Omuntu ngoka a simanenena monkalamwenyo yoye olye?
“Ongoye awike OMUWA Omupangeli awike kombanda yevi.”—EPS. 83:18.
1, 2. Shi na ko nasha nehupitho lyetu, omolwashike inaashi gwana owala okutseya edhina lyaKalunga, Jehova?
OTASHI vulika wa li wa mona edhina lyaKalunga, Jehova, oshikando shotango sho wa li we li ulukilwa mEpisalomi 83:18. Otashi vulika wa li wa kumwa sho wa lesha oohapu ndhoka tadhi ti: “Naye ku tseye kutya ongoye awike [Jehova, NW] Omupangeli awike kombanda yevi alihe.” Nopwaahe na omalimbililo, okuza mpono nangoye oho longitha enyolo olyo tuu ndika wu kwathele yalwe ya tseye Kalunga ketu omunahole, Jehova.—Rom. 10:12, 13.
2 Nonando osha simana aantu ya tseye edhina lyaKalunga, Jehova, inashi gwana owala oku li tseya. Ndhindhilika nkene omupisalomi a tsa natango omuthindo oshili yilwe ya simanenena omolwehupitho lyetu sho a ti: “Ongoye awike OMUWA Omupangeli awike kombanda yevi alihe.” Eeno, Jehova oye Omuntu a simanenena muuyuni auhe. E li Omushiti gwiinima ayihe, oku na uuthemba wokukala a tegelela iishitwa ye ayihe yi vulike kuye. (Eh. 4:11) Ano omolwetompelo ewanawa, otwa pumbwa okwiipula tatu ti: ‘Olye omuntu a simanenena monkalamwenyo yandje?’ Inashi simanenena tuu tu konakone nuukeka eyamukulo lyetu kepulo ndyoka!
Ompata ndjoka ya li ya tukulwa moshikunino shaEden
3, 4. Ongiini Satana a li a vulu okupukitha Eva, noshizemo osha li shike?
3 Okukwata miiti kwepulo ndyoka lya pulwa metetekelo otaku imonikila sha yela miiningwanima mbyoka ya li ya ningwa moshikunino shaEden. Omuyengeli omunashipotha ngoka konima a ka tseyika Satana Ondiaboli okwa hongolola omukiintu gwotango Eva, opo a pitithe omahalo ge komeho pehala lyokuvulika kelombwelo lyaJehova lyokwaaha lya oshiyimati shomuti gwontumba. (Gen. 2:17; 2 Kor. 11:3) Okwa li i igandja kehongololo nokungawo oku ulike kutya ina simaneka uunamapangelo waJehova. Eva ka li a zimina kutya Jehova oku li Omuntu a simanenena monkalamwenyo ye. Ihe Satana okwa li e shi ende ngiini opo a pukithe Eva?
4 Satana okwa li a longitha omakoto gi ili nogi ili nuukeka sho a li ta popi naEva. (Lesha Genesis 3:1-5.) Shotango, Satana ka li a longitha edhina lyaKalunga, Jehova. Okwa li owala a longitha edhinasimaneko, “Kalunga.” Mepingathano naashoka, omunyoli gwembo lyaGenesis okwa longitha edhina lyaKalunga, Jehova movelise yotango yontopolwa ndjoka. Oshitiyali, pehala lyokupopya shoka Kalunga a “ti,” Satana okwa li owala a pula shoka Kalunga e mu “lombwele.” (Gen. 2:16) Momukalo ngoka gwomakoto, Satana otashi vulika a li ta kambadhala a ngushulule esimano lyelombwelo ndyoka. Oshititatu, nando okwa li ta popi owala naEva okwa li a popi pauwindji ta longitha oshityapeha “ne.” Kungawo, Satana otashi vulika a li a heke Eva okupitila muuntsa waEva, a kambadhala oku mu ningitha a kale i itala ko a simana, a fa ando oye omupopikalelipo gwe mwene nosho wo gwomusamane gwe. Oshizemo? Osha yela kutya Eva okwa li a tokola kuye mwene a popye pehala lyawo ayehe sho a yamukula eyoka a ti: ‘Ohatu li iiyimati yomiti adhihe dhomeyana.’
5. (a) Satana okwa li a ningitha Eva a gandje eitulomo kushike? (b) Eva okuulike shike sho a li oshiyimati shoka shi indikwa?
