Eendjovo daJehova odi na omwenyo
Omanenediladilo okudja membo lEimbiloelela laSalomo
“ONHEMO yedo mokati keeshosholo, osho omuholike wange e li mokati koukadona.” “Ngaashi omuti [womaapela] u li mokati komiti domomufitu, osho omuholike wange e li mokati kovamati.” “Okakadona olyelye oko taka tende ngaashi eluwa, ka wapala ngaashi ohani, taka yela ngaashi etango?” (Eimbiloelela laSalomo 2:2, 3; 6:10) Kadi fi tuu eendjovo ditunhula! Eendjovo odo otadi hangwa membo lEimbiloelela laSalomo. Embo olo ola shangwa paitevo, oli na eityo nolihokwifa neenghono, nomolwaasho la lukwa “Eimbiloelela,” sha hala okutya, oli li eimbilo la denga mbada.—Eimbiloelela laSalomo 1:1.
Embo olo ola totwa kohamba Salomo yaIsrael shonale, tashi dulika lwomomudo 1020 K.O.P., lwopehovelo lokupangela kwayo, oko kwa li kwa kwata oule womido 40. Embo olo oli li eimbilo li na sha nohole oyo ya li pokati komumati omufita nokakadona kokomikunda, Okasulamit. Embo olo ola popya yo shi na sha naina yokakadona oko nosho yo ovamwainamati vako, ‘oukadona vaJerusalem [ovakainhu vomombala]’ nosho yo “oukadona vaSion [ovakainhu vomuJerusalem].” (Eimbiloelela laSalomo 1:5; 3:11) Kashipu lela kovaleshi vOmbibeli okudidilika mo ovapopi membo olo, ndele otashi shiiva, ngeenge owa konakona osho ovapopi tava popi ile osho tava lombwelwa.
Eimbiloelela laSalomo oli li oshitukulwa shEendjovo daKalunga noli na etumwalaka la fimana neenghono kufye omolwomatomheno avali. (Ovaheberi 4:12) Lotete, otali tu hongo eityo lashili lohole oyo i na okukala pokati komulumenhu nomukainhu. Etivali, otali faneke ohole oyo i li pokati kaJesus Kristus neongalo lOvakriste ovavaekwa.—2 Ovakorinto 11:2; Ovaefeso 5:25-31.
INAMU ‘PENDULA OHOLE’ YANGE
(Eimbiloelela laSalomo 1:1–3:5)
Eimbiloelela laSalomo ola hovela neendjovo edi tadi: “Ye na fipe nge [komilungu] nomafipo aye omilungu. Osheshi ohole yoye inyenye i dule omaviinyu.” (Eimbiloelela laSalomo 1:2) Eendjovo odo oda popiwa kokakadona kokomikunda okalininipiki, ke di popya eshi ka li ka twalwa mombala yaSalomo. Osha enda ngahelipi opo ka etwe mombala?
Okakadona Okasulamit oka ti: “Ovana ovamati vameme va handukila nge. Ova nangeka nge omunangeli woshikokola shomiviinyu.” Ovamwainamati ova li ve ka handukila molwaashi omuholike wako, omumati omufita, okwa li e ka shiva va ka ende pamwe pefimbo loixwa tai hape. Opo ve ka kelele kaha ye, ova li ve ka pula ka kale ta ka kelele oshikokola shomiviinyu ‘opo shiha nyonwe po kouvandje.’ Oshikokola osho osha li popepi nonhanda yaSalomo. Okakadona oka kala ha ka i “koshikunino shoiimati.” Molwaashi oka li ka monika kutya oke na ondjelo iwa, oka li ka shivwa ka ye monhanda yaSalomo.—Eimbiloelela laSalomo 1:6; 2:10-15; 6:11.
Eshi okakadona oko ka li taka popi kutya oka djuulukwa omuholikemati wako, ovakainhu vomombala ova li ve ka lombwela ka ‘shikule omakondo eedi,’ ka ka konge omuholikemati wako. Ndele Salomo ka li e ka efa ka ye. Molwaashi okwa li a fuuka kuko, okwa li e ka udanekela ‘oulyenge voshingoldo noipatifo yavo yoshisilveri.’ Ndele osho kasha li she ka hokwifa. Ohaluka, omumati omufita okwe uya monhanda yaSalomo. Eshi a mona okaholikekadona kaye, okwa ti: “Tala, ove wa wapala, omuholike wange. Tala, ove wa wapala.” Okakadona oko Okasulamit oka li ka anifa ovakainhu vomombala, ka ti: “Inamu pendula, inamu weelela ohole [yange], fiyo oyo vene ya hala.”—Eimbiloelela laSalomo 1:8-11, 15; 2:7; 3:5.
