ONGULUMAMBO MOINTANETA yiileshomwa yopaMbiimbeli
ONGULUMAMBO MOINTANETA
yiileshomwa yopaMbiimbeli
Oshindonga
  • OMBIIMBELI
  • IILESHOMWA
  • OKUGONGALA
  • w06 1/1 ep. 14-ep. 17 okat. 10
  • Omanenedhiladhilo okuza membo lyOndjalulo ontiyali

Oshitopolwa shika kashi na okavidio.

Opu na epuko lyasha, okavidio itaka yi komeho.

  • Omanenedhiladhilo okuza membo lyOndjalulo ontiyali
  • Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2006
  • Uupalanyolo uushona
  • Uuyelele wa faathana
  • OMUKWANIILWA TA TUNGILE JEHOVA OTEMPELI
  • (2 Ondjalulo 1:1–9:31)
  • Iiyilongomwa kutse:
  • ELANDULATHANO LYAAKWANIILWA YOMEZIMO LYADAVID
  • (2 Ondjalulo 10:1–36:23)
  • Iiyilongomwa kutse:
  • Embo olya li lye mu inyengitha opo a katuke onkatu
  • Longela Jehova nomutima aguhe!
    Oshungolangelo tayi tseyitha Uukwaniilwa waJehova (yokukonakonwa) — 2017
  • Kala u na ouladi nongulu yaJehova
    Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2009
  • Josia okwa li e hole Ompango yaKalunga
    Embo lyandje lyokwiilonga Ombiimbeli
  • Omukwaniilwa Gwahugunina Omwaanawa gwaIsrael
    Embo Lyandje lyOmahokololo gOmbimbeli
Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2006
w06 1/1 ep. 14-ep. 17 okat. 10

Oohapu dhaJehova odhi na omwenyo

Omanenedhiladhilo okuza membo lyOndjalulo ontiyali

EMBO lyOmbiimbeli lyOndjalulo ontiyali olya tameke naSalomo ta pangele e li omukwaniilwa gwaIsraeli. Embo otali hulitha noohapu ndhika dhomukwaniilwa gwaPersia Kores te dhi lombwele Aajuda mboka ya li muupongekwa muBabilonia tadhi ti: ‘Omuwa okwa pe ndje oshilonga shoku mu tungila otempeli muJerusalem muJuda. Ngashingeyi, ne amuhe mboka aantu yaKalunga, indeni [kuJerusalem], nOmuwa, Kalunga keni, na kale pamwe nane!’ (2 Ondjalulo 36:23) Omusaaseri Esra okwa li a mana okunyola embo ndika mo 460 K.E.N., nembo otali hokolola iiningwanima ya ningwa moomvula 500, okuza mo 1037 K.E.N. sigo omo 537 K.E.N.

Elombwelo lyaKores olye shi ningi tashi wapa kAajuda ya shune kuJerusalem noya vule okutamukulula okulongela Jehova. Ihe oomvula odhindji dhuupongekwa muBabilonia odha li dhe ya etele iilanduliko iiwinayi. Mboka ya li ya galuka muupongekwa kaya li ye shi ondjokonona yoshigwana shawo. Ondjalulo ontiyali otayi ya pe ekwatelokumwe li li nawa lyiiningwanima mbyoka ya ningwa pethimbo lyaakwaniilwa yomezimo lyaDavid. Ehokololo ndika oli li wo tali hokitha kutse molwaashoka otali tsu omuthindo omayambeko ngoka taga zi mokuvulika kuKalunga kashili niilanduliko yokwaavulika kuye.

OMUKWANIILWA TA TUNGILE JEHOVA OTEMPELI

(2 Ondjalulo 1:1–9:31)

Jehova okwa li a pe omukwaniilwa Salomo shoka a li i indile, sha hala okutya, owino nuunongo, nokwe mu gwedhele ko uuyamba nesimano. Omukwaniilwa okwa li a tungile Jehova otempeli ombwanawa noonkondo naantu oya li ‘ya nyanyukwa.’ (2 Ondjalulo 7:10) Salomo okwa li a ningi “omuyambalela nomunandunge e vule aakwaniilwa ayehe muuyuni.”—2 Ondjalulo 9:22.