5 Satana okwa li wo a pilike oshili. Okwa ti kutya Kalunga ka li pauyuuki sho a lombwele Adam naEva kutya ‘inaya lya komiti adhihe dhomeyana.’ Oshikando sha landula ko, Satana okwa ningitha Eva a dhiladhile kombinga ye mwene nankene ta vulu okuhwepopaleka onkalamwenyo ye, a kale a ‘fa Kalunga.’ Hugunina, okwa li e mu ningitha a gandje eitulomo komuti nokoshiyimati pehala lyokudhiladhila kombinga yekwatathano lye naGumwe ngoka e mu pa iinima ayihe. (Lesha Genesis 3:6.) Shinikitha oluhodhi, sho Eva a li oshiyimati oku ulike kutya Jehova ke li Omuntu a simanenena monkalamwenyo ye.
Ompata ndjoka ya li ya tukululwa pethimbo lyaJob
6. Ongiini Satana a li a tula uudhiginini waJob momalimbililo, nompito yokuninga shike Job a li a pewa?
6 Konima yomathelemimvo gontumba, omulumentu omudhiginini Job okwa li a mono ompito u ulike kutya olye Omuntu a simanenena monkalamwenyo ye. Sho Jehova a li a popi naSatana kombinga yuudhiginini waJob, Satana okwa yamukula a ti: “U shi Job oha tila Kalunga owala?” (Lesha Job 1:7-10.) Satana ka li a patana kutya Job ka li omuvuliki kuKalunga. Pehala lyaashono, okwa li a tula momalimbililo omainyengotompelo gaJob. Okwa lundile Job meholamo kutya ota longele owala Jehova omolwokwiihola mwene, ihe hamolwaashoka e mu hole. Job oye owala a li ta vulu okuulika kutya elundilo ndyoka olyiifundja, nokwa li a pewa ompito e shi ninge.
7, 8. Omaupyakadhi geni Job a li u ungaunga nago, nokwa li u ulike shike mokwiidhidhimika kwe nuudhiginini?
7 Jehova okwa li e etha Satana e etele Job omaupyakadhi ogendji ga landulathana. (Job 1:12-19) Job okwa li i inyenge ngiini sho onkalo ye ya lunduluka? Otwa lombwelwa kutya “Job ina yona a pe ando Kalunga ombedhi.” (Job 1:22) Ihe Satana ka li a hulile mpoka. Okwa gwedha ko a ti: “[Oshipa omoshipa, KB]. Omuntu ota gandja po iinima ye ayihe, opo a kale e na omwenyo.”a (Job 2:4) Satana okwa ti kutya ngele Job okwe ehamekwa kolutu okwa li ta ka tokola kutya Jehova ka li Omuntu a simanenena monkalamwenyo ye.
8 Olutu lwaJob olwa li lwe ehamekwa sho a kwatwa komukithi gunyanyalitha nopo nduno omukulukadhi gwe okwa li nokuli e mu kondjitha a tuke Kalunga ye a se. Konima, aahekeleki ye yatatu yiifundja oya li ye mu lundile kutya okwa ninga sha sha puka. (Job 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3) Ihe nonando okwa li a piti momaupyakadhi agehe ngaaka, Job okwa li a tindi okweetha po uudhiginini we. (Lesha Job 2:9, 10.) Okwa li e shi ulike okupitila mokwiidhidhimika kwe nuudhiginini kutya Jehova okwa li Omuntu a simanenena monkalamwenyo ye. Job okwa li wo u ulike kutya otashi wapa omuntu inaa gwanenena a yamukule omalundilo giifundja gOndiaboli, nonando ote shi ningi momukalo gwa ngambekwa.—Yelekanitha Omayeletumbulo 27:11.
Jesus okwa gandja eyamukulo lya gwanenena
9. (a) Ongiini Satana a li a kambadhala a makele Jesus nomahalo gokwiihola mwene? (b) Jesus okwa li i inyenge ngiini kemakelo ndyoka?
9 Nziya konima yokuninginithwa kwaJesus, Satana okwa li a kambadhala oku mu makela a lalakanene omahalo gokwiihola mwene pehala lyokukaleka Jehova e li Omuntu a simanenena monkalamwenyo ye. Ondiaboli oya li ya makele Jesus lutatu. Tango, oya li ya kambadhala okumakela Jesus nuuhalu wopanyama a shitukithe omamanya iikwiila. (Matt. 4:2, 3) Jesus okwa li i idhilike iikulya omasiku 40 nokwa li a sa ondjala noonkondo. Onkee ano, Ondiaboli oya li ya hala Jesus a longithe nayi oonkondo dhe dhokulonga iikumithalonga opo i ikutithe. Jesus okwa li i inyenge ngiini? Jesus ka li a ningi ngaashi Eva molwaashoka okwa li a gandja eitulomo kOohapu dhaJehova nokwa li e ekelehi emakelo.—Lesha Mateus 4:4.
