Aakiintu, omolwashike mu na okuvulika kuukwamutse waalumentu yeni?
“Omulumentu oye omutse gwomukadhi.”—1 KOR. 11:3.
1, 2. (a) Omuyapostoli Paulus okwa nyola shike kombinga yelongekidho lyaJehova lyuukwamutse nosho lyokuvulika kuwo? (b) Omapulo geni taga ka kundathanwa moshitopolwa shika?
JEHOVA okwa tula po elandulathano ndyoka omuyapostoli Paulus a li a popi sho a nyola kutya “Kristus oye omutse gwomulumentu kehe” nosho wo kutya ‘Kalunga oye omutse gwaKristus.’ (1 Kor. 11:3) Oshitopolwa sha tetekele oshu ulike kutya Jesus okwa li u uvite kutya oshi li uuthembahenda nosho wo enyanyu kuye okuvulika kOmutse gwe, Jehova Kalunga, nosho wo kutya aalumentu Aakriste oye na omutse gwawo Kristus. Kristus okwa li omunambili, omunalukeno noka li i ihole mwene uuna tu ungaunga nayalwe. Aalumentu megongalo oye na okukala ngaaka nayalwe, unene tuu naakulukadhi yawo.
2 Ongiini mbela kombinga yaakiintu? Olye omutse gwawo? Paulus okwa nyola ta ti: “Omulumentu oye omutse gwomukadhi.” Aakiintu oye na okutala ko ngiini oohapu ndhika dha nwethwa mo? Mbela ekotampango ndika otali longo natango nuuna omusamane kee shi omwiitaali? Mbela okuvulika kuukwamutse womulumentu otaku pula omukulukadhi a kale kuume itaa ti sha mondjokana uuna tapu ningwa omatokolo gontumba? Omukulukadhi oku na okuninga shike opo a tangwe?
“Otandi mu shitile omukwathi”
3, 4. Omolwashike elongekidho lyuukwamutse hali eta uuwanawa mondjokana?
3 Uukwamutse owu li elongekidho lyopakalunga. Konima sho Adam a shitwa, Jehova Kalunga okwa ti: “Inashi opala, omuntu i ikalele oye awike. Otandi mu shitile omukwathi.” Sho Eva a shitwa, Adam okwa li a nyanyukwa sho a mono omukwathi nokwa li a ti: “Ndika esipa lyomomasipa gandje nonyama yomonyama yandje.” (Gen. 2:18-24) Adam naEva oya li ye na etegameno ekumithi lyokuninga he nayina yaantu ayehe ya gwanenena, mboka ya li taya ka kala nomwenyo sigo aluhe ya nyanyukwa moparadisa ndjoka tayi ka kala kombanda yevi.
4 Omolwuunashipotha waavali yetu yotango, onkalo ya gwanenena moshikunino shaEden oya li ya kanithwa. (Lesha Aaroma 5:12.) Ihe elongekidho lyuukwamutse inali lunduluka. Uuna lya landulwa nawa, ohali eta uuwanawa uunene nosho wo enyanyu mondjokana. Oshizemo ohashi kala sha faathana nankene Jesus a li u uvite kombinga yokuvulika kOmutse gwe, Jehova. Manga inaa ninga omuntu gwokombanda yevi, Jesus okwa li a ‘dhanene aluhe koshipala’ shaJehova. (Omayel. 8:30) Omolwokwaahagwanenena, aalumentu itaya vulu we okukala omitse dha gwanenena, naakiintu itaya vulu wo okuvulika kuukwamutse momukalo gwa gwanenena. Uuna aasamane naakulukadhi taya tsikile okukambadhala okuninga ngaashi taya vulu, elongekidho ohali eta egwaneno mondjokana ngaashi tashi vulika pethimbo ndika.
5. Omolwashike aaihokani ye na okukaleka momitima dhawo omayele ngoka ge li mAaroma 12:10?
5 Shoka sha simanenena opo ondjokana yi kale tayi pondola osho kutya aaihokani oye na okutula miilonga omayele ngaka gopamanyolo ngoka ga nuninwa Aakriste ayehe taga ti: ‘Kaleni mu na ohole yaamwayinathana, ne mu lalakanene okusimanekathana.’ (Rom. 12:10) Ishewe, ayehe omusamane nomukulukadhi oye na okulonga nuudhiginini ‘ya kalathane ye na uukuume nolukeno. Ya silathane ohenda nokudhiminathana po oondjo.’—Ef. 4:32.
