Oshigunda shimwe shi na omusita gumwe
“[Ne] mboka mwa landula ndje, otamu ka kuutumba kiipangelapundi omulongo niiyali, mu pangule omazimo gaIsraeli omulongo nagaali.”—MAT. 19:28.
1. Ongiini Jehova a li u ungaunga noluvalo lwaAbraham, nomolwashike shika itaashi ti kutya okwe ekelahi thiluthilu aantu mboka ya li kaaye shi oshigwana she?
JEHOVA okwa li e hole Abraham. Onkee ano, okwa li u ulukile oluvalo lwaAbraham ohole yashili. Muule woomvula dhi vulithe pomathelemimvo 15, okwa kala a tala oshigwana shaIsraeli shoka shi li oluvalo lwaAbraham shi li oshigwana she oshihogololwa, “oshigwana she mwenelela.” (Lesha Deuteronomium 7:6.) Mbela shoka osha li sha hala okutya Jehova okwa li kee na ko nasha thiluthilu naantu yomiigwana yilwe? Aawe. Pethimbo mpoka, aantu mboka kaaye shi Aaisraeli mboka ya hala okulongela Jehova oya li ya pitikwa okwiigameka koshigwana she mwenelela. Aantu mboka yi itedhulula oya li ya talika ko ye li yamwe yomoshigwana shoka. Oya li ye na okukala nayo ngaashi ye li nOmuisraeli omukwawo. (Lev. 19:33, 34) Oya li wo ya tegelelwa ya vulike koompango dhaJehova adhihe.—Lev. 24:22.
2. Jesus okwa li a tseyitha shike shihalukitha, nosha li sha pendutha omapulo geni?
2 Nonando ongawo, Jesus okwa li a tseyithile Aajuda yopethimbo lye etseyitho ndika lihalukitha sho a ti: “Otamu ka kuthwa [uukwaniilwa waKalunga notawu, KB] ka pewa aantu haa imike iiyimati mbyoka ya pumbiwa.” (Mat. 21:43) Oshigwana shika oshipe otashi ka thikama po moolye, nongiini tse kunena twa gumwa kelunduluko ndika?
Oshigwana oshipe
3, 4. (a) Ongiini omuyapostoli Petrus a li a dhimbulula mo oshigwana oshipe? (b) Oshigwana shika oshipe osha thikama po moolye?
3 Omuyapostoli Petrus okwa li a dhimbulula mo nawa oshigwana shika oshipe. Okwa li a nyolele Aakriste ooyakwawo a ti: “One ezimo lya hogololwa, aayambi yOmukwaniilwa, oshigwana oshiyapuki, aantu yaKalunga mwene mwa hogololwa, mu hokolole iilonga ye iinene. Kalunga okwe mú ithana mo momilema, mu ye muuyelele we uukumithi.” (1 Pet. 2:9) Ngaashi sha li sha hunganekwa, Aajuda mboka ya li ya taamba ko Jesus e li Mesiasa oyo ya li ya ningi iilyo yotango yoshigwana oshipe. (Dan. 9:27a; Mat. 10:6) Konima yaashoka, aantu oyendji mboka kaaye shi Aaisraeli nayo wo oya kwatelwa moshigwana shika, osho molwaashono Petrus a li a ti: “Nale kamwa li aantu yaKalunga, ihe ngashingeyi omwa ningi aantu ye.”—1 Pet. 2:10.
4 Mpaka Petrus okwa li ta popi nalye? Petameko lyontumwafo ye, okwa ti: “[Kalunga] okwe tu pe omwenyo omupe, sho a yumudha Jesus Kristus kuusi. Shika oshe tu pe etegameno lya kola, kutya megulu Kalunga okwe tu pungulila eliko enene, ndyoka itaali wapa okwoola, okuyonuuka nokuhula po.” (1 Pet. 1:3, 4) Onkee ano, oshigwana shika oshipe osha thikama po mAakriste aagwayekwa, mboka ye na etegameno lyomegulu. Oye li ‘Israeli yaKalunga.’ (Gal. 6:16, OB-1954) Omuyapostoli Johannes okwa li a mono memoniko kutya Israeli shopambepo shika osha thikama po maantu 144 000. Oya “kulilwa mo maantu ooyakwawo noyo aatango okuyambelwa Kalunga nOnzigona” opo ya longe ye li ‘aayambi nokupangela pamwe naKristus uule woomvula eyuvi limwe.’—Eh. 5:10; 7:4; 14:1, 4; 20:6; Jak. 1:18.
