Kala wu uvite kutya iilonga yetu oye endelela
“Uvitha ohapu, shi ninga neendelelo.”—2 TIM. 4:2, NW.
OTO VULU OKUYELITHA?
Omolwashike Aakriste yomethelemumvo lyotango ya li ya longo iilonga yawo neendelelo?
Ongiini tatu vulu okukala aluhe tu uvite kutya iilonga yetu oye endelela?
Omolwashike iilonga yokuuvitha Uukwaniilwa yi na okulongwa neendelelo ngashingeyi shi vulithe nale?
1, 2. Omapulo geni ga holoka po kombinga yelombwelo ‘lyokuuvitha neendelelo’?
AANTU mboka haya longo iilonga yokuhupitha oomwenyo olundji ohaye yi longo neendelelo. Pashiholelwa, aadhimi yomililo ohaya tondokele mpoka pu na omulilo; nohaya kala ye wete kutya oomwenyo dhaantu otashi vulika dhi li moshiponga.
2 Tu li Oonzapo dhaJehova otwa hala aantu ya hupithwe. Omolwetompelo ndyoka, otwi itula mo moshilonga shetu shokuuvitha onkundana ombwanawa yUukwaniilwa. Ihe ihatu kala tatu lyatakana twa fa aayanankwengu. Paulus okwa li a hala okutya shike nduno sho a gandja ekumagidho ndika tali ti: “Uvitha ohapu, shi ninga neendelelo”? (2 Tim. 4:2, NW) Ongiini tatu vulu okuuvitha neendelelo? Nomolwashike iilonga yetu yi na okulongwa neendelelo?
OMOLWASHIKE IILONGA YETU YOKUUVITHA YE ENDELELA?
3. Kutya nduno aantu oya taamba ko etumwalaka lyUukwaniilwa nenge hasho, uuwanawa wuni hawu zi mokuuvitha etumwalaka ndyoka?
3 Ngele omuntu owa dhiladhila kutya aantu otaya vulu okumona nenge okukanitha shike omolwiilonga yetu yokuuvitha, otashi vulika wu kale wu wete kutya otwa pumbwa okuuvithila yalwe neendelelo kombinga yonkundana ombwanawa. (Rom. 10:13, 14) Oohapu dhaKalunga otadhi ti: “Ngele otandi londodha omulunde kutya ota ka sa, ye ote etha okuyona e ta kala omuyuuki . . . ita ka sa, ihe ota kala e na omwenyo. Otandi ka dhima po uulunde e u longo.” (Hes. 33:14-16) Ombiimbeli otayi lombwele mboka haya uvithile aantu etumwalaka lyUukwaniilwa tayi ti: “Oto ihupitha nosho wo mboka taye ku pulakene.”—1 Tim. 4:16; Hes. 3:17-21.
4. Omolwashike iilonga yokuuvitha ya li yi na okulongwa neendelelo methelemumvo lyotango omolwaashunimonima?
4 Opo tu kale tu uvite ko kutya omolwashike Paulus a li a kumagidha Timoteus u uvithe neendelelo, natu tale koohapu ndhoka dha tetekela ovelise ndjoka naandhoka dha landula ko. Otadhi ti: “[Uvitha ohapu, shi ninga neendelelo, NW] pethimbo ewanawa nenge edhigu: pukulula, ganda, kumagidha, longa aantu neidhidhimiko alihe [nonuunkulungu wokulonga, NW]. Oshoka ethimbo otali ke ya, uuna aantu taa ka kala inaa hala okupulakena elongo lyu uka. Ihe otaa ka landula uuhalu wawo yene notaa ki ikongela aalongi mboka taye ya lombwele oohapu tadhi nywitha omakutsi gawo. Oyo otaa ke etha elongo lyoshili.” (2 Tim. 4:2-4) Jesus okwa li a hunganeke kutya otaku ke ya aashunimonima. (Mat. 13:24, 25, 38) Sho shoka sha li pokuningwa, osha li sha pumbiwa opo Timoteus u ‘uvithe ohapu’ neendelelo nokuli nomegongalo opo Aakriste kaaya pukithwe komalongo giifundja ngoka ga li taga monika ga fa omawanawa. Oomwenyo dhaantu odha li moshiponga. Ongiini mbela kunena?
5, 6. Sho tu li muukalele otashi vulika tu tsakaneke aantu ya longwa omalongo geni?
