Kaleka po uukuume muuyuni waahe na ohole

“Shoka tandi mú lombwele, osho shika: Holathaneni.”—JOH. 15:17.

1. Omolwashike Aakriste yomethelemumvo lyotango ya li ye na okukala ookuume kopothingo?

UUSIKU we wahugunina kombanda yevi, Jesus okwa ladhipike aalongwa ye aadhiginini ya kale ye holathane. Ongulohi ya tetekele okwa li e ya lombwele kutya ngele oye holathane, aantu otaye ke ya dhimbulula kutya yo aalongwa ye. (Joh. 13:35) Aayapostoli oya li ye na okukala ookuume kopothingo opo ya vule okwiidhidhimikila omamakelo ngoka ge li komeho nopo ya tompole miilonga mbyoka a li poku ya pa. Aakriste yomethelemumvo lyotango oya li ya tseyikila shili uudhiginini wawo muKalunga noya li ye holathane.

2. (a) Otwa tokola toko okuninga shike, nomolwashike? (b) Omapulo geni tatu ka konakona?

² Inatu nyanyukwa tuu kunena sho tatu endathana nehangano ndyoka iilyo yalyo muuyuni auhe hayi landula oshiholelwa shAakriste yomethelemumvo lyotango! Otwa tokola toko okuvulika koshipango shaJesus, tu ulukilathane ohole tayi zi komutima. Onkee ano, pomasiku ngaka gahugunina, aantu oyendji kaye shi aadhiginini nokaye na olukeno nohenda. (2 Tim. 3:1-3) Olundji uukuume mboka haya panga owokambweenga nowokwiihola mwene. Tu li Aakriste yashili katu na okuholela iikala ya tya ngaaka. Natu tale kutya: Uukuume washili owa kankamena koshike? Ongiini tatu vulu okupanga uukuume washili? Uunake twa pumbwa oku wu hulitha po? Ongiini tatu vulu oku wu kaleka po?

Uukuume washili owa kankamena koshike?

3, 4. Oshike shi li ekankameno lyuukuume wa kola, nomolwashike?

³ Uukuume waantu mboka ye hole Jehova ohawu kala wa kola. Omukwaniilwa Salomo okwa nyola a ti: “Ngele oku na ngoka ta matukile po gumwe, nena ayehe yaali otaye mu thikamene. Ongodhi ya yogohwa oondali ndatu, ihayi tokoka mbala.” (Omuuv. 4:12) Uukuume otawu ka kala wa kola notawu kalelele ngele Jehova oye ongodhi ontitatu.

⁴ Aantu mboka kaaye hole Jehova otaya vulu wo okupanga uukuume washili. Ihe mboka haya panga uukuume molwaashoka ayehe ye hole Kalunga, uukuume wawo otawu ka kala wa kolelela. Uuna pwa holoka okwaahauvathana, ookuume kashili ohaya ungaunga noshinima momukalo ngoka tagu nyanyudha Jehova. Aatondi yaKalunga mboka ya li ya kambadhala okutopola Aakriste yashili oye shi mona kutya pokati kuukuume wawo ito gwana po. Aapiya yaJehova oye shi ulika mondjokonona kutya oya li yi ilongekidha okusa pehala lyokukengelela ooyakwawo.—Lesha 1 Johannes 3:16.

5. Omolwashike uukuume waRut naNaemi wa li wa kola?

⁵ Eeno, otatu vulu owala okunyanyukilwa uukuume washili naamboka ye hole Jehova. Otu na oshiholelwa shaRut naNaemi. Uukuume waakiintu mboka owu li wumwe womwaamboka wa dhenga mbanda wa nyolwa mOmbiimbeli. Omolwashike uukuume wawo wa li wa kola notawu kalelele? Rut okwa li e shi holola sho a lombwele Naemi a ti: “Angandjoye otaa ka ninga aangandjetu, ngaashika Kalunga koye ota ka kala Kalunga kandje wo. . . . Kalunga na geele ndje nayi, ngele tandi ku etha, shila eso tali tu topola.” (Rut 1:16, 17) Osha yela kutya Rut naNaemi oya li ye hole Kalunga shili. Ohole ndjoka oya li ya nwetha mo omukalo nkene kehe gumwe hu ungaunga namukwawo na Jehova okwa li e ya yambeke.

Nkene tatu vulu okupanga uukuume washili

6-8. (a) Oshike hashi ningitha uukuume wu kale wa kola? (b) Ongiini to vulu okukatuka onkatu wu pange uukuume?

⁶ Oshiholelwa shaRut naNaemi otashi ulike kutya uukuume washili ihawu ya owala ombadhilila. Ekota lyawo olyo ohole yashili yokuhola Jehova. Ihe uukuume tawu kalelele ohawu etwa kokulonga nuudhiginini nokwiiyamba. Nokuli naantu yondhikwa yimwe momaukwanegumbo gopaKriste oya pumbwa okuninga oonkambadhala ya pange uukuume. Ongiini to vulu okupanga uukuume washili nayamwe?