10. Omolwashike Satana a li a makele Jesus i iyumbe ko koshihoko shotempeli?
10 Satana okwa li wo a kambadhala a makele Jesus i inyenge momukalo gwokwiihola mwene. Okwa li a makele Jesus i iyumbe ko koshihoko shotempeli. (Mat. 4:5, 6) Satana okwa li e na elalakano lyokuningitha Jesus shike? Okwa li ta dhiladhila kutya ngele Jesus okwi iyumbu ko, ihe ina mona oshiponga otashi ulike kutya oye “Omuna gwaKalunga.” Osha yela kutya Ondiaboli oya li ya hala Jesus a kale ti ipula unene kombinga yonkalo ye, sho ya li ya hala nokuli i iyulike. Satana okwa li e shi shi kutya omuntu ota vulu okwiigandja kemakelo lya nika oshiponga omolwuuntsa nokukala a hala aantu kaaya kanithe einekelo muye. Satana okwa li a longitha papuko omanyolo, ihe Jesus okwa li u ulike kutya Ye oku uvite ko nawa Oohapu dhaJehova. (Lesha Mateus 4:7.) Mokweekelahi emakelo ndyoka, Jesus okwa li ulike ishewe kutya Jehova oku li Omuntu a simanenena monkalamwenyo ye.
11. Omolwashike Jesus a li a tindi omaukwaniilwa agehe gomuuyuni ngoka a li ta pewa kOndiaboli?
11 Monkambadhala ye yahugunina, Satana okwa li u uvaneke okupa Jesus omaukwaniilwa agehe gomuuyuni. (Mat. 4:8, 9) Nziya Jesus okwa li a tindi shoka a li ta pewa. Okwa li e shi shi kutya ngele okwe ga taamba otashi ka tya kutya okwe ekelahi uunamapangelo waJehova Kalunga kutya ina gwana okukala Omupangeli awike. (Lesha Mateus 4:10.) Oshikando kehe, Jesus okwa li a yamukula Satana ta longitha omanyolo ngoka ge na edhina lyaKalunga, Jehova.
12. Jesus okwa li a ningi etokolo lini lya kwata miiti sho a li pehulilo lyonkalamwenyo ye kombanda yevi, nowi ilonga shike momukalo ngoka a li i inyenge mokuninga etokolo ndyoka?
12 Sho Jesus a li pehulilo lyonkalamwenyo ye kombanda yevi, okwa li e na okuninga etokolo lya kwata miiti. Okupitila muukalela we, okwa li e na ehalo okugandja omwenyo gwe gu li eyambo. (Mat. 20:17-19, 28; Luk. 12:50; Joh. 16:28) Ihe Jesus okwa li a tseya kutya ota ka lundilwa nota ka gandjwa kompangu yAajuda nokudhipagwa ongomusheki. Oshinima shika sheso lye linyanyalitha osha li she mu piyaganeke unene noonkondo. Okwa galikana a ti: “Tate, ngele tashi vulika, oshitenga shika nashi pitilile ndje po.” Ihe okwa tsikile ko a ti: “Ihe hamolwehalo lyandje, ihe ongaashi wa hala.” (Mat. 26:39) Eeno, okukala kwaJesus omudhiginini sigo omeso inaku ulika tuu sha yela kutya oku li Omuntu a simanenena monkalamwenyo ye!
Eyamukulo lyetu kompata ndjoka ya li ya tukulwa moshikunino
13. Sigo oompano otwi ilonga shike moshiholelwa shaEva, shaJob nosho wo shaJesus Kristus?
13 Otwi ilonga shike sigo oompano? Moshinima shaEva, otwi ilonga mo kutya mboka ye etha omahalo gawo nenge omaiyuvo gokukala ya hala esimano otayu ulike kutya Jehova ke li Omuntu a simanenena monkalamwenyo yawo. Mepingathano naashoka, otatu ilongo mwaashoka Job a li a kakatela uudhiginini we kutya nokuli naantu inaaya gwanenena otaya vulu okuulika kutya oya pititha Jehova komeho mokwiidhidhimikila omamakelo nuudhiginini nokuli nuuna kaayu uvite ko nawa osheetithi shomaupyakadhi ngoka. (Jak. 5:11) Hugunina, oshiholelwa shaJesus otashi tu longo tu kale hatu etha nehalo ewanana tu sithwe ohoni pehala lyokupitha komeho okwiiningila edhina ewanawa. (Heb. 12:2) Ihe ongiini tatu vulu okutula miilonga iiyilongomwa mbika?
