Longitha ompito kehe wu na manga inoo ya mondjokana
“Oongoka ta vulu oku dhi taamba, ne dhi taambe.”—MAT. 19:12.
1, 2. (a) Jesus, Paulus nosho wo yalwe oya li ya tala ko yalwe ngiini? (b) Omolwashike aantu yamwe tashi vulika ya kale ya tala ko okukala inoo ya mondjokana ku li omagano?
NOPWAAHE na omalimbililo ondjokana oyo omagano ge na ondilo kaaku na we ga za kuKalunga ngoka a pa aantu. (Omayel. 19:14) Nonando ongawo, Aakriste oyendji mboka inaaya ya mondjokana ohaya nyanyukilwa wo onkalamwenyo ombwanawa. Omumwatate Harold gwoomvula 95 ngoka inaa ya mondjokana nando, ota ti: “Nonando ohandi nyanyukilwa okukala nayalwe noku ya yakula nawa ngele ye ya maandjetu, ihandi kala nando nda sa uuza uuna ndi li ongame awike. Dhoshili, otaku vulu okutiwa kutya ondi na omagano gokukala inaandi hokana.”
2 Dhoshili, Jesus Kristus nomuyapostoli Paulus oya li ya popi kutya okukala inoo ya mondjokana oku li omagano ga za kuKalunga ngaashi naanaa ondjokana. (Lesha Mateus 19:11, 12; 1 Aakorinto 7:7.) Ihe uushili owo kutya, hakehe gumwe inaa ya mondjokana molwaashoka osho a hala. Omathimbo gamwe oonkalo ohadhi shi ningi oshidhigu omuntu a mone kuume ngoka to opalele. Nenge omathimbo gamwe aantu mboka ya li ya mondjokana ohaya ka kala kaaye na we ookuume kopandjokana inaa ye shi tegelela molwaashoka ya hengana nenge ya sa. Omeityo lini nduno okukala inoo ya mondjokana taku vulu okukala omagano? Ongiini Omukriste inaa ya mondjokana ta vulu okulongitha okampito kehe e na?
Omagano gi ikalekelwa
3. Aakriste inaaya ya mondjokana ohaya nyanyukilwa uuwanawa wuni?
3 Olundji omuntu inaa ya mondjokana oha kala e na ethimbo lya gwana nosho wo emanguluko ndyoka kaali niwe kwaangoka a ya mondjokana. (1 Kor. 7:32-35) Ngaka oge li omauwanawa gi ikalekelwa ngoka taga vulu oku mu pa ompito a tamunune mo uukalele we, aambwalangandjeke ohole ye nokuhedha popepi naJehova. Onkee ano, Aakriste oyendji oya tseya kutya oshi na uuwanawa okukala inaaya ya mondjokana noya tokola “okwiikalela” uule wethimbo. Yalwe otashi vulika kaashi shi ehalo lyawo sho inaaya ya mondjokana, ihe sho oonkalo dhawo dha lunduluka, oya li ya konakona oonkalo dhawo pamwe negalikano e taya mono kutya nayo otaya vulu okutaamba ko nenyanyu onkalo ndjoka kekwatho lyaJehova. Kungawo, oya li ya taamba ko oonkalo dhawo e taya kala ya taamba ko okukala inaaya ya mondjokana.—1 Kor. 7:37, 38.
4. Omolwashike Aakriste inaaya ya mondjokana taya vulu okukala yu uvite ya gwanenwa mokulongela Kalunga?
4 Aakriste mboka kaaye na ookuume kopandjokana oye shi kutya kaye na owala oku ya mondjokana opo ya kale ya taambiwa ko kuJehova nenge kehangano lye. Kalunga oku hole kehe gumwe gwomutse. (Mat. 10:29-31) Kapu na omuntu nenge oshinima tashi vulu oku tu topola ko kohole yaKalunga. (Rom. 8:38, 39) Kutya nduno otwa ya mondjokana nenge inatu ya mo, otu na omatompelo ogendji gokukala tatu nyanyukilwa okulongela Kalunga.
