Jehova oye oshipewa shandje
“Ongame mwene oshipewa shoye nuuthiga woye mokati kAaisraeli.”—NUM. 18:20.
1, 2. (a) Oshike sha li sha ningilwa Aalevi sho Aaisraeli ya li ya pewa uuthiga wevi? (b) Jehova okwa li a pe Aalevi eshilipaleko lini?
KONIMA sho Aaisraeli ya kwata ko oshitopolwa oshinene shEvi lyEuvaneko, Josua okwa tameke okutopola evi mokuumba iihogololitho. Omuyambi Omukuluntu Eleasar nosho wo aawiliki yomazimo, oya li ya longo pamwe naye. (Num. 34:13-29) Ezimo lyAalevi kalya li lya pewa oshitopolwa shevi shoka shi li uuthiga walyo ngaashi omazimo galwe. (Jos. 14:1-5) Omolwashike ezimo lyAalevi lya li kaa li na oshitopolwa nenge oshipewa mEvi lyEuvaneko? Mbela olya li inaali pewa sha?
2 Eyamukulo otatu li mono mwaashoka Jehova a li a lombwele Aalevi. Opo e yu ulukile kutya ine ya ekelahi, okwe ya lombwele a ti: “Ongame mwene oshipewa shoye nuuthiga woye mokati kAaisraeli.” (Num. 18:20) Oohapu ndhika tadhi ti: “Ongame mwene oshipewa shoye” kadhi li tuu eshilipaleko lya kola! Oto ka kala wu uvite ngiini ngele Jehova okwe ku lombwele oohapu dha faathana? Tango otashi vulika wi ipule to ti: ‘Mbela ngame onda gwana ngaa okupewa eshilipaleko ndyoka kOmunankondoadhihe?’ Otashi vulika wo wi ipule to ti: ‘Mbela kunena, Jehova ota vulu ngaa lela okukala oshipewa shOmukriste kehe inaa gwanenena?’ Omapulo ngoka oge ku kwatela mo nosho wo mboka wu hole. Onkee ano, natu taleni kutya oohapu dhaKalunga ndhoka otadhi ti ngiini. Shoka otashi ke tu kwathela tu uve ko nkene Jehova ta vulu okukala oshipewa shAakriste kunena. Oku shi popya shu ukilila ota vulu okukala oshipewa shoye kutya nduno owu na etegameno lyoku ka kala nomwenyo megulu nenge okombanda yevi moparadisa.
Jehova oye a li ha sile oshimpwiyu Aalevi
3. Oshike sha li sha ningitha Kalunga a tule Aalevi miilonga ye?
3 Manga Jehova inaa pa Aaisraeli Ompango, omitse dhomaukwanegumbo odha li dha pewa oshinakugwanithwa shokulonga dhi li onga aasaaseri mokati kawo. Sho Kalunga a li a gandja Ompango, okwa li a longekidha opo pu kale aasaaseri mboka haya longo ethimbo lyu udha miilonga mbyoka nosho wo aayakuli ya za mezimo lyaLevi. Shika osha li she ende ngiini? Sho Kalunga a dhipaga iisheeli yAaegipiti, okwi iyapulile osheeli kehe shomegumbo lyomuIsraeli, nokwe shi ikalekele shi kale ngaashi eliko lye mwene. Kalunga okwa ningi elunduluko enene sho a ti: “Peha lyokukala niisheeli yomuIsraeli ondi na Aalevi.” Sho aamati ayehe aatango yAaisraeli ya yalulwa, omwaalu gwawo ogwa li gu vule gwAalevi, onkee ano, opwa li pwa futwa iikulila omolweyooloko ndyoka. (Num. 3:11-13, 41, 46, 47) Kungawo, Aalevi oya li taya vulu okugwanitha po iilonga yawo yokulongela Kalunga kaIsraeli.
4, 5. (a) Osha li tashi ti shike kAalevi sho Kalunga a li oshipewa shawo? (b) Kalunga okwa li a sile oshimpwiyu Aalevi momikalo dhini?
