ONGULUMAMBO MOINTANETA yiileshomwa yopaMbiimbeli
ONGULUMAMBO MOINTANETA
yiileshomwa yopaMbiimbeli
Oshindonga
  • OMBIIMBELI
  • IILESHOMWA
  • OKUGONGALA
  • w11 3/1 ep. 19-21
  • Thindila maamwoye omithikampango dhopamikalo

Oshitopolwa shika kashi na okavidio.

Opu na epuko lyasha, okavidio itaka yi komeho.

  • Thindila maamwoye omithikampango dhopamikalo
  • Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2011
  • Uupalanyolo uushona
  • Uuyelele wa faathana
  • Eihumbato ewinayi ndyoka okanona taka vulu okuholeka aavali yako
  • Omolwashike omikalo omiwanawa dha pumbiwa?
  • Kundathana naamwoye kombinga yomilalo
    Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2010
  • Ondi na okuninga ngiini uuna tandi thiminikwa ndi ye momilalo?
    Omayamukulo gomapulo omulongo ngoka aagundjuka haya pula
Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2011
w11 3/1 ep. 19-21

Shoka tashi eta enyanyu muukwanegumbo

Thindila maamwoye omithikampango dhopamikalo

Loida,a omuvalakadhi gwokuMeksiko okwa ti: “Ookoondoma ohadhi hawalekwa aanona kosikola, onkee ano, aanona yoomvula omulongo nasha ohaya dhiladhila kutya okuya momilalo oshinima shi li mondjila, shampa owala taya yi mo yi igamena.”

Nobuko, omuvalakadhi gumwe gwokuJapani okwa ti: “Onda li nda pula omumwandjemati kutya ota ka ninga po shike ngele oya kala ye li oyo ayeke nomukadhona gwe. Okwa yamukula a ti: ‘Kandi shi shi.’”

MBELA okamwoyemati nenge okamwoyekadhona sho kali opo taki ilongo okweenda, owa li ngaa wa shilipaleke kutya egumbo oli li egameno kuko? Tashi vulika wa li wa siikile iikwamalusheno, okuholeka iinima mbyoka tayi vulu oku ka tsa nenge oku ka teta nokutula iiyindikitho kiilyatelelo yegumbo, ayihe mbyoka owe yi ningi opo okamwoye ka kale ka gamenwa.

Dhoshili, kashi shi oshipu okugamena okanona koye koomvula omulongo nasha. Ngashingeyi owu na omaipulo ogendji ngaashi: ‘Mbela okamwandjemati ohaka tala omathano giipala?’ ‘Mbela okamwandjekadhona ohaka tumine yalwe omathano gako kene giipala okupitila mongodhi? Epulo lya kwata miiti olyo: ‘Mbela okamwandje ohaka yi momilalo?’

Eihumbato ewinayi ndyoka okanona taka vulu okuholeka aavali yako

Aavali yamwe ohaya kambadhala okukonenena oyana yoomvula omulongo nasha ethimbo alihe mokukala pamwe nayo opo ya tale kehe shimwe taya ningi. Aavali oyendji ohaya ka dhimbulula konima kutya omukalo gwokukonenena gwa tya ngaaka ohagu ke ya ningitha ya holeke shoka taya ningi.

Osha yela kutya okukambadhala okutala kehe shoka taka ningi halyo ekandulopo lyomukundu. Jehova Kalunga iha longitha omukalo ngoka a thindile okuvulika miishitwa ye, nangoye omuvali ku na okuninga ngaaka. (Deuteronomium 30:19) Ano ongiini nduno to vulu okukwathela aamwoye yoomvula omulongo nasha ya ninge omatokolo gopamikalo ge li pandunge?—Omayeletumbulo 27:11.

Shoka sha simana okuninga, osho okukala aluhe ho kundathana naamwoye manga aashona.b (Omayeletumbulo 22:6) Opo nduno ngele ya yi mepipi lyokamukondapweyu, tsikila okupopya nayo. Wu li omuvali owu na okukala onzo yuuyelele wu shi okwiinekelwa kaanona yoye. Alicia okakadhona kokuBritania oka ti: “Aantu oyendji ohaya dhiladhila kutya oshi li hwepo ngele tatu popi nookuume ketu kombinga yomilalo, ihe shoka kashi shi shoshili. Ohatu kala tu na olupandu lwuuyelele mbuka uuna tawu zi kaavali yetu. Ohatu kala twi inekela shoka taye tu lombwele.”