5. Omuntu oku na okuninga shike opo a mone uuwanawa mokukala inaa ya mondjokana?
5 Ohashi pula oonkambadhala omuntu a longithe nawa omagano gokukala inaa ya mondjokana, ngaashi naanaa omuntu ngoka e na omagano gokwiimba nenge gokumatuka. Onkee ano, ongiini Aakriste inaaya ya mondjokana, kutya nduno aamwatate nenge aamwameme, aagundjuka nenge aakokele, kutya nduno oye li monkalo ndjono molwaashoka inaaya hala nenge omolwoonkalo dhawo, taya vulu okulongitha oonkalo dhawo nawa? Natu konakoneni iiholelwa yimwe yomegongalo lyopaKriste lyonale mbyoka tayi tu ladhipike nokutala shoka tatu vulu okwiilonga muyo.
Aagundjuka mboka inaaya ya mondjokana
6, 7. (a) Oyanakadhona aakadhoneelela yaFilippus oya li ye na uuthembahenda wokulongela Kalunga wuni? (b) Omomikalo dhini Timoteus a li a longitha nawa ethimbo ndyoka a kala ta longele Jehova inaa hokana, nongiini a li a yambekwa sho a li e mu longele nehalo sho e li omugundjuka?
6 Omweevaangeli Filippus okwa li e na oyanakadhona aakadhoneelela yane mboka ya li ye na uulaadhi wa fa we. (Iil. 21:8, 9) Okuhunganeka okwa li shimwe shomomagano gopashikumithalonga ngoka omuntu ha mono okupitila mombepo ondjapuki, naakiintu mbaka aagundjuka oya li ya longitha omagano ngaka metsokumwe negwanitho lyehunganeko ndyoka li li muJoel 2: 28, 29.
7 Timoteus okwa li omugundjuka ngoka a li a longitha nawa ethimbo lye sho inaa ya mondjokana. Okwa li a longwa okuza kuunona we “Omanyolo omayapuki” kuyina Eunike nayinakulu Loide. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Osha yela kutya oya li owala ya ningi Aakriste pethimbo sho Paulus a li a talele po muListra oshikando shotango, moshitopolwa shawo mo 47 E.N. lwaampono. Konima yoomvula mbali lwaampono sho Paulus a li a talele po oshikando oshitiyali, otashi vulika pethimbo mpoka Timoteus a li e na oomvula 20 nasha. Kakele kokukala omugundjuka nosho wo ethimbo eshona ndyoka a kala moshili, okwa li ha ‘popilwa muuwanawa’ kaakuluntugongalo yomuListra nosho wo yomegongalo lyopuushiinda Ikonio. (Iil. 16:1, 2) Onkee ano, Paulus okwa li a pula Timoteus a ninge omweendi pamwe naye. (1 Tim. 1:18; 4:14) Itatu vulu okupopya kutya Timoteus ka li a hokana. Ihe otu shi shi kutya e li omulumentu omugundjuka, okwa li a taamba ko nehalo ewanawa ehiyo lyokuya pamwe naPaulus nokuza mpono okwa li a nyanyukilwa iilonga yuutumwa uule woomvula odhindji e li omukuluntugongalo inaa hokana.—Fil. 2:20-22.
8. Oshike sha li sha ningitha Johannes Markus a lalakanene iinima yopambepo, nomalaleko nuuyamba geni a li a mono mokuninga ngaaka?