Uuna kuume kopandjokana kee shi omwiitaali
6, 7. Otashi vulu okweeta oshizemo shini uuna omukulukadhi Omukriste ta vulika komusamane gwe ngoka kee shi omwiitaali?
6 Ongiini ngele kuume koye kopandjokana ke shi omulongeli gwaJehova? Olundji, omusamane oye ha kala kee shi omwiitaali. Moshinima shika, ongiini omukulukadhi e na okuungaunga nomusamane gwe? Ombiimbeli otayi yamukula tayi ti: “Aakiintu, vulikeni kaalumentu yeni, opo aalumentu mboka inaa itaala oohapu dhaKalunga, ya falwe meitaalo komikalo dheni. Inamu pumbwa oku shi ninga noohapu, oshoka oyo otaa ka mona, nkene omikalo dheni dha yogoka nonkene hamu simaneke Kalunga.”—1 Pet. 3:1, 2.
7 Oohapu dhaKalunga otadhi lombwele omukulukadhi a kale e na iikala yokuvulika komulumentu gwe ngoka kee shi omwiitaali. Eihumbato lye ewanawa otali vulu oku mu nwetha mo ye a konakone kutya oshike hashi ningitha omukulukadhi gwe a kale e na omikalo omiwanawa dha tya ngaaka. Shi li oshizemo shomikalo dhe, ohashi vulu okuningitha omusamane a konakone elongelokalunga lyomukulukadhi gwe nokonima ta taamba ko oshili.
8, 9. Oshike omukulukadhi Omukriste ta vulu okuninga ngele omusamane gwe omwiitaali iti inyenge nawa keihumbato lye ewanawa?
8 Oshike nduno ngele omusamane ngoka kee shi omwiitaali iti inyenge nawa? Omanyolo otaga ladhipike omukulukadhi omwiitaali a kale e na omaukwatya gopaKriste ethimbo kehe, kashi na nduno mbudhi kutya shika oshi kale oshidhigu shi thike peni. Pashiholelwa, otatu lesha mAakorinto yotango 13:4 taku ti: “Ohole ohayi idhidhimikile ayihe.” Ano oshi li nawa ngele omukiintu Omukriste ota tsikile okwiihumbata ‘neifupipiko nonuutalanteni’ nokwiidhidhimikila onkalo pahole. (Ef. 4:2) Pakwatho lyoonkondo dhaKalunga tadhi longo, sha hala okutya, ombepo ye ondjapuki, otashi wapa omuntu a dhiginine uukwatya we wopaKriste nokuli nuuna e li moonkalo oondhigu.
9 Paulus okwa nyola a ti: “Ayihe otandi yi vulu munguka ta koleke ndje.” (Fil. 4:13, OB-1954) Ombepo yaKalunga ohayi shi ningi tashi wapa Aakriste aaihokani ya ninge iinima oyindji mbyoka ethimbo limwe itaashi vulika yi wape okuningwa. Pashiholelwa, okuungaunga nuuhasha nakuume kopandjokana ohashi vulika shi ningithe mukwawo a kale a hala okushunithila mukwawo uuwinayi. Onkee ano, Ombiimbeli otayi lombwele Aakriste ayehe tayi ti: “Ngele ku na ngoka te mú ningile uuwinayi, inamu mu shunithila uuwinayi. . . Oshoka enyolo otali ti: ‘Egeelo olyandje, ongame mwene tandi ka geela, Omuwa osho ta ti.’ ” (Rom. 12:17-19) Aatessalonika yotango 5:15 otaye tu pe omayele ga faathana taya ti: “Kotokeni, kwaa kale nando omuntu ta galulile mukwawo uuwinayi, ihe lalakaneni aluhe okuningilathana uuwanawa noku u ningila wo aantu ayehe.” Pakwatho lyombepo ondjapuki yaJehova, shoka itaashi wapa okuningwa koonkondo dhetu yene ohashi kala tashi wapa. Kashi li tuu mondjila tu kale hatu galikana tu pewe ombepo ondjapuki yaKalunga yi tu pe shoka twa pumbwa!
10. Ongiini Jesus a li u ungaunga naamboka inaaya kala nombili naye mokupopya nomokwiihumbata kwawo?
10 Jesus okwa tula po oshiholelwa sha dhenga mbanda mokuungaunga naamboka ya li ye mu ula nenge ye mu ningile iinima iiwinayi. Petrus gwotango 2:23 okwa ti: “Oye ina tuka mboka ye mu tuku; naasho a hepekwa, ina sa ondjahi, ihe okwi inekele Kalunga, omupanguli omuyuuki.” Otatu kumagidhwa tu landule oshiholelwa she oshiwanawa. Ino geyithwa keihumbato ewinayi lyayalwe. Ngaashi Aakriste ayehe taya ladhipikwa ya ninge, natu ‘silathane ohenda nokwiifupipikilathana naangoka te tu ningile uuwinayi nenge te tu thingi katu na oku mu thinga.’—1 Pet. 3:8, 9.
