Omafumviko gAakriste oge na okuningwa nengungumano, nondjele nomomukalo tagu simanekitha Kalunga
MIILONGO yimwe muuyuni, aantu ohaya gongala momangungo opo ye ye ya simaneke nakusa lwahugunina. Pomathimbo ngoka otu uvu omawi gaantu taya lili mokule. Aalilisa ya zala oonguwo oonduudhe ohaya kala taya yayagana, yamwe tayi ihata pevi omolwoluhodhi. Momaputuko gamwe aantu ohaya dhana omusika nokundanisa. Yalwe pethimbo opo tuu mpoka ohaya kala taya li nokuyola mokule nokutyapula. Oto adha yamwe ya lala mevi ya kolwa komalovu ngoka ge li po ogendji.
Oyendji yomOonzapo dhaJehova ohaya kala momidhingoloko moka aakwanezimo naashiinda haya simaneke unene iidhila nohaya tila oonakusa. Aantu omamiliyona oyi itaala kutya uuna omuntu a si, oha ningi omukwampungu ngoka ha vulu okukwathela aanamwenyo nenge oku ye etela oshiponga. Omikalo odhindji dhomafumviko odha nwethwa mo keitaalo ndika. Odhoshili kutya oshi li paunshitwe okulila molweso lyagumwe. Iikando yontumba, Jesus naalongwa ye oya li ya lili omolweso lyaamboka ye hole. (Joh. 11:33-35, 38; Iil. 8:2; 9:39) Ihe nonando ongaaka, inaya lila sha pitilila ngaashi sha li hashi ningwa pethimbo lyawo. (Luk. 23:27, 28; 1 Tes. 4:13) Omolwashike mbela? Etompelo limwe olyo kutya oya li ye shi oshili kombinga yeso.
Ombiimbeli otayi popi sha yela tayi ti: “Aanamwenyo [oya] tseya kutya oye na okusa, ihe aasi itaa tseya sha nando . . . Ohole yawo, uutondwe wawo nuulaadhi wawo owa kana nale nokuli . . . Kaku na iilonga, ompangela, uunongo nenge owino moshaasi [ombila yaantu ayehe], moka no ka ya mo.” (Omuuv. 9:5, 6, 10) Oovelise ndhika dha nwethwa mo dhOmbiimbeli otadhi popi sha yela kutya ngele omuntu a si, ke na we shoka e shi. Iha vulu okudhiladhila, okuuva sha tashi mu gumu, okupopya nenge u uve ko shoka ta lombwelwa. Oshili ndjika yOmbiimbeli oyi na okunwetha mo ngiini omukalo moka omafumviko gAakriste haga ningwa?
“Inamu kala mu na ekwatathano naashoka sha nyata”
Kutya nduno Oonzapo dhaJehova odha za momaputuko nenge momihoko dhini, ohadhi henuka lela omikalondjigilile ndhoka dhi na ekwatathano neitaalo kutya oonakusa oye shi sha notaya vulu okunwetha mo aanamwenyo. Omikalondjigilile ngaashi okulala omitanda, iituthi yoosa, okuhalela oonakusa omayambeko, iituthi yokudhika omamanya, okuyambela oonakusa nomikalo dhi na ko nasha naaselekadhi odha nyata notadhi yemateke Kalunga, molwaashoka kadhi li pamanyolo notadhi yambidhidha elongo lyoompwidhuli kutya omwenyo ihagu si. (Hes. 18:4, OB-1954) Aakriste yashili ‘itashi vulika, ya nwe moshitenga shOmuwa e taya ka nwa ishewe moshitenga shoompwidhuli,’ onkee ano, ihaya kutha ombinga momikalondjigilile ndhoka. (1 Kor. 10:21) Ohaya vulika koshipango shoka tashi ti: “[Iyoololii] mo muyo. Inamu kala mu na ekwatathano naashoka sha nyata.” (2 Kor. 6:17) Kashi shi aluhe oshipu okwiiyoolola ko komikalondjigilile ndhoka.