Omapulo opamishangwa taa nyamukulwa:
1:2, 3—Omolwashike okakadona Okasulamit ka ti kutya okudimbulukwa eendjovo dohole domuholikemati wako okwa fa omaviinyu nosho yo omaadi? Ngaashi ashike omaviinyu haa hafifa omunhu nongaashi okutilwa omaadi komutwe haku tulumukifa, okakadona Okasulamit oka li ka pamekwa nokuhekelekwa eshi ka dimbuluka ohole nedina lomuholikemati wako. (Epsalme 23:5; 104:15) Ovakriste vashili, unene tuu ovavaekwa, navo ohava pamekwa ngeenge tava dilonga kombinga yohole oyo Jesus Kristus e va hole nayo.
1:5—Omolwashike okakadona oko kokomikunda ka faafanifa oulaule wako ‘neefailatwali daKedar’? Ovaisrael ova li hava longo oiyata molududi loikombo, noiyata ya tya ngaho oya li hai longifwa pahapu. (Numeri 31:20) Pashihopaenenwa, ‘oshiuvikilo shokutuvikila etwali liyapuki’ osha li sha longwa ‘moikutu [ile tu tye, oiyata] yomalududi oikombo.’ (Exodus 26:7) Ngaashi eetenda dimwe dokuArab dokunena, eefailatwali daKedar otashi dulika nado da li hadi longwa momalududi oikombo ilaula.
1:15—Omumati omufita okwa li a hala okutya shike eshi a ti: ‘Omesho oye e li ngaashi eenghutyona’? Omumati omufita okwa li a hala kutya okaholikekadona kaye oke na omesho e na ohamu, taa tulumukifa a fa omesho eenghuti.
2:7; 3:5—Omolwashike okakadona Okasulamit ka li ka anifa ovakainhu vomombala “eemenye noupundja vokepumbu”? Eemenye noupundja odi na eholokepo liwa nodihokwifa oku di tala tadi ende. Onghee hano, okakadona Okasulamit oka li ka anifa ovakainhu vomombala pakanghameno loinima iwa noya wapala, opo vaha pendule ohole yako.
Oilihongomwa kufye:
1:2; 2:6. Inashi puka kwaavo tava endelafana okulombwelafana eendjovo dohole da koshoka. Ndele ove na okulungama vaha kale va xwama mouhalu novehe liulikile ohole monghedi inai koshoka, molwaashi osho otashi dulu oku va twala moluhaelo.—Ovagalati 5:19.
1:6; 2:10-15. Ovamwainamati vokakadona Okasulamit kava li ve ka efa ka ye nomuholikemati wako koima kwe likalela meemhunda, ndele hamolwaashi ngeno ka li ke na elihumbato lii lopaenghedi ile molwaashi ngeno ka li ke na omalinyengotomheno mai. Ndele ponhele yaasho, ova li ve shi ninga nelalakano loku ka amena kaha ye momayeleko. Oshilihongomwa oshosho kutya, ovo tava endelafana kave na okukala ovo aveke vavali poima pwe likalela.
2:1-3, 8, 9. Nonande okakadona Okasulamit oka li ke na ondjelo iwa, oka li okalininipiki, nomolwaasho oka li ke li tala ko ka fa “onhemo yaNarsis yomuSaron” nosho yo “onhemo yedo lomomafilu,” eenhemo odo da li da sha. Ndelenee omolwondjelo yako noudiinini wako kuJehova, omumati omufita okwa li e ka tala ko ke li ngaashi “onhemo yedo mokati keeshosholo.” Ndele omumati omufita okwa li a tya ngahelipi? Naye okwa li e na ondjelo iwa, nomolwaasho okakadona Okasulamit oka li ke mu tala ko e li ngaashi “oholongo.” Nopehe na omalimbililo, okwa li yo e na oupamhepo muwa nokwa li omudiinini kuJehova. Okakadona oko oka ti: ‘Ngaashi omuti womaapela [oo ohau imi oiimati nokuyandja omudile] u li mokati komiti domomufitu, osho omuholike wange e li mokati kovamati.’ Mbela eitavelo noudiinini kuJehova kae fi tuu omaukwatya mahokwifa oo ovo va hala okuhombola ile okuhombolwa ve na okutala mwaavo tava endelafana navo?
2:7; 3:5. Okakadona kokomikunda oka li ka anya okukala noihole naSalomo. Oka li nokuli ka anifa ovakainhu vomombala vaha pendule ohole yako, sha hala okutya, vehe ka hokwife omunhu umwe e lili ehe fi omumati wako omufita. Itashi shiiva omunhu a kale a fuukila omunhu keshe noinashi yuka okukala noikala ya tya ngaho. Omukriste oo a hala okuhombola ile okuhombolwa oku na ashike okuhombola ile okuhombolwa komupiya waJehova mukwao omudiinini.—1 Ovakorinto 7:39.