Mbela aakiintu oye na okukala ya mwena ihaaya ti sha?
11. Aakiintu yamwe Aakriste otaya ka kutha ombinga muuthembahenda uunene washike?
11 Mbela okuvulika kuukwamutse womusamane okwa hala okutya aakiintu oye na okukala ya mwena ihaaya ti sha miinima yuukwanegumbo nenge miinima yilwe? Aawe, nando. Aakiintu nosho wo aalumentu oya pewa omauthembahenda ogendji kuJehova. Dhiladhila owala kombinga yoohandimwe 144 000 mboka ye na uuthembahenda woku ka kala aakwaniilwa naasaaseri megulu kohi yewiliko lyaKristus uuna ta ka pangela ombanda yevi. Omwaalu ngoka ogwa kwatela mo naakiintu. (Gal. 3:26-29) Osha yela kutya Jehova okwa pa aakiintu ompito yokuninga sha melongekidho lye lyiinima.
12, 13. Gandja oshiholelwa wu ulike kutya aakiintu oya li ya hunganeke.
12 Pashiholelwa, pethimbo lyOmbiimbeli, aakiintu oya li ya hunganeke. Joel 2:28, 29 okwa ti: “Otandi ka tilila ombepo yandje kushaa ngoka: aana yeni aamati naakadhona otaa ku uvitha oohapu dhandje. . . . Pethimbo ndyoka otandi ka tilila ombepo yandje kombanda yaayakuli ayehe, aalumentu naakiintu.”
13 Aalongwa yaJesus yamwe 120 mboka ya li ya gongala mondunda yopombanda muJerusalem mesiku lyOpentekoste 33 E.N. omwa li mwa kwatelwa aakiintu nosho wo aalumentu. Ongundu ndjika ayihe oya li ya tililwa ombepo yaKalunga. Onkee ano, Petrus okwa li a vulu okupopya shoka omupolofeti Joel a li a hunganeke e ta popi oohapu ndhoka u ukitha kaalumentu nosho wo kaakiintu. Petrus okwa ti: “Shika osho shoka sha popiwa komuhunganeki Joel sho a ti: Kalunga ota ti: ‘Pomasiku gahugunina otandi ka ninga ngeyi: Otandi ka tilila Ombepo yandje maantu ayehe; aana yeni aamati naakadhona otaa ka hunganeka . . . . Eeno, maayakuli yandje ayehe, aalumentu naakiintu, otandi ka tilila mo Ombepo yandje pomasiku ngoka, oyo notaa ka hunganeka.’”—Iil. 2:16-18.
14. Aakiintu oya li ya kutha ombinga yini mokutaandelithwa kwUukwakriste wopetameko?
14 Methelemumvo lyotango, aakiintu oya li ya dhana onkandangala mokutaandelitha Uukwakriste. Oya li yu uvithile yalwe kombinga yUukwaniilwa waKalunga nokuninga iinima ya pamba iilonga mbyoka yokuuvitha. (Luk. 8:1-3) Pashiholelwa, omuyapostoli Paulus okwa li a popi Foibe kutya ota “yakula egongalo lyomuKenkrea.” Sho a li a tumu omakundo kaalongi pamwe naye, Paulus okwa li a tumbula aakiintu aadhiginini mwa kwatelwa “Trifania naTrifosa, oomboka ye li moshilonga shOmuwa.” Okwa li wo a popi “omuholike Persis, ngoka a longele Omuwa nuudhiginini.”—Rom. 16:1, 12.
15. Aakiintu ohaya dhana onkandangala yini mokutaandelitha Uukwakriste pethimbo lyetu?
15 Pethimbo lyetu, aakiintu oyo ye li oshitopolwa oshinene shaantu omamiliyona gaheyali gaamboka tayu uvitha onkundana ombwanawa yUukwaniilwa waKalunga muuyuni. (Mat. 24:14) Oyendji yomuyo oye li aalongi yethimbo lyu udha, aatumwa nosho wo iilyo yuukwanegumbo waBetel. Omupisalomi David okwi imbi ta ti: “Omuwa okwa gandja ohapu, ongundu onene yaakiintu tayi fala elaka lyesindano [nenge “onkundana ombwanawa,” NW].” (Eps. 68:11, KB) Oohapu ndhika kadhi shi tuu dhoshili! Jehova okwa lenga onkandangala ndjoka aakiintu haya dhana mokukutha ombinga kwawo mokuuvitha onkundana ombwanawa nokugwanitha po omalalakano ge. Osha yela kutya oshitegelelwa shoka aakiintu Aakriste ye na shokuvulika kuukwamutse inashi hala okutya oye na okukala ya mwena itaaya ti sha.
