?

• Olyelye e li oshihopaenenwa sha denga mbada shokudjala oilwifo yopamhepo, nomolwashike tu na okukonakona oshihopaenenwa shaye noukeka?

• Ongahelipi hatu dulu okwaamena omadiladilo etu nomitima detu dopafaneko?

• Ongahelipi hatu dulu okuninga ovanekeka mokulongifa eongamukonda lomhepo?

• Omolwashike tu na okwiilikana alushe?

[Efano pepandja 19]

Okukonakona Ombibeli noukeka otaku dulu oku tu linyengifa tu udife onghundana iwa pomhito keshe

[Efano pepandja 20]

Eteelelo letu la shilipalekwa ohali tu kwafele tu taalele omayeleko

[Efano pepandja 21]

Mbela oho longifa ngoo ‘eongamukonda lomhepo’ moukalele?