Konima sho a li a pangele muIsraeli uule woomvula 40, Salomo okwa ‘si nokwa fumvikwa poohekulululwa nomwana Rehabeam okwe mu landula muukwaniilwa.’ (2 Ondjalulo 9:31) Esra ina nyola nando okweetha po kwaSalomo elongelokalunga lyashili. Omapuko owala ngono a li a popi kombinga yomukwaniilwa ngoka, ogo okwiikongela kwe uukambe oundji okuza kuEgipiti nosho wo okuhokana omwanakadhona gwaFarao. Ano Esra ehokololo okwa li e li hokolola e na etaloko ewanawa.

Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:

2:14—Mbela omolwashike ezimo lyomuhambudhi ndyoka tali hokololwa mpaka lya yooloka ko kwaandyoka tali adhika mAakwaniilwa yotango 7:14? Aakwaniilwa yotango otaya popi kombinga yayina yomuhambudhi ngoka kutya oye ‘omuselekadhi gwomezimo lyaNaftali,’ molwaashoka okwa li a hokanwa komulumentu gwomezimo ndyoka. Ihe ye okwa li gwomezimo lyaDan. Konima sho omulumentu gwe a si, okwa li a hokanwa komulumentu gwokuTiro, noya li ya vala omuhambudhi ngoka.

2:18; 8:10—Oovelise ndhika otadhi popi kutya omwaalu gwaanambelewa mboka ya li aatonateli naawiliki yiilonga yethiminiko ogwa li 3 600 kwa gwedhwa 250, omanga 1 Aakwaniilwa 5:16; 9:23 taya ti kutya omwaalu ogwa li 3 300 kwa gwedhwa 550. Mbela omolwashike omiyalu dha li dha yoolokathana? Eyooloko otashi vulika lya li momukalo moka aanambelewa ya li ya yoololwa. Otashi vulika Ondjalulo ontiyali ya ninga eyooloko pokati kaanambelewa aatonateli 3 600 mboka kaaye shi Aaisraeli naamboka Aaisraeli 250, omanga Aakwaniilwa yotango taya ningi eyooloko pokati kaawiliki 3 300 naanambelewa aatonateli 550 yoondondo dhopombanda. Kashi na nduno mbudhi kutya omolwashike sha li sha ningwa, omwaalu gwaamboka ya li aanambelewa ogwa li 3 850 aguhe kumwe.

4:2-4—Omolwashike oontsezi dhoshikushu dha li dha longithwa mokutunga ekankameno lyondama yoshikushu? MOmanyolo, oontsezi otadhi thaneke oonkondo. (Hesekiel 1:10; Ehololo 4:6, 7) Osha li shi li nawa sho oontsezi dha hogololwa methaneko ndika molwaashoka oontsezi 12 dhoshikushu odha li tadhi yambidhidha “ondama” onenenene ndjoka ya li yi na ondjundo yootona 30. Okuninga oontsezi omolwelalakano ndika inaku yona nando oshipango oshitiyali, shoka sha li sha indika okwiihongela iihongwafano omolwelongelokalunga.—Eksodus 20:4, 5.

4:5—Ondama yoshikushu oya li hayi vulu okukala nomeya ge thike peni? Ngele ondama yu udha, oya li hayi vulu okukala noolata dhomeya omayuvi gahamano, nenge oolitela dhomeya 66 000 lwaampono. Ihe shito omwa li hamu kala owala omeya ge thike poopelesenda 66 nenge poolitela 44 000. Aakwaniilwa yotango 7:26 otaya ti: “Ondama otayi gwana konyala oolata omayuvi gane [oolitela 44 000].”

5:4, 5, 10—Iinima yini ya li metsalihangano ya li ya longithwa motempeli ndjoka ya tungwa kuSalomo? Oshinima owala shoka sha li sha za ketsalihangano shoka sha li sha pungulwa motempeli yaSalomo, osha li Oshikethahangano. Konima yokutungwa kwotempeli, etsalihangano olya li lya kuthwa muGibeon nolya falwa kuJerusalem nolya li lya pungulwa hoka.—2 Ondjalulo 1:3, 4.