Aakiintu yaali mboka kaaya li ya mwena
16, 17. Ongiini oshiholelwa shaSara shu ulike kutya aakiintu kaye na okukala ookuume ya mwena itaaya ti sha mondjokana?
16 Ngele Jehova oha pe aakiintu omauthembahenda ogendji, mbela aalumentu kaye na okukala haya pula aakulukadhi yawo manga inaaya ninga etokolo lya kwata miiti? Otashi ku ulika kutya oye na uunongo ngele taye ya pula. Omanyolo oga tumbula iikando oyindji moka aakulukadhi ya li ya popi nenge ya li yi inyenge nokuli nopompito mpoka omaindilo gawo kaaga li ga talika ko kaalumentu yawo ge na oshilonga. Natu tale kaakulukadhi yaali mboka ya li ye shi ningi.
17 Sara, omukulukadhi gwatatekulululwa Abraham, okwa kala noku mu lombwela kutya na laleke omukulukadhi gwe omutiyali nomwanamati gwe molwaashoka kaye na esimaneko. “Shika osha ningitha Abraham omwenyo omwiinayi,” ihe Kalunga ka li a tsu kumwe naye. Okwa lombwele Abraham a ti: “Ino ipyakidhila nomumati nonomupika gwoye Hagar. Gwanitha shoka Sara te ku lombwele.” (Gen. 21:8-12) Abraham okwa vulika kuJehova, e ta pulakene kuSara nokuninga shoka a li a popi.
18. Abigail okwa li a ningi oonkambadhala dhashike?
18 Dhiladhila wo kombinga yaAbigail, omukulukadhi gwaNabal. Sho David a li a yi ontuku omukwaniilwa Saul, okwa li a kala ethimbo a yunga ontanda popepi nuusita waNabal. Pehala lyokukutha po omaliko gomulumentu nguka omuyamba, David naantu ye oya li ya gamene iinima ye. Ihe Nabal “okwa li inaa pwa nawa, nomugeyentu,” okwa li wo a “vavauka” naapiya yaDavid. Okwa li omulumentu “egoya.” Sho aatumwa yaDavid ya li ye mu pula e ya pe po iinima yimwe, Nabal okwa tindi. Abigail okwa li i inyenge ngiini sho u uvu shoka sha li sha ningwa po? “Okwa kutha nziya iikwiila omathele gaali, oombago ndatu dhu udha omaviinu noonzi ntano dha yothwa, oontungwa ntano dhiilya ya kangwa, omahila gomandjembele ethele nomakaka goondhiye omathele gaali” e te yi pe David naantu ye inee shi lombwela Nabal. Mbela Abigail okwa li a ningi shoka shi li mondjila? Eeno, molwaashoka Ombiimbeli otayi ti: “OMUWA okwa dhenge Nabal e ta si.” Konima David okwa ka hokana Abigail.—1 Sam. 25:3, 14-19, 23-25, 38-42.
‘Omukulukadhi ngoka e na okutangwa’
19, 20. Oshike hashi ningitha omukiintu a kale ta vulu okutangwa shili?
19 Omanyolo otaga pandula omukiintu ngoka ha longo iinima momukalo gwaJehova. Embo lyOmbiimbeli lyOmayeletumbulo olya tanga “omukulukadhi omwaanawa,” lya ti: “Omungundo gwe ogu vule omawe omanene. Omutima gwomulumentu gwe ohagu mu inekele, ye ita pumbwa omaliko. Omulumentu gwe ohe mu ningile uuwanawa, hauwinayi, omasiku agehe gokukalamwenyo kwe.” Oya gwedha ko tayi ti: “Okana ke ote ka makulile oohapu dhowino nokelaka lye oku na enongeko lyuukuume. Oha tonatele nawa iilonga yomegumbo lye noiha li oshikwiila shonyalo. Oyanamati otaa thikama e taa tumbula elago lye; omulumentu gwe wo ote mu tanga.”—Omayel. 31:10-12, 26-28.