⁷ Katuka onkatu wu shi ninge. Omuyapostoli Paulus okwa li a ladhipike ookuume ke megongalo lyaRoma ya ‘yakule oondjendi momagumbo gawo.’ (Rom. 12:13) Opo wu kokeke ondjigilile yokuninga oshinima shontumba, owu na oku shi ninga olundji. Sha faathana, okuyakula oondjendi oshinima shoka wu na okwiilonga kashona nakashona. Kapu na ngoka ta vulu okukokeka uukwatya mboka mutse. (Lesha Omayeletumbulo 3:27.) Omukalo gumwe moka to vulu okuyakula oondjendi ogwo okuhiya yamwe megongalo mulye pamwe nayo shoka wu na po. Mbela oto vulu oku shi ninga omukalondjigilile wu kale ho ningi omalufo okuhiya iilyo yegongalo lyeni?

⁸ Omukalo gumwe to vulu okupanga uukuume nayamwe yi ili noyi ili oku ya hiya mu ka longe pamwe nayo miilonga yokuuvitha. Ngele omwa yi pegumbo lyomuntu ngoka kaamu shi nando onale e to uvu sho ngoka tamu longo pamwe naye ta popi okuza komutima nkene e hole Jehova, otashi ke ku ningitha wu kale wa hala okukala kuume ke.

9, 10. Oshiholelwa shini Paulus e tu tulila po, nongiini tatu vulu oku mu landula?

⁹ Mbwalangandjeka ohole yoye. (Lesha 2 Aakorinto 6:12, 13, OB-1954.) Mbela opu na esiku wa li wu uvite kutya megongalo kamu na ngoka to vulu okupanga uukuume naye? Ngele osho, otashi vulika pamwe inoo mbwalangandjeka omadhiladhilo goye wu tale ngoka ta vulu okuninga kuume koye. Omuyapostoli Paulus okwa tula po oshiholelwa oshiwanawa shokumbwalangandjeka ohole. Ke na siku a dhiladhilile nando okupanga uukuume naantu mboka kaaye shi Aajuda. Ihe nonando ongaaka, okwa li a ningi “omuyapostoli gwaapagani.”—Rom. 11:13, OB-1954.

¹⁰ Shimwe natango, Paulus ka li owala a panga uukuume naantu yepipi lye. Pashiholelwa, okwa li a panga uukuume wopothingo naTimoteus ngoka a li omushona kuye nokwa za meputuko lyi ili. Aagundjuka oyendji kunena momagongalo oya lenga uukuume mboka ya panga nayamwe mboka ya kaha. Vanessa gwomimvo 20 nasha okwa ti: “Ondi na kahewa kopothingo ngoka e na omimvo 50 nasha. Ohandi mu lombwele ashihe shoka handi lombwele ookuume yepipi lyandje noku na ko nasha nangame shili.” Oshe ende ngiini opo ya pange uukuume? Vanessa okwa ti: “Onda li nda ningi oonkambadhala opo tu pange uukuume.” Mbela owa hala okupanga uukuume nagumwe ngoka a kaha? Jehova ota ka yambeka oonkambadhala dhoye ngele to shi ningi.

11. Oshike tatu ilongo moshiholelwa shaJonatan naDavid?

¹¹ Kala omudhiginini. Salomo okwa nyola a ti: “Kuume oku na ohole aluhe, nomumwayina okwa valwa, opo a kwathe moluhepo.” (Omayel. 17:17) Salomo otashi vulika a li ta dhiladhila uukuume mboka he David a li a panga naJonatan sho ta nyola oohapu ndhoka. (1 Sam. 18:1) Omukwaniilwa Saul okwa li a hala omwana Jonatan oye a ninge omukwaniilwa gwaIsraeli. Ihe Jonatan okwa li e shi taamba ko kutya Jehova okwa hogolola David a ninge omukwaniilwa. Jonatan ka li a sila David ondumbo, a fa Saul. Ka li e uvite nayi sho aantu taya tanga David, noka li i itaala oohapu dhaSaul sho ta lundile David. (1 Sam. 20:24-34) Mbela owa fa Jonatan? Oho kala ngaa wa nyanyukwa ngele ookuume koye taya pewa uuthembahenda megongalo? Oho ya hekeleke noku ya ambidhidha uuna taya mono iihuna? Mbela oho itaale nziya uuna gumwe ta hokola kuume koye? Nenge oho gamene kuume koye ngaashi Jonatan?

