Munneemererya wi Mulipa-awuupa Mutokotoko Awuupeeni?
“Nyuwano muri mmatani mwaka ntoko oloko mmatani mwa alipa awupa.”—YEREMIYA 18:6.
MACIPO: 60, 22
MUNANWERYA OTHARIHA?
Saweera taani saahaala oneeriha okhooca ekano ya Yehova?
Mikhalelo taani sinahaala onikhaviherya okhala awoolowa mmatani mwa Yehova?
Asitiithi Eekiristu enii yooniherye hai wi Yehova Mulipa-awuupa aya?
1, 2. Ntakhara heeni Muluku aanamoona Taniyeli ntoko muchu ‘okhweleya vantxipale,’ nave nnii nikhale hai awiiwelela ntoko Taniyeli?
VAAVAA Ayuuta yaakerihiwaaya o Paapulu, awo yaavolonwe mu epooma yaasaren’ye soophwaniherya nave ni achu yaawo yaalapela minepa soonanara. Nyenya, Ayuuta oororomeleya, ntoko Taniyeli ni asinthamwene awe araru, yaakhooca wuupiwa ni achu o Paapulu. (Daniyeli 1:6, 8, 12; 3:16-18) Taniyeli ni asinthamwene awe yaamweemererya Yehova ntoko Mulipa-awuupa aya nave yaatitelela omulapela yooworu pahi. Naamwi Taniyeli aakhalaka variyari va achu oonanara, munkeelo a Muluku aaloca ii: “Muluku onnokhwela vantxipale.”—Daniyeli 10:11, 19.
2 Khalai, mulipa-awuupa aanapharihela eforma wi apakeno echu vyakala. Olelo, alapeli eeparipari aasuwela wi Yehova ti Mulamuleli a elapo ni erimu nave ookhalano olamulelo wa owuupa achu a maloko oothene. (Mwaalakhanye Yeremiya 18:6.) Muluku tho ookhalano owerya wa omuupa muchu ti muchu a hiyo. Nyenya Yehova hanamukhinyeererya muchu otoroka mukhalelo awe. Moohiyana, owo onachuna wi niiveleele wi anuupe. Mmwaha yoola, nnahaala ohuserya ti mwawiihai nnahaalaahu otitelela okhala ntoko oloko wawoolowa mmatani mwa Muluku. Nnahaala othokororya makoho mararu anacharela: (1) Nnii niwerye hai osepa wooniherya saweera sahaala oneeriha okhooca ekano ya Muluku ni okhala ntoko oloko wawuuma? (2) Nnii nunnuwihe hai mikhalelo sinahaala onikhaviherya otitelela wiiwelela ntoko oloko wawoolowa? (3) Asitiithi Eekiristu analapa hai ni Muluku vaavaa anawuupaaya anamwane aya?
MUSEPE MEECELO ANUUTUWELA MURIMA
3. Meecelo taani anuutuwela murima ahu? Mooniherye.
3 Masiposipo 4:23, Tradução do Novo Mundo onii: “Opwaha echu eri yoothene enaphwanela okhapeleliwa, okhapelele murima aa, mwemmo tonakhumamo ehime ya okumi.” Wi nikhapelele murima ahu wi ohikhale wawuuma, nnaphwanela osepa meecelo oohiphwanelela ntoko wiirumiha, opaka soocheka, ni oyeleela nroromelo. Wakhala wi hanniikasoopa, ichu seiya sinahaala oneeriha ohiiwelela ni omwareya. (Daniyeli 5:1, 20; Ahebri 3:13, 18, 19) Ti yeeyo yeeren’ye ni Mwene Osiya o Yuteya. (Mwaalakhanye 2 Matharihelo 26:3-5, 16-21.) Wuupaceryani, Osiya aari awiiwelela nave aakhalano onthamwene waphaama ni Muluku, mwawiihiiha Muluku aanamwiichaaliha. Nyenya “wa nthowa na owerya wawe àhikusererya ni àhipahula.” Owo aakhala awiirumiha ophiyerya weererya opaha manlela a munyawa valtari va sawunkhela naamwi yeeriwano pahiru ni anamukucho. Vaavaa anamukucho yaamuleenlaaya wi aacheka, Osiya aatepa osarasareya! Yehova aamuyeviha mwene ole awiirumiha, nave aakhalano mareca ophiyerya okhwa.—Masiposipo 16:18.