Mbela opu na yalwe mboka ya kwatelwa mo?
5. (a) Uutumbulilo ‘Israeli yaKalunga’ otawu ulike koolye? (b) Omolwashike oshitya “Israeli” ihaashi longithwa owala okuulika koshigwana shaIsraeli?
5 Osha yela kutya uutumbulilo ‘Israeli yaKalunga’ mboka wa longithwa mAagalati 6:16 otawu ulike owala kAakriste aagwayekwa. Ihe mbela opu na poompito mpoka Jehova a longitha oshigwana shaIsraeli ongo ethano nenge ethaneko ndyoka lya kwatela mo Aakriste yalwe kaaye shi aagwayekwa? Eyamukulo otali adhika moohapu ndhika dhaJesus ndhoka a li a lombwele aayapostoli: ‘Ngaashi Tate a pe ndje epitikilo lyokupangela, osho nangame wo otandi mú pe [uukwaniilwa]. One tamu ka lya notamu ka nwa poshililo shandje [omuukwaniilwa wandje] e tamu ka kuutumba kiipangelapundi, mu pangule omazimo omulongo nagaali gaIsraeli.’ (Luk. 22:28-30, yelekanitha KB.) Shika otashi ka ningwa ‘muuyuni uupe’ pethimbo lyEpangelo lyaKristus lyOomvula Eyuvi.—Lesha Mateus 19:28.
6, 7. Uutumbulilo “omazimo gaIsraeli omulongo nagaali” muMateus 19:28 nosho wo Lukas 22:30 otawu popi oolye?
6 Aantu 144 000 otaya ka kala megulu ye li aakwaniilwa, aasaaseri naapanguli pethimbo lyElelo lyOomvula Eyuvi. (Eh. 20:4) Otaya ka pangula oolye notaya ka pangela oolye? MuMateus 19:28 naLukas 22:30 otatu lombwelwa kutya otaya ka pangela “omazimo gaIsraeli omulongo nagaali.” Moshitopolwa shino “omazimo gaIsraeli omulongo nagaali” otaga thaneke oolye? Oya thikamena po ayehe mboka ye na etegameno lyokukala nomwenyo kombanda yevi, sha hala okutya, mboka ye na eitaalo meyambo lyaJesus ihe inaya kwatelwa mongundu yaasaaseri aadhiginini. (Ezimo lyaLevi kalya li lya kwatelwa momazimo 12 gaIsraeli shopanyama.) Mboka taya thanekwa komazimo 12 gaIsraeli moshitopolwa shika oomboka taya ka mona omauwanawa gopambepo okuza moshilonga shuusaaseri shaamboka ye li 144 000. Mboka taya ka mona uuwanawa ihe kaye shi aasaaseri, nayo oye li aantu yaKalunga mboka e ya hole nokwe ya taamba ko. Oshe eleka sho taya faathanithwa noshigwana she shopethimbo lyonale.
7 Oshe eleka sho konima omuyapostoli Johannes a mono Aaisraeli yopambepo 144 000 taya ndhindhilikwa nendhindhiliko tali kalelele manga uudhigu uunene inaawu thika, okwa li wo a mono “engathithi” nenge ongundu onene ya nyengana okuyalulwa ndjoka ‘ya za miigwana ayihe.’ (Eh. 7:9) Mbaka otaya ka hupa muudhigu uunene nokuya mElelo lyaKristus lyOomvula Eyuvi. Moka aantu omabiliyona mboka taya ka yumudhwa, otaye ki imbwanga mumwe nayo. (Joh. 5:28, 29; Eh. 20:13) Ayehe mbaka otaya ka tunga po “omazimo gaIsraeli omulongo nagaali” gopathaneko mboka taya ka pangulwa kuJesus naapangeli pamwe naye 144 000.—Iil. 17:31; 24:15; Eh. 20:12.
8. Ongiini iiningwanima mbyoka ya li hayi ningwa mEsiku lyEkwatakanitho tayi thaneke ekwatathano ndyoka li li pokati 144 000 naantu ayehe yalwe?