5 Aashunimonima mboka ya li melongelokalunga lyashili oya ha noyi ihanena apuhe. (2 Tes. 2:3, 8) Omalongo geni haga nywitha omakutsi gaantu kunena? Miilongo oyindji elongo lyoevolusi otali longwa aantu nehwamo lyopalongelokalunga. Nonando oevulisi ohayi longwa aantu taya longitha iitya yopaunongononi, ngashingeyi oya fa owala elongelokalunga ndyoka tali ningitha aantu ya lundulule omadhiladhilo gawo gankene ya tala ko Kalunga nosho wo yalwe. Elongo lilwe li ihanena apuhe oondyoka kutya Kalunga ke na ko nasha natse anuwa, naashoka osha ningitha aantu ya kale kaaye na ko nasha naye. Omolwashike omalongo ngaka haga ningitha aantu omamiliyona ya kothe pambepo? Agehe otaga longo aantu kutya ‘oto vulu okuninga kehe shoka wa hala molwaashoka i to ka pangulwa.’ Etumwalaka ndika olya kala tali nywitha omakutsi gaantu oyendji tuu shili!—Lesha Episalomi 10:4.
6 Ihe opu na natango omikalo dhilwe moka aantu haya nywithwa momakutsi. Aantu yamwe mboka haya yi koongeleka oye hole aasita mboka haye ya lombwele kutya ‘kashi na nduno mbudhi kutya oho ningi shike, Kalunga oku ku hole owala.’ Aapristeli naasita ohaya nywitha omakutsi gayalwe moku ya tompa kutya iituthi, Omamisa nosho wo okudhana esiku lyaayapuki, ohayi etele omuntu omayambeko taga zi kuKalunga. Aantu oyendji mboka haya yi koongeleka inaya mona natango kutya oye li monkalo ya nika oshiponga. (Eps. 115:4-8) Ihe ngele otwe ya pendula moomposi dhopambepo e taya uvu ko etumwalaka lyOmbiimbeli otaya vulu oku ka mona uuwanawa mboka tawu ka etwa kUukwaniilwa waKalunga.
OKUUVITHA NEENDELELO OTAKU TI SHIKE?
7. Ongiini tatu vulu okuulika kutya iilonga yetu oya endelela?
7 Omutandi omwaanawa oku na okukala i itula mo miilonga ye opo a hupithe oomwenyo. Natse otu na okukala twi itula mo muukalele wetu wopaKriste opo tu ulike kutya otatu longo neendelelo, tatu shi ningi mokudhiladhila kiinima, komapulo nenge kuuyelele mboka aantu taya ka kala ya hokwa. Molwaashoka otu wete kutya iilonga oya endelela otashi vulika shi ke tu ningithe tu lundulule ethimbo lyetu lyokuya momapya opo tu kale hatu yi mo pethimbo mpoka aantu tashi vulika ya kale ya hala oku tu taamba ko.—Rom. 1:15, 16; 1 Tim. 4:16.
8. Okulonga neendelelo olundji okwa kwatela mo shike?
8 Okukala tu shi kutya iilonga yetu oya endelela osha kwatela mo wo okwiitulila po kutya oshike shi na okuya tango monkalamwenyo yetu. (Lesha Genesis 19:15.) Pashiholelwa, dhiladhila ando ndohotola e ku ithana mombelewa ye e ku pe iizemo yomakonakono goye e te ku lombwele ta ti: “Tala! Onkalo yoye oya pumbwa okweendelelwa po. Owu na okuninga po sha kombinga yomukithi gwoye muule womwedhi gumwe.” Osha yela kutya ito ka za mo mombelewa ya ndohotola to tondoka wa fa kadhimamulilo ta ka dhima omulilo. Ihe oto ka tegelela e ku pe omayele opo nduno to yi kegumbo wu ka dhiladhile nawa kutya tangotango oto ka ninga po shike.
9. Omolwashike tatu vulu okutya Paulus okwa li u uvitha neendelelo sho a li muEfeso?
9 Otatu vulu okumona ontseyo oyindji mokulonga kwaPaulus neendelelo ngele otwa tala kwaashoka a li a lombwele aakuluntugongalo yomuEfeso kombinga yokuuvitha kwe onkundana ombwanawa moshitopolwa shaAsia. (Lesha Iilonga 20:18-21.) Osha fa shi li ngeyi kutya okuza owala kesiku lyotango sho a thiki, okwa kala i ipyakidhila nokutalela po aantu momagumbo gawo e ya lombwele onkundana ombwanawa. Oshikwawo, oomvula adhihe mbali ‘okwa kala ha kundathana nayo esiku kehe mosikola yaTirannus.’ (Iil. 19:1, 8-10) Molwaashoka Paulus okwa li e wete kutya iilonga ye oya endelela, shika osha li sha nwetha mo omukalo ngoka a li e yi longo. Elombwelo kutya ‘natu uvithe neendelelo’ inali nuninwa oku tu ningitha tu kale tu uvite twa gwilililwa po kiilonga yetu. Nonando ongawo, otu na okupititha komeho iilonga yetu yokuuvitha.