4, 5. Tiheeni enahaala weereya wakhala wi ninniirumiha? Mvahe yootakiherya.
4 Wakhala wi hannasepa wiirumiha, nnahaala opacerya wuupuwela wi nri aphaamaxa waapwaha akina nave nnampacerya okhooca ekano nnavahiwaahu orweela Mpiipiliyani. (Masiposipo 29:1; Aroma 12:3) Ti yeeyo yeeren’ye ni mutokweene awiichaniwa Jim. Owo aahivaanyihana ni atokweene akina a mmulokoni vooloca sa mwaha wammoori. Jim onnaloca: “Kaahaaleela anna wi hiyaari oosivela, nave kaanyanyala muthukumano.” Ivinre miyeeri mithanu nammoha, aaya mmuloko mukinaku nyenya heemereryiwe ntoko mutokweene. Jim aatepa onyeenyeya. Voocharela ahuupuwela wi yaari yaphaama omaala omurumeela Yehova nave aathuruwela mu iyaakha khumi. Owo onaloca wi aari awiirumiha nave aapacerya omvaha nthowa Yehova mwa yeeyo yeereya. Ohoolo waya, anna yaamuxekurya nave yaaheererya omukhaviherya, nyenya Jim aakhooca nikhaviheryo naya.
5 Owo onnaloca: “Kuupuwela wi akina ti yaatepa ohesa okipwaha miyaano.” Yootakiherya awe ennanooniherya wi wiirumiha onamuneeriha waakiha meecelo ahu oonanara. Wakhala wi yoheereya, hanikhala ntoko oloko wawoolowa. (Yeremiya 17:9) Munna naari murokora ohintoko woochekelaani? Mwaari oothanana nthowa na oyeleela murici anyu? Tiheeni mwenraanyu? Mwaari awiirumiha, naari wi mwaanasuwela wi opaka murecele ni anna ni arokora anyu ni okhala oororomeleya wa Yehova echu yookhweleyaxa?—Mwaalakhanye Salumu 119:165; Kolosi 3:13.
6. Tiheeni enahaala weereya wakhala wi noocheka?
6 Vaavaa muchu onatiteleleiye opaka ichu soonanara ni ovitha yeeyo oneereiye, onahaala okhala woovila weemererya ekano ya Muluku. Voocharela onahaala okhala wookhweya ocheka. Munna mmoha aaloca wi mweelukuluku aya meecelo awe oohiphwanelela hiyaamukhularu. (Eklesiyaste 8:11) Munna mukina, yoowo mu iyaakha sincipale aarino yookhovelela ya woona epwitikiri, ohoolo waya aaloca: “Kaahoona wi kaanunnuwiha moonelo woonanara kihaaleelaka atokweene.” Yookhovelela awe yaananariha onthamwene awe ni Yehova. Vaavaa akina yoonnaaya yeeyo eereiye, aaveka nikhaviheryo wa atokweene. Eparipari wi oothene hiyo naachu oohiphaameya. Nyenya wakhala wi ninnaaloca moonanara yaale ananivaha ekano naari wakhala wi ninniikuphelela vaavaa nnapakaahu echu yoonanara, naahimveka Muluku nikhurumuwelo nnikhaviheryo, murima ahu onahaala okhala wooturuwa.
7, 8. (a) Aisarayeli akhalai yoonihenrye hai oturuwa mirima ni oyeleela nroromelo? (b) Tiheeni nnahuseryaahu?
