Owe shi tseya ngaa?
Pethimbo lyOmbiimbeli, aatonateli oya li haya longo shike?
PETHIMBO lyOmbiimbeli, iilonga yomutonateli nenge tu tye yelenga, oya li okutonatela egumbo nenge iiniwe yomuntu gwontumba. Oshitya shOshihebeli noshOshigreka shoka sha tolokwa “omutonateli,” omathimbo gamwe otashi ulike komuwiliki nenge komutonateli gwegumbo.
Sho Josef, omwanamati gwatatekulululwa Jakob, a li omupika muEgipiti, okwa li a ningwa elenga lyokutonatela egumbo lyamwene gwe. Onkene mwene gwe, Omuegipiti, “okwa gandja ayihe a li e yi na miikaha” ye. (Gen. 39:2-6) Konima yethimbo, sho Josef a ningi omupangeli omunankondo muEgipiti, okwa langeke po elenga megumbo lye mwene. — Gen. 44:4.
Pethimbo lyaJesus, ooyene yomapya olundji oya li haya kala miilando kokule nomapya gawo. Onkee ano, ooyene yomapya oya li haya hogolola aatonateli ya tonatele iilonga mbyoka tayi longwa kaaniilonga esiku kehe.
Olye a li ha talika ko a gwana okuninga omutonateli? Omunyoli gumwe Omuroma gwomethelemimvo lyotango, Columella, okwa li a popi kutya omupiya ngoka a langekwa po e li omutonateli, oku na okukala “e shi iilonga nawa.” Oku na okukala omuntu ngoka “ha shilipaleke kutya aalongi otaya longo, ihe ke na okukala e na onyanya.” Okwa gwedha ko a ti: “Oku na okukala omuntu ngoka ihaa dhiladhila kutya oku shi kehe shimwe, ye oku na okukala aluhe e na ehalo lyokwiilonga sha.”
Oohapu dhaKalunga odha faathanitha iilonga mbyoka ya li hayi longwa komutonateli naashoka hashi ningwa megongalo lyopaKriste. Omuyapostoli Petrus okwa li a ladhipike Aakriste ya longithe uunkulungu mboka ya pewa kuKalunga “okukwatha yakwawo, ongaashi sho opalela aatonateli aawanawa yomagano gaKalunga.” — 1 Pet. 4:10.
Jesus naye okwa li a longitha oshiholelwa shelenga ndyoka lya popiwa meyele, muLukas 16:1-8. Shimwe ishewe, mehunganeko lye kombinga yokukala po kwe e li Omukwaniilwa, Jesus okwa shilipaleke aalanduli ye kutya okwa li ta ka langeka po ‘omupiya omudhiginini nomunandunge’ nenge tu tye “omumati omwiinekelwa.” Oshinakugwanithwa shomupiya sha simanenena, osho okupa aalanduli yaKristus iikulya yopambepo pethimbo lyehulilo. (Mat. 24:45-47; Luk. 12:42) Otwa pandula noonkondo, sho hatu pewa iileshomwa mbyoka hayi koleke eitaalo lyetu, komupiya omudhiginini muuyuni awuhe.