4 Oshinakugwanithwa shoka osha li tashi ti shike kAalevi? Jehova okwa ti kutya oya li taya ka kala oshipewa she meityo ndyoka kutya pehala lyokupewa uuthiga wevi, oya li yi inekelelwa uuthembahenda woshilonga kaashi shi okuyelekwa nasha. “Uuyambi wOMUWA” owo wa li uuthiga wawo. (Jos. 18:7) Oohapu dhaNumeri 18:20 otadhi ulike kutya kaya li ya hepa painiwe. (Lesha Numeri 18:19, 21, 24.) Aalevi oya li ye na okupewa “iitimulongo ayihe muIsraeli, yi ninge uuthiga wawo molwiilonga mbyoka taa longo.” Oya li haya pewa oopelesenda 10 dhaashoka Aaisraeli ya likola miilikolomwa yawo nosho wo dhiimuna. Mepingathano naashoka, Aalevi oya li haya gandja oshitimulongo miinima mbyoka ya pewa, taya gandja “oshitopolwa oshiwanawa” opo ya ambidhidhe iilonga yuusaaseri.a (Num. 18:25-29) Aasaaseri oya li wo ya pewa “iigandjwa ayihe iiyapuki” mbyoka Aaisraeli ya li ye eta kehala lyokulongela Kalunga. Iilyo yaasaaseri mbyoka oya li yi na omatompelo omawanawa okwiitaala kutya Jehova ote ke yi sila oshimpwiyu.
5 Osha fa shi li ngeyi kutya Ompango yaMoses oya li ya pitika omuntu a gandje oshitimulongo oshikando oshitiyali, shoka sha li hashi ikalekelwa opo shi longithwe moompumbwe dhuukwanegumbo nosho wo mokunyanyukilwa iigongi iiyapuki omumvo kehe. (Deut. 14:22-27) Ihe pehulilo lyomumvo omutitatu kehe nomutihamano gwomumvo omutiheyali gwesabbati, iitimulongo mbyoka oya li hayi falwa posheelo yi pewe oohepele nosho wo Aalevi. Omolwashike Aalevi ya li ya kwatelwa mesiloshimpwiyu ndyoka? Omolwaashoka kaya li ye na “oshitendelwa shasha” muIsraeli.—Deut. 14:28, 29.
6. Nonando Aalevi kaya li ya pewa oshitopolwa shevi muIsraeli, oya li haya kala peni?
6 Otashi vulika wi ipule to ti: ‘Ngele Aalevi kaaya li ya pewa oshitopolwa shevi, oya li taya ka kala peni?’ Kalunga okwa li e ya sile oshimpwiyu. Okwa li e ya pe iilando 48 mbyoka yi na omaunapelo gayo, mwa kwatelwa iiholamenolando ihamano. (Num. 35:6-8) Kungeyi, Aalevi oya li ye na ehala lyokukala uuna itaaya longo muuyapuki waKalunga. Jehova oha sile oshimpwiyu nawa ayehe mboka ye li miilonga ye. Osha yela kutya Aalevi oya li taya vulu okuulika kutya Jehova oye oshipewa shawo mokukala yi inekela kutya oku na ehalo noonkondo dhoku ya sila oshimpwiyu.
7. Aalevi oya li ya pumbwa shike opo ya ninge Jehova oshipewa shawo?
7 Ompango kaya li ya popya kutya ngele Omuisraeli okwa kala inaa gandja oshitimulongo ota geelwa. Sho aantu ya tameke okukala kaaye na ko nasha nokugandja oshitimulongo, osha li sha gumu aasaaseri nAalevi. Shika osha li sha ningwa pethimbo lyaNehemia. Oshizemo, Aalevi oya li ye na okulonga omapya gawo, noinaya kala we taya gandja eitulomo kuukalele wawo. (Lesha Nehemia 13:10.) Osha yela kutya uupambepo woshigwana ashihe owa li wa gumwa sho Aalevi ya li ihaaya mono we omasiloshimpwiyu ngoka. Aasaaseri nAalevi nayo oya li wo ya pumbwa okukala ye na eitaalo muJehova nosho wo momasiloshimpwiyu ngoka he ya pe.
