Uuthemba waantu wokusimanekwa olundji ohau yonwa
“Kehe oshinima shoka sha ningilwa oonkwatwa mokamba osha ningwa nelalakano oku dhi shundula.”—OOHAPU NDHOKA ODHA LI DHA POPIWA KUMAGDALENA KUSSEROW REUTER, GUMWE GWOMOOLUHUPE MOOKAMBA DHOONKWATWA DHANAZI.
NONANDO omahepeko gomookamba dhoonkwatwa dhaNazi pethimbo lyIita Iitiyali yUuyuni oga li omanyanyalithi noonkondo, kaga li nando etameko nenge ehulithopo lyokushundula aantu. Ngele tatu konakona shoka sha ningwa nale nenge shoka tashi ningwa ngashingeyi, otatu ka thika pehulithodhiladhilo lya yela kutya: Aantu oya kala nokushundulwa uule wethimbo.
Nonando ongaaka, iilonga iinyanyalithi mbyoka ya longwa mondjokonona yaantu hayo awike ya yono uuthemba waantu wokusimanekwa. Olundji ohau yonwa wo momikalo ndhoka ihaadhi dhimbululwa nuupu. Dhiladhila kokanona hoka haka shekwa omolwomaukwatya gako gontumba gopalutu. Nenge aakwiilongo mboka haya shekwa omolwomikalondjigilile dhawo dhi ili. Nenge aantu mboka haya ningwa okatongotongo omolwolwaala lwoshipa shawo nenge omolwuukwashigwana wawo. Oonakushininga otashi vulika ye shi tale ko sha fa omashendjo, ihe kwaamboka taya ningwa ngaaka ihashi kala oshinima shiyolitha, molwashoka ohashi ya ehameke nohaya kala yu uvite ya shundulwa.—Omayeletumbulo 26:18, 19.
Esimano lyaantu oshike?
Embwiitya limwe otali fatulula esimano li li “uukwatya nenge onkalo yokukala wa gwana, wa simanekwa nenge wa tumbalekwa.” Onkee ano, esimano lyaantu olya kwatela mo omukalo gwankene hatu itala ko tse yene nosho wo omukalo gwankene yalwe hayu ungaunga natse. Nonando opu na iinima yi ili noyi ili mbyoka tayi vulu okunwetha mo nkene hatu itala ko, omukalo moka yalwe haye tu tala ko nenge haya kala natse otagu dhana onkandangala onene shi na ko nasha nankene hatu itala ko monkalamwenyo yetu yesiku kehe.
Moshigwana kehe omu na mboka ye li oohepele, mboka kaaye na egameno naamboka ya nkundipala. Ihe itashi ti kutya mboka ye li moonkalo dha tya ngaaka oye na okwiitala ko ya shunduka. Shoka tashi vulu okushundula omuntu, osho iikala yayalwe nosho wo einyengo lyawo. Uushili uyemateka owo kutya aantu mboka ye li moonkalo dhinikitha oluhodhi olundji oyo tuu mboka uuthemba wawo wokukala ya simanekwa hau kala wa dhinika nenge hau lyatelwa pevi. Ohatu uvu olundji iitya ngaashi “ke na oshilonga,” “ina gwana” nosho wo “ina simana” tayi ulwa mboka ya kulupa, oohepele, aakambeli nenge mboka kaaye na uukolele wopamadhiladhilo nenge wopalutu.
Omolwashike aantu haya shundulathana? Mbela uuthemba waantu wokukala ya simanekwa onau ka tulwe ngaa miilonga? Oshitopolwa tashi landula otashi ka gandja eyamukulo tali mbilipaleke okuza mOohapu dhaKalunga, Ombiimbeli.