14, 15. Ongiini einyengo lyaJesus kemakelo lya yooloka ko kulyaEva, nongiini tatu vulu okuholela Jesus? (Ninga etyokosha kombinga yethaneko ndyoka li li pepandja 18.)
14 Ino etha nando omamakelo ge ku ningithe wu dhimbwe Jehova. Eva okwa li u ukitha eitulomo lye kwaashoka a li ta makelwa nasho. Okwa li a mono kutya oshiyimati oshi “etitha olwiho okuliwa nokuninga omuntu omunandunge.” (Gen. 3:6) Jesus ka li tuu i inyenge momukalo gwa yooloka ko kwaangoka sho a li a makelwa momikalo dhopatatu! Pompito kehe, ka li e etha emakelo li mu dhimbwithe kutya ngele okwa katuka kaashi li pandunge ota ka mona iilanduliko yoonkatu dhe. Okwa li i inekela Oohapu dhaKalunga nokwa li wo a longitha edhina lyaKalunga, Jehova.
15 Uuna tatu makelwa tu ninge iinima mbyoka itaayi simanekitha Jehova, mbela otatu ka gandja eitulomo kushike? Mpoka ngaa pu thike okugandja eitulomo kemakelo, opo ngaa tapu ka kala pu thike omahalo ga puka tage ende taga koko. (Jak. 1:14, 15) Otwa pumbwa okukatuka oonkatu neendelelo tu vudhe mo omahalo omawinayi nokuli nonando omahalo ngoka otaga monika ga fa ge na oonkondo, sha fa ando to tete ko oshilyo shimwe sholutu lwetu. (Mat. 5:29, 30) Ngaashi Jesus, otwa pumbwa okuukitha eitulomo kiilanduliko yoonkatu dhetu, sha hala okutya, kunkene tadhi vulu okuguma ekwatathano lyetu naJehova. Otu na okudhimbulukwa shoka Oohapu dhe, Ombiimbeli tadhi ti. Omomukalo owala nguka tatu vulu okuulika kutya Jehova oye Omuntu a simanenena monkalamwenyo yetu.
16-18. (a) Oshike hashi ningitha omitima dhetu dhi kale dha gwililwa po? (b) Oshike tashi ke tu kwathela tu idhidhimikile oonkalo dhinikitha oluhodhi?
16 Ino etha omaupyakadhi gopaumwene ge ku ningithe wu kale wu uvitile nayi Jehova. (Omayel. 19:3) Sho tatu hedha popielela nehulilo lyonkalelo ndjika yuuyuni ya kolokosha, oshigwana shaJehova oshindjishindji ohashi adhika kiiponga yopaunshitwe nokomaupyakadhi. Ihatu kala twa tegelela egameno lyopashikumithalonga pethimbo ndika. Nokuli nonando ongaaka, ngaashi Job, ohashi vulika omitima dhetu dhi kale dha gwililwa po uuna twa silwa gumwe ngoka tu hole nenge uuna tu na omaupyakadhi.
17 Job ka li u uvite ko kutya omolwashike Jehova a li e etha iinima yontumba yi mu ningilwe, natse omathimbo gamwe otashi vulika tu kale kaatu uvite ko kutya omolwashike iinima iiwinayi hayi ningwa. Otashi vulika tu uva aamwatate aadhiginini ya sila mekakamo lyevi, ngaashi moHaiti nenge ya sila moshiponga shilwe shopaunshitwe. Nenge otashi vulika tu shi omumwatate omudhiginini ngoka a longelwa omuyonena nenge tashi vulika a sa moshiponga shinyanyalitha. Nenge otashi vulika tu ki iyadhe moonkalo oondhigu noonkondo nenge twa ningilwa okwaahenuuyuuki. Omitima dhetu dha yemata otashi vulika dhi tu ningithe tu dhiladhile tatu ti: ‘Jehova, omolwashike? Omolwashike ongame? Onda longo shike sha puka?’ (Hab. 1:2, 3) Oshike tashi ke tu kwathela tu idhidhimike uuna tu li moonkalo dha tya ngaaka?
18 Otwa pumbwa okukala twa kotoka opo kaatu dhiladhile kutya iiningwanima ya tya ngaaka otayi ulike kutya Jehova ine tu hokwa. Jesus okwa li a tsu omuthindo oshinima shika sho a li ta popi iiponga yopaali mbyoka ya li ya ningwa pethimbo lye. (Lesha Lukas 13:1-5.) Omaupyakadhi omanene ogendji oga li oshizemo “shethimbo nombaadhilila.” (Omuuv. 9:11, NW) Ihe kutya nduno oshike hashi etitha omaupyakadhi getu, otatu vulu okupondola ngele otwa gandja eitulomo ‘kuKalunga ngoka kuye haku zi ekwatho alihe.’ Ote ke tu pa oonkondo ndhoka twa pumbwa opo tu tsikile oku mu longela nuudhiginini.—2 Kor. 1:3-6.
