Omaxunganeko e na sha naMessias
OVAJUDA ova li va teelela neenghono okuuya kwaMessias, molwaashi ova li ve shii kutya okwa xunganekwa komuprofeti Jesaja nosho yo ovaprofeti vamwe, nova shanga kombinga yaye. Eshi Jesus a li kombada yedu, Ovajuda vahapu ‘ova li va teelela’ okuuya kwaMessias oko kwa li popepi. (Lukas 3:15) Shididilikwedi, omaxunganeko Ombibeli okwa popya omauyelele makumwifi e na sha nonghalamwenyo yaMessias. Kape na omunhu wongaho ta dulu okuxunganeka oiningwanima ya tya ngaho ile a unganeke opo i ningwe monghalamwenyo yaJesus.
Ouyelele u na sha nokudalwa kwaMessias. Jesaja okwa li a xunganeka kutya Messias ile Kristus okwa li ta ka dalwa kokakadona. Konima eshi omuyapostoli Mateus a hokolola kombinga yoshiningwanima shopashikumwifilonga shi na sha nokudalwa kwaJesus, okwa ti: “Ashishe sha ningwa, opo pa wanifwe osho Omwene e shi tongifa omuprofeti ou ta ti: Tala, okakadona taka ningi omufimba ndee taka dala okamati.” (Mateus 1:22, 23; Jesaja 7:14) Jesaja naye okwa li a xunganeka kutya Kristus okwa li ta ka dalwa mepata laDavid, eshi a li a tumbula kondadalunde Isai, xe yaDavid. Jesus okwa li shili a dalwa mepata laDavid. (Mateus 1:6, 16; Lukas 3:23, 31, 32) Onghee hano, fimbo Jesus a li ina dalwa, omweengeli Gabriel okwa li a lombwela ina yaJesus, Maria, a ti: ‘Kalunga Omwene ote mu pe olukalwa louhamba waxe David.’ — Lukas 1:32, 33; Jesaja 11:1-5, 10; Ovaroma 15:12.
Ouyelele u na sha nonghalamwenyo yaMessias. Eshi Jesus a kula, okwa li a ya moshinagoga muNasaret, ndele ta lesha mokule mexunganeko laJesaja eendjovo odo tadi ti: “Omhepo yOmwene [oi] li kombada yange, osheshi Ye okwa vaeka nge ndi udifile eehepele evangeli.” Jesus okwa li a yukifa exunganeko olo kuye mwene, ndele ta ti: “Nena tuu eli eshangelo eli la wanifwa ngaashi la fika momatwi eni.” (Lukas 4:17-21; Jesaja 61:1, 2) Jesaja okwa li yo a xunganeka kutya Jesus ota ka kala e na olune, omwenyo muwa nonokutya okwa li ta ka ungaunga nelininipiko novanhu ovo va pumbwa okuvelulwa. Mateus okwa ti: ‘Vahapu ove mu shikula, nokwe va velula aveshe, ndele okwe va kunghilila neenghono vehe mu holole, opo di wanifwe edi da tongwa komuprofeti Jesaja. Oye iha tamanana ndee iha ingida. Oshihati sha tanduka ite shi nyanyaula.’ — Mateus 8:16, 17; 12:10-21; Jesaja 42:1-4; 53:4, 5.
Ouyelele u na sha nokumona oixuna kwaMessias. Jesaja okwa li a xunganeka kutya Messias ka li ta ka itavelwa kOvaisrael vahapu, ndele ponhele yaasho, okwa li ta ka ninga ‘emanya lepundukifo’ kuvo. (1 Petrus 2:6-8; Jesaja 8:14, 15) Nonande Jesus okwa li a longa oikumwifilonga ihapu, ovanhu ‘kava li ve mu itavela, eendjovo domuprofeti Jesaja opo di wanifwe, edi a tongele: Omwene, olyelye a itavela eudifo letu?’ (Johannes 12:37, 38; Jesaja 53:1) Osho sha li sha ningifa unene Ovajuda vaha itavele Jesus, eitavelo la puka olo va li ve na kutya Messias okwa li te ke va mangulula meendelelo mepangelo laRoma nokweetulula ouhamba we lifikamena weehamba domepata laDavid. Ovajuda vahapu kava li va tambula ko Jesus e li Messias, molwaashi okwa li a monifwa oixuna ndele ta fi. Ndele nande ongaho, Jesaja okwa li a xunganeka kutya Messias okwa li ta ka mona oixuna fimbo ina ninga Ohamba.