Jehova okwa li oshipewa koohandimwe
8. Hokolola uupyakadhi mboka Omulevi Asaf a li e na.
8 Ezimo lyAalevi olya li li na okuninga Jehova oshipewa shalyo. Aalevi yamwe pauhandimwe oya li ya haya longitha uutumbulilo “OMUWA oye oshitendelwa [nenge oshipewa] shandje,” opo yu ulike kutya oyi igandjela Kalunga noye mu inekela. (Oontak. 3:24) Omulevi gumwe ngoka a li e shi ningi okwa li omwiimbi nomutoti gwomaimbilo. Otatu vulu oku mu ithana Asaf, nonando otashi vulika a li oshilyo shuukwanegumbo waAsaf, Omulevi, ngoka a li omuwiliki gwongundulwiimbo muuyuni wOmukwaniilwa David. (1 Ondjal. 6:31-43) Episalomi 73 otali popi kutya Asaf (nenge gumwe gwomoluvalo lwe) okwa li a limbililwa. Okwa li a sile aakaanakalunga efupa sho a mono uulinawa wawo nokwa thiki pehulithodhiladhilo a ti: “Itashi kwatha sha nani, sho ndi ikeelele kuuwinayi nonda kala inee yona?” Okwa kala inaa lenga we uuthembahenda we, noka li we e na olupandu kutya Jehova oku li oshipewa she. Uupambepo we owa li moshiponga, ‘ihe sho e ya mongulu yaKalunga, nena oku uvu ko kutya oshike tashi ka ningilwa aakaanakalunga.’—Eps. 73:2, 3, 12, 13, 17.
9, 10. Omolwashike Asaf a ti kutya Kalunga ota kala ‘aluhe oshipewa’ she?
9 Sho a yi muuyapuki, Asaf okwa tameke okutala ko iinima ngaashi Kalunga. Otashi vulika nangoye pwa li pu na esiku limwe wu uvite ngaaka. Otashi vulika pu na oshikando shimwe wa li kuu na ko nasha nuuthembahenda woye wiinima yopambepo, nokutameka to gandja eitulomo kiinima yopamaliko mbyoka kuu na. Ihe mokukonakona Oohapu dhaKalunga, nokukala ho yi kokugongala kwopaKriste owa tameke okutala ko iinima ngaashi Jehova. Asaf okwa li a dhimbulukwa shoka tashi ka ningilwa aakaanakalunga. Okwa li a dhiladhila kombinga yaashoka ta ka pewa nokwa li e shi mono kutya Jehova ota ka kala e mu kwata koshikaha she shokolulyo noku mu wilika. Asaf okwa lombwele Jehova a ti: ‘Kaku na we gulwe e ku vulile ndje, kombanda yevi.’ (Eps. 73:23, 25) Konima yaashoka okwa popi kutya Kalunga oye oshipewa she. (Lesha Episalomi 73:26, KB.) Nonando ‘olutu nomutima gomupisalomi ogu loloke,’ Kalunga okwa kala aluhe ‘oshitopolwa she’ nenge oshipewa she. Omupisalomi okwa li e na einekelo kutya Jehova ote ke mu dhimbulukwa molwaashoka oku li kuume ke. Jehova ita dhimbwa iilonga ye yuudhiginini. (Omuuv. 7:1) Shoka kasha li tuu eshilipaleko lya kola kuAsaf! Okwi imbi a ti: “Osho opalela ndje okukala popepi naKalunga. OMUWA Omupangeliawike onde mu ningi egameno lyandje, niilonga ye ayihe otandi ke yi hokolola.”—Eps. 73:28.
10 Asaf okwa li a lenga Jehova noonkondo ngoka e li oshipewa she, shi vulithe iinima yopamaliko mbyoka a li ha mono e li Omulevi. Okwa li a lenga uuthembahenda we nosho wo ekwatathano lya kola lyuukuume ndyoka e na nOmukombandambanda, Jehova. (Jak. 2:21-23) Opo a kaleke po ekwatathano ndyoka, Omupisalomi okwa li e na okukala i itaala nokwiinekela muJehova. Asaf okwa li e na okukala neinekelo kutya ota ka mona ondjambi yomwenyo ngele onkalamwenyo ye oya kala metsokumwe nomithikampango dhaKalunga. Nangoye oto vulu okukala neinekelo lya faathana mOmunankondoadhihe.