Uuna sha pumbiwa uukuume wu teke

12-14. Omashongo geni aakonakonimbiimbeli yamwe ya taalela, nongiini tatu vulu oku ya kwatha?

¹² Ngele omukonakonimbiimbeli ta tameke okuninga omalunduluko monkalamwenyo ye, otashi vulika a tsakaneke eshongo li na ko nasha nookuume ke yonale. Otashi vulika a li e na ookuume mboka onkalamwenyo yawo kaayi li metsokumwe nomithikampango dhOmbiimbeli. Otashi vulika nale a li ha kala nokwiinyanyudha nookuume mboka ethimbo olindji noonkondo. Ihe sho a mono kutya iinima mbyoka ookuume ke haya ningi otayi vulu oku mu nwetha mo nayi, oha mono kutya okwa pumbwa okushonopeka eendathano nookuume mboka. (1 Kor. 15:33) Ihe otashi vulika a kale e uvite kutya ngele ite endathana nayo, nena kee shi we kuume kawo kashili.

¹³ Ngele owu li omukonakonimbiimbeli ngoka e li monkalo ya tya ngaaka, dhimbulukwa kutya kuume kashili oha kala a nyanyukwa uuna to hwepopaleke onkalamwenyo yoye. Otashi vulika naye a kale a hala okwiilonga kombinga yaJehova nokuli. Kombinga onkwawo, ookuume aafundja ohaye ku “sheke” molwaashoka iho holele we okukala “muuholume” wawo. (1 Pet. 4:3, 4) Uuna taye shi ningi, otayu ulike kutya kaye li ookuume kashili.

¹⁴ Iilyo yegongalo oya pumbwa okuninga ookuume aape naakonakonimbiimbeli mboka ye etha po uukuume naamboka kaaye hole Kalunga. (Gal. 6:10) Mbela owu shi aakonakonimbiimbeli yamwe mboka haye ya kokugongala? Mbela oto vulu oku ya tunga okupitila mokweendathana pamwe nayo?

15, 16. (a) Otu na okwiinyenga ngiini uuna kuume ketu e etha po okulongela Jehova? (b) Ohatu ulike ngiini kutya otu hole Kalunga?

¹⁵ Ongiini mbela ngele kuume koye megongalo okwa tokola okupilamena Jehova notashi vulika a pumbwa okukondwa? Otashi vulu oku ku lindimaneka noonkondo. Omumwameme gumwe okwa popi nkene a li e uvite sho kahewa ke kopothingo a hulitha po okulongela Jehova, a ti: “Onda li ndi uvite nda tyololoka. Onda li ndi shi kahewa kandje okwa kola moshili, ihe hasho nani. Onda li tandi ipula kutya okwa li ha longele owala Jehova u uvithe uukwanegumbo wawo nawa. Opo ihe onda tameke okwiipula kombinga yokulongela kwandje Jehova. Mbela ohandi shi ningi ngaa nomainyengotompelo gu uka?” Oshike sha li sha kwathele omumwameme ngoka i idhidhimike? Okwa ti: “Omutengi gwandje onde gu undulile kuJehova. Onda li nda tokola okuulika kutya ondi hole Jehova shili, ihe hamolwaashoka owala a pa ndje ookuume mehangano lye.”

¹⁶ Kalunga ita ka kala kuume ketu ngele otatu ambidhidha mboka ya hogolola okukala ookuume kuuyuni. Omulongwa Jakob okwa nyola a ti: “Kamu shi aainekelwa! Inamu tseya nani kutya okukala mu na uukuume nuuyuni okwo okutonda Kalunga? Ngoka a hala okukala e na uukuume nuuyuni, oti iningi e tonde Kalunga.” (Jak. 4:4) Ngele otu li aadhiginini kuYe, otatu ku ulika ohole yetu yoku mu hola mokukala twe mu inekela e tu kwathe tu idhidhimike uuna twa kanitha kuume ketu. (Lesha Episalomi 18:25.) Omumwameme ngoka twa popi metetekelo okwa hulitha a ti: “Onde shi mona kutya itatu vulu okuninga omuntu a kale e tu hole nenge e hole Jehova. Shoka oshi li ehogololo lyomuntu ye mwene.” Oshike tu na okuninga opo tu kaleke po uukuume wa kola naamboka ye li natango megongalo?

Uukuume tawu kalelele

17. Ookuume yashili ohaya popi ngiini?

¹⁷ Oonkundathana tadhi tungu ohadhi kaleke po uukuume washili. Ngele to lesha mOmbiimbeli kombinga yuukuume mboka wa li pokati kaRut naNaemi, David naJonatan nosho wo Paulus naTimoteus, oto ke shi mona kutya ookuume yashili ohaya popi ya manguluka, ihe onesimaneko. Paulus okwa nyola kombinga yankene tu na okupopya nayalwe a ti: “Oohapu dheni nadhi kale aluhe oombwanawa notadhi hokitha omuntu oku mú pulakena.” Paulus okwa li ta popi kondandalunde nkene tu na okupopya naamboka “kaaye shi ooitaali” nenge mboka kaaye shi aamwatate. (Kol. 4:5, 6) Ngele otu na okupopya nesimaneko naamboka kaaye shi aamwatate, katu na tuu oku shi ningila unene ookuume ketu megongalo!