8 Sho Johannes Markus a li omugundjuka naye okwa li a longitha ethimbo lye sho inaa hokana opo a humithe komeho iinima yUukwaniilwa. Ye nayina Maria, nosho wo omumwayinagona Barnabas, oya li iilyo yotango yegongalo lyomuJerusalem. Uukwanegumbo waMarkus owa li wu na onkalamwenyo ombwanawa molwaashoka owa li wu na egumbo lyawo yene moshilando noya li ye na omuntu ngoka ha longo megumbo. (Iil. 12:12, 13) Ihe nonando opwa li uuwanawa mboka, nokuli naasho a li omugundjuka, Markus ka li hi inyanyudha sha pitilila nenge a kale i ihole mwene noka li e etha po omaipyakidhilo ge gopambepo opo ando a kale ta lalakanene ondjokana nenge okukala e na uukwanegumbo. Okweendathana kwe kwonale naayapostoli otashi vulika okwo kwa li kwe mu inyengitha a kale a hala okuya miilonga yuutumwa. Onkee ano, okwa li a yi pamwe naPaulus naBarnabas miilonga yawo yotango yuutumwa nokwa li a longo nayo e li omukwathi gwawo. (Iil. 13:5) Konima yaashoka, okwa li a yi pamwe naBarnabas, nokonima okwa ka longa naPetrus muBabilonia. (Iil. 15:39; 1 Pet. 5:13) Katu shi shi kutya Markus okwa li a kala inaa hokana uule wethimbo li thike peni. Ihe okwa li i imonene edhina ewanawa sho a li ha yakula yalwe nehalo nokulonga oshindji miilonga yaKalunga.
9, 10. Aagundjuka Aakriste mboka inaaya ya mondjokana oye na oompito dhashike kunena opo ya tamunune mo uukalele wawo? Gandja oshiholelwa.
9 Kunena aagundjuka oyendji megongalo oye na wo ehalo okulongitha ethimbo lyawo manga inaaya ya mondjokana mokutamununa mo iilonga yawo yokulongela Kalunga. Ngaashi Markus naTimoteus, nayo oye na olupandu lwokukala inaaya hokana shoka she ya pa ethimbo yi ‘igandje moshilonga shOmuwa.’ (1 Kor. 7:35) Okukala omuntu inaa ya mondjokana ohaku eta omauwanawa ogendji. Aagundjuka mboka inaaya ya mondjokana oye na oompito odhindji dhuukokolindjila, okuyakula mpoka pu na ompumbwe yaauvithi, okwiilonga elaka ekwiilongo, okukwathela mokutunga Iinyanga yUukwaniilwa, iitayimbelewa, okuya kOsikola yOkudheula mUukalele nokuyakula koBetel. Ngele ino ya mondjokana nowu li omugundjuka, mbela oto longitha ompito kehe wu na mokulongela Jehova?
10 Omumwatate gwedhina Mark okwa li a tameke okukokola ondjila manga a li e na oomvula omulongo nasha, okwa li a yi kOsikola yOkudheula mUukalele nokwa longa miilonga yi ili noyi ili miilongo oyindji. Mokutala koomvula 25 ndhoka a kala miilonga yethimbo lyu udha ota ti: “Onda li nda kambadhala okulonga muukalele nakehe gumwe megongalo, nda ningi omatalelopo guusita, nde ya hiya kegumbo lyandje ya lye pamwe nangame nayo nokuli nokuunganeka iituthi mbyoka ya nuninwa okutunga iilyo yegongalo pambepo. Iinima ayihe mbika oye etela ndje enyanyu itaali vulu okuyelekwa nasha.” Ngaashi Mark a popi, enyanyu lyashili ohali zi mokugandja nongele omuntu ta longitha onkalamwenyo ye pakuudha miilonga iiyapuki oha mono oompito odhindji okugandja kuyalwe. (Iil. 20:35) Wu li omugundjuka kunena, kashi na nduno mbudhi kutya owu hole shike nenge owu na uunkulungu nenge iimoniwa yashike monkalamwenyo, opu na natango oshindji okuninga miilonga yOmuwa.—1 Kor. 15:58.