Aantu muAfrika nosho wo palwe oyi itaala kutya aakwampungu otaya ka geyithwa ngele omikalondjigilile dhontumba inadhi landulwa. Ngele ino dhi landula ohashi talika ko kutya owu na ondjo notashi vulika shi etele aantu momudhingoloko ethingo nenge omupya. Oonzapo dhaJehova odhindji odha li dhu ulwa nayi nokutukwa nokweekelwahi kaantu pomudhingoloko nenge kaakwanezimo molwaashoka ohadhi tindi okukutha ombinga momikalondjigilile pomafumviko ndhoka kaadhi li pamanyolo. Oonzapo dhimwe odhu ulwa kutya odhi li aatondi yoshigwana noinadhi simaneka oonakusa. Omathimbo gamwe aakwanezimo mboka kaye shi Oonzapo oya longitha oonkondo opo ya kwatele komeho omafumviko gAakriste. Ano ongiini tatu vulu okuhenuka okwaahatsakumwe naamboka haya komangele omilandu dhomafumviko ndhoka tadhi yemateke Kalunga? Oshike tatu vulu okuninga opo tu iyoolole ko komilandu ndhoka dha nyata notadhi yono po ekwatathano lyetu naJehova?
Tokola manga kuyele
Miitopolwa yimwe muuyuni oshi li omukalondjigilile opo aakwanezimo ya kale ye na ombinga mokuninga omatokolo ge na ko nasha nefumviko. Onkee ano, Omukriste omudhiginini oku na okuyelitha kutya efumviko otali ka longekidhwa nokuungaungwa nalyo kOonzapo dhaJehova pamakotampango gOmbiimbeli. (2 Kor. 6:14-16) Shoka tashi ningwa pefumviko lyOmukriste kashi na okupiyaganeka eiyuvo lyooitaali yakwawo nenge shi pundukithe yamwe mboka ye shi shoka twi itaala naashoka hatu longo kombinga yoonakusa.
Uuna oshipopiwa shefumviko tashi ningwa kugumwe gwomegongalo lyopaKriste, aakuluntugongalo otaya vulu okukwathela nokugandja eyambidhidho lyopambepo opo omalongekidho agehe ga kale metsokumwe nOmanyolo. Ngele yamwe mboka kaaye shi Oonzapo oya hala okweeta po omikalo ndhoka dha nyata, osha simanenena okukala tu na uulaadhi nokuyelitha momukalo omwaanawa nogwesimaneko shoka twi itaala. (1 Pet. 3:15) Ihe ongiini ngele aakwanezimo mboka kaaye shi Oonzapo otaya tsikile nomikalondjigilile ndhoka dha nyata? Aakwanezimo mboka Oonzapo otashi vulika ya tokole ya ze po pefumviko ndyoka. (1 Kor. 10:20) Ngele shoka osha ningwa, nena otapu vulu okuningwa oshipopiwa paufupi pOshinyanga shUukwaniilwa shomoshitopolwa nenge pehala lilwe ndyoka tali opalele opo ‘tu hekelekathane nOmanyolo’ pamwe naamboka ya yemata shili omolweso lyomuholike gwawo. (Rom. 15:4, KB) Nonando omudhimba kagu po, elongekidho lya tya ngaaka otali vulu okuningwa pamukalo gwesimaneko notagu opalele. (Deut. 34:5, 6, 8) Ohashi yemateke nokugwedhela oluhodhi ngele mboka kaaye shi Oonzapo tayi idhopo moshinima nopwaahenondjaalela, ihe otatu vulu okuhekelekwa kontseyo kutya Kalunga ngoka he tu pe “oonkondo” oku wete etokolotoko lyetu okulonga shoka shu uka.—2 Kor. 4:7.
Nyola shoka wa hala shi ningwe pefumviko lyoye
Uuna omuntu a nyola kombinga yefumviko lye, ohashi kala oshipu okutompathana naakwanezimo mboka kaaye shi Oonzapo, molwaashoka olundji aantu ihaya hala naanaa okukonda elaka lyanakusa. Owu na okunyola iinima ya simana, ngaashi kutya efumviko otali ke enda ngiini, openi li na okuningilwa noolye ye na uuthemba oku li longekidha noku li kwatela komeho. (Gen. 50:5) Opo ombapila ndjoka yi kale yi na ongushu, owu na ku yi shaina wu li pamwe noombangi. Mboka ye na ko nasha nonakuyiwa yawo noye na uunongo wa kankamena komakotampango gOmbiimbeli kaye na okutegelela ya kulupe nenge ya kwatwe kuuvu woshinamenena opo ya nyole ombapila ndjoka.—Omayel. 22:3; Omuuv. 9:12.
