Okukala po kwaKristus otaku ti shike kwoove?

‘Oshike tashi ka kala edidiliko lokukala po kwoye nolefimbo lexulilo longhalelo yoinima?’ — MAT. 24:3, NW.

1. Ovayapostoli vaJesus ova li ve mu pula epulo lihokwifa lilipi?

OMIDO omayovi avali lwaapo da pita, ovayapostoli vane vaJesus ova li tava kundafana naye ovo aveke kOmhunda yEemono, ndele tave mu pula tava ti: ‘Oshike tashi ka kala edidiliko lokukala po kwoye nolefimbo lexulilo longhalelo yoinima?’ (Mat. 24:3, NW) Ovayapostoli ova li va longifa omautumbulilo avali mahokwifa eshi va li va pula epulo olo: ‘Okukala po kwoye’ nosho yo ‘efimbo lexulilo longhalelo yoinima.’ Omautumbulilo oo otaa ulike kushike?

2. Outumbulilo ‘efimbo lexulilo’ owa hala okutya shike?

² Natu tale tete koutumbulilo utivali ‘efimbo lexulilo,’ oo wa tolokwa okudja koshitya shOshigreka syn·teʹlei·a. Mo-New World Translation, oshitya osho osha tolokwa keshe pamwe noutumbulilo ‘efimbo lexulilo,’ ofimbo oshitya shOshigreka te’los osho she shi pamba, sha tolokwa “exulilo.” Eyooloko pokati komautumbulilo oo avali otali dulu okuyelifwa ngeenge hatu diladila koshipopiwa tashi yandjwa pOlupale lOuhamba. Outumbulilo ‘efimbo lexulilo’ otau yelekanifwa noshitukulwa shaxuuninwa shoshipopiwa, omo omupopi ha dimbulukifa ovapwilikini pauxupi kombinga yaasho a kundafana momukokomoko woshipopiwa noku va yelifila nghee tava dulu okutula moilonga ouyelele oo. Onghee hano, outumbulilo ‘efimbo lexulilo longhalelo yoinima’ oo wa longifwa mOmbibeli otau ulike komukokomoko wefimbo lokuyuka pexulilo longhalelo ei yoinima, mwa kwatelwa yo nexulilo lo vene. Outumbulilo “exulilo” otau yelekanifwa naashi omupopi a mana filufilu okuyandja oshipopiwa nokudja ko komutune. Onghee hano, exulilo otali ulike kokuxulifwa po filufilu kwonghalelo yoinima.

3. Oinima imwe ilipi tai ningwa pefimbo lokukala po kwaJesus?

³ Outumbulilo ‘okukala po’ oo ovayapostoli va li va pula kombinga yao owa hala okutya shike? Outumbulilo oo owa tolokwa okudja koshitya shOshigreka pa·rou·siʹa.a O-pa·rou·siʹa ile okukala po kwaKristus, okwa hovela eshi a nangekwa po meulu e li Ohamba mo 1914 notaku twikile fiyo ‘opoudjuu munene,’ eshi te ke uya okuhanauna po ovakolokoshi. (Mat. 24:21) ‘Omafiku axuuninwa’ onghalelo ei yoinima youkolokoshi okwa hovela oshita nokukala po kwaJesus, nopa kala tapa ningwa oiningwanima i lili noku lili, ngaashi, okwoongelwa kwovahoololwa nosho yo okunyumuninwa kwavo meulu. (2 Tim. 3:1; 1 Kor. 15:23; 1 Tes. 4:15-17; 2 Tes. 2:1, NW) Hano otaku dulu okutiwa kutya ‘efimbo lexulilo longhalelo yoinima’ (syn·teʹlei·a) oli li ko efimbo limwe nefimbo lokukala po kwaKristus (pa·rou·siʹa).