8 Ekwatathano ndika li li pokati 144 000 naantu ayehe olya li lya thanekwa kiiningwanima mbyoka ya li hayi ningwa mEsiku lyEkwatakanitho ndyoka lya li hali ningwa omumvo kehe. (Lev. 16:6-10) Omusaaseri omukuluntu okwa li a tegelelwa tango a yambe ongombe ondumentu yi ninge ‘yoondjo dhe mwene nodhaanegumbo lye.’ Kungawo, eyambo lyaJesus otali ti sha tango kaanegumbo lye mboka taya ka longa pamwe naye megulu ye li aasaaseri. Natango mEsiku lyEkwatakanitho ndyoka lya li hali ningwa nale, iikombo iyali oya li hayi gandjwa omolwoondjo dhAaisraeli ooyakwawo. Moshinima shika, moka ezimo lyaasaaseri otali thaneke 144 000, Aaisraeli yalwe otaya thaneke mboka ye na etegameno lyokukala nomwenyo kombanda yevi. Okulongithwa kwuutumbulilo “omazimo gaIsraeli omulongo nagaali” momukalo gwa tya ngaaka okwa mbwalangandja, kwa kwatela mo aasaaseri yaJesus ya gwayekwa nombepo nosho wo ayehe mboka ye na eitaalo mekuliloyambo lyaJesus.a
9. Memoniko lyaHesekiel lyotempeli aasaaseri otaya thaneke oolye, nAaisraeli mboka kaaye shi aasaaseri otaya thaneke oolye?
9 Natu tale ishewe koshiholelwa shilwe. Omupolofeti Hesekiel okwa li a mono emoniko lyotempeli yaJehova. (Hes., ontopolwa 40-48) Memoniko ndyoka aasaaseri oya li taya longo motempeli, taya longo aantu notaya pewa omayele nomapukululo kuJehova. (Hes. 44:23-31) Memoniko omo tuu moka, iilyo yomomalaka ga yooloka oye ya okugalikana Kalunga nokuyamba omayambo. (Hes. 45:16, 17) Moshitopolwa shika omusaaseri ota thaneke aagwayekwa, omanga Aaisraeli mboka yomomazimo ngoka kaage na oshilonga shuusaaseri taya thaneke mboka ye na etegameno lyokukala kombanda yevi. Emoniko otali tsu omuthindo kutya oongundu ndhoka mbali otadhi longele kumwe muukumwe, nongundu yaasaaseri tayi kwatele komeho melongelokalunga lya yela.
10, 11. (a) Egwanitho lyoohapu dhaJesus lini twa mona ndyoka tali koleke eitaalo lyetu? (b) Epulo lini lya holoka po shi na ko nasha noonzi dhilwe?
10 Jesus okwa li a popi kombinga ‘yoonzi dhilwe’ ndhoka tadhi ka kala kaadhi shi ‘dhomoshigunda’ shoka ndhoka dhi li “oshigunda oshishona” shaalanduli ye aagwayekwa. (Joh. 10:16; Luk. 12:32) Okwa ti: “Nadho wo ondi na oku dhi eta mo, odho notadhi ka uva ewi lyandje e tadhi ka ninga oshigunda shimwe nodhi na omusita gumwe.” Inashi kala tuu tashi koleke eitaalo okumona egwanitho lyoohapu ndhoka! Oongundu dhaantu yopaali odha li dha mbwangwa mumwe, ongundu onshona yaagwayekwa nosho wo ongundu onene yoonzi dhilwe. (Lesha Sakaria 8:23.) Nonando oonzi dhilwe ihadhi longo pathaneko mehale lyomeni lyotempeli yopambepo, ohadhi longo mehale lyopondje lyotempeli ndjoka.
11 Ihe ngele Jehova ethimbo limwe oha longitha mboka kaaye shi aasaaseri yomuIsraeli shonale okuthaneka oonzi dhilwe, mbela mboka ye na etegameno lyokukala kombanda yevi nayo oye na okukutha ombinga mokulya nokunwa omandhindhiliko gEdhimbuluko? Ngashingeyi otatu ka konakona eyamukulo lyepulo ndika.
Ehangano epe
12. Jehova okwa li a hunganeke elongekidho epe lini?
12 Jehova okwa li a hunganeke kombinga yelongekidho epe lyoshigwana she sho a ti: “Ehangano epe ndyoka tandi hangana nAaisraeli, olyo ndika: ompango yandje otandi yi tula momadhiladhilo gawo notandi yi nyolele moomwenyo dhawo. Otandi ningi Kalunga kawo, noyo taa ningi aantu yandje.” (Jer. 31:31-33) Okupitila mehangano ndika epe, euvaneko ndyoka Jehova a li u uvanekele Abraham olya li tali ka gwanithwa momukalo omukumithi notagu kalelele.—Lesha Genesis 22:18.