20 Oshike hashi ningitha omukiintu a kale ta vulu okutangwa shili? Omayeletumbulo 31:30 otaga ti: “Oshuuluko shomukiintu kashi shi kwiinekelwa nuumbweshukile ohau yonuka; omukulukadhi ngoka ha tila OMUWA, oku na okutangwa.” Mokukala ha tila Jehova omwa kwatelwa wo okukala ha vulika nehalo kelongekidho lyopakalunga lyuukwamutse. “Omulumentu oye omutse gwomukadhi,” ngaashi owala “Kristus oye omutse gwomulumentu kehe naKalunga oye omutse gwaKristus.”—1 Kor. 11:3.
Kala wu na olupandu lwomagano ngoka wa pewa kuKalunga
21, 22. (a) Omatompelo gashike Aakriste ya hokana ye na gokukala ya pandula Kalunga omolwomagano gondjokana? (b) Omolwashike tu na okukala twa simaneka elongekidho lyaJehova lyuunamapangelo nosho wo uukwamutse? (Tala oshimpungu pombanda.)
21 Uuna Aakriste ya hokana, oye na omatompelo ogendji okupandula Kalunga. Otaya vulu okukala taye ende yi ikwata moonyala ye li aaihokani ya nyanyukwa. Unene tuu otaya vulu okukala ye na olupandu lwomagano ga za kuKalunga ga lalekwa nuuyamba gondjokana, molwaashoka ohashi ya pe ompito ya hangane nokweenda pamwe naJehova. (Rut 1:9; Mika 6:8) E li Omutotipo gwondjokana, oku shi nawa shoka sha pumbiwa opo ondjokana yi kale yi na enyanyu. Aluhe kaleni hamu longo kehe shimwe momukalo ngoka a hokwa, ‘nenyanyu ndyoka OMUWA te li gandja otali ke mú kumika’ nokuli nomuuyuni mbuka wa kolokosha.—Neh. 8:10.
22 Omusamane Omukriste ngoka e hole omukulukadhi gwe ngaashi i ihole ye mwene ota ka longitha uukwamutse we momukalo gwolukeno. Omukulukadhi gwe omutilikalunga ota ka kala a gwana okukala e holike kuye, molwaashoka ota ka kala e li omukwathi kuye nota ka kala e mu simaneka. Oshinima shoka sha simanenena kwaayihe osho kutya ondjokana yawo yi shi okuholelwa otayi ka kala tayi simanekitha Kalunga ketu Jehova ngoka a gwana okusimanekwa.
Oto dhimbulukwa?
• Jehova okwa tula po elongekidho lini lyuukwamutse nosho wo okuvulika kulyo?
• Omolwashike aaihokani ye na okukala ya simanekathana?
• Ongiini omukulukadhi omwiitaali e na okuungaunga nomusamane gwe kee shi omwiitaali?
• Omolwashike aasamane ye na okupula aakulukadhi yawo manga inaaya ninga omatokolo ga kwata miiti?
[Oshimpungu pepandja 22]
Omolwashike tu na okuvulika koonkondopangelo?
Jehova okwa tulila po iishitwa ye iinandunge elandulathano lyelongekidho lyoonkondopangelo nosho wo uukwamutse. Olya tulwa po omolwuuwanawa wiishitwa yopambepo nosho wo aantu. Ohali ya pe ompito ya longithe emanguluko lyawo nokusimaneka Kalunga moku mu longela muukumwe.—Eps. 133:1.
Egongalo lyAakriste aagwayekwa olya simaneka oonkondopangelo nuukwamutse waJesus Kristus. (Ef. 1:22, 23) Shi na ko nasha nokuvulika koonkondopangelo dhaJehova, ‘Omwana ote ki itula wo ye mwene kohi yepangelo lyaKalunga, ngoka a tula iinima ayihe kohi yepangelo lye; naKalunga ota ka ninga oye awike omupangeli gwaayihe.’ (1 Kor. 15:27, 28) Inashi yeleka tuu nduno kaantu mbono yi iyapulila Kalunga ya longele kumwe nelongekidho lyuukwamutse ndyoka li li megongalo nomuukwanegumbo! (1 Kor. 11:3; Heb. 13:17) Mokuninga ngaaka, otatu mono uuwanawa tse yene wokukala twa pandika kuKalunga nokumona omalaleko nuuyamba ge.—Jes. 48:17.
[Ethano pepandja 19]
Egalikano otali vulu okukwathela omukulukadhi Omukriste a kale e na omaukwatya gopakalunga