Yamwe oye wete shi li oshidhigu okunyola ombapila nomalombwelo ngoka. Ihe oku shi ninga otashi ulike kutya owa koka pambepo nowu na ko nasha nayalwe. (Fil. 2:4) Oshi li nawa wu ungaunge mwene noshinima shika, pehala lyokuthigila uukwanegumbo mboka wu li moluhodhi omukundu gwokuthininikilwa omikalondjigilile ndhoka dha nyata ndhoka wa li inoo itaala noinoo dhi hokwa.
Efumviko nali kale pandjele
Miitopolwa oyindji yaAfrika omu na eitaalo kutya pefumviko opu na okukala engathithi lyaantu noli na okukala lya tata lya indula opo kaaya geyithe aakwampungu. Kuyalwe efumviko oli li ompito ‘yokwiitangela’ uuyamba. (1 Joh. 2:16) Ethimbo olindji neitulomo nosho wo omaliko ogendji ohayi longithwa opo efumviko li kale lya dhenga mbanda. Yamwe ohaya tula omapulakata omanene ge na efano lyanakusa momapandaanda. Kungeyi otaya hiya aantu oyendji ye ye kefumviko ngaashi tashi vulika. Uumbindja wu na efano lyanakusa ohawu ningwa nokugandjwa wu zalwe kaalilisa. Iiketha ya ningikikika noyondilo ohayi landwa opo aatali ya fuuke. Moshilongo shimwe shaAfrika aantu yamwe ohaya ningi iiketha ya yelekela iihauto, oondhila, oombautu niinima yilwe mbyoka tayi holola uuzeko, esimano nuuyamba. Otashi vulika omudhimba gu kuthwe mo moshiketha nokulangekwa pombete ya longekidhwa nawa. Ngele nakusa omukiintu, ohashi vulika a zalekwe a fa omufuko nokuzalekwa uulyenge oundji, omagwe nokwoopalekwa nawa moshipala. Mbela okukutha ombinga miinima mbyoka otashi opalele ngaa komuntu ngoka ha longele Kalunga?
Aakriste mboka ya pyokoka pambepo ohaya kala ye wete kutya oshi li pandunge okuhenuka omalongekidho ga pitilila ngoka haga ningwa kaantu mboka kaaye na ontseyo nokaaye na ko nasha nomakotampango gaKalunga. Otu shi shi kutya okwiiyulika nomikalondjigilile ndhoka kadhi li pamanyolo niilonga ya nyata ‘inayi za kuKalunga, ihe oyomuuyuni mbuka tawu hulu po.’ (1 Joh. 2:15-17) Otu na okukala twa kotoka opo twaaha kale nombepo yuuyuni nokukambadhala tu ninge iinima pamukalo gu vulithe gwayalwe. (Gal. 5:26) Iimoniwa oye shi ulika kutya momithigululwakalo nomuulipamwe waantu mboka haya kala ya tila oonakusa, olundji pomafumviko gawo ohapu kala ongundu yaantu nohashi kala oshidhigu oku ga tonatela noshipu kugo ge ende nayi. Okusimaneka nakusa ohashi hwahwameke nuupu mboka kaaye shi Oonzapo ya ninge shoka sha nyata. Pomafumviko ngoka otashi vulika aantu ya kale taya yayagana mokule, taya papatele omudhimba nokupopya nago shu ukilila gwa fa gu na omwenyo nosho wo oku gu tenteka iimaliwa niinima yilwe. Ando shika oshi ningwe pefumviko lyOmukriste, nena otashi shekitha noonkondo edhina lyaJehova noshigwana she.—1 Pet. 1:14-16.