11. Jeremia okwa li a pula epulo lini, nokwa li a yamukulwa ngiini?
11 Omulevi gumwe ngoka a li a dhimbulula kutya Jehova oye oshipewa she, omupolofeti Jeremia. Natu ka taleni kutya Jeremia okwa li a hala okutya shike sho a popi oohapu ndhoka. Jeremia okwa li ha kala muAnatot, oshilando shAalevi shi li popepi naJerusalem. (Jer. 1:1) Oshikando shimwe okwa li a limbililwa e ta pula ta ti: Omolwashike aalunde ye na elago omanga aayuuki taya mono iihuna? (Jer. 12:1) Konima sho a mono shoka tashi ningwa muJerusalem nomuJuda, okwa li u uvite a thiminikwa “okutamanana” kombinga yaashoka e wete. Jeremia okwa li e shi kutya Jehova omuyuuki. Ihe shoka Jehova a nwetha mo Jeremia a hunganeke nosho wo nkene a gwanitha oohapu dhopahunganeko ndhoka osha ningitha omupolofeti a kale a yelelwa. Mboka ya vulika kelombwelo lyaJehova ‘oya li ya hupu e taya kala ye na omwenyo,’ ngaashi sha li sha hunganekwa, ihe aayamba aakaanakalunga oya li yi ipwililikile elondodho, noya hanagulwa po.—Jer. 21:9.
12, 13. (a) Oshike sha li shi inyengitha Jeremia a popye ta ti: “OMUWA oye oshitendelwa [nenge oshipewa] shandje,” naJeremia okwa li e na iikala ya tya ngiini? (b) Omolwashike omazimo agehe muIsraeli ga li ga pumbwa okukokeka iikala yokutegelela?
12 Jeremia okwa li e wete a fa te ende momilema, sho a tala koshilando shawo shoka sha hanagulwa po. Okwa li a fa e wete Jehova e mu “kuutumbika mehala lyomilema ngaashi oonakusa yonalenale.” (Oontak. 1:1, 16; 3:6, KB) Jeremia okwa li a lombwele oshigwana shoka shi na omitse omikukutu shi galukile kuHe yasho yomegulu, ihe uulunde washo owa li poshitsa shoka Kalunga a li e na okweetha Jerusalem naJuda shi hanagulwe po. Osha li she ehameke Jeremia, nonando ka li e na ondjo. Muuwehame we, omupolofeti okwa li a dhimbulukwa ohenda yaKalunga. Jeremia okwa ti: ‘Inatu yonwa po thilu.’ Eeno, Jehova oku na ohenda ompe ongula kehe. Shoka osha ningitha Jeremia a popye ta ti: “OMUWA oye oshitendelwa [nenge oshipewa] shandje.” Okwa tsikile nuuthembahenda we wokulonga e li omupolofeti gwaJehova.—Lesha Oontakumandjimbo 3:22-24.
13 Uule womimvo 70, oshigwana shaIsraeli osha kala kaashi li mevi lyasho shene. Olya li eputu. (Jer. 25:11) Ihe Jeremia okwa ti: “OMUWA oye oshitendelwa [nenge oshipewa] shandje,” shoka tashi holola kutya okwi inekela mohenda yaKalunga, naashoka osha li she mu kwathele a kale e na “iikala yokutegelela.” (NW) Omazimo agehe gaIsraeli oga li ga kanitha uuthiga wago, onkee ano, oya li ya pumbwa okukala ye na iikala ya fa yaJeremia. Oya li yi inekela muJehova. Konima yomimvo 70, oya li ya shuna kevi lyawo noya li ye na uuthembahenda woku mu longela.—2 Ondjal. 36:20-23.
Yalwe oya li taya vulu okuninga Jehova oshipewa shawo
14, 15. Kakele kAalevi, olye ishewe a li a ningi Jehova oshipewa she, nomolwashike?
14 Asaf naJeremia oya li yomezimo lyaLevi, ihe mbela Aalevi oyo owala ya li ye na uuthembahenda wokulongela Jehova? Hasho nando. Omanga omugundjuka David inaa ninga omukwaniilwa gwaIsraeli, okwa popi Kalunga a ti: “Ongoye ehala lyandje [nenge oshipewa shandje] moshilongo shaanamwenyo.” (Lesha Episalomi 142:1, 5.) Pethimbo mpoka sho David a li a nyola Episalomi ndika, ka li e li mombala nenge megumbo. Okwa li mekololo a holama aatondi ye. Okwa li a holoma mekololo iikando iyali, shimwe omekololo li li popepi naAdullam nosho wo mulimwe li li mombuga yaEn-Gedi. Otashi vulika a li a nyola Episalomi 142, omanga e li mulimwe lyomomakololo ngoka.