Omolwashike omikalo omiwanawa dha pumbiwa?

Sho aanona taya koko, oya pumbwa okutseya oshindji kombinga yomilalo kaashi shi owala oshili kombinga yiinima yonkalamwenyo. Oye na wo okukala “yi ilonga noyi igilila okuyoolola shoka shu uka nenge sha puka.” (Aahebeli 5:14) Oku shi popya paufupi, oya pumbwa okukala ye na omikalo, sha hala okutya, ye shi lela kutya omilalo dhini dhi li mondjila nokukala metsokumwe naashoka ye shi kombinga yadho. Ongiini wu na okuthindila omikalo omiwanawa maamwoye yoomvula omulongo nasha?

Owu na okutameka kokutala kutya omikalo dhoye odhi li ngiini. Pashiholelwa, otashi vulika wu kale wi itaala thiluthilu kutya oluhondelo, sha hala okutya, omilalo pokati kaantu inaaya hokana oku li oshinima sha puka. (1 Aatessalonika 4:3) Sha faathana, aamwoye ohaya kala ye shi kutya owa tala ko ngiini oluhondelo, otashi vulika nokuli ya kale taya vulu okutotha oohapu mOmbiimbeli ndhoka tadhi ambidhidha shoka wi itaala. Ngele ya pulwa otashi vulika ya yamukule shu ukilila kutya okuya momilalo inoo hokanwa osha puka.

Ihe oya pumbwa okuninga oshindji shi vule mpoka. Embo lyedhina Sex Smart olya popi kutya aagundjuka yamwe otashi vulika ya tye kutya otaya tsu kumwe naashoka shi itaalwa kaavali yawo kombinga yomilalo. Embo otali ti: “Ohaya kala ya limbililwa ngele otaya vulu ngaa okuninga omatokolo. Uuna yi iyadha ye li monkalo yontumba inaaye yi tegelela, ihe kaye shi lela kutya eihumbato lini li li mondjila naandyoka lya puka, ohayi iyadha ye li pokati kamumpaka namumpaka, kaaye shi kutya naya ninge shike.” Ndika olyo naanaa etompelo kutya omolwashike omikalo dha simana. Ongiini to vulu okukwathela aamwoye yoomvula omulongo nasha ya kale ye na omikalo?

Yelithila nawa aamwoye omakotampango goye. Mbela owi itaala kutya oomboka owala ya hokana ye na okuya momilalo? Ngele osho kala ho shi yelithile nawa aamwoye pandjigilile. Embo Beyond the Big Talk olya popi kombinga yomakonakono ngoka lya ningi kutya “momagumbo moka aavali ya yelithila nawa oyana yoomvula omulongo nasha kutya inaye ya pitika ya ye momilalo, aanona mbaka ohaya kala inaaya ya momilalo.”

Dhoshili, ngaashi sha popiwa petameko okupopya owala omakotampango goye gopamikalo itashi ti kutya aanona yoye otaya ka vulika kugo. Onkee ano, okuyelithila nawa uukwanegumbo woye kutya owu na okukala wu na omikalo dhi li ngiini otaku ka kwathela aanona ya kale ye na ekankameno hoka taya vulu okutungila dhawo yene. Aaningi yomakonakono oya mona kutya aagundjuka oyendji ohaya ka kala ye na omikalo dha fa dhaavali yawo nonando otashi vulika sho ya li ye na oomvula omulongo nasha ya li taya monika ya fa kaaye na ko nasha.

KAMBADHALA OKUNINGA SHIKA: Oto vulu okutameka oonkundathana naashoka wu uvu moonkundana opo wu longe aamwoye omikalo. Pashiholelwa, ngele opwa hokololwa pwa ningwa elongithonkondo lyopamilalo, otashi vulika wu tye: “Onda kumithwa komukalo ngoka aasamane yamwe haya kambadhala okuningila aakiintu. Mbela sho to dhiladhila openi naanaa haya adha omadhiladhilo ga tya ngawo?”