11. Omauwanawa geni haga zi mokwaaha tondokela ondjokana?
11 Nonando aagundjuka oyendji otashi vulika ya kale ya hala oku ya mondjokana, opu na omatompelo ogendji omawanawa molwaashoka kaaye na okweendelela oku ya mondjokana. Paulus ota ladhipike aagundjuka ya tegelele sigo ya piti ‘methimbo lyuugundjuka’ sho omahalo gomilalo ge na oonkondo. (1 Kor. 7:36) Ohashi pula ethimbo opo wu kale wu uvite ko lela kutya owa hala shike monkalamwenyo nowu mone ontseyo ndjoka wa pumbwa mokuhogolola kuume kopandjokana ngoka to opalele. Okuninga egano lyondjokana oku li etokolo lya kwata miiti notali kalelele.—Omuuv. 5:2-5.
Okukala kuu na kuume kopandjokana pethimbo lyuukokele
12. (a) Ongiini omuselekadhi Hanna a li i idhidhimikile oonkalo dhe ndhoka dha li dha lunduluka? (b) Okwa li a mono uuthembahenda washike?
12 Hanna ngoka a popiwa mEvaangeli lyaLukas, otashi vulika a li a yemata unene sho omusamane gwe a li a si ombaadhilila konima owala yoomvula heyali mondjokana. Katu shi shi ngele oya li ye na aanona nenge ngele okwa ka hokanwa ishewe. Ihe Ombiimbeli oyu ulike kutya sigo oosho e na 84 okwa li natango omuselekadhi. Shi ikolelela kwaashoka Ombiimbeli ya popi, otatu vulu okuthika pehulithodhiladhilo kutya Hanna okwa li a longitha oonkalo ndhoka a li mudho a hedhe popepi naJehova. “Ethimbo alihe okwa kala motempeli koshipala shaKalunga uusiku nomutenya ti idhilike iikulya nokugalikana.” (Luk. 2:36, 37) Onkee ano, okwa li a pititha komeho iinima yopambepo monkalamwenyo ye. Okwa li a tokola toko okuninga ngaaka nokwa li e shi ningi neitulomo nokwa li a mono ondjambi onene. Okwa li e na uuthembahenda wokumona okanona Jesus nokwa li a gandja uunzapo kuyalwe shi na ko nasha nemanguluko ndyoka Mesiasa a li ta ka eta.—Luk. 2:38.
13. (a) Oshike tashi ulike kutya Dorkas okwa li ha kutha ombinga pakuudha momaipyakidhilo gegongalo? (b) Ongiini Dorkas a li a lalekwa nuuyamba omolwiilonga ye iiwanawa noyohenda?
13 Omukiiintu gwedhina Dorkas a tseyika nedhina limwe Tabita ngoka a li a kala mu Joppe, shoka sha li nale etulilosikepa li li kuumbangalantuninginino waJerusalem. Molwaashoka Ombiimbeli inayi tumbula omusamane gwe, osha yela kutya pethimbo mpoka ka li a hokanwa. Dorkas “okwa kala aluhe ta longo uuwanawa nota kwatha oohepele.” Osha yela kutya okwa li a ningile aaselekadhi mboka ye na ompumbwe nayalwe oonguwo odhindji, naashika osha li she ya ningitha ya kale ye mu hole. Onkee ano, sho a li a akukilwa kuuwehame e ta si, egongalo alihe olya li lya tumu aalumentu yaali kuPetrus e ye a yumudhe omumwahe omuholike. Onkundana kutya okwa yumuka oya li yi ihanene muJoppe alihe naantu oyendji oya ningi ooitaali. (Iil. 9:36-42) Otashi vulika Dorkas a li wo a kwathele aantu yamwe niilonga ye yohenda ya dhenga mbanda mbyoka a li ha longele aantu.