15 Ngele osho, Omukwaniilwa Saul oye a li ta kongo David e mu dhipage pethimbo ndyoka. David okwa li a ka holama mekololo ndyoka li li kokule noonkondo. (1 Sam. 22:1, 4) Sho e li koshitopolwa shoka shokokule, otashi vulika a li e wete kee na kuume ngoka ta vulu oku mu gamena. (Eps. 142:4) Pethimbo mpoka opo a li a pula ekwatho kuKalunga.
16, 17. (a) Oshike sha li sha ningitha David a kale e wete a fa kee na omukwathi? (b) Okulye David a li ta vulu okupula ekwatho?
16 Sho David a nyola Episalomi 142, otashi vulika a li u uva shoka sha ningilwa Omusaaseri Omukuluntu Ahimelek, ngoka a li e mu kwathele molwaashoka ka li e shi ngele David ota yi Saul ontuku. Omolwefupa Omukwaniilwa Saul okwa dhipagitha Ahimelek nosho wo uukwanegumbo we. (1 Sam. 22:11, 18, 19) David okwa li e wete e na ondjo sho ya dhipagwa. Okwa li u uvite a fa oye a dhipaga omusaaseri ngoka e mu kwathele. Andola okwa li ongoye, mbela ando owa kala ngaa wu uvite ngaashi David? Shimwe shoka sha li sha dhigupaleke onkalo yaDavid osho kutya ka li e na oluthuwo molwaashoka Saul okwa li a tsikile noku mu tidhagana.
17 Nziya konima yaashoka omupolofeti Samuel ngoka a li a gwayeke David a ninge omukwaniilwa gwomonakuyiwa okwa si. (1 Sam. 25:1) Shoka otashi vulika sha li sha ningitha David a kale e wete a fa kee na omukwathi. Ihe nonando ongaaka, okwa li e shi kutya oku na okupula ekwatho kuJehova. David ka li e na uuthembahenda wiilonga mboka wa li wu niwe kAalevi, ihe pethimbo ndyoka okwa adhika a gwayekwa nale a longe iilonga yilwe, okukala omukwaniilwa gwoshigwana shaKalunga. (1 Sam. 16:1, 13) Eeno, David okwa li a mbumbulile Jehova Kalunga omutima gwe, nokwa kala nokukonga ewiliko lye. Kehe gumwe gwomutse ota vulu okuninga Jehova oshipewa she nomugameni gwe sho tatu longo iilonga ye neitulomo.
18. Mboka twa kundathana moshitopolwa shike oya li yu ulike ngiini kutya Jehova oye oshipewa shawo?
18 Iiholelwa yaantu mboka ya popiwa moshitopolwa shika oya li ya ningi Jehova oshipewa shawo molwaashoka oya li ya pewa oshitopolwa shokulonga miilonga ye. Oya kala yi inekela muKalunga e ya sile oshimpwiyu sho taye mu longele. Aalevi nosho wo oohandimwe yomomazimo gAaisraeli, ngaashi David oya li ya ningi Kalunga oshipewa shawo. Ongiini nangoye to vulu okuninga Jehova oshipewa shoye? Otatu ke shi kundathana moshitopolwa tashi landula.
[Enyolo lyopevi]
a Opo wu mone uuyelele nkene aasaaseri ya li haya silwa oshimpwiyu, tala Insight on the Scriptures, Embo 2, ep. 684.
Oto yamukula ngiini?
• Omeityo lini Jehova a li oshipewa shAalevi?
• Asaf, Jeremia naDavid oya li ya ningi shike shoka tashi ulike kutya Jehova oye a li oshipewa shawo?
• Owa pumbwa uukwatya wuni opo Jehova a kale oshipewa shoye?
[Oohapu dha simana pepandja 8]
Ezimo lyAalevi kalya li lya pewa oshitopolwa shevi shoka shi li uuthiga walyo. Pehala lyaashono, Jehova oye a li oshipewa shawo, molwaashoka oya li ye na uuthembahenda unene woku mu longela
[Ethano pepandja 7]
Ongiini Jehova a li oshipewa kaasaaseri nosho wo kAalevi?
[Ethano pepandja 9]
Oshike sha li sha kwathele Asaf a tsikile nokuninga Jehova e li oshipewa she?