10. Omolwashike tu na okukala tu na olupandu molwaashoka Aakriste ya li ya longo iilonga neendelelo oomvula 100 lwaampono dha pita?
10 Oshiholelwa shoka sha tulwa po kokangundu okashona kAakonakoni yOmbiimbeli mboka ya li ya tameke iilonga yokuuvitha onkundana ombwanawa moomvula dha tetekele omumvo 1914 otashi ulike kutya otashi ti ngiini okukala tu wete iilonga ye endelela. Nonando kaya li oyendji nokulonga iilonga mbyoka, oya li ye wete kutya iilonga oye endelela noyali ya longo nuuladhi iilonga mbyoka yokuuvitha Uukwaniilwa. Oya li ya ningi omauvitho ogendji ngoka ga li ga nyanyangidhwa miifokundaneki oyindji noya li hayu ulike omathano ge na olwaala tagu ulikwa kekuma nosho wo oshinyandwa hashi ithanwa “Photo-Drama of Creation.” Momukalo nguka, oya li yu uvithile aantu omamiliyona onkundana ombwanawa. Ando oya li kaaye wete kutya iilonga mbyoka oyi na okulongwa neendelelo, mbela ando yangapi yomutse tu uva etumwalaka lyUukwaniilwa?—Lesha Episalomi 119:60.
KOTOKA KUU KANITHE OKUKALA WU WETE KUTYA IILONGA OYE ENDELELA
11. Oshike sha li sha ningitha yamwe ya kale kaaye wete kutya iilonga oye endelela?
11 Omapiyaganeko otaga vulu okuningitha omuntu kaa dhiladhile nkene iilonga yokuuvitha ya simana. Satana uuyuni we okwe wu ninga opo wu tu thiminike tu kale owala twa lamba iinima yetu yopaumwene nenge mbyoka yaa na oshilonga. (1 Pet. 5:8; 1 Joh. 2:15-17) Yamwe mboka ya li ya pititha komeho iilonga yaJehova oya li ya tameke okukala kaayu uvite kutya iilonga mbyoka oye endelela. Pashiholelwa, Omukriste gwomethelemumvo lyotango gwedhina Demas okwa li ‘omulongi pamwe’ naPaulus, ihe okwa ka piyaganekwa konkalelo ndjika yiinima yaantu kaaye na etilokalunga. Pehala lyokukala a pititha komeho okunkondopeka aamwahe pethimbo ndyoka lyuudhigu, Demas okwa thigi po Paulus.—Filem. 23, 24; 2 Tim. 4:10.
12. Ngashingeyi opu na ompito yini ye tu egulukila, noompito dhini tatu ka kala tu na sigo aluhe?
12 Opo tu kale aluhe tu wete kutya iilonga yetu oya endelela, otu na okukondjitha egamo lyokukala twa hala okutyapula onkalamwenyo sha pitilila. Otu na okulonga opo tu vule “okwiimonena okukalamwenyo kwashili.” (1 Tim. 6:18, 19) Otashi vulika inoo limbililwa kutya onkalamwenyo yaaluhe kombanda yevi kohi yewiliko lyUukwaanilwa waKalunga otayi ke tu pa ompito tu nyanyukilwe iilonga iiwanawa. Ihe ngashingeyi, otu na ompito yi ikalekelwa yokukwathela aantu ya vule oku ka hupa puArmagedon.
13. Ngashingeyi sho twa ninga Aakriste, ongiini tatu vulu okukala twa kotoka kaatu kanithe okukala tu wete kutya iilonga oye endelela?