‘OSHIKE MU WETE MOKAKADONA OKASULAMIT?’
(Eimbiloelela laSalomo 3:6–8:4)
Ovakainhu vomuJerusalem ova li ve wete sha osho sha li ngaashi ‘elundumuko lomwifi tali di mombuwa.’ (Eimbiloelela laSalomo 3:6) Oshike va li va mona eshi va ya pondje va ka tale nawa osho va li ve wete? Ova li va mona kutya mboli osheendo shaSalomo novapiya vaye tava alukile moshilando. Ohamba Salomo oya li ya etelela okakadona Okasulamit.
Omumati omufita okwa li a landula okakadona kaye. Eshi a mona apa ke li, okwa li e ka shilipaleka kutya oku ka hole. Opo nee okakadona oka li ka hala okufiya po oshilando, nomolwaasho ka ti: “[Onguloshi ngeenge kwa pepe, OB-1986] nomidile tadi faduka po, ame ohandi ka ya komhunda yamirha nokoshikulundudu shoitwimino.” Oka li ka pula omumati wako omufita va ye ‘koshikunino shaye va ka lye oiimati iwa i na ondilo.’ Omumati okwa nyamukula a ti: “Omumwameme, omuvalekwa wange, ame ohandi uya moshikunino shange.” Opo nee ovakainhu vomuJerusalem ove va ladipika tava ti: “Ookaume, lyeni, nweni nye mu kolwe kohole.”—Eimbiloelela laSalomo 4:6, 16; 5:1.
Konima eshi okakadona Okasulamit ka hokololela ovakainhu vomombala ondjodi oyo ka li ka twa, oke va lombwela ka ti: “Ohandi vele ohole.” Ove ka pula va ti: “Omuholike woye e dule ngahelipi vakwao?” Oke va nyamukula ka ti: “Omuholike wange omutootoo nokutilyana [nokwa] fimana mokati komayovi omulongo.” (Eimbiloelela laSalomo 5:2-10) Eshi Salomo a li te ka heke moku ka tanga noku ka tumbaleka, oka pula nelininipiko ka ti: ‘Oshike mu wete mokakadona Okasulamit?’ (Eimbiloelela laSalomo 6:4-13) Molwaashi Salomo okwa li ta diladila kutya ote ke ka hokwifa, okwa li a twikila oku ka tanga shi dulife potete. Ndele okakadona oko oka li okadiinini komumati wako omufita. Hauxuuninwa, Salomo okwe ke ka efa ka shune kombulavo, komikunda.
Omapulo opamishangwa taa nyamukulwa:
4:1; 6:5—Omolwashike eexwiki dokakadona Okasulamit da faafanifwa ‘noshiunda shoikombo’? Efaafanifo olo otali ulike kutya eexwiki dako oda li hadi vema noda wapala ngaashi omalududi oikombo ilaula.
4:11—Osha hala okutya ngahelipi eshi taku tiwa kutya ‘omilungu dokakadona Okasulamit otadi ndoda omaadi eenyiki’ nosho yo kutya ‘pelaka lako ope na omaadi eenyiki nomashini’? Efaafanifo olo otali divilike oushili oo kutya okakadona oko oka li haka popi monghedi tai talaleke notai tulumukifa.
5:12—Epopyo olo kutya “omesho aye a feenghuti pomatondokelo omeva, do de likosha momashini” ola hala okutya ngahelipi? Okakadona Okasulamit oka li taka popi shi na sha nomesho omuholikemati wako mahokwifa. Oka li taka popi paitevo, tashi dulika taka faafanifa eendada domesho dilaula, odo da dingililwa koutokele womesho, neenghuti di twima embudu tadi yoo momashini.
5:14, 15—Omolwashike omaoko nomaulu omumati omufita a hokololwa neendjovo odo tadi hangwa meevelishe edi? Osha yela kutya okakadona Okasulamit oka li taka faafanifa eenyala domumati wako noiti yoingoldo noipanyala yaye ngaashi ouwe vondilo ovo hava ifanwa krisolit. Oka li yo ka faafanifa omaulu omumati wako ‘neengudi domarmori,’ molwaashi okwa li e na omaulu mawa nokwa kola.
6:4—Omolwashike okakadona Okasulamit kwa tiwa kutya oke li ngaashi “Tirsa”? Tirsa osha li oshilando shOvakaanan, ndele osha li sha kwatwa ko kuJosua. Konima yefyo laSalomo, Tirsa osha li sha ninga oshilandopangelo shotete shouhamba waIsrael wokolundume, womapata omulongo. (Josua 12:7, 24; 1 Eehamba 16:5, 6, 8, 15) Embo limwe lomauyelele ola ti: “Osha yela kutya oshilando osho osha li shiwa neenghono, nomolwaasho sha tumbulwa membo lEimbiloelela.”