Iiyilongomwa kutse:

1:11, 12. Eindilo lyaSalomo olyu ulikile Jehova kutya okwa li a halelela owino nuunongo. Omagalikano getu kuKalunga otaga holola lela shoka shi li momitima dhetu. Oshi li pandunge ngele tatu konakona shoka tatu pula momagalikano getu.

6:4. Olupandu talu zi komutima okupandulila Jehova uuwanawahenda we olu na oku tu inyengitha tu mu hambelele nohole.

6:18-21. Nonando Kalunga iha kala momatungo ga tungwa kaantu, otempeli oya li ehala lyoku mu longela. Kunena, Iinyanga yUukwaniilwa yOonzapo dhaJehova oyi li omahala gegalikano lyashili shaampoka yi li.

6:19, 22, 32. Jehova ohu uvu omagalikano gaayehe, okuza komukwaniilwa naadhinwa yomoshigwana, nokuli nokomukwiilongo ngoka te ya kuye nomutima aguhe.a—Episalomi 65:2.

ELANDULATHANO LYAAKWANIILWA YOMEZIMO LYADAVID

(2 Ondjalulo 10:1–36:23)

Uukwaniilwa wa hangana waIsraeli owa li wa topolwa miitopolwa iyali—uukwaniilwa womazimo omulongo gokuumbangalantu nuukwaniilwa womazimo gaali gokuumbugantu, Juda naBenjamin. Aasaaseri nAalevi muIsraeli alihe oya li ya yambidhidha omwanamati gwaSalomo, Rehabeam ngoka a li omukwaniilwa gwuukwaniilwa womazimo gaali gokuumbugantu omolweuvaneko lyaJehova ndyoka u uvanekela David okuyambeka aakwaniilwa yomezimo lye. Konima owala yoomvula 30 sho otempeli ya li ya pu okutungwa, oya li ya yugwa omaliko gayo.

Rehabeam okwa li a landulwa kaakwaniilwa 19. Yatano yomuyo oya li aadhiginini, yatatu oya li ya tameke nawa ihe konima oya kala kaaye shi we aadhiginini nagumwe okwa li i itedhulula nokweetha okuninga shoka sha puka. Oshihupe shaakwaniilwa osha li sha ningi shoka oshiwinayi momeho gaJehova.b Iilonga yaakwaniilwa yatano mboka ya li yi inekela muJehova otayi tsuwa omuthindo. Omahokololo ngoka taga hokolola nkene Hiskia a li a tamukulula iilonga yomotempeli nonkene Josia a li a longekidha oshituthi shOpaasa oshinene, oga li etsomukumo enene kAajuda mboka ya li ye na ohokwe okutamukulula okulongela Jehova muJerusalem.

Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:

13:5 (OB-1954)—Uutumbulilo ‘ondjuvanenathana yomongwa’ otau ti shike? Molwaashoka omongwa ohagu longithwa okukeelela iikulya kaayi yonuke, ogwa ningi endhindhiliko lyoshinima shoka tashi kalelele noitashi lunduluka. Onkee ano ‘ondjuvanenathana yomongwa’ otayi ulike keuvathano tali kalelele.

14:2-5; 15:17—Mbela omukwaniilwa Asa okwa li a hanagula po “omahala giinonoma” agehe? Osha yela kutya ka li e shi ningi. Otashi vulika Asa a li owala a hanagula po omahala giinonoma moka aantu ya li haya galikanene iikalunga, ihe omahala moka aantu ya li haya galikanene Jehova ine ga hanagula po. Otashi vulika wo omahala giinonoma ga li ga tungwa natango moomvula dhopehulilo dhepangelo lyaAsa. Omwana Josafat okwa li e ga hanagula po. Paushili, omahala gamwe giinonoma opo ga li natango, nokuli nopethimbo lyepangelo lyaJosafat.—2 Ondjalulo 17:5, 6; 20:31-33.