Okukala po kwaKristus otaku kwata oule wefimbo

4. Omonghedi ilipi okukala po kwaJesus kwa faafana noiningwanima yopefimbo laNoa?

⁴ Oushili oo kutya oshitya pa·rou·siʹa otashi ulike kefimbo lile otau tu kumwe naasho Jesus a popya shi na sha nokukala po kwaye. (Lesha Mateus 24:37-39.) Didilika kutya Jesus ina faafanifa okukala po kwaye noule wefimbo lixupi omo mwa li mwa ningwa Eyelu pefimbo laNoa. Ndele ponhele yaasho, okwa faafanifa okukala po kwaye nomukokomoko wefimbo lile olo la li la ya fiyo opefimbo lEyelu. Momukokomoko wefimbo olo la tetekela Eyelu, Noa okwa kala ta tungu onguluwato nokwa kala ta udifa fiyo osheshi Eyelu le uya. Oiningwanima oyo oya li ya kwata oule womido dihapu. Sha faafana, okukala po kwaKristus okwa kwatela mo oiningwanima oyo tai twala fiyo opoudjuu munene. — 2 Tes. 1:6-9.

5. Eendjovo odo di li mEhololo etukulwa eti-6 otadi ulike ngahelipi kutya okukala po kwaJesus otaku kwata efimbo lile?

⁵ Ope na natango omaxunganeko amwe Ombibeli oo taa ulike kutya okukala po kwaKristus otaku ulike kefimbo lile ndele hakefimbo ashike olo te ke uya okuhanauna po ovakolokoshi. Embo lEhololo otali hokolola Jesus pafaneko, a londa konghambe itoka nokwa pewa oshishani. (Lesha Ehololo 6:1-8.) Konima eshi Jesus a dikwa oshishani a ninge Ohamba mo 1914, okwa popiwa pafaneko e li ‘omufindani tai a ka findane.’ Ombibeli oya popya yo kutya Jesus okwa landulwa kovalondi veenghambe di na omaluvala e lili noku lili. Eenghambe odo otadi xunganeke oita, ondjala nosho yo omikifi. Oinima oyo otai ningwa momukokomoko wefimbo lile olo tali ifanwa ‘omafiku axuuninwa,’ notu wete nghee omaxunganeko oo taa wanifwa kunena.

6. Ehololo etukulwa eti-12 otali tu kwafele tu ude ko shike shi na sha nokukala po kwaKristus?

⁶ Ehololo etukulwa eti-12 otali yandje ouyelele wa wedwa po u na sha nokudikwa po kwOuhamba waKalunga meulu. Ola popya kombinga yoita oyo ya luwa meulu. Jesus Kristus e li Ohamba meulu, oo ta ifanwa Mikael nosho yo ovaengeli vaye ova li tava lwifa Ondiaboli neendemoni dayo. Okudja opo, Satana Ondiaboli neendemoni daye ova umbilwa kombada yedu. Ombibeli otai ti kutya osho osha handukifa neenghono Ondiaboli “osheshi i shi shii i nokafimbo kaxupi kongaho.” (Lesha Ehololo 12:7-12.) Hano osha yela kutya okudikwa po kwOuhamba waKristus meulu okwa landulwa komukokomoko wefimbo lile olo la didilikilwa ‘eewoo’ dihapu odo da hanga edu nosho yo ovanhu.

7. Epsalme eti-2 ola popya kombinga yashike, novanhu ove na omhito yokuninga shike?

⁷ Epsalme eti-2 nalo ola popya paxunganeko shi na sha nokunangekwa po kwaJesus e li Ohamba komhunda yaSion yomeulu. (Lesha Epsalme 2:5-9; 110:1, 2.) Epsalme olo ola ulika yo kutya ope na omukokomoko wefimbo lonhumba eshi ovapangeli vokombada yedu nosho yo ovapangelwa vavo tava ka pewa omhito opo va hoolole okukala hava dulika kuKristus. Ova kumaidwa va ‘pukuluke’ nova ‘lungame.’ Momukokomoko wefimbo olo, ‘aveshe ovo tava ka kala ovanelao ovovo have lineekele’ Kalunga moku mu longela nosho yo Ohamba oyo a nangeka po. Onghee hano, pefimbo lokukala po kwaJesus e li Ohamba, omhito otai ka kala ya yeulukila ovanhu aveshe opo va dule okuninga omalunduluko. — Eps. 2:10-12.