Messias okwa popya paxunganeko membo laJesaja a ti: ‘Ombuda yange onde i yandja kwaava va denga nge. Oshipala shange inandi shi holeka okushekwa nokufiilwa omate.’ Mateus okwa li a hokolola osho sha li sha ningwa po eshi Jesus a li ta pangulwa, a ti: ‘Ove mu fiila omate moshipala ndele ove mu denga neengonyo; vamwe ove mu denga omanghava.’ (Jesaja 50:6; Mateus 26:67) Jesaja okwa ti: “Okwa hepekwa shaashi e liyandja Ye mwene, Ye ina makula okanya kaye.” Onghee hano, eshi Pilatus a li a pula Jesus kombinga yaasho Ovajuda va li va popya shi na sha naYe, Jesus “ine mu nyamukula nande epulo limwe, opo tuu opo omupangeli okwa kumwa shili.” — Jesaja 53:7; Mateus 27:12-14; Oilonga 8:28, 32-35.
Ouyelele u na sha nefyo laMessias. Exunganeko laJesaja ola li la wanifwa yo shi na sha nokufya kwaJesus nosho yo konima yaasho. Jesaja okwa ti: ‘Okwa pewa ombila yaye pwaava vehe na Kalunga, ndele mokufya kwaye okwa ka kala poshipuna.’ (Jesaja 53:9) Mbela exunganeko olo la fa tali kondjifafana ola li la wanifwa ngahelipi? Eshi Jesus a li a fya, okwa li a valelwa pokati kovakolokoshi vavali. (Mateus 27:38) Ndele konima yefimbo, Josef Omuarimatia oo a li oshipuna okwa li a paka oshimhu shaJesus mombila yaye oyo ya li ipe. (Mateus 27:57-60) Xuuninwa, okufya kwaJesus okwa li kwa wanifa po limwe lomomaxunganeko aJesaja a fimanenena. Jesaja okwa popya shi na sha naMessias a ti: “Omupiya wange omuyuki ota ka ninga vahapu ovayuki, ndee Ye ota humbata omatimba avo.” Efyo laJesus ola yandja ekulilo opo ovanhu aveshe ovadiinini va dule okukufwa omutengi womatimba. — Jesaja 53:8, 11; Ovaroma 4:25.
Oumbangi oo tau ulike kutya omaxunganeko oo okwa wanifwa shili
Ovayapostoli nosho yo Jesus, ova li va tofa luhapu mexunganeko laJesaja shi dulife eshi va tofa momambo makwao Ombibeli, opo va koleke oushili u na sha nokutya olyelye a li Messias. Ndele embo laJesaja halo alike la li la xunganeka shi na sha nonakwiiwa. Omaxunganeko makwao mahapu Omishangwa dOshiheberi nao okwa wanifilwa yo Jesus, Ouhamba waye nosho yo oinima iwa oyo Ouhamba tau ka eta monakwiiwa.a (Oilonga 28:23; Ehololo 19:10) Mbela omaxunganeko oo okwa li ngoo a wanifwa shili? Jesus okwa li a lombwela ovapwilikini vaye Ovajuda a ti: “Inamu diladila Ame nde uya okudima po omhango novaprofeti [sha hala okutya, Omishangwa dOshiheberi]; inandi uya okudi dima po, ndelenee oku di wanifa. Osheshi oshili handi mu lombwele: fiyo eulu nedu tali xulu po, momhango itamu di nande okandada kamwe ile oshinghwanyu shimwe fiyo aishe ya wanifwa.” — Mateus 5:17, 18.
Jesus okwa li yo a popya kombinga yokuwanifwa kwomaxunganeko Ombibeli e na sha noiningwanima oyo ye mu ningilwa nosho yo oyo tai ka wanifwa monakwiiwa. (Daniel 9:27; Mateus 15:7-9; 24:15) Natango, Jesus novahongwa vaye ova li va xunganeka kombinga yoiningwanima oyo ya li tai ka ningwa konima yavo, mwa kwatelwa ihapu oyo tu wete tai ningwa kunena. Oshitukulwa tashi landula otashi ka kundafana oiningwanima oyo nosho yo omaxunganeko Ombibeli amwe oo taa ka wanifwa monakwiiwa.
[Eshangelo lopedu]
a Opo u mone ouyelele muhapu u na sha nomaxunganeko oo a wanifilwa Jesus, tala embo Ombibeli otai hongo lela shike?, epandja 200, la nyanyangidwa kEendombwedi daJehova.
[Efano pepandja 4]
‘Okakadona otaka ka dala okamati’
[Efano pepandja 5]
‘Oshipala shange inandi shi holeka okushekwa’