14. Oshike hashi ningitha Aakriste inaaya ya mondjokana ya hedhe popepi lela naJehova?
14 Ngaashi owala Hanna naDorkas, oyendji momagongalo kunena ohaya kala kaaye na ookuume kopandjokana pethimbo lyuukulupe wawo. Yamwe otashi vulika inaaya mona kuume kopandjokana ngoka to opalele. Yalwe oya hengwa nenge ya ninga aaselekadhi. Aakriste mboka inaaya ya mondjokana olundji ohaya kala yi inekela muJehova, molwaashoka kaye na kuume kopandjokana ngoka taya vulu okukala yi inekela. (Omayel. 16:3) Silvia, omumwameme inaa hokanwa ngoka a longa koBetel uule woomvula dhi vulithe 38, okwa tala ko okukala inaa hokanwa ku li elaleko nuuyamba. Okwa ti: “Omathimbo gamwe ohandi vulwa okukala ongame owala ndi na eidhidhimiko. Ohandi kala tandi ipula kutya mbela olye ta ka ladhipika ndje.” Opo ihe okwa gwedha ko ta ti: “Okukala ndi na einekelo kutya Jehova oku shi shoka nda pumbwa shi vulithe ngame mwene ohashi kwathele ndje ndi hedhe popepi lela naye. Aluhe ohandi mono eladhipiko okuza pokuma mpoka kaanda li nda tegelela.” Uuna twa hedha popepi lela naJehova, aluhe oha yamukula momukalo gwohenda nogu shi okwiinekelwa.
15. Ongiini Aakriste inaaya ya mondjokana taya vulu ‘okumbwalangandjeka’ ohole yawo?
15 Omuntu ngele ina ya mondjokana ohashi mu pe ompito yi ikalekelwa ‘yokumbwalangandja’ (NW) mohole. (Lesha 2 Aakorinto 6:11-13.) Jolene, omumwameme inaa hokanwa ngoka a li a kala oomvula 34 miilonga yethimbo lyu udha ota ti: “Onda longa nuudhiginini mokukala ndi na omakwatathano ga kola naantu, kashi shi owala naamboka yepipi lyandje, ihe onaantu ayehe. Okukala inoo ya mondjokana oku li ompito yokugandja sha kuJehova, kuugwanegumbo waandjeni, kaamwaho nokaamwanyoko nosho wo kaashiinda. Shi thike ngaa pokukoka kwandje opo ngaa pu thike okukala nda nyanyukilwa onkalo yandje yokukala inaandi hokanwa.” Aakulupe, aantu mboka itaaya vulu okwiikwatha, aavali kaaye na kuume kopandjokana, aagundjuka nosho wo yalwe megongalo ohaya kala ye na olupandu omolwekwatho ndyoka haya mono kwaamboka inaaya ya mondjokana. Dhoshili, uuna tatu ulukile yalwe ohole, ohashi tu uvitha nawa. Mbela nangoye oto vulu ‘okumbwalangandjekela’ yalwe ohole?
Okukala kuu na kuume kopandjokana onkalamwenyo yoye ayihe
16. (a) Omolwashike Jesus a li inaa hokana onkalamwenyo ye ayihe? (b) Ongiini Paulus a li a longitha ethimbo lye nawa sho inaa hokana?
16 Jesus ka li a hokana; okwa li e na okwiilongekidhila uukalele we mboka a li a pewa noku wu gwanitha po. Okwa li e ende iinano iile, a longo aantu okuza ongula onene sigo okwa toka nopehulilo okwa li a yamba po omwenyo gwe. Okukala inaa hokana okwa li kwe mu pe ompito ya gwana opo a gwanithe po uukalele we. Omuyapostoli Paulus okwa li e ende ookilometa omayuvi nokwa li a mono omahepeko ogendji muukalele we. (2 Kor. 11:23-27) Nonando otashi vulika nale a li a hokana, Paulus okwa li a tokola kaa hokane we konima sho a ningi omuyapostoli. (1 Kor. 7:7; 9:5) Omolwokuhumitha komeho uukalele, Jesus naPaulus oya li ya ladhipike yalwe ya landule oshiholelwa shawo mpoka tashi vulika. Natango oya li ya tala ko okwaaha ya mondjokana ku li oshitegelelwa shaakalele.—1 Tim. 4:1-3.