7 Vaavaa Yehova aawooponleiye Aisarayeli o Yiikuputu, awo yaahoona sootikhiniha sincipale. Naamwi hiiha, yaacamelaka Elapo ya Nlakano, mirima saya saari sooturuwa. Ntakhara heeni? Awo hiyaamuroromela Muluku. Opwaha omuroromela Yehova, awo yaari awoova nave yanamwaapa Moose. Ophiyerya wi yaanachuna okookela o Yiikuputu, weiwo yaaryaaya akapuro! Yehova aatepa onanariwa nave aloca: “Ophiyerya lini atxhu ala aneraya etitelele okikhòtxa?” (Namarepela 14:1-4, 11; Salumu 78:40, 41) Aisarayeli ale yaakhwa mutakhwani nthowa na mirima saya sooturuwa ni oyeleela nroromelo.
8 Olelo, ninnaacamela elapo yahiihaano, nave nroromelo nahu ninneehiwa. Mwawiihiiha ti woochuneya waalikhela nroromelo nahu. Nnii nsuwele hai wi ti noolipa? Nnaphwanela waalikhela masu a Yesu anaphwanyeya mu Mateu 6:33. Mwiikohe: ‘Apwanne soochuna ni soolakelela saka sinnooniherya chiryene wi kinnaroromela masu a Yesu? Kinnayeleela mithukumano naari muteko woolaleerya wi kampake nakoso? Tiheeni kinahaalaaka weera wakhala wi muteko aka onnamaliha elukuluku yincipale ni ikuru saka? Kinamweemererya wi elapo ekuupe ophiyerya wi kimaale omurumeela Yehova?’
9. Ntakhara heeni nnaphwanelaahu ‘wivarerya’ wi noone naarino nroromelo, nave nnii neereno hai?
9 Wakhala wi hannachariha yeeyo Piipiliya onaloceiye sa waataana woonanara, wiikariwa mmulokoni, naari mathatelo, murima ahu onamukhala wooturuwa. Tiheeni munaphwanelaanyu weera wakhala wi yoopacerya weereya ni nyuwaano? Mwawaakuveya munaphwanela waalikhela nroromelo nanyu! Piipiliya onnaloca: “Mwivarerye mukhatinyu mwarino nivano wemererya [nroromelo]. Mwisone mukhatinyu.” (2 Korinto 13:5) Mukhale oororomeleya mwa nyuwo mukhatiinyu, ni wiiliwiili mpharihele Masu a Muluku wi echaruse muupuwelo anyu.
MUTITELELE OKHALA NTOKO OLOKO WAWOOLOWA
10. Tiheeni enahaala onikhaviherya okhala ntoko oloko wawoolowa mmatani mwa Yehova?
10 Wi anikhaviherye ootitelela okhala ntoko oloko wawoolowa, Muluku oonivaha Masu awe, muloko Weekiristu, ni muteko woolaleerya. Vaavaa nnamwaalakhanyaahu Piipiliya mahiku oothene ni wuupuwelela yeeyo naalakhanyaahu, enahaala onikhaviherya okhala awoolowa mmatani mwa Yehova ni weemererya wi anuupe. Yehova aahaalamulela mamwene o Isarayeli orepa Nlamulo na Muluku ni waalakhanya mahiku oothene. (Malamulo 17:18, 19) Arummwa yaasuwela wi waalakhanya ni wuupuwelela Soorempwa waari wookhweleya mmuteko aya woolaleerya. Awo yaapharihela muteko makupa a Soorempwa Seeheepri ikwaha sincipale mu soorepa saya, nave vaavaa yaalaleeryaaya achu, awo yaanaaceenyerya opharihela phaama Soorempwa. (Saweriwa T’arummwa 17:11) Moolikana, nohoona tho wi ti wookhweleya waalakhanya ni wuupuwelela Masu a Muluku mahiku oothene. (1 Timóteo 4:15) Ela ennanikhaviherya okhala awiiyeviha, nave Yehova onahaala owerya onuupa.
