OSHITOPOLWA SHOKUKONAKONWA 28
EIMBILO 88 Jehova tu longa oondjila dhoye
Omolwashike tu na okukonga omayele?
‘Mboka, ye shi okulombwelwa, oyo ye na oondunge.’ — OMAYEL. 13:10, OB-1977.
SHOKA TATU KI ILONGA
Otatu ki ilonga shoka tu na okuninga, opo tu mone mo uuwanawa owundji momayele ngoka hatu pewa kuyalwe.
1. Ongiini tatu vulu okuninga omatokolo gopandunge ngoka tage ke tu etela iizemo iiwanawa? (Omayeletumbulo 13:10; 15:22)
ATUHENI ohatu kala twa hala okuninga omatokolo gopandunge, nohatu kala twa hala oompangela dhetu dhi pondole. Oohapu dhaKalunga otadhi tu lombwele nkene tu na okwaadha omalalakano agehe ngoka. — Lesha Omayeletumbulo 13:10; 15:22.
2. Jehova okwa uvaneka oku tu ningila shike?
2 Odhoshili kutya Omuntu dhingi ngoka ta vulu oku tu pa uunongo nomayele oTate yetu, Jehova. Okwa uvaneka kutya ote ke tu kwathela, sho a ti: “Otandi ku wilike e tandi ku tonatele.” (Eps. 32:8) Oohapu ndhoka otadhi tu kwathele tu mone kutya Jehova ihe tu pe owala omayele, ihe oku na ohokwe mukehe gumwe gwomutse nohe tu kwathele tu tule miilonga omayele ge.
3. Oshike tatu ka kundathana moshitopolwa shika?
3 Moshitopolwa shika, otatu ka longitha Ombiimbeli yi tu kwathele tu yamukule omapulo ngaka gane: (1) Uukwatya wuni nda pumbwa ngele onda hala okumona mo uuwanawa momayele omawanawa? (2) Olye ta vulu okupa ndje omayele omawanawa? (3) Ongiini tandi vulu okuulika kutya onda hala shili omayele? (4) Omolwashike nda pumbwa okuyanda okupula yalwe ya ningile ndje ko omatokolo?
UUKWATYA WUNI NDA PUMBWA?
4. Uukwatya wuni twa pumbwa, opo tu mone mo uuwanawa momayele omawanawa?
4 Otu na okukala aaifupipiki notu shi omangambeko getu, opo tu mone mo uuwanawa momayele omawanawa. Otwa pumbwa oku shi taamba ko kutya ihatu kala aluhe tu na uunongo, nenge ontseyo yokuninga ehogololo lyopandunge kutse yene. Ngele katu na eifupipiko nenge kaatu shi omangambeko getu, Jehova ite ke tu kwathela. Nuuna tatu lesha Oohapu dhe mOmbiimbeli, itatu ka mona sha pumbiwa okutula miilonga shoka twi ilonga mo. (Mika 6:8; 1 Pet. 5:5) Ihe ngele otu na eifupipiko notu shi omangambeko getu, otatu ka kala twa halelela okuuva nokutula nziya miilonga omayele ngoka ga kankamena kOmbiimbeli.
5. Omukwaniilwa David okwa li a tompola po shike, shoka sha li ta shi vulu oku mu ningitha a kale e na uuntsa?
5 Natu ka taleni kwaashoka tatu vulu okwiilonga koshiholelwa shomukwaniilwa David. Shoka a tompola po, osha li tashi vulu oku mu ningitha a kale e na uuntsa. Uule womimvo manga inaa ninga omukwaniilwa, okwa li e shiwike nawa omolwuunkulungu we wokwiimba. Okwa li nokuli a pulwa a hikile omukwaniilwa omusika. (1 Sam. 16:18, 19) Konima sho Jehova a gwayeke David e li omukwaniilwa ngoka ta ka landula ko, okwa li e mu pe ombepo Ye ondjapuki. (1 Sam. 16:11-13) Okwa li e shiwike nawa kaantu sho a dhipaga aatondi yawo, mwa kwatelwa omutongolume Goliat. (1 Sam. 17:37, 50; 18:7) Ando David okwa li e na uuntsa omolwiinima ayihe mbyoka a tompola po, okwa li ta vulu okudhiladhila kutya ina pumbwa okupulakena komayele gayalwe. Ihe David okwa li omwiifupipiki.