17. Ongiini aantu yamwe kunena taya landula oshiholelwa shaJesus naPaulus, nomolwashike tatu vulu okukala nuushili kutya Jehova okwa pandula mboka taya ningi omaiyambo ga tya ngaaka?
17 Yamwe kunena nayo oya tokola wo kaaya hokane nenge kaaya hokanwe opo ya pitithe komeho uukalele wawo. Harold ngoka a popiwa metetekelo, okwa kala moBetel oomvula dhi vulithe 56. Okwa ti: “Konima yoomvula omulongo moBetel, onda mona nkene aaihokani oyendji ya li ya thigi po Betel omolwuuwehame nenge molwaashoka ya pumbwa okusila oshimpwiyu aavali yawo aakokele. Pethimbo mpoka aavali yandje oya li ya sa. Ihe onda li ndi hole okulonga moBetel noonkondo osho molwaashoka nda li inaa ndi hokana opo kaandi kwate nayi uuthembahenda wandje wa tya ngaaka.” Sha faathana, oomvula dha piti omumwameme omukokolindjila gwedhina Margaret ngoka a kala ta kokola ondjila uule woomvula odhindji okwa ti: “Onda li te vulu okuhokanwa, ihe onda li te gandja eitulomo kuukokolindjila. Pehala lyaashono, onda li nda longitha ethimbo lya gwedhwa po ndyoka nda li inaandi hokanwa opo ndi kale ndi ipyakidhila muukalele, naashika oshe etele ndje enyanyu olindji.” Dhoshili, Jehova ke na nando esiku a dhimbwe kehe gumwe a ninga omaiyambo ga tya ngaaka omolwelongelokalunga lyashili.—Lesha Jesaja 56:4, 5.
Longitha nawa onkalo wu li mo
18. Ongiini yalwe taya vulu okuladhipika nokutsa omukumo Aakriste mboka inaaya ya mondjokana?
18 Aakriste ayehe inaaya ya mondjokana mboka taya ningi ngaashi taya vulu mokulongela Jehova, oya gwana lela okupandulwa nokutsuwa omukumo. Otu ya hole notu wete uukwatya wawo uuwanawa notwa nyanyukilwa ashihe shoka haya ningi megongalo. Itaya ka kala nando ya sa ezaza ngele otwa kala tu li ‘aamwayina aalumentu naamwayina aakiintu, ooyina noyana’ yopambepo.—Lesha Markus 10:28-30.
19. Oshike to vulu okuninga opo wu longithe ompito kehe wu na manga inoo ya mondjokana?
19 Kutya nduno ino ya mondjokana molwaashoka inoo hala nenge omolwonkalo, iiholelwa mbyoka yopamanyolo yokunena nayi ku shilipaleke kutya oto vulu okukala wa nyanyukwa nowu na onkalamwenyo tayi ti sha. Omagano gamwe ohaga kala ga tegelelwa nehalo omanga gamwe hage ya po inaashi tegelelwa. Gamwe ohaga kala ga nyanyukilwa pethimbo mpoka, omanga gamwe haga ka monika kutya oge na oshilonga konima yethimbo. Olundji ohashi ikolelele kiikala yetu. Oshike to vulu okuninga po opo wu longithe ompito kehe manga inoo ya mondjokana? Hedha popepi lela naJehova, kala wu na oshindji okuninga miilonga ye nokumbwalangandjekela yalwe ohole yoye. Ngaashi naana ondjokana hayi eta enyanyu, okukala inoo ya mondjokana taku vulu okweeta enyanyu uuna tatu ku tala ko ngaashi Kalunga he ku tala ko nokulongitha nawa omagano ngaka?
Oto dhimbulukwa?
• Omomikalo dhini okukala inoo ya mondjokana taku vulu okukala omagano?
• Ongiini okukala inoo ya mondjokana taku vulu okukala elaleko nuuyamba sho wu li omugundjuka?
• Aakriste inaaya ya mondjokana oye na oompito dhini okuhedha popepi lela naJehova nokumbwalangandjekela yalwe ohole yawo?