Mbela Kalunga okwa hala oongeleka adhihe dhi kale dha hangana?
“Mbela omalongelokalunga ohage tu hanganitha nenge ohage tu topola?” Epulo ndyoka olya li lya pulwa kaawiliki yo-The Sydney Morning Herald. Yamwe yomwaamboka ya li ya yamukula, oyendji yomuyo, ano oopelesenda 89, oya li ye wete kutya omalongelokalunga ohage tu topola.
AAYAMBIDHIDHI yedhiladhilo lyokuhanganitha oongeleka, oya tala ko oshinima shoka momukalo gwi ili. Eboo Patel, omutotipo gwehangano lyo-Interfaith Youth Core (ehangano li na ko nasha nokuhanganitha oongeleka), okwa ti: “Lombwela ndje elongelokalunga ndyoka kaali na ohenda . . . , ndyoka kaali na ko nasha nokulela. . . . , ndyoka kaali na ko nasha nokuyakula.”
Eeno shili, Aabudha, Aakatoolika, Aaprotestande, Aahindu, Aamoslema, nosho wo yalwe oyendji opu na poompito mpoka ya li yi imanga uukuni kumwe ya kondjithe oluhepo, ya kondjele uuthemba womuntu, ya hulithe po iitopitha nenge oomboma nokuungaunga niinima yi na ko nasha nomudhingoloko. Oongeleka odhindji odha li dha gongala dhi kundathane kombinga yankene tadhi vulu okulongela kumwe nosho wo nkene tadhi vulu okukumikathana. Ohadhi dhana iituthi yokukala kwadho dha topoka miituthi yokutema uulehite, miituthi yilwe, moongalo, momagalikano nosho wo miinima yilwe.
Mbela okuya mumwe kwoongeleka oko taku ka kandula po eipumomumwe ndyoka li li pokati koongeleka? Mbela okuhangana kwoongeleka oko ku li omukalo ngoka Kalunga ta longitha e ete po uuyuni wu li nawa?
UUKUMWE OTAWU YA PO SHA PULA SHIKE?
Limwe lyomomahangano omanene lyokuninga oongeleka adhihe dhi kale dha hangana ohali inomo kutya oli na iilyo yalyo ya kalela po oongeleka dhi vulithe po-200 nosho wo kutya oli li miilongo 76. Elalakano lyalyo lya simanenena olyo “okuhumitha komeho eidhidhimiko, okweendathana noongeleka dhilwe esiku nesiku.” Ihe shoka osha monika kutya oshipu okupopya mokana. Pashiholelwa, aaunganeki oyu ulike kutya euvathanotsokumwe lyawo oli na okupopiwa nawa opo kaayu uvithe nayi oongeleka odhindji nosho wo oongundu dhaavalelwamo ndhoka dha li dha shaina ondokumende. Omolwashike? Etompelo limwe olyo ndyoka kutya opwa li pu na okwaauvathana shi na ko nasha nedhiladhilo kutya Kalunga oku na ngaa okukwatelwa mo meuvathanotsokumwe lyawo. Konima, okupopya kombinga yaKalunga okwa li kwa henukwa.
Ngele Kalunga ina kwatelwa mo, eitaalo otali dhana mo onkandangala yini? Natango, omalongelokalunga ngoka ga mbwangwa mumwe oga yooloka ko ngiini kehangano lyomuuyuni ndyoka hali gandja iimaliwa nenge iinima oshali? Nomolwaashoka, olutu ndwoka lwa popiwa pombanda lu na ko nasha nokuhanganitha oongeleka olwi ipopi kutya olu li ehangano lyokutula po ombili, ihe kali shi ehangano lyopalongelokalunga.
MBELA OKUHUMITHA OWALA UUWANAWA KOMEHO OKWA GWANA?
Dalai Lama, omuyambidhidhi gumwe a tumbala gwedhiladhilo lyokuhanganitha oongeleka, okwa ti: “Oonkuluhedhi adhihe oonene dhomalongelokalunga odhi na etumwalaka limwe: ohole, ohenda nosho wo edhiminopo.” Okwa gwedha ko a ti: “Shoka sha simana osho kutya oyi na okukala oshitopolwa shonkalamwenyo yetu yakehe esiku.”
Uushili owo kutya, uukwatya ngaashi ohole, ohenda, nosho wo edhiminopo itayi vulu okutsuwa omuthindo unene. Jesus okwa popi shoka hashi ithanwa ompango ya dhenga mbanda, a ti: “Shoka mwa hala aantu ye mú ningile, osho ya ningileni wo.” (Matthew 7:12) Ihe mbela eitaalo lyashili olya kwatela mo owala okuhumitha komeho okulonga uuwanawa?