13, 14. (a) Oolye ye li aakuthimbinga mehangano epe? (b) Oolye taya ka mona uuwanawa mehangano ndika epe, nongiini taye li “dhiginine”?
13 Jesus okwa li a popi kombinga yehangano ndika muusiku we wa hugunina manga inaa sa a ti: “Oshitenga shika osho ehangano epe [lyombinzi] yandje ndjoka tayi tilwahi molweni.” (Luk. 22:20; 1 Kor. 11:25) Mbela Aakriste ayehe oya kwatelwa mo mehangano ndika epe? Aawe. Yamwe, ngaashi aayapostoli mboka ya li ya nu moshitenga shoka ongulohi ndjiyaka, oye li aakuthimbinga mehangano epe.b Jesus okwa li wo a ningi ehangano lilwe nayo ya ka pangele pamwe naye mUukwaniilwa we. (Luk. 22:28-30) Otaya ka kutha ombinga naJesus mUukwaniilwa we.—Luk. 22:15, 16.
14 Ongiini kombinga yaamboka taya ka kala kombanda yevi kohi yUukwaniilwa we? Oye li aamoni yuuwanawa mehangano ndyoka epe. (Gal. 3:8, 9) Nonando kaye li aakuthimbinga, otaya “dhiginine” ehangano ndika mokugwanitha po iitegelelwa yalyo, ngaashi owala sha li sha hunganekwa komupolofeti Jesaja a ti: ‘OMUWA ota lombwele aakwiilongo mboka ya ningi yomaantu ye, mboka ye mu hole nataye mu longele, mboka taa yapula Esabati notaa dhiginine ehangano lye nawa, ta ti: “Otandi ke mú fala kuSioni, ondundu yandje ondjapuki, otandi mú nyanyudhile mongulu yandje yomagalikano.”’ Opo nduno Jehova okwa ti: “Otempeli yandje otayi ka ithanwa ongulu yokugalikanena yaantu yomiigwana ayihe.”—Jes. 56:6, 7.
Oolye ye na okukutha ombinga momandhindhiliko?
15, 16. (a) Omuyapostoli Paulus okwa kwatakanitha ehangano epe nashike? (b) Omolwashike mboka ye na etegameno lyokukala kombanda yevi ihaaya kutha ombinga momandhindhiliko gEdhimbuluko?
15 Mboka ye li mehangano epe oye “na ompito ya manguluka yokuthika muuyapukielela.” (Lesha Aahebeli 10:15-20.) Oyo mboka taya ka “pewa uukwaniilwa itaawu kakama.” (Heb. 12:28, KB) Onkee ano, oomboka owala taya ka kala aakwaniilwa naasaaseri megulu pamwe naJesus Kristus ye na okunwa ‘moshitenga’ shoka tashi thaneke ehangano epe. Aakuthimbinga mbaka mehangano epe oyo mboka yu uvanekelwa okuhokanwa kOnzigona. (2 Kor. 11:2; Eh. 21:2, 9) Ayehe yalwe mboka haya kala pEdhimbuluko lyokomumvo oye li aatali nesimaneko mboka ihaaya kutha ombinga momandhindhiliko.
16 Paulus naye okwe tu kwathele wo tu uve ko kutya mboka ye na etegameno lyokukala kombanda yevi ihaya kutha ombinga momandhindhiliko gEdhimbuluko. Okwa lombwele Aakriste aagwayekwa a ti: ‘Oshoka kehe esiku tamu li oshikwiila shika notamu nu moshitenga shika, ohamu hokolola eso lyOmuwa, sigo ote ya.’ (1 Kor. 11:26) Omuwa ote “ya” uunake? Sho te ke ya a kuthe po mboka yahugunina yomongundu yomuyalekwa e ya fale megumbo lyawo lyomegulu. (Joh. 14:2, 3) Osha yela kutya edhimbuluko lyUulalelo wOmuwa lyokomumvo itali ka tsikila sigo aluhe. “Oshihupe” sholuvalo lwomukiintu shaamboka ye li natango kombanda yevi otashi tsikile okukutha ombinga muulalelo mbuka sigo ayehe ya mono ondjambi yawo yomegulu. (Eh. 12:17) Ando mboka taya ka kala sigo aluhe kombanda yevi oya li ye na uuthemba wokukutha ombinga momandhindhiliko, nena osha yela kutya uulalelo mbuka wEdhimbuluko owa li wu na okutsikila sigo aluhe.