13 Molwaashono aantu oyendji mboka ye tu kundukidha oya kotha meityo lyopambepo, oshike tashi vulu oku tu kwathela tu kale twa kotoka kaatu kanithe okukala tu wete kutya iilonga yetu oye endelela? Otu na okudhimbulukwa kutya natse otwa li twa kotha momilema, oku shi popya pathaneko. Ihe otwa li twa pendulwa, nuuyelele waKristus owe tu minikile ngaashi naanaa Paulus e shi popi. Ngashingeyi otu na uuthembahenda wokuminikila yalwe. (Lesha Aaefeso 5:14.) Konima sho Paulus a popi oohapu ndhoka, okwa nyola a ti: “Ikonakoneni ano nawa, nkene mu na okukala. Inamu kala ngaashi omagoya, kaleni ngaashi aanandunge. Longitheni nawa ethimbo kehe mu li na, oshoka omasiku ngaka omawinayi.” (Ef. 5:15, 16) Molwaashoka otu li mokati kuukolokoshi wu thike mpoka, natu ‘longitheni nawa ethimbo kehe tu li na’ miilonga mbyoka tayi vulu oku tu kaleka twa tonata pambepo.
OTU LI METHIMBO LITUNTULA
14-16. Oshike sha ningitha iilonga yUukwaniilwa yi kale ye endelela shi vulithe nale?
14 Iilonga yetu yuukalele wopaKriste oya kala aluhe ye endelela, ihe ngashingeyi oye endelela shi vulithe nale. Okuza momumvo 1914 endhindhiliko lya kwatela mo iinima oyindji ndyoka lya popiwa mOohapu dhaKalunga olye ende tali yele. (Mat. 24:3-51) Onkalamwenyo yaantu oyi li moshiponga ngashingeyi shi vulithe nale. Nonando opo pwa li pwa ningwa omauvathanotsokumwe, iilongo iinankondo oyi na natango iilwitho yopalute ya lukilwa yi thike lwopo-2 000 lwaampo. Aanambelwa oya kundaneka lwiikando omathele kutya opu na iikwalute ya “kana” anuwa. Mbela yimwe oyi niwe kiikulo? Ookatalekonawa oya ti kutya aantu otaya vulu okuhanagulwa po thilu miita yontumba mbyoka tashi vulika yi tamekwe kiikulo. Ihe nonando ongawo, iita hayo ayike ya tula onkalamwenyo yaantu moshiponga.
15 Momumvo 2009, O-The Lancet nosho wo o-University College London oya popi ya ti: “Okuza poomvula dho-2000 nasha, uukolele waantu oyendji owa ya moshiponga omolwelunduluko lyonkalo yombepo. Olye eta iilanduliko mbyoka tayi ka guma noonkondo uukolele waantu oyendji momukokomoko gwoomvula omilongo ndhoka twa taalela nolya tula moshiponga oomwenyo nuukolele waantu omabiliyona.” Otali vulu okweeta po ehanagulo lya kwata miiti tali pitile miinima ngaashi okuya pombanda kwondjalo yefuta, iikukuta, omafundja, omikithi hadhi kwata aantu oyendji poshikando, iikungulu nosho wo iita omolwoonzo ndhoka dha pumba. Iita niiponga oya tula oomwenyo dhaantu moshiponga.
16 Aantu yamwe otashi vulika ya dhiladhile kutya iita taku longithwa iikondjitho yopalute mbyoka tashi vulika yi tukuke oyi li shimwe shomiinima mbyoka tayi gwanitha po ‘endhindhiliko.’ Nonando ongawo, aantu oyendji kayu uvite ko kutya endhindhiliko ndyoka otali holola shike. Endhindhiliko olya kala li iwetikile uule woomvula omilongo, shoka tashi gandja uushili kutya okukala po kwaKristus oku li oshinima shoshili nosho wo kutya ehulilo lyonkalelo ndjika yiinima oli li popepi notali endelele. (Mat. 24:3) Ngashingeyi iinima oyindji ya kwatelwa mendhindhiliko oyi iwetikile shi vulithe nale. Ngashingeyi olyo ethimbo lyokupenduka mo moomposi dhopambepo. Uukalele wetu otawu vulu okukwathela aantu ya penduke.
17, 18. (a) ‘Ethimbo’ olye tu guma ngiini? (b) Oshike tashi vulu okwiinyengitha aantu ya lundulule etaloko lyawo li na ko nasha netumwalaka lyUukwaniilwa?
17 Okwa hupa owala okathimbo okashona tu ulike kutya otu hole Jehova notu mane iilonga yokuuvitha mbyoka twa pewa tu longe momasiku ngaka gahugunina. Shoka Paulus a li a lombwele Aakriste yomethelemumvo lyotango yomuRoma otashi ti sha lela kunena shi vulithe nale: “Omwa tseya ethimbo ndika kutya, olyo ethimbo lyokupenduka moomposi. Ngashingeyi ehupitho lyetu oli li popepi li vule lyuuna ndoka twa tameke okwiitaala.”—Rom. 13:11.