6. Otu shi shi ngiini kutya David okwa li ha kala a hala okupulakena komayele gayalwe? (Tala wo ethano .)
6 Konima sho David a ningi omukwaniilwa, okwa li e na ekwatathano lyopothingo naalumentu mboka haye mu pe omayele. (1 Ondjal. 27:32-34) Shoka itashi kumitha molwaashoka nokuli nomanga inaa ninga omukwaniilwa, okwa kala ha pulakene komayele omawanawa. Ka li owala a taamba ko omayele okuza kaalumentu, ihe okwa li wo a taamba ko gomukiintu gwedhina Abigail. Okwa li omukulukadhi gwaNabal, ngoka kee na esimaneko, ihaa pandula noku na uuntsa. David okwa li a taamba ko omayele omawanawa gomukiintu ngoka neifupipiko, noshizemo, okwa li a yanda okuninga epuko ewinayi. — 1 Sam. 25:2, 3, 21-25, 32-34.
Omukwaniilwa David okwa li a taamba ko omayele gaAbigail neifupipiko, noku ga tula miilonga (Tala okatendo 6)
7. Iiyilongomwa yini tatu vulu okwiilonga koshiholelwa shaDavid? (Omuuvithi 4:13) (Tala wo omathano.)
7 Otatu vulu okwiilonga iiyilongomwa yontumba kuDavid. Pashiholelwa, otashi vulika tu na uunkulungu nenge oonkondopangelo dhontumba. Ihe nonando ongawo, katu na okudhiladhila kutya otu shi kehe shimwe noinatu pumbwa omayele gayalwe. Ngaashi David, otwa pumbwa okukala tu na ehalo lyokupulakena komayele omawanawa, kashi na nduno mbudhi kutya otatu ga pewa kulye. (Lesha Omuuvithi 4:13.) Ngele otwa ningi ngawo, otatu ka yanda okuninga omapuko omanene ngoka taga vulu oku tu yemateka nosho wo yalwe.
Otwa pumbwa okukala twa halelela okupulakena komayele omawanawa, kashi na nduno mbudhi kutya olye te ge tu pe (Tala okatendo 7)c
MBELA OLYE TA VULU OKUPA NDJE OMAYELE OMAWANAWA?
8. Omolwashike Jonatan a li a vulu okupa David omayele?
8 Natu taleni ishewe koshiilongomwa shimwe shoka tatu vulu okwiilonga koshiholelwa shaDavid. Okwa li a pulakene komayele ngoka a pewa kwaamboka ya li ye na ekwatathano ewanawa naJehova, noya li ye uvite ko eshongo ndyoka a taalela. Pashiholelwa, sho a li a hala okutseya ngele ota vulu okukala ishewe e na ekwatathano ewanawa naSaul, David okwa li a pulakene komayele gomwana gwaSaul, Jonatan. Omolwashike Jonatan a li a vulu oku mu pa omayele omawanawa? Omolwaashoka Jonatan ka li owala e na ekwatathano ewanawa naJehova, ihe okwa li wo e shi nawa Saul. (1 Sam. 20:9-13) Ongiini tatu vulu okutula miilonga oshiilongomwa shika?
9. Olye tu na okupula uuna twa pumbwa omayele? Shi yelitha. (Omayeletumbulo 13:20)
9 Uuna twa pumbwa omayele, otwa pumbwa okupula gumwe ngoka e na ekwatathano ewanawa naJehova noku na owino kombinga yoshinima shoka twa pumbwa ekwatho musho.a (Lesha Omayeletumbulo 13:20.) Pashiholelwa, natu tye ando omumwatate omugundjuka ota kongo kuume kopandjokana ta opalele. Mbela olye ta vulu oku mu pa omayele omawanawa? Kuume ke ngoka inaa hokana ota vulu oku mu kwathela ngele omayele ge oga kankamena komakotampango gOmbiimbeli. Ihe omumwatate omugundjuka otashi vulika a ka mone omayele gokondandalunde notaga longo, ngele okwa pula aaihokani ya pyokoka pambepo mboka ye mu shi nawa noya kala mondjokana uule wethimbo.
10. Oshike tatu ka kundathana ngashingeyi?
10 Otwa kundathana omaukwatya gaali ngoka twa pumbwa okukala tu na nosho wo kutya olye ta vulu oku tu pa omayele omawanawa. Ngashingeyi natu ka kundathaneni kutya omolwashike twa pumbwa okuulika kutya otwa pumbwa omayele nosho wo ngele otu na okupula yalwe ye tu ningile ko omatokolo.
ONGIINI TANDI VULU OKUULIKA KUTYA ONDA PUMBWA OMAYELE?
11-12. (a) Otashi vulika tu ninge shike omathimbo gamwe? (b) Omukwaniilwa Rehoboam okwa li a ningi shike sho a li pokuninga etokolo lya simana?
11 Omathimbo gamwe, omuntu otashi vulika a kale a fa ta kongo omayele, ihe paushili wo wene, okwa hala owala okuuva kutya yalwe otaya ti ngiini kombinga yetokolo ndyoka a ninga nale. Omuntu a tya ngawo ita ulike shili kutya okwa hala omayele gayalwe. Okwa pumbwa okwiilonga kwaashoka sha ningilwa omukwaniilwa Rehoboam.