18, 19. Otu na okutala ko ngiini omayele ngoka tatu pewa kookuume Aakriste, naakuluntugongalo muEfeso oye tu tulila po oshiholelwa shini?

¹⁸ Ookuume yashili ohaya pulakenathana, noonkundathana dhawo ohadhi kala pambili nodhi li paushili. Omukwaniilwa omunandunge Salomo okwa nyola a ti: “Omagadhi gomugwayo niitsinino ohayi nyanyudha omutima; osho wo ohole yakuume ngoka e na ehalo lyokupukulula.” (Omayel. 27:9) Mbela osho ho tala ko ngaaka omayele ngoka to pewa kukuume koye? (Lesha Episalomi 141:5.) Oto ki inyenga ngiini, ngele kuume koye okwe ku pukulula shi na ko nasha noonkatu ndhoka to katuka? Mbela oto ke shi tala ko oshinima shopahole nenge otashi ke ku geyitha?

¹⁹ Paulus okwa li a nyanyukilwa eendathano ewanawa naakuluntugongalo muEfeso. Otashi vulika a li a tseya yamwe yomuyo sho opo ya ningi ooitaali. Oya li yi inyenge ngiini sho a li e ya pe omayele gokondandalunde moshigongi she shahugunina pamwe nayo? Inashi ya geyitha. Pehala lyaashono, oye mu pandula molwaashoka e na ko nasha nayo noya li ya lili sho e ya lombwele kutya itaye ke mu mona we.—Iil. 20:17, 29, 30, 36-38.

20. Kuume omunahole oha ningi po shike uuna e wete kuume ke u uka mepuko?

²⁰ Ookuume yashili ihaaya taamba ko owala omayele, ihe ohaye ga gandja wo. Oshoshili kutya inatu pumbwa tu kale hatu idhopo miinima ngele kashi shi ‘iilonga yetu.’ (1 Tes. 4:11) Otu na wo okukala tu shi kutya kehe gumwe gwomutse “ote ki ihokolola koshipala shaKalunga polwe mwene.” (Rom. 14:12) Mpoka sha pumbiwa, kuume omunahole oha dhimbulukitha kuume ke kombinga yomakotampango gaJehova. (1 Kor. 7:39) Pashiholelwa, oto ki inyenga ngiini ngele owu wete kuume koye ngoka inaa ya mondjokana ta tameke okukala e na iihole nagumwe ngoka kee shi omwiitaali? Mbela oto ka mwena molwaashoka owa tila wu yone po uukuume weni? Ngele kuume koye okwa tindi omayele goye, oto ka ninga po shike? Kuume kashili ota ka konga omayele kaasita aanahole opo a kwathele kuume ke ngoka a kutha onkatu ya puka. Owu na okukala omulaadhi opo wu shi ninge. Ihe uukuume mboka wa kankamena kohole yokuhola Jehova kapu na shoka tashi vulu oku wu hulitha po.

21. Omathimbo gamwe atuheni ohatu ningi shike, ihe omolwashike sha simanenena tu kaleke po uukuume wa kola megongalo?

²¹ Lesha Aakolossa 3:13, 14. Omathimbo gamwe, ohatu ‘ningi’ nayi ookuume ketu, nayo ohaye tu ningi nayi wo nenge ye tu geyithe noohapu. Jakob okwa nyola a ti: “Tseni atuheni ohatu puka olwindji.” (Jak. 3:2) Ihe ngele ohatu dhiminathana po e tatu dhimbwa thilu omapuko ngoka hatu ningilathana olundji nookuume ketu, nena uukuume wetu owashili. Inashi simanenena tuu okupanga uukuume wa kola mokukala hatu popi twa mangulukilathana nokudhiminathana po! Uuna tatu ulike ohole ya tya ngaaka, otayi ka kala yi li ‘epaya tali mangele iinima ayihe kumwe.’

Oto yamukula ngiini?

• Ongiini tatu vulu okupanga uukuume washili?

• Uunake tashi vulika sha pumbiwa uukuume wu teke?

• Oshike tu na okuninga opo uukuume wu kale wa kola?

[Ethano pepandja 25]

Uukuume wa kola mboka wa li pokati kaRut naNaemi owa li wa kankamena koshike?

[Ethano pepandja 26]

Mbela oho yakula aayenda pandjigilile?