Okutseya onkalo moka oonakusa ye li shili otashi ke tu kumika opo tu ninge omafumviko getu nopwaahenokuholela nando aantu yomuuyuni. (Ef. 4:17-19) Nonando Jesus okwa li omuntu omunenenene ngoka a li ko nokwa simana, pefumviko lye aantu kaaya li taya kudhile nolya li lya ningwa pandjele. (Joh. 19:40-42) Mboka ye na “omadhiladhilo gaKristus” itaya ka sa ohoni efumviko ngaashi lye. (1 Kor. 2:16) Odhoshili kutya oshi li nawa omafumviko gOonzapo ga ningwe paunathangwa nopandjele ku henukwe shoka Omanyolo taga ti osha nyata nokukaleka po ombepo yengungumano, ombwanawa noyo opalela mboka ye hole Kalunga.
Mbela opu na okuningwa oshituthi?
Konima yefumviko otashi vulika shi li omukalondjigilile momaputuko gamwe opo aakwanezimo, aashinda naantu yalwe ya ninge oshituthi shoosa, ya dhana omusika nokundanisa. Piituthi mbyoka olundji ohapu nuwa nayi nohapu ningwa iinima ya nyata. Aantu yamwe ohaya ti kutya iituthi mbyoka ohayi kwathele okukutha po oluhodhi. Yalwe ohaya ti kutya oshi li owala pamuthigululwakalo gwawo. Ihe oyendji oyi itaala kutya okudhana oshituthi sha tya ngaaka oku na okuningwa opo nakusa a simanekwe nokutangwa nokumangulula aniwa omwenyo gwe gu ka thike nombili kooyinakulu mboka ya sa nale.
Aakriste yashili ohaya landula ekumagidho lyopamanyolo tali ti: “Okunika uupongo oku vule okuyola, oshoka oshipala ngele shi na oshizimbi, nena omwenyo ogu li nawa.” (Omuuv. 7:3) Oya tseya natango kutya onkalamwenyo yetu ofupi noye na etegameno lyeyumuko. Odhoshili kutya ayehe mboka ye na ekwatathano lyopothingo naJehova kuyo, ‘esiku lyokusa oli vule esiku lyokuvalwa.’ (Omuuv. 7:1) Onkee ano, ngele otu shi shi kutya iituthi yomafumviko oyi na ekwatathano nuumpulile nohamu ningwa iinima ya nyata, inashi uka Aakriste yashili ye yi longekidhe nenge nokuli ya kale po puyo. Okukala mongundu yaantu mboka otashi ulike kutya ino simaneka Kalunga noku na ko nasha naalongeli yaJehova ooyakweni.
Yamwe naya mone eyooloko
Inatu pandula tuu sho twa manguluka ko kuumbanda wokutila oonakusa mboka wu niwe kwaamboka inaya tseya oshili! (Joh. 8:32) Tu li ‘aantu yuuyelele,’ ohatu ulike oluhodhi lwetu momukalo ngoka tagu ulike kutya otu shi oshili, nohatu shi ningi nondjele nonesimaneko nokuulika kutya otu na etegameno lyeyumuko. (Ef. 5:8; Joh. 5:28, 29) Etegameno ndyoka ohali tu kwathele kaatu lile sha pitilila ngaashi hashi ningwa kumboka “kaaye na etegameno.” (1 Tes. 4:13) Otashi tu pe uulaadhi wokupopila elongelokalunga lyashili nokukutha po uumbanda wokutila aantu.—1 Pet. 3:13, 14.
Ngele tatu vulika komakotampango gopakalunga nena aantu otaya ka mona ‘eyooloko pokati komuntu ngoka ta longele Kalunga naangoka itee shi ningi.’ (Mal. 3:18) Opu na esiku uuna eso tali ka hula po. (Eh. 21:4) Omanga twa tegelela egwanitho lyeuvaneko ndyoka, Jehova ne tu adhe aayogoki notwaahe na oshipo, notwa yooloka ko thiluthilu kuuyuni mbuka wa yonuka nosho wo komikalo dhawo ndhoka itaadhi simanekitha Kalunga.—2 Pet. 3:14.
[Ethano pepandja 30]
Oshi li pandunge okunyola ombapila nkene efumviko lyoye li na okuningwa
[Ethano pepandja 31]
Omafumviko gAakriste oge na okuningwa nondjele nonengungumano