‘Iigwana otayi ka ninga aantu ye’
17, 18. Ongiini ehunganeko ndyoka lya nyolwa muHesekiel 37:26, 27 lya li lya gwanithwa?
17 Jehova okwa li a hunganeke shi na ko nasha nuukumwe mboka tawu ka kala moshigwana she a ti: “Otandi ka hangana nayo ehangano ndyoka tali ya gamene sigo aluhe. Otandi ya taandeleke nokwiindjipalitha oshigwana shawo nokutunga otempeli yandje mevi lyawo, moka tayi kala sigo aluhe. Otandi ka kala pamwe nayo; otandi ningi Kalunga kawo, noyo taa ningi aantu yandje.”—Hes. 37:26, 27.
18 Oshigwana ashihe shaKalunga oshi na uuthembahenda wokumona uuwanawa megwanitho ekumithi lyeuvaneko ndika, ndyoka li li ehangano lyombili yopaKriste. Eeno, Jehova oku uveneka kutya aapiya ye ayehe aavuliki otaya ka kala ye na ombili. Iiyimati yombepo ye oyi iwetikile mokati kawo. Uuyapukielela we, mpaka otawu thaneke elongelokalunga lyopaKriste lya yogoka ndyoka li li mokati kawo. Oya ninga shili oshigwana she molwaashoka oya thiga po omikalo adhihe dhokulongela iikalunga noya ninga Jehova oye awike Kalunga ngoka haya longele.
19, 20. Oolye ya kwatelwa mwaamboka Jehova hi ithana “aantu yandje,” nehangano epe olya ningi shike tashi wapa?
19 Inashi kala tuu shinyanyudha okumona nkene oongundu ndhika mbali dha tulwa kumwe methimbo lyetu! Nonando ongundu onene ndjoka tayi tsikile okwiindjipala kayi na etegameno lyokuya megulu, oyu uvite uuntsa okukala tayi endathana naamboka ye na etegameno ndyoka. Oyi igameka kuIsraeli yaKalunga. Mokuninga ngeyi, oya kwatelwa mwaamboka Jehova ti ithana “aantu yandje.” Muyo otatu mono egwanitho lyehunganeko ndika: ‘Iigwana oyindji otayi ke ya kOMUWA notayi ningi aantu ye. Ota ka kala mokati keni.’—Sak. 2:11; 8:21; lesha Jesaja 65:22; Ehololo 21:3, 4.
20 Ayihe mbika Jehova okwe yi ningi tayi wapa okupitila mehangano epe. Aantu omamiliyona aakwiilongo yopambepo oya ninga oshitopolwa shoshigwana sha hokiwa kuJehova. (Mika 4:1-5) Oya tokola toko okutsikila okukala ya dhiginina kehangano ndyoka mokutaamba omasiloshimpwiyu galyo nokuvulika kiitegelelwa yalyo. (Jes. 56:6, 7) Mokuninga ngaaka, ohaya nyanyukilwa omalaleko nuuyamba gombili tayi tsikile pamwe naIsraeli yaKalunga. Kala wa lalekwa nuuyamba nombili ngashingeyi nomomasiku agehe ge li komeho!
[Omanyolo gopevi]
a Sha faathana, oshitya ‘egongalo’ otashi ulike unene tuu kaagwayekwa. (Heb. 12:23) Ihe oshitya ‘egongalo’ otashi vulu wo okukala neityo lyomuule ndyoka tali popi Aakriste ayehe, kashi na nduno mbudhi kutya oye na etegameno lyashike.—Tala Oshungonangelo ye 1 Mei 2007, epandja 9-11.
b Jesus oye Omupokati gwehangano ndyoka, ihe ke shi omukuthimbinga. E li Omupokati, osha yela kutya ka li a kutha ombinga mokulya nokunwa omandhindhiliko.
Oto dhimbulukwa?
• Oolye ye li “omazimo gaIsraeli omulongo nagaali” ngoka taga ka pangulwa kaantu 144 000?
• Ekwatathano lini li li pokati kaagwayekwa noonzi dhilwe ndhoka dhi li ehangano epe?
• Mbela Aakriste ayehe oye na okukutha ombinga momandhindhiliko gEdhimbuluko?
• Uukumwe wuni wa li wa hunganekwa tawu ka kala po momasiku getu?