6:13, OB-1986—‘Oudano wokuMahanaim’ otau ulike kushike? Outumbulilo oo owa tolokwa yo mEembibeli dimwe u li “oudano weengudu mbali”? Oshilando shedina Mahanaim osha li koushilo womulonga waJordan, popepi nokamulonga kaJabbok. (Genesis 32:2, 22; 2 Samuel 2:29) Outumbulilo ‘oudano wokuMahanaim’ otashi dulika tau ulike koshidano shonhumba osho sha li hashi danwa moshilando osho poivilo.
7:4—Omolwashike Salomo a ti kutya ofingo yokakadona Okasulamit oi li ngaashi “oshungongulu yomayoo ondjaba”? Nale, okakadona oko oka li ka tangwa taku ti: “Ofingo yoye [oi li] ngaashi oshungo yaDavid.” (Eimbiloelela laSalomo 4:4) Oshungo oshinima shile noshinini molumbubu; nomayoo eendjaba okwa lalakana. Onghee hano, Salomo okwa li a fuuka kofingo yokakadona oko molwaashi oya li ile nawa noya lalakana nawa.
Oilihongomwa kufye:
4:7. Mokwaanya okukokwa kuSalomo, okakadona Okasulamit oka li ka ulika kutya kaka li ke na oshipo ngeenge tashi uya pelihumbato lopaenghedi, nonande kaka li ka wanenena. Molwaashi oka li ka koshoka paenghedi, osha li sha tumbalekifa ouwa wako. Ovakainhu Ovakriste vashili navo ove na okukala va koshoka paenghedi.
4:12. Okakadona Okasulamit oka li ka fa oshikunino sha umbilwa ongubu ile sha tungilwa ekuma, noshi na omuvelo hau patwa, meityo olo kutya kaka li ke na oihole novanhu vamwe, ndele oka li ashike ke hole omuvaleki wako. Inaka tulila po tuu Ovakriste inava hombola ile ovo inava hombolwa oshihopaenenwa shiwa.
“ELAKA LOMUNDILO WOMWENE”
(Eimbiloelela laSalomo 8:5-14)
Eshi ovamwainamati vokakadona Okasulamit va mona take uya keumbo, ova pula tava ti: Olyelye ou ta di kombuwa, te liameke komuholike waye? Nale, umwe womuvo okwa li a popya a ti: “Ngenge oye ekuma, ohatu tungile ko oulenga woshisilveri. Ndele [ngeenge] oye oshivelo, ohatu shi idile . . . noshipilangi shomusederi.” Ndele ohole yokakadona oko oya li ya yelekwa noka li ka ulika oudiinini wako, nomolwaasho ka ti: “Aame ekuma nomavele ange a feeshungongulu. Ndelenee paife ndi li ngaashi [oo ta eta ewaneneno, OB-1986].”—Eimbiloelela laSalomo 8:5, 9, 10.
Ohole yashili oi li ngaashi “elaka lomundilo wOmwene.” Omolwashike taku tiwa ngaho? Omolwaashi Jehova oye odjo yohole ya tya ngaho. Oye a shita ovanhu noukwatya wokudula okuulika ohole. Ohole yashili otai faafanifwa nomundilo oo itau dulu okudimwa. Eimbiloelela laSalomo ola ulika nawa kutya ohole oyo hai kala pokati komulumenhu nomukainhu otai dulu okukala ‘i na eenghono ya fa efyo,’ sha hala okutya, i na oudiinini.—Eimbiloelela laSalomo 8:6.
Eimbiloelela laSalomo otali tu kwafele yo tu ude ko ohole oyo i li pokati kaJesus Kristus noilyo yongudu ‘yomuvalekwa’ waye womeulu. (Ehololo 21:2, 9) Ohole oyo Jesus e hole nayo Ovakriste ovavaekwa oi dule kokule ohole oyo hai kala pokati komulumenhu nomukainhu. Oilyo yongudu yomuvalekwa nayo oidiinini meliyandjo layo. Jesus okwa li a yandja yo pahole omwenyo waye opo ‘eedi dimwe’ nado di mone ouwa. (Johannes 10:16, OB-1986) Onghee hano, Ovakriste aveshe vashili otava dulu okuhopaenena oshihopaenenwa shokakadona Okasulamit shokukala omudiinini mohole nomeliyandjo.
[Efano pepandja 16]
Eimbiloelela laSalomo otali tu hongo tu kale hatu tale komaukwatya elipi mwaavo hatu endelafana navo?