ONGULUMAMBO MOINTANETA yiileshomwa yopaMbiimbeli
ONGULUMAMBO MOINTANETA
yiileshomwa yopaMbiimbeli
Oshindonga
  • OMBIIMBELI
  • IILESHOMWA
  • OKUGONGALA
  • w08 3/1 ep. 30-ep. 32 okat. 11
  • Omanenedhiladhilo okuza membo lyaLukas

Oshitopolwa shika kashi na okavidio.

Opu na epuko lyasha, okavidio itaka yi komeho.

  • Omanenedhiladhilo okuza membo lyaLukas
  • Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2008
  • Uupalanyolo uushona
  • Uuyelele wa faathana
  • UUKALELE WAJESUS WOPETAMEKO
  • (Luk. 1:1–9:62)
  • UUKALELE WAJESUS WAHUGUNINA
  • (Luk. 10:1–24:53)
  • Omapulo ga za kaaleshi
    Oshungolangelo tayi tseyitha Uukwaniilwa waJehova (yokukonakonwa) — 2017
  • Omanenedhiladhilo okuza membo lyaMarkus
    Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2008
Oshungolangelo tayi tseyitha uukwaniilwa waJehova—2008
w08 3/1 ep. 30-ep. 32 okat. 11

Oohapu dhaJehova odhi na omwenyo

Omanenedhiladhilo okuza membo lyaLukas

OSHA tseyika kutya Evaangeli lyaMateus olya nyolelwa unene tuu Aajuda, nolyaMarkus oomboka kaaye shi Aajuda. Ihe Evaangeli lyaLukas olya nyolelwa aantu yomiigwana ayihe. Embo lyaLukas ndyoka lya nyolwa lwopokati komumvo 56-58 E.N., otali hokolola nawa onkalamwenyo yaJesus nuukalele we.

Ndohotola Lukas okwa li a konakona nohenda nonuukeka “iinima ayihe okuza ketameko” nokwa hokolola iinima mbyoka ya ningwa moomvula 35 okuza momumvo omuti-3 K.E.N. sigo omo 33 E.N. (Luk. 1:3) Konyala oopelesenda 60 dhiinima mbyoka ya popiwa mEvaangeli lyaLukas inayi popiwa mo mOmavaangeli galwe.

UUKALELE WAJESUS WOPETAMEKO

(Luk. 1:1–9:62)

Lukas konima yokuhokolola uuyelele wu na ko nasha nokuvalwa kwaJohannes Omuninginithi nokwaJesus, okwe tu lombwele kutya Johannes okwa li a tameke uukalele we momumvo omuti-15 gwepangelo lyaTiberius, sha hala okutya, petameko lyomumvo 29 E.N. lwaampono. (Luk. 3:1, 2) Jesus okwa li a ninginithwa kuJohannes poshikufuthinge shomumvo ngoka. (Luk. 3:21, 22) Mo 30 E.N., ‘Jesus okwa shuna kuGalilea nokwa longele aantu moosinagoga dhaahoka.’—Luk. 4:14, 15.

Okwa li a tameke olweendo lwe lwotango lwokuuvitha muGalilea. Okwa li a lombwele ongundu yaantu a ti: “Elaka etoye [lyuukwaniilwa waKalunga, KB] ondi na oku li uvitha wo miilando yilwe.” (Luk. 4:43) Okwa li a yi pamwe naSimon omuyuli gwoohi nayalwe. Okwa ti: ‘Okuza ngashingeyi otamu ningi aayuli yaantu.’ (Luk. 5:1-11; Mat. 4:18, 19) Aayapostoli 12 oya li pamwe naJesus molweendo lwe olutiyali lwokuuvitha muGalilea. (Luk. 8:1) Molweendo lwe olutitatu, okwa li a tumu aayapostoli ye 12 ye ku ‘uvithe [uukwaniilwa waKalunga, KB] nokwaaludha aavu.’—Luk. 9:1, 2.

Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:

1:35—Mbela omayi goluvalo gaMaria oga li ge na ombinga yasha mokusimbapala kwe? Opo okanona kaMaria ka kale shili komezimo lyoohekulululwa Abraham, Juda naDavid, ngaashi Kalunga a li u uvaneka, omayi ge goluvalo oga li ge na okulongithwa shi na ko nasha nokusimbapala kwe. (Gen. 22:15, 18; 49:10; 2 Sam. 7:8, 16) Ihe ombepo ondjapuki yaJehova oya li ya longithwa okulundululila omwenyo gwa gwanenena gwOmwana gwaKalunga moshivalelo shaMaria noku mu simbapaleka. (Mat. 1:18) Shika osha li sha kutha po okwaahagwanenena kehe hoka kwa li moshivalelo shaMaria, nokanona oka kala ka gamenwa okuza ketameko lela manga inaaka valwa opo kaaka mone oshiponga shasha.

1:62—Mbela Sakaria okwa li a ningi omuthitawi nomuthitamatsi? Aawe. Ewi lye olyo owala lya li lya thita. Yalwe oya li ye mu pula “nokuninga omandhindhiliko” kutya okanona okwa hala oku ka luka lye, ihe inaye shi ninga molwaashoka a li omuthitamatsi. Osha yela kutya okwa li e uvite ko sho omukulukadhi gwe a li ta popi kombinga yokulukwa kwomwanamati. Yamwe otashi vulika ya li ye mu pula kombinga yoshinima shika mokuninga omandhindhiliko. Uushili kutya ewi lye olyo owala lya li lya pumbwa okuthituluka otawu ulike kutya ka li a thita omakutsi.—Luk. 1:13, 18-20, 60-64.

2:1, 2—Ongiini uuyelele wu na ko nasha ‘neinyolitho lyotango’ tawu tu kwathele tu mone ethimbo lyokuvalwa kwaJesus? Pethimbo lyomupangeli Augustus opwa li pwa ningwa omainyolitho ge vulithe pulimwe, lyotango olya li lya ningwa momumvo omuti-2 K.E.N. ndyoka lya li egwanitho lyaDaniel 11:20, netiyali olya li lya ningwa momumvo omuti-6 nenge omuti-7 E.N. (Iil. 5:37) Kireneus ngoka a li omuleli gwaSiria pethimbo lyomainyolitho ngoka agehe gaali, osha yela kutya okwa li a shuna ko lwaali koshipundi. Uuyelele waLukas wu na ko nasha neinyolitho lyotango otawu ulike kutya Jesus okwa valwa momumvo omuti-2 K.E.N.

2:35—Ongiini ‘egongamwele lya tsa’ lya li lyu ulula omutima gwaMaria? Shika osha li tashi ulike kuudhigu mboka Maria a li ta ka mona mokutala aantu oyendji taye ekelehi Jesus e li Mesiasa noluhodhi ndoka a li ta ka kala e uvite omolweso lye.—Joh. 19:25.

9:27, 28—Omolwashike Lukas a ti kutya eshituluko olya li lya ningwa pwa pita “omasiku gahetatu” konima sho Jesus a li u uvanekele aalongwa ye kutya yamwe yomuyo itaya ka “makela eso” manga inaaye mu mona te ya mUukwaniilwa we, omanga Mateus naMarkus ya ti kutya olya li lya ningwa konima ‘yomasiku gahamano’? (Mat. 17:1; Mark. 9:2) Lukas otashi vulika a li a kwatela mo omasiku gaali ga gwedhwa po, esiku ndyoka Jesus a li a ninga euvaneko nesiku ndyoka eshituluko lya ningwa.

