Ehupitho lya pumbiwa
OMINA YOMAKALAMANYA popepi naPittsburgh, Pennsylvania, mIilongo yaHangana yaAmerika, oya li ya yelulwa ombadhilila komeya goolitela omamiliyona. Aaniilonga ye li omugoyi oya li ya thitikininwa komeya kokakololo hoka ke li oometa 75 okuya kohi yevi. Konima yomasiku gatatu, oya li ya zi mo ye li nawa noinaya mona oshiponga shasha. Ongiini ya li ya hupithwa?
Kekwatho lyuualita womomina nomukalo gwokulongitha oosatelite dhokutala mpoka aantu ye li, aahupithi oya li ya mboola elambo lyi na omutamo gwoosentimeta 65 e taya fala nongodhi okambamba mpoka pu na aaniilonga mboka. Aaniilonga mboka oya li ya hupithwa koogumwe noogumwe nokambamba, okuza kokakololo hoka ka li taka vulu okukala ombila yawo. Ayehe oya li ya nyanyukwa noya pandula sho ya hupithwa.
Oyendji yomutse itatu ka thitikininwa nando kohi yevi ngaashi aaniilonga mboka omugoyi yomomina nenge itatu ka adhika nando koshiponga shoka tashi vulu okufaalela oomwenyo dhetu. Ihe atuhe otwa pumbwa ehupitho molwaashoka itatu vulu okuhenuka iilanduliko iiwinayi ngaashi omikithi nuukulupe nolwahugunina eso. Tatekulululwa omudhiginini Job okwa ti: “Omuntu a valwa komukiintu omasiku ge omafupi nogu udha uupyakadhi. Ota hapa ongongala nota ganya; okwa fa omuzizimba tagu matuka nota kana po.” (Job 14:1, 2) Nonando opwa pita oomvula 3 500 lwaampono kunena, oohapu ndhoka odhi li dhoshili natango, molwaashoka olye gwomutse ta vulu okufadhuka po oshiponga shoka oshinene, sha hala okutya, eso? Kutya nduno ohatu kala peni nenge ohatu si oshimpwiyu opo tu kale nuukolele, otwa pumbwa okuhupithwa kiinima ngaashi okumona iihuna, uukulupe neso.
Aanongononi naantu yalwe otaya kambadhala noonkondo okulelepeka onkalamwenyo shi vulithe pwaandjoka aantu haya kala nomwenyo ngashingeyi. Ehangano limwe otali ti kutya elalakano lyalyo “okusinda eso lyombaadhilila” nosho wo “okukwathela iilyo yalyo yi pondole noyi adhe elalakano lyawo lyokwaahasa kwopalutu.” Ihe sigo okunena, uunongononi mboka wa huma komeho pamwe nehalo lyoku shi pondola inayi lelepaleka onkalamwenyo yaantu yi kale yi vulithe poomvula 70 nenge 80 ndhoka dha popiwa kuMoses pwa pita ngashingeyi oomvula 3 500.—Episalomi 90:10.
Kutya nduno oto tsu kumwe nomadhiladhilo gaJob ge na ko nasha nomwenyo neso nenge hasho, ito vulu oku shi henuka sho oomvula tadhi hedha ko, nangoye wo oto kala ‘wa fa omuzizimba tagu matuka,’ to yi kokule nookuume koye, aakwanezimo yoye, egumbo lyoye naashihe shoka wa longa, sha hala okutya, to si. Omukwaniilwa omunandunge gwaIsraeli shonale, Salomo, okwa nyola a ti: “Oshoka aanamwenyo otaa tseya kutya oye na okusa, ihe aasi itaa tseya sha nando, nokaa na we ondjambi yasha, oshoka ondhimbulukilo yawo otayi dhimbiwa.”—Omuuvithi 9:5.
Uushili wu yemateka mboka Ombiimbeli tayi yelitha owo kutya eso “olya pangele maantu” ngaashi omukwaniilwa omukwanyanya. Odhoshili kutya eso olyo omutondi gwahugunina ngoka aantu ayehe ya pumbwa okuhupithwa kuye. (Aaroma 5:14; 1 Aakorinto 15:26) Aaniilonga yokuhupitha ya dheulikikika noye na iilongitho ya dhenga mbanda itaya vulu oku ku pa egameno lyaaluhe. Ihe Omushiti gwaantu Jehova Kalunga, okwa longekidha nale ehupitho lya tya ngaaka.
[Edhina lyomuthaneki gwethano pepandja 3]
Photo by Gene J. Puskar-Pool/Getty Images