Nghee hatu dulu okudidilika mo edidiliko lokukala po kwaJesus

8, 9. Oolyelye va li tava ka didilika mo edidiliko lokukala po kwaJesus nokuuda ko eityo lalo?

⁸ Eshi Ovafarisai va li va pula Jesus kutya Ouhamba otau uya naini, okwa li e va nyamukula kutya kawa li tau ke uya “u wetike,” ngaashi tava diladila. (Luk. 17:20, 21) Ovo vehe fi ovaitaveli kava li tave ke shi didilika. Omolwashike mbela? Omolwaashi kava li va dimina nokuli kutya Jesus oye Ohamba yavo yomonakwiiwa. Hano oolyelye va li tava ka didilika mo edidiliko lokukala po kwaKristus nokuuda ko eityo lalo?

⁹ Jesus okwa li yo a popya kutya ovahongwa vaye otava ka didilika mo edidiliko lokukala po kwaye, ngaashi ashike ovanhu hava mono “oluvadi mokushela kwalo tali minikile kominghulo deulu fiyo okominghulo dikwao.” (Lesha Lukas 17:24-29.) Oshihokwifa eshi Mateus 24:23-27 a longifa eudi la fa olo la popiwa muLukas li na sha nedidiliko lokuuya ile lokukala po kwaKristus.

Epupi olo la li tali ka mona edidiliko lokukala po kwaKristus

10, 11. (a) Oshungonangelo oya li ya yelifa ngahelipi nale shi na sha ‘nepupi’ olo la tumbulwa muMateus 24:34? (b) Ovahongwa vaJesus ova li ve udite ko ngahelipi outumbulilo “epupi” oo u li muMateus 24:34?

¹⁰ Nale, Oshungonangelo oya li ya yelifa kutya outumbulilo ‘epupi eli’ oo u li muMateus 24:34, mefelemudo lotete owa li tau ulike ‘kepupi lOvajuda vehe fi ovaitaveli ovo va li ko pefimbo limwe.’b Oshungonangelo oya li ya yelifa ngaho pefimbo opo molwaashi omishangwa dimwe vali omo Jesus a longifa outumbulilo “epupi” okwa weda ko oityalupe yomutyanai, ngaashi oshityalupe “lii.” (Mat. 12:39; 17:17; Mark. 8:38) Oshungonangelo oyo oya li yo ya yelifa kutya kunena outumbulilo “epupi eli” oo wa longifwa kuJesus otau ulike ‘kepupi’ lii lovanhu ovo vehe fi ovaitaveli, ovo tava ka mona oiningwanima oyo tai didilikifa ‘efimbo lexulilo longhalelo yoinima’ (syn·teʹlei·a) nosho yo eshi onghalelo ei tai ka xula po (teʹlos).

¹¹ Oshoshili kutya eshi Jesus a li a longifa outumbulilo “epupi” a weda ko oityalupe yomutyanai okwa li ta ula ovanawii vopefimbo laye ovo a li ta popi navo. Ndele mbela outumbulilo “epupi” oo Jesus a longifa muMateus 24:34 owa li ngoo tau ulike shili kovanawii ovo va li ko pefimbo laye? Didilika kutya eshi ovahongwa vane vaJesus va li tava kundafana naye ova li po ‘ovo aveke.’ (Mat. 24:3, OB-1954) Nopehe na omalimbililo, ovahongwa ovo ova li va uda ko kutya vo nosho yo ovahongwa vakwao ovo va li “epupi” olo la li tali ka kala po “fiyo aishe ei tai wanifwa,” molwaashi Jesus ka li a longifa outumbulilo womutyanai eshi a li ta popi navo shi na sha ‘nepupi eli’ olo tali popiwa muMateus 24:34.

12. Ongahelipi oshikalimo shaMateus etukulwa 24 tashi tu kwafele tu mone kutya Jesus okwa li ta popi kombinga yoolyelye eshi a longifa outumbulilo “epupi”?