15:9; 34:6—Mbela ezimo lyaSimeon olya li kombinga yuukwaniilwa waJuda nenge owaIsraeli? Molwaashoka ezimo lyaSimeon olya li lya pewa uuthigwa miitopolwa yi ili noyi ili muJuda, olya li lya kala muukwaniilwa waJuda nowaBenjamin. (Josua 19:1) Nonando ongaaka, ezimo ndika olya li lya yambidhidha uukwaniilwa wokuumbangalantu shi na ko nasha nelongelokalunga niinima yopapolitika. (1 Aakwaniilwa 11:30-33; 12:20-24) Onkee ano ezimo lyaSimeon olya li lya yalulilwa muukwaniilwa womazimo omulongo.

35:3—Openi Josia a li a kutha oshikethahangano oshiyapuki e shi ete motempeli? Kutya nduno oshikethahangano nale osha li sha tembudhwa kugumwe gwomaakwaniilwa aawinayi, kutya nduno Josia oye a li e shi tembudha omolwegameno pethimbo lyeopaleko enene lyiilonga yotempeli, Ombiimbeli inayi shi popya. Konima yethimbo lyaSalomo opwa li pwa popiwa owala shi na ko nasha naashoka sha li sha ningwa nOshikethahangano sho Josia a li e shi eta motempeli.

Iiyilongomwa kutse:

13:13-18; 14:11, 12; 32:9-23. Kashi shi tuu oshiilongomwa kutse kombinga yankene tu na okwiinekela muJehova!

16:1-5, 7; 18:1-3, 28-32; 21:4-6; 22:10-12; 28:16-22. Okuhangana naamboka kaaye shi ooitaali oshi na iizemo yinikitha oluhodhi. Oshi li pandunge ngele tatu yanda okukala tu na ekwatathano inaali pumbiwa naantu yomuuyuni.—Johannes 17:14, 16; Jakob 4:4.

16:7-12; 26:16-21; 32:25, 26. Uuntsa owa li wa ningitha omukwaniilwa Asa i ihumbate nayi momimvo dhahugunina dhonkalamwenyo ye. Iikala yuuntsa oya li ya pundukitha Usija. Hiskija okwa li a katuka shaahe li pandunge notashi vulika nokuli nuuntsa sho a li u ulikile aatumwakalelipo yaBabilonia omaliko ge. (Jesaja 39:1-7) Ombiimbeli otayi tu kumagidha tayi ti: “Uuntsa tau tetekele ehanagulo, einenepeko otali tetekele epunduko.”—Omayeletumbulo 16:18.

16:9. Jehova oha kwathele mboka ye na omitima dhe mu inekela, noku na ehalo okulongitha oonkondo dhe omolwawo.

18:12, 13, 23, 24, 27. Ngaashi Mika, otu na okukala tu na uulaadhi nonyati ngele tatu popi kombinga yaJehova nomalalakano ge.

19:1-3. Jehova oha tala uuwanawa mboka u li mutse nokuli nuuna twe mu geyitha.

20:1-28. Otatu vulu okukala neinekelo kutya Jehova ote ki imonikitha kutse uuna tatu kongo neifupipiko ewiliko kuye.—Omayeletumbulo 15:29.

20:17. Ngaashi owala Aajuda ya li yi inekela thiluthilu muJehova pehala lyokuninga iinima kuyo yene, natse otu na okwiinekela thiluthilu muJehova pehala lyokwiinekela moonkondo dhetu yene. Otu na okuyambidhidha Uukwaniilwa we niilonga yetu. Opo nduno Jehova ote ke tu hupitha.

24:17-19; 25:14. Iikalunga oya li omwigo kuJoas nokomwanamati Amazja. Kunena, okulongela iikalunga natse otaku vulu wo oku tu pukitha, unene tuu ngele ku li molupe lwiineya lwolwiho nenge lwuukwashigwana.—Aakolossa 3:5; Ehololo 13:4.

32:6, 7. Natse natu kale tu na uulaadhi notwa kolelela sho tatu ihomateke ‘iikondjitho ayihe mbyoka Kalunga te yi tu pe’ nokutsikila nolugodhi lwopambepo.—Ephesians 6:11-18.