12 Rehoboam okwa li a ningi omukwaniilwa gwaIsraeli, konima sho he Salomo a si. Rehoboam okwa li a thigulula oshigwana shoka sha li oshiyamba, ihe aantu oya li ye uvite kutya Salomo okwa li he ya pula ya longe iilonga iidhigu. Aantu oya li ye ya kuRehoboam taye mu indile a pupaleke omitenge dhawo. Rehoboam okwa li e ya pula ye mu pe ethimbo a dhiladhile kombinga yetokolo ndyoka ta ka ninga. Okwa li a ningi nawa sho a pula omayele kaalumentu aakuluntu mboka ya li haya kwathele Salomo. (1 Aak. 12:2-7) Ihe okwa tindi okutaamba ko omayele ngoka a li a pewa kaalumentu mbaka aakuluntu. Omolwashike a li a ningi ngawo? Mbela Rehoboam okwa li nale a ninga etokolo nokwa li owala a pula opo a tale kutya yalwe otaya ti ngiini kombinga yetokolo ndyoka a ninga nale? Ngele osho, sho a pula ookuume ke aagundjuka ye mu pe omayele, oya li ya tsu kumwe naye nokwa li a panda shoka ookuume ke ya ti. (1 Aak. 12:8-14) Rehoboam okwa li a lombwele aantu naanaa shoka ookuume ke ya ti. Oshigwana osha li sha tukulile Rehoboam uunashipotha, nokuhogolola omukwaniilwa gulwe. — 1 Aak. 12:16-19.
13. Ongiini tatu vulu okutseya kutya otwa hala shili omayele gayalwe?
13 Oshike tatu vulu okwiilonga koshiholelwa shaRehoboam? Uuna tatu pula omayele, otwa pumbwa okuulika kutya otwe ga pumbwa shili. Ongiini tatu vulu okutseya kutya otwe ga pumbwa shili? Otatu vulu okwiipula ngeyi, ‘Mbela ohandi pula omayele noku ga tinda nziya ngele nda mono kutya hago nda hala okuuva?’ Natu taleni koshiholelwa.
14. Uuna twa pewa omayele, oshike tu na okudhimbulukwa? Shi thaneka. (Tala wo ethano.)
14 Natu tye andola omumwatate gumwe okwa mono iilonga hayi futu nawa. Manga inee yi taamba ko, okwa pula omukuluntugongalo omayele. Omumwatate okwa popi kutya iilonga mbyoka otayi ke mu pula a kale kokule nuukwanegumbo we uule wethimbo. Omukuluntugongalo okwa dhimbulukitha omumwatate ekotampango lyOmbiimbeli ndyoka tali ti kutya oshinakugwanithwa she sha simana osho okusila oshimpwiyu uukwanegumbo we pambepo. (Ef. 6:4; 1 Tim. 5:8) Natu tye andola omumwatate ina tsa kumwe nomukuluntugongalo, e ta ka pula ishewe aamwatate yamwe kombinga yoshinima shoka sigo oosho a uvu shoka a hala okuuva. Mbela omumwatate ota kongo ngaa shili omayele, nenge okwa hala owala a tale kutya yamwe otaya ti ngiini kombinga yetokolo ndyoka a ninga nale? Natu dhimbulukwe kutya omutima gwetu omunamakoto. (Jer. 17:9) Otashi vulika tu pewe omayele ngoka kaatu hole, ihe omathimbo gamwe ogo naanaa twa pumbwa.
Mbela otatu kongo ngaa shili omayele omawanawa, nenge otatu kongo owala gumwe a tse kumwe natse? (Tala okatendo 14)
MBELA ONDA PUMBWA OKUPULA YALWE YA NINGILE NDJE KO OMATOKOLO?
15. Oshike tu na okuyanda okuninga, nomolwashike?
15 Kehe gumwe gwomutse oku na oshinakugwanithwa shokuninga omatokolo ge mwene. (Gal. 6:4, 5) Ngaashi twa zi noku shi kundathana, omuntu omunandunge oha kongo omayele mOmbiimbeli nosho wo kAakriste ya pyokoka, omanga inaa ninga etokolo lyontumba. Ihe otwa pumbwa okuyanda okupula yalwe ye tu ningile ko omatokolo. Yamwe otashi vulika ya pule omuntu ngoka yi inekela kutya, “Andola ongoye wa li monkalo ya fa yandje, ando oto ka ninga po shike?” Yamwe otashi vulika ya holele yalwe mokuninga etokolo lyawo, nopwaa na okudhiladhila muule kombinga yalyo.