19, 20. Oshike sha li sha kwathele Jesus i idhidhimikile oonkalo dhisitha ohoni, noshike tashi vulu oku tu kwathela tu ninge sha faathana?
19 Ino pitika nando uuntsa nenge uumbanda wu ku ningithe wu kale wa tila okusithwa ohoni. Eifupipiko lyaJesus olya li lye mu ningitha ‘i ihule uukalunga e ta zala olupe lwomupika.’ (Fil. 2:5-8) Okwa li a vulu okwiidhidhimikila oonkalo odhindji dhisitha ohoni molwaashoka okwa li a tula einekelo lye muJehova. (1 Pet. 2:23, 24) Mokuninga ngaaka, Jesus okwa li a pititha komeho okulonga ehalo lyaJehova, naashika osha li she mu ningitha a kale e na ondondo ya dhenga mbanda. (Fil. 2:9) Jesus okwa li a ladhipike aalongwa ye ya kale ye na okukalamwenyo kwa fa kwe.—Mat. 23:11, 12; Luk. 9:26.
20 Omathimbo gamwe, omamakelo geitaalo lyetu ga tya ngaaka, otashi vulika ga kale gasitha ohoni. Natango otu na okukala tu na einekelo lya fa ndyoka lyomuyapostoli Paulus ngoka a ti: “Onkee omolwevaangeli onda adhika komahepeko ngoka. Ihe inandi li sa ohoni, oshoka ondi mu shi ngoka nde mu inekela. Ondi inekela lela kutya oye ota vulu okugamena oshilonga she shoka e shi inekelela ndje, sigo esiku ndyoka te ke ya.”—2 Tim. 1:12.
21. Nonando owu li muuyuni waantu ye na iikala yokwiihola mwene, owa tokola toko okuninga shike?
21 Ombiimbeli oya hunganeka kutya pethimbo lyetu aantu otaa ka kala “nokwiihola.” (2 Tim. 3:2) Osho molwaashono itaashi kumitha sho twa dhingolokwa kaantu mboka ye na iikala yokwiihola yo yene. Inatu etha nando tu nyatekwe kiikala yokwiihola mwene ya tya ngaaka. Pehala lyaashono, kutya nduno otatu makelwa, tu li muupyakadhi nenge pu na yamwe mboka taya kambadhala oku tu sitha ohoni, kehe gumwe gwomutse na kale a tokola toko u ulike kutya Jehova oye Omuntu a simanenena shili monkalamwenyo ye.
[Enyolo lyopevi]
a Aalongwantu yalwe yOmbiimbeli oyu uvite kutya uutumbulilo “oshipa omoshipa” otashi vulika tawu ti kutya Job omolwokwiihola mwene okwa li e etha oyana niinamwenyo ye yi kuthwe iipa nenge yi se, shampa owala ye ta kala noshipa she nenge nomwenyo. Yalwe oyu uvite kutya uutumbulilo mboka otawu tsu omuthindo kutya omuntu ota ka kala e na ehalo okukanitha oshipa she shimwe ngele tashi ya pokuhupitha omwenyo gwe. Pashiholelwa, omuntu otashi vulika a kandeke nomaako ge opo a gamene omutse gwe kaagu dhengwe, kungawo okwa kanitha oshipa shimwe opo a hupithe oshipa she. Kutya nduno oshipopiwamayele shoka otashi ti shike, osha yela kutya otashi gandja edhiladhilo kutya Job okwa li ta vulu okugandja po ashihe a nyanyukwa shampa owala ta kala nomwenyo.
Oshike tatu vulu okwiilonga . . .
• momukalo ngoka Satana a li a pukitha Eva?
• momukalo moka Job a li i inyenge komaupyakadhi ge?
• mwaashoka Jesus a li a gandja eitulomo kusho?
[Ethano pepandja 17]
Eva okwa li a ndopa okupititha komeho ekwatathano lye naJehova
[Ethano pepandja 18]
Jesus okwa li e ekelehi omamakelo gaSatana nokwa gandja eitulomo kokulonga ehalo lyaJehova
[Omathano pepandja 20]
Oonzapo tadhi gandja uunzapo motenda notenda konima yekakamo lyevi moHaiti
Uuna tu li moonkalo dhinikitha oluhodhi, otatu vulu okugandja eitulomo ‘kuKalunga ngoka kuye haku zi ekwatho alihe’