33:2-9, 12, 13, 15, 16. Omuntu ohu ulike eiyelombedhi lyashili mokweetha po ondjila ndjoka ya puka nokuninga oonkambadhala dha mana mo okuninga shoka shu uka. Nokuli omuntu ngoka a longa iilonga iiwinayi ngaashi omukwaniilwa Manasse ota vulu okusilwa ohenda kuJehova ngele i iyele lela ombedhi.

34:1-3. Kehe oonkalo oombwinayi moka twa li manga twa li aanona kadhi na oku tu imba okutseya Kalunga noku mu longela. Josia sho a li okanona otashi vulika a li e na enwethomo ewanawa ndyoka a li e li mono kuhekulu Manasse ngoka a li i iyele ombedhi. Kutya nduno enwethomo ewanawa lini Josia a li e na, hugunina olya li lye eta iizemo yi li nawa. Shika natse otashi vulu oku tu ningilwa.

36:15-17. Jehova omunahenda nomwiidhidhimiki. Ihe ohenda ye neidhidhimiko lye oyi na ongamba. Aantu oye na okwiinyenga nawa kiilonga yokuuvitha onkundana yUukwaniilwa ngele oya hala okuhupa uuna Jehova ta ka hulitha po onkalelo ndjika yiinima yuukolokoshi.

36:17, 22, 23. Oohapu dhaJehova ohadhi gwanithwa aluhe.—1 Aakwaniilwa 9:7, 8; Jeremia 25:9-11.

Embo olya li lye mu inyengitha opo a katuke onkatu

Ondjalulo ontiyali 34:33 (OB-1954) otayi ti: “Josia okwa hanagula po momikunda adhihe dhAaisrael iihuna nokwa lombwele ayehe, ya kala muIsrael, ye na okusimaneka Omuwa, Kalunga kookuku.” Oshike sha li shi inyengitha Josia a ninge oshinima shika? Sho Shafan amushanga a li e eta embo ndyoka opo lya li lya monika lyOmpango yaJehova komukwaniilwa Josia, omukwaniilwa okwa li e li leshitha mokule. Molwaashoka Josia okwa li a gumwa unene kwaashoka a li u uvu, osha li she mu inyengitha a humithe komeho elongelokalunga lyashili monkalamwenyo ye ayihe.

Okulesha Oohapu dhaKalunga nokutedhatedha kwaashoka tatu lesha otaku vulu oku tu nwetha mo noonkondo. Mbela okutala kehokololo lyaakwaniilwa yomezimo lyaDavid itashi tu ladhipike opo tu holele iiholelwa yaamboka ya li yi inekela Jehova nokuyanda eihumbato lyaamboka ya li inaaye shi ninga? Ondjalulo ontiyali otayi tu ladhipike tu igandje kuKalunga kashili awike nokukala tu li aadhiginini kuye. Etumwalaka ndyoka li li mo oli na omwenyo noli na oonkondo.—Aahebeli 4:12.

[Omanyolo gopevi]

a Opo u mone omapulo kombinga yelangeko lyotempeli niiyilongomwa yilwe megalikano lyaSalomo pethimbo ndyoka, tala Oshungonangelo, 1 Auguste 2005, epandja 28-31.

b Opo u mone omusholondondo gwelandulathano lyaakwaniilwa yaJuda, tala Oshungonangelo, 1 Kotoba 2005, epandja 22.

[Ethano pepandja 14]

Mbela ou shi kutya omolwashike oontsezi dhoshikushu dha li dha longithwa mokutunga ekankameno lyondama yoshikushu?

[Omathano pepandja 17]

Josia okwa li omudhiginini kuJehova nonando sho a li okanona kapwa li naanaa ngoka a li e mu ladhipike opo e shi ninge

    Ndonga Publications (1987-2025)
    Za mo
    Inda mo
    • Oshindonga
    • Tumina yalwe
    • Hogolola
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ngele to longitha ongulumambo yetu
    • Uuyelele wiinima yopaumwene
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Inda mo
    Tumina yalwe