9:49, 50—Omolwashike Jesus ini indika omulumentu ngoka a li ta tidha mo oompwidhuli nonando okwa li kee shi omulanduli gwe? Jesus ini indika omulumentu ngoka molwaashoka egongalo lyopaKriste kalya li natango lya totwa po. Onkee ano, kasha li sha pumbiwa omuntu ye mwenemwene oye a landule Jesus opo a kale e na eitaalo medhina lye nosho wo okutidha mo oompwidhuli.—Mark. 9:38-40.

Iiyilongomwa kutse:

1:32, 33; 2:19, 51. Maria okwa li a pungula iiningwanima momwenyo gwe nosho wo oohapu ndhoka dha gwanitha omahunganeko. Mbela ohatu pungula moomwenyo dhetu shoka Jesus a hunganeka kombinga ‘yehulilo lyuuyuni’ mokuyelekanitha shoka a popya naashoka tashi ningwa nena?—Mat. 24:3.

2:37. Oshiholelwa shaAnna otashi tu longo kutya otu na okukala tatu longele Jehova nuudhiginini, ‘nokudhiginina megalikano’ nokaatu ethe po “okugongala pamwe” kwopaKriste.—Rom. 12:12; Heb. 10:24, 25.

2:41-50. Josef okwa li a pititha komeho iinima yopambepo monkalamwenyo ye nokwa li a sile oshimpwiyu uukwanegumbo we palutu nopambepo. Moshinima shika okwa tulile po omitse dhomaukwanegumbo oshiholelwa oshiwanawa.

4:4. Inatu etha esiku li pite po inaatu gandja eitulomo kiinima yopambepo.

6:40. Omulongi gwOohapu dhaKalunga oku na okutulila po aalongwa ye oshiholelwa oshiwanawa. Oku na okukala ha tula miilonga shoka tu uvitha.

8:15. Opo tu ‘dhiginine Oohapu dhaKalunga nokwiimika iiyimati’ otu na oku dhi uva ko, okukala twe dhi lenga nokukala hatu dhi lesha. Otwa pumbwa okutedhatedha pamwe negalikano ngele tatu lesha Ombiimbeli nosho wo iileshomwa mbyoka ya kankamena kuyo.

UUKALELE WAJESUS WAHUGUNINA

(Luk. 10:1–24:53)

Jesus okwa li a tumu aalongwa ye 70 ye mu tetekele kiilando nokomahala gomuJudea. (Luk. 10:1) Okwe ende “miilando nomomikunda nokwa longo aantu.”—Luk. 13:22.

Sho kwa li ku na omasiku gatano kOpaasa yomo 33 E.N., Jesus okwa li a yi kuJerusalem a kayila okasino. Ethimbo olya li lya thika opo oohapu dhe dhi gwanithilwe aalongwa ye ndhoka tadhi ti: “Omuna gwOmuntu ota ka hepekwa nomahepeko ogendji note ke ekelwahi kaakuluntu, kaayambi aakuluntu nokaalongimpango. Oye ota dhipagwa, ihe esiku etitatu ota yumudhwa.”—Luk. 9:22, 44.

Omapulo gopamanyolo taga yamukulwa:

10:18—Jesus okwa li a hala okutya shike sho a lombwele aalongwa ye 70 ta ti: “Onda mono Satana a gu megulu ongolwaadhi”? Jesus ina tya kutya Satana oku umbwa mo nale megulu. Shika kasha li sha ningwa pethimbo ndyoka, ihe osha li sha ningwa nziya konima yomumvo 1914 sho Jesus a langekwa po e li Omukwaniilwa megulu. (Eh. 12:1-10) Otashi vulika Jesus a li a popi mepitathimbo shoka tashi ka ningwa monakuyiwa opo a tse omuthindo kutya otashi ka ningwa lela.

14:26 (OB-1954)—Omeityo lini aalanduli yaKristus ye na ‘okutonda’ aapambele yawo? MOmbiimbeli oshitya ‘okutonda’ ohashi vulu okuulika kokukala wu hole oshinima nenge omuntu gwontumba kashona shi vulithe omuntu gulwe. (Gen. 29:30, 31) Aakriste oye na ‘okutonda’ aapambele yawo meityo lyokukala ye hole Jesus shi vulithe puyo.—Mat. 10:37.