¹² Oshike tashi dulu oku tu kwafela tu fike pexulifodiladilo olo la kundafanwa mokatendo ka tetekela shi na sha noutumbulilo “epupi eli”? Otu na okukonakona nawa oshikalimo shaMateus etukulwa 24. Jesus okwa popya eendjovo odo di li muMateus 24:32, 33, a ti: ‘Ndele lilongeni omafaneko komukwiyu: Oshitai shao ngenge tashi tende, omafo taa hape, opo nee omu shi shii, okwenye kwe uya. Hano osho nanye yo, ngenge tamu mono aishe ei, kaleni mu shi shii, oku li popepi, poshivelo.’ (Yelekanifa Markus 13:28-30; Lukas 21:30-32.) Opo nee Jesus okwa weda ko vali muMateus 24:34, a ti: ‘Oshili handi mu lombwele: epupi eli itali xulu po, fiyo aishe ei tai wanifwa.’

13, 14. Omolwashike hatu dulu okutya kutya Jesus okwa li ta ulike kovahongwa vaye eshi a li a popya shi na sha ‘nepupi’?

¹³ Jesus okwa popya kutya ovahongwa vaye ovo va li tava ka vaekwa nomhepo iyapuki, ova li tava ka dula okufika pexulifodiladilo lonhumba ngeenge ova mono “aishe ei” tai ningwa. Hano osha yela kutya Jesus okwa li ta popi shi na sha novahongwa vaye eshi a li a popya eendjovo edi tadi ti: “Epupi eli itali xulu po, fiyo aishe ei tai wanifwa.”

¹⁴ Mepingafano novanhu ovo vehe fi ovaitaveli, ovahongwa vaJesus kava li ashike tava ka mona edidiliko lokukala po kwaye, ndele ova li yo tava ka uda ko eityo lalo. Ova li tave ke ‘lihonga’ komaukwatya edidiliko olo ndele tava ‘shiiva’ kutya okwa hala okutya shike lelalela. Ova li tava ka shiiva filufilu kutya Jesus ‘oku li popepi, poshivelo.’ Nonande oshoshili kutya Ovajuda ovo vehe fi ovaitaveli nosho yo Ovakriste ovavaekwa ovadiinini vomefelemudo lotete ova li va mona ewanifo lotete loiningwanima oyo ya li ya xunganekwa kuJesus, Ovakriste ovavaekwa ovo ashike va li ve udite ko eityo lolela loiningwanima oyo.

15. (a) Oolyelye ve li “epupi” lokunena olo la popiwa kuJesus? (b) Omolwashike itatu dulu okuvalula omido dokondadalunde kutya “epupi eli” otali kala ko oule wefimbo li fike peni? (Tala oshimhungu pepandja 29.)

¹⁵ Ovanhu ovo vehe udite ko oshili yOmbibeli kunena otava diladila kutya kape na edidiliko ‘li wetike’ lokukala po kwaJesus. Ohava ti kutya oinima aishe oi li ashike ngaashi ya kala okudja nale. (2 Pet. 3:4) Mepingafano naasho, ovamwaxe vaKristus ovavaekwa ovadiinini, ongudu yaJohannes yokunena, ove wete edidiliko olo ngaashi naanaa omunhu ha kala e wete oluvadi nove udite ko eityo lalo lolela. Onghee hano, ongudu yovavaekwa yokunena oyo “epupi” olo itali xulu po “fiyo aishe ei tai wanifwa.”c Osho otashi ulike kutya vamwe vomovamwaxe vaKristus ovavaekwa otava ka kala natango ve na omwenyo kombada yedu eshi oudjuu munene oo wa xunganekwa tau ka hovela.

“Kaleni oupafi”

16. Ovahongwa vaKristus aveshe ove na okuninga shike?

¹⁶ Otwa pumbwa okuninga shihapu shihe fi ashike okudidilika mo edidiliko lokukala po kwaJesus. Jesus okwa ti: ‘Osho handi shi mu lombwele, ohandi shi lombwele aveshe: kaleni oupafi.’ (Mark. 13:37) Oshinima osho osha fimanenena kufye atusheni kunena, kutya nee otu li ovavaekwa ile otwongudu inene. Opa pita omido 90 nasha paife okudja eshi Jesus a nangekwa po e li Ohamba meulu mo 1914. Onghee hano, otu na okukala twe lilongekida nokukala oupafi, nonande otashi dulika shi kale shidjuu. Okukala tu shii kutya okukala po kwaKristus ihaku monika okwa hovela nale, nonokutya ota pangele e li Ohamba, otaku tu kwafele tu kale twe lilongekida notu li oupafi. Otashi tu kwafele yo tu kale tu shii kutya mafiku Jesus ote ke uya okuhanauna po ovatondi vaye ‘potundi oyo inatu i teelela.’ — Luk. 12:40.