Longa okanona koye oshili ayihe kombinga yomilalo. Osha pumbiwa wu londodhe aamwoye shi na ko nasha nadho. (1 Aakorinto 6:18; Jakob 1:14, 15) Ombiimbeli otayi ulike kutya omilalo odhi li omagano ga za kuKalunga, ihe kadhi li omwigo gwaSatana. (Omayeletumbulo 5:18, 19; Ondjimbolela 1:2) Okulombwela owala aamwoye yoomvula omulongo nasha kombinga yuupyakadhi mboka tadhi vulu oku ya etela otaku vulu oku ya ningitha ya kale ye na etaloko lyopamanyolo lyi ili. Omukulukadhi gumwe omugundjuka gwedhina Corrina okwa ti: “Aavali yandje ohaya tsu omuthindo kombinga yoluhondelo noya ningitha ndje ndi kale nda tala ko omilalo dhi li dha puka.”

Shilipaleka kutya aamwoye oye shi oshili yi ihwapo kombinga yomilalo. Nadia, omukulukadhi gumwe gwokuMeksiko okwa ti: “Shoka aluhe handi lombwele aamwandje, osho kutya omilalo oshinima oshiwanawa nodhi li paunshitwe nonokutya Jehova Kalunga okwe dhi pa aantu ye dhi nyanyukilwe. Ihe omukalo gu li mondjila gwoku dhi nyanyukilwa omondjokana owala. Otadhi vulu oku tu etela enyanyu nenge uuwinayi, shi ikolelela kunkene tatu dhi longitha.”

KAMBADHALA OKUNINGA SHIKA: Oshikando tashi landula to ka popya nomumwoye kombinga yomilalo, hulitha oonkundathana noohapu tadhi tungu. Ino kala wa tila okupopya kutya omilalo odhi li omagano omawanawa ga za kuKalunga ngoka ta vulu okunyanyukilwa monakuyiwa ngele e li mondjokana. Mu ulukila kutya owu na einekelo kutya ota ka dhiginina omithikampango dhaKalunga.

Kwathela omumwoye gwoomvula omulongo nasha a tseye kutya omilalo odhi na iilanduliko. Opo aanona yoomvula omulongo nasha ya vule okuninga omatokolo ge li mondjila monkalamwenyo, oya pumbwa okutseya nkene taya vulu okudhimbulula mo oonkalo ndhoka tadhi vulu oku ya etela uuwanawa nenge uuwinayi. Ino dhiladhila kutya sho ye shi owala kutya oshike shi li mondjila naashoka sha puka, osha gwana. Emma omukulukadhi Omukriste gwokuAustralia okwa ti: “Kokutala komapuko ngoka nda li nda ningi sho ndi li omugundjuka, otandi vulu okupopya kutya okutseya owala omithikampango dhaKalunga inaku hala okutya oto tsu kumwe nadho. Osha simana okuuva ko kutya uuwanawa wuni hawu zi mokulandula omithikampango ndhoka nosho wo iilanduliko mbyoka hayi zi mokwaahe dhi landula.”

Ombiimbeli otayi vulu okukwathela molwaashoka oyindji yomiipango yamo oya tsuwa omuthindo komatumbulo ngoka ga popya iilanduliko yokulonga uuwinayi. Pashiholelwa, Omayeletumbulo 5:8, 9 otaga ladhipike aalumentu aagundjuka ya yande oluhondelo ‘opo yaa gandje esimano lyawo kuyalwe.’ Ngaashi oovelise ndhoka tadhi shi popi, mboka haya yi momilalo manga ethimbo inaali adha ohaye etha po okukala ye na omikalo omiwanawa nokukala yi isimaneka. Shoka ohashi ya ningitha ya kale inaaya hokiwa kwaangoka ta vulu okuninga kuume kopandjokana ngoka e na uukwatya mboka. Mokudhiladhila kuupyakadhi wopalutu, wopamadhiladhilo nosho wo wopambepo mboka hawu zi mokwaaha vulika koompango dhaKalunga otaku vulu okuningitha omugundjuka kaa kale a tokola toko oku dhi dhiginina.c

KAMBADHALA OKUNINGA SHIKA: Longitha omathaneko wu kwathele okamwoye koomvula omulongo nasha ka mone kutya omithikampango dhaKalunga otadhi ulike uunongo we. Pashiholelwam, otashi vulika wu tye: “Omulilo gwokuteleka omwaanawa, ihe omulilo gwepeya omwiinayi. Eyooloko lini li li pokati komililo ndhoka mbali, nongiini eyamukulo lyoye tali tsu kumwe nomangambeko ngoka Jehova a tula po shi na ko nasha nomilalo?” Longitha Omayeletumbulo 5:3-14 wu kwathele aamwoye yoomvula omulongo nasha yu uve ko kutya iilanduliko yi ni iiwinayi hayi zi moluhondelo.