17:34-37—“Oontsa” otadhi thaneke oolye nosho wo “omudhimba” ngoka dha gongalela oshike? Mboka taya “kuthwa po” nenge taya hupithwa otaya faathanithwa noontsa ndhoka hadhi mono kokule. “Omudhimba” ngoka dha gongalela Okristus gwashili pethimbo lyokukala po kwe ihaaku monika nosho wo iikulya yopambepo mbyoka Jehova he dhi pe.—Mat. 24:28.

22:44—Omolwashike Jesus a li a adhika kuuwehame uunene? Shika osha li sha ningwa omolwomatompelo ogendji. Jesus okwa li ti ipula nkene eso lye ongomukolokoshi lya li tali ka guma Jehova Kalunga nosho wo edhina Lye. Natango, okwa li e shi shi nawa kutya omwenyo gwe gwaaluhe nosho wo okukala nomwenyo monakuyiwa kwaantu ayehe okwi ikolelela kokukala kwe omudhiginini.

23:44—Mbela okuluudha kwetango okwo kwa li kwe etitha omilema dhuule woowili ndatu? Aawe. Okuluudha kwetango ohaku ningwa owala pethimbo lyomwedhi opo gwe ya ko, ihe hangele omwedhi gu udha ngaashi sha ningilwe pethimbo lyOpaasa. Omilema ndhoka dha li dha holoka peso lyaJesus odha li oshikumithalonga sha za kuKalunga.

Iiyilongomwa kutse:

11:1-4. Ngele tatu yelekanitha omalombwelo ngaka noohapu ndhoka dha yooloka ko kashona dhoshiholelwa shegalikano shoka sha li sha popiwa mEuvitho lyokOndundu oomwedhi 18 lwaampono dha piti, oshe tu yelela kutya katu na okukala tatu endulula iitya momagalikano getu.—Mat. 6:9-13.

11:5, 13. Nonando Jehova oku na ehalo okuyamukula omagalikano getu, otu na okugalikana nokwaahe na ezimbuko.—1 Joh. 5:14.

11:27, 28. Enyanyu lyashili ohali zi mokulonga ehalo lyaKalunga nuudhiginini, ihe hamekwatathano lyuukwanegumbo nenge miinima yopamaliko.

11:41. Okugandja omagano kwetu oku na okukala taku zi komutima gu na ohole nogu na ehalo.

12:47, 48. Ngoka e na oshinakugwanithwa sha kwata miiti, ye ihe shi gwanitha po oku na ondjo shi vulithe ngoka inee shi tseya nenge ngoka kee shi nawa shoka e na okuninga.

14:28, 29. Oshi li pandunge okulongitha iimaliwa yetu shi thike pwaashoka tu na.

22:36-38. Jesus ina lombwela aalongwa ye ya humbate iikondjitho nelalakano lyokwiigamena. Pehala lyaashono, okukala kwawo ye na omagongamwele uusiku mboka a kengelelwa okwa li kwa ningitha Jesus e ya longe oshiilongomwa sha simana a ti: “Ayehe mboka taa longitha egongamwele, oyo otaa ka sa kegongamwele.”—Mat. 26:52.

[Ethano pepandj 31

Josef okwa tula po oshiholelwa oshiwanawa e li omutse gwuukwanegumbo

[Ethano pepandj 32]

Lukas okwa nyola oshindji kombinga yonkalamwenyo yaJesus nuukalele we e vulithe aanyoli yOmavaangeli galwe

    Ndonga Publications (1987-2025)
    Za mo
    Inda mo
    • Oshindonga
    • Tumina yalwe
    • Hogolola
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ngele to longitha ongulumambo yetu
    • Uuyelele wiinima yopaumwene
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Inda mo
    Tumina yalwe