11, 12. Yehova onapharihela hai muloko Weekiristu wi anuupe mwawiiwanana ni soochuna sahu? Mooniherye.
11 Yehova oosuwela tiheeni muchu ti muchu a hiyo onachuneiye, nave onnapharihela muloko Weekiristu wi anuupe. Jim oromoliwe woopaceryani, aapacenrye otoroka moonelo awe vaavaa mutokweene oonihenryeiye opwacha. Jim onnaloca: “Hinaavo nihiku aakiphwanyenreiye mathowa naari okithoriha. Opwaha yeeyo, owo aatitelela okhalano moonelo woophwanelela nave ahooniherya nchuno na okhaviheryiwa.” Voovira wa miyeeri miraru, mutokweene aanwopa Jim ophiya mmithukumano. Jim onnaloca wi muloko waamwaakhela phaama, nave osivela waya waamukhaviherya otoroka muupuwelo awe. Aapacerya woona wi moonelo awe hiyaari echu yookhweleyaxa. Atokweene a muloko awe yaamulipiha, nave vakhaani-vakhaani aakookela omurumeela Yehova. Jim aaphura tho waalakhanya miyaha ntoko “A culpa não cabe a Jeová” ni “Sirva lealmente a Jeová,” sinaphwanyeya mu Mulipeleli (a ekunya) 15 a Novempuru a 1992.
12 Mweelukuluku aya, Jim anaarumeela wanaawiili ntoko mutokweene. Ovinyerya vaava, owo onnaakhaviherya anna akina omaliha makacamiho mamohamoha ni olipiha nroromelo naya. Owo ooloca wi uupuwela wi aakhalano onthamwene waphaama ni Yehova, nyenya haarino chiryene! Owo ookhalano ekeerelani weemererya wi wiirumiha omweerihe oteteiwa ni soohesa sa achu, ohiya mu echu yookhweleyaxa.—1 Korinto 10:12.
13. Muteko woolaleerya onanikhaviherya wunnuwiha mikhalelo taani, nave ni mphurelo taani?
13 Muteko woolaleerya onanwerya tho onuupa ni onikhaviherya okhala achu aphaama. Mwawiihai? Vaavaa nnalaleeryaahu michaka yaphaama, nnaphwanela wooniherya mikhalelo ntoko wiiyeviha ni mikhalelo soohiyanahiyana sa sawiima sa munepa wa Muluku. (Galasya 5:22, 23) Muupuwele mikhalelo saphaama muteko woolaleerya onookhaviheryayaani wunnuwiha. Vaavaa nnamutakiheryaahu Kiristu, achu annasiveliwa ni muchaka ahu nave annatoroka mukhalelo ananikhalihaaya. Ntoko yootakiherya, Anamoona a Yehova apiili o Australiya yaaheererya omulaleerya muthiyana owannyawe, nave owo aatepa onanariwa ni yaawo. Nyenya Anamoona ale yaamuwiriyana mwa ncicimiho. Ohoolo waya, muthiyana aahiikhupanyerya ni moonelo awe nave aarepela ofiliyale. Owo aaveka nikhurumuwelo ntakhara moonelo awe. Owo aaloca: “Miyaano kaari mulolo, weemela variyari va achu eeli yaalaleerya Masu a Muluku ni waakhaliha mmukhalelo yoole.” Orweela wa yaweereya yeela, ninnoona esisapo ya okhala awiiyeviha vaavaa nnalaleeryaahu. Chiryene, muteko ahu woolaleerya onnaakhaviherya akina, nave tho onnanikhaviherya orehererya omuchu ahu.
MULAPE NI MULUKU VAAVAA MUNAWUUPAANYU ANAMWANE ANYU
14. Tiheeni asitiithi anaphwanelaaya weera wakhala wi