Takao, Omulumentu gwoomvula 18 gwokuJapani okwa ti: “Ondi shi shi kutya ondi na okuninga shoka shi li mondjila, ihe ondi na aluhe okukondjitha egamo lyokuninga shoka sha puka.” Aagundjuka mboka yu uvite ngaaka otaya vulu okuhekelekwa nuushili mboka kutya hayo ayeke ye li monkalo ndjoka. Nokuli omuyapostoli Paulus, e shi okwiinekelwa okwa li a popi a ti: “Nando ndi kale nda hala okulonga uuwanawa, uuwinayi auke he longo.”—Aaroma 7:21.

Aagundjuka yoomvula omulongo nasha otaya ningi nawa ngele taya dhimbulula kutya haaluhe ekondjo lya tya ngaaka lya puka. Otashi ke ya ningitha ya kale taya dhiladhila kutya oya hala okukala aantu ya tya ngiini. Otashi ke ya kwathela ya kaleke aluhe momadhiladhilo epulo ndika: “Mbela onda hala okukala ndi na oshinakugwanithwa shonkalamwenyo yandje e te kala nda tseyika kutya ondi na uudhiginini, nenge mbela onda hala okukala nda tseyika kutya ohandi landula owala ongundu, sha hala okutya, omuntu ngoka ha landula omahalo ge mwene?” Ngele omumwoye gwoomvula omulongo nasha oku na omikalo omiwanawa, otashi ke mu kwathela a yamukule epulo ndyoka pandunge.

[Omanyolo gopevi]

a Omadhina gamwe moshitopolwa shika oga lundululwa.

b Opo wu mone omaetopo gankene to vulu okutameka oonkundathana naamwoye kombinga yomilalo nankene to vulu okulongitha uuyelele mboka tawu opalele epipi lyawo, tala Oshungolangelo, ye 1 Desemba 2010, epandja 12-14.

c Opo wu mone uuyelele wa gwedhwa po, tala oshitopolwa “Young People Ask . . . Will Sex Improve Our Relationship?” (“Aagundjuka taya pula . . . Mbela omilalo otadhi vulu okuhwepopaleka ekwatathano lyetu?”) moshifo sho-Awake! shaApilili 2010, sha nyanyangidhwa kOonzapo dhaJehova.

IPULA TO TI . . .

▪ Oshike tashi ulukile ndje kutya omumwandje gwoomvula omulongo nasha oku na omikalo omiwanawa?

▪ Mbela ngele tandi popi nomumwandje gwoomvula omulongo nasha kombinga yomilalo, ohandi ulike ngaa kutya odhi li omagano ga za kuKalunga nenge ohandi ulike kutya odhi li omwigo gwaSatana?

[Oshimpungu pepandja 21]

Ombiimbeli oyu ulika kutya oyo yi na omayele ga dhenga mbanda moshinima shika

“Omalombwelo ngoka ge li mOmbiimbeli ge na ko nasha nomilalo ogu ulika kutya ogo ga dhenga mbanda. Muuyuni mbuka moka aagundjuka haya mono iilanduliko ya kwata miiti yopamadhiladhilo sho ya yi moluhondelo, nokuninga omategelelo inaaya hokanwa, nokukwatwa ko-AIDS nokomikithi dhilwe ndhoka hadhi taandele okuza momilalo, omayele ngoka ge li mOmanyolo taga longo omuntu kutya ke na okuya momilalo manga inaa hokana nenge inaa hokanwa . . . ogo owala ga dhenga mbanda nohaga gamene omuntu kaaye ‘momilalo inaadhi yogoka’ nohaga kwathele.”—Embo Parenting Teens With Love and Logic osho lya popi ngaaka.

    Ndonga Publications (1987-2025)
    Za mo
    Inda mo
    • Oshindonga
    • Tumina yalwe
    • Hogolola
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ngele to longitha ongulumambo yetu
    • Uuyelele wiinima yopaumwene
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Inda mo
    Tumina yalwe