18 Iiningwanima mbyoka ya hunganekwa kutya otayi ka ningwa pomasiku gahugunina otayi vulu okuningitha oohandimwe ya kale ye shi ompumbwe yawo yopambepo. Yalwe oya dhimbulula kutya aantu oya pumbwa ekwatho sho ye wete kutya omapangelo gopantu inaga vula okukandula po uupyakadhi wopamahupilo, omaponokelo ngoka tashi vulika ga ningwe niilwitho yopalute, omiyonena dhinyanyalitha nenge okuyonagulwa kwomudhingoloko. Nonando ongawo yalwe oya ningithwa ya kale ye shi ompumbwe yawo yopambepo kiiningwanima yomuukwanegumbo, ngaashi uunkundi wopalutu, okuhengathana nenge eso lyagumwe ngoka ye hole. Sho tatu uvithile aantu muukalele, ohatu kala twi ilongekidha oku ya kwathela.
ONTSEYO KUTYA IILONGA OYE ENDELELA OYE YA INYENGITHA
19, 20. Ongiini Aakriste oyendji ya lundulula okukalamwenyo kwawo sho ya mono kutya iilonga oye endelela?
19 Molwaashoka Aakriste oyendji oye wete kutya iilonga oye endelela oshe ya inyengitha ya tamunune mo uukalele wawo. Pashiholelwa, aaihokani aagundjuka yokuEcuadora oya li ya tokola ya ninge onkalamwenyo yawo yanathangwa konima sho ya li ya kala poshigongi shesiku li ikalekelwa shomomumvo 2006 shi na oshipalanyolo “Kaleka eho lyoye li li nawa.” Oya li ya ningi omusholondondo gwiinima mbyoka inaaya pumbwa nomeni lyoomwedhi ndatu oya li ya tembuka mo megumbo lyawo li na oondunda ndatu dhokulala e taya kala megumbo li na owala ondunda yimwe, oya landitha po iinima yawo yimwe e taya kala kaaye na we oongunga. Nziya oya kutha uukwathelikokolindjila e taya tembukile kegongalo hoka kwa li ku na ompumbwe onene sho ya pulwa komutonatelishikandjo.
20 Omumwatate gumwe gwokuAmerika lyOkuumbangalantu okwa nyola a ti: “Sho ngame nomukulukadhi gwandje twa li twa kala poshigongi mo-2006, otwa adhika twa ninginithwa nale pwa pita oomvula 30. Sho tatu hingi tu uka kegumbo konima yoshigongi, otwa li tatu kundathana nkene tatu vulu okutula miilonga omayele ngoka ga li ga gandjwa poshigongi shi na ko nasha nokukala nonkalamwenyo yopaunathangwa. (Mat. 6:19-22) Otwa li tu na omagumbo gatatu, evi, oohauto dhondilo, ombautu nohauto onene yi li molupe lwokalafana. Molwaashoka otwa li tu wete itaatu monika twa fa Aakriste aanandunge, otwa tokola tu lalakanene uukalele wethimbo lyu udha. Mo-2008 otwa yi muukokolindjila wondjigilile ngaashi omwanakadhona gwetu. Otwa li twa mono enyanyu olindji shili sho twa kala tatu longo popepyeelela naamwatate. Otwa li twa mono ompito yokulonga mpoka pu na ompumbwe onene. Molwaashoka otwa li twa longo oshindji miilonga yaJehova otwa hedha popepi naye. Shoka oshiwanawa unene osho uuthembahenda wokumona aantu taya tonata sho tatu ya lombwele oshili yOohapu dhaKalunga naasho taye yi uvu ko.”
21. Ontseyo yini hayi tu inyengitha tu uvithile yalwe?
21 Otu shi shi nawa kutya masiku “esiku, uuna aakenakonasha naKalunga taa ka pangulwa notaa ka yonagulwa po” otali ya li hulithe po onkalelo ndjika yiinima ya kolokosha. (2 Pet. 3:7) Ontseyo yetu yOohapu dhaKalunga ohayi tu inyengitha tu uvithe nuulaadhi kombinga yuudhigu uunene mboka wu li pokuya nokombinga yuuyuni uupe mboka tawu ka landula ko. Ohatu kala natango tu uvite kutya otu na okuuvithila aantu neendelelo shi vulithe nale opo ya mone etegameno lyashili. Sho tatu longo iilonga mbika pakuudha otatu ulike kutya otu hole Kalunga nosho wo aantu ooyakwetu.