Omuyapostoli Paulus okwa popi kombinga yoyendji mboka hayi i ti otaya longele Kalunga pethimbo lye, a ti: “Otandi vulu oku ya hokolola kutya oye na ehwamo lyokulongela Kalunga, nonando kaye na uunongo oku shi ninga lela.” Uupyakadhi owa li peni? Paulus okwa ti: “Oshoka inaa tseya nkene Kalunga ta ningi aantu aayuuki koshipala she. Oyo otaa kambadhala okutota ondjila yawo yene.” (Aaroma 10:2, 3) Okukala kaaye na ontseyo yaashoka Kalunga a hala ya ninge, uulaadhi wawo neitaalo lyawo, kaya li tayi ti sha. — Mateus 7:21-23.
SHOKA OMBIIMBELI TAYI TI KOMBINGA YOKUHANGANA KWOMALONGELOKALUNGA
Jesus okwa ti: “Aanelago aakondjeli yombili.” (Mateus 5:9) Jesus okwa li a ningi shoka hu uvitha mokuhumitha komeho ombepo kaayi na elongithonkondo nomokufala etumwalaka lyombili kaantu yomomalongelokalunga gi ili nogi ili. (Mateus 26:52) Mboka ya li ya taamba ko etumwalaka oya li ya mono ohole ndjoka itaayi vulu okuhulithwa po. (Aakolossa 3:14) Ihe mbela elalakano lyaJesus olya li owala okweeta ekwatathano pokati kaantu yomomaputuko ga yoolokathana opo ya kale ye na ombili? Mbela okwa li i imbwanga mumwe nomalongelokalunga galwe?
Aawiliki yomalongelokalunga giimpaga yAafarisayi nAasadukayi oya li ya pataneke Jesus nonyanya, noya li nokuli ya kambadhala oku mu dhipaga. Okwa li i inyenge ngiini? Jesus okwa li a lombwele aalongwa ye a ti: “Ya etheni, oyo aakwatiketi lyaaposi aakwawo.” (Mateus 15:14) Jesus ka li a taamba ko uumwayinathana wopambepo naantu mboka.
Konima yethimbo lyontumba, egongalo lyopaKriste olya li lya totwa muKorinto, shaGreka, oshilando shoka shi shiwikile oongundu dhopapolotika odhindji nosho wo omalongelokalunga ogendji. Aakriste yaamoka oya li ye na okwiinyenga ngiini monkalo ya tya ngaaka? Omuyapostoli Paulus okwa li e ya nyolele a ti: “Inamu kambadhala okulongela kumwe naamboka kaaye shi ooitaali.” Omolwashike mbela? Paulus okwa ti: “Kristus nomuhindadhi otaa vulu ngiini okutsa kumwe? Omwiitaali nomukeeneitaalo otaa vulu tuu okukala ye na uukumwe?” Opo nduno okwa gandja omayele ngaka: “Zii mo mokati kawo, ne mu iyoolole mo muyo.” — 2 Aakorinto 6:14, 15, 17.
Osha yela kutya Ombiimbeli itayi popile okuhangana kwoongeleka. Ihe otashi vulika wu ipule to ti: ‘Ongiini nduno uukumwe washili tawu vulu okumonika?’
OKWEETA PO UUKUMWE WASHILI
Ositaasi yOpaigwana yOmewangandjo, oshinima shopaunongononi oshikumithi shoka tashi dhingoloka evi, oshi li oshizemo shoonkambadhala dhopaukumwe dhiilongo 15 lwaampo. Mbela sho to tala ando iilongo mbyoka oya li inaayi tsa kumwe yi zimine kutya omusindilo guni tayi longitha ando oya tompola sha ngaa?
Monkalo moka omo mu na oongeleka adhihe ndhoka dha hangana kunena. Nonando elongelokumwe nesimanekathano otali popiwa, inadhi tsa kumwe shi na ko nasha nomusindilo gwokutunga eitaalo. Oshizemo, iinima yi na ko nasha nomikalo nosho wo nomalongo goongeleka oye ya topola natango.
MOmbiimbeli omu na omithikampango dhaKalunga ndhoka dha fa omusindilo. Otatu vulu okutungila oonkalamwenyo dhetu kwaashoka Ombiimbeli tayi ti. Mboka ye yi landula oye etha okatongotongo kopamihoko nokopalongelokalunga noyi ilonga nkene ye na okulongela kumwe nombili nonuukumwe. Kalunga okwa li a hunganeke kombinga yaashika a ti: “Otandi ka lundulula aantu yomiigwana ya popye elaka lya yogoka, opo yi ithane edhina lyaJehova noye mu longele ye li epepe nepepe.” Uukumwe ohawu ya po okupitila ‘melaka lya yogoka,’ omuthika gwaKalunga gwelongelokalunga. — Sefanja 3:9, NW; Jesaja 2:2-4.
Oonzapo dhaJehova otadhi ku hiya pahole wu talele po Oshinyanga shUukwaniilwa shoka shi li popepi nangoye wu imonene ko kombili nokuukumwe wa dhenga mbanda mboka wu li mokati kadho. — Episalomi 133:1.