16. Oshike yamwe yomegongalo lyomuKorinto ya li ya ningi, nosha gumu ngiini yalwe? (1 Aakorinto 8:7; 10:25, 26)
16 Dhiladhila kombinga yetokolo ndyoka Aakriste yomethelemumvo lyotango yomegongalo lyomuKorinto ya li ye na okuninga shi nasha nonyama ndjoka tashi vulika ya yambelwa iikalunga. Paulus okwa li a nyolele Aakriste mboka a ti: “Otu shi kutya oshikalunga kashi na oshilonga sha sha muuyuni, nokaku na Kalunga kalwe, ihe gumwe awike.” (1 Kor. 8:4) Ye na oshinima shoka momadhiladhilo, yamwe megongalo oya li ya tokola kutya otaya vulu okulya onyama ndjoka tashi vulika ya yambelwa oshikalunga, ndjoka lwanima ya ka landithwa pomatala gonyama. Yamwe oya li ya tokola kutya itaya kalya onyama ndjoka, oshoka otashi ka guma eiyuvo lyawo. (Lesha 1 Aakorinto 8:7; 10:25, 26.) Ndoka olya li etokolo lyopaumwene. Paulus ka li nando a lombwele Aakorinto ya ningile ko yalwe omatokolo, nenge ya holele shoka yalwe taya ningi. Kehe gumwe gwomuyo okwa li ‘ta ka ihokolola ye mwene kuKalunga.’ — Rom. 14:10-12.
17. Oshike tashi ka ningwa po, ngele otwa kala owala hatu ningi shoka yalwe taya ningi? Gandja oshiholelwa (Tala wo omathano.)
17 Ongiini onkalo ya faathana tayi vulu okuholoka po kunena? Natu ka taleni koshinima shi nasha nokulongitha uutopolwa uushona wombinzi. Omukriste kehe oku na okuninga etokolo lye mwene ngele ota ka taamba ko uutopolwa mboka uushona wombinzi nenge hasho.b Otashi vulika shi kale eshongo kutse okuuva ko oshinima shoka muule, ihe kehe gumwe gwomutse okwa pumbwa okuninga etokolo lye mwene moshinima shoka. (Rom. 14:4) Ngele otwa landula shoka gumwe a tokola okuninga, otashi vulika shi ka nkundipaleke eiyuvo lyetu. Otatu vulu okudheula nokuhwepopaleka eiyuvo lyetu ngele otwa kala hatu pulakene kulyo. (Heb. 5:14) Uunake nduno tu na okupula Omukriste a pyokoka omayele? Okonima ngele twa mana okuninga omapekapeko, ihe natango otwa pumbwa ekwatho tu uve ko nkene omakotampango gOmbiimbeli ga pambathana nonkalo yetu.
Otwa pumbwa owala okukonga omayele konima ngele twa ninga omapekapeko (Tala okatendo 17)
TSIKILA OKUKONGA OMAYELE
18. Jehova okwe tu ningila shike?
18 Jehova okwa ulika kutya okwe tu inekela noonkondo sho e tu etha tu ninge omatokolo getu tse yene. Okwe tu pa Oohapu dhe, Ombiimbeli. Ohe tu pe ookuume ya pyokoka, mboka ha ye tu kwathele tu mone nkene tatu vulu okutula miilonga omakotampango gOmbiimbeli. Okwa gwanitha po oshinakugwanithwa she e li Tate yetu. (Omayel. 3:21-23) Oshike tatu vulu okuninga, opo tu ulike olupandu lwetu?
19. Ongiini tatu vulu okutsikila okunyanyudha Jehova?
19 Dhiladhila kwaashika: Aavali ohaya kala ya nyanyukwa noonkondo okumona oyana taya koko notaya ningi aapiya yaJehova ya pyokoka mboka haya kwathele yalwe. Sha faathana, Jehova oha kala a nyanyukwa uuna e wete tatu tsikile okukoka pambepo, tatu kongo omayele nokuninga omatokolo ngoka tage mu simanekitha.
EIMBILO 127 Ondi na okukala omuntu a tya ngiini?
a Omathimbo gamwe Aakriste otashi vulika ya pule omayele ge na ko nasha nokulongitha iimaliwa, uunamiti nosho wo iinima yilwe, kwaamboka ihaaya longele Jehova.
b Opo wu mone uuyelele wa gwedhwa po kombinga yoshikundathanwa shika, tala oshileshwa 39, oshitsa 5 nosho wo “Uuyelele wa gwedhwa po,” membo Kala nonkalamwenyo ombwanawa sigo aluhe.
c SHOKA TASHI ULIKWA METHANO: Omukuluntugongalo ta gandja omayele komukuluntugongalo omukwawo, ge na ko nasha nomukalo moka a li a popi pomutumba gwa zi ko.