17. Otu udite ngahelipi eshi tu udite ko eityo lokukala po kwaKristus, notu na okukala twa tokola toko okuninga shike?

¹⁷ Okukala tu udite ko eityo lokukala po kwaKristus otaku tu kwafele tu kale tu wete lela kutya efimbo olo tu li mulo ola endelela. Otu shii kutya okukala po kwaJesus okwa hovela nale nokwa hovela okupangela meulu e li Ohamba ihai monika okudja 1914. Mafiku ote ke uya okuhanauna po ovakolokoshi nota ka etifa omalunduluko manene kongonga yedu alishe. Onghee hano, natu kale twa tokola toko shi dulife nale okukala twe lipyakidila noilonga oyo Jesus a li a xunganeka shi na sha nayo eshi a ti: ‘Evangeli eli louhamba otali udifilwa ounyuni aushe li ningile oiwana aishe ondombwedi, opo nee taku uya exulilo [teʹlos].’ — Mat. 24:14.

[Omashangelo opedu]

Oto nyamukula ngahelipi?

• Otu shi shii ngahelipi kutya okukala po kwaJesus otaku kwata efimbo lile?

• Oolyelye va didilika mo edidiliko lokukala po kwaJesus nove udite ko eityo lalo?

• Epupi olo la tumbulwa muMateus 24:34 otali ulike koolyelye kunena?

• Omolwashike itatu dulu okuvalula kutya “epupi eli” olo la popiwa kuJesus otali kala ko oule wefimbo li fike peni?

[Oshimhungu pepandja 29]

Mbela ohatu dulu okuvalula kutya “epupi eli” olo la popiwa kuJesus otali kala ko oule wefimbo li fike peni?

Outumbulilo “epupi” luhapu ohau ulike kovanhu vomido da yoolokafana ovo ve li momwenyo pefimbo limwe ile loiningwanima yonhumba. Pashihopaenenwa, Exodus 1:6 okwa ti: ‘Ndele Josef okwa fya novamwaxe vaye aveshe nepupi alishe linya.’ Josef novamwaxe ova li ve na omido da yoolokafana, ndele ova li ve na oimoniwa ya faafana monghalamwenyo molwaashi ova li ko pefimbo limwe. Ovamwaxe vaJosef vamwe ovo va li va kwatelwa ‘mepupi linya’ ova li va dalwa tete kuye. Vamwe vomuvo ova kala nomwenyo efimbo lile ve dule Josef. (Gen. 50:24) Vamwe ‘vomepupi linya,’ ngaashi Benjamin, ova dalwa konima yaJosef notashi dulika va li natango nomwenyo eshi Josef a fya.

Onghee hano, ngeenge outumbulilo “epupi” tau longifwa shi na sha novanhu ovo ve li momwenyo momukokomoko wefimbo lonhumba, itaku dulu okutumbulwa efimbo lokondadalunde olo va kala ko, ndele efimbo olo oli na exulilo noka lile unene. Nomolwaasho eshi Jesus a longifa outumbulilo “epupi eli” oo u li muMateus 24:34, ka li a pa ovahongwa vaye onghedi yonhumba oyo tai va dulifa okuvalula opo va mone kutya ‘omafiku axuuninwa’ otaa ka xula po naini. Ponhele yaasho, Jesus okwa li a divilika kutya ovahongwa vaye kava li tava ka shiiva “efiku olo notundi oyo.” — 2 Tim. 3:1; Mat. 24:36.

[Efano pepandja 26]

Ombibeli oya popya kutya eshi Jesus a nangekwa po e li Ohamba mo 1914, okwa ya ‘omufindani a ka findane’

[Efano pepandja 28]

“Epupi eli itali xulu po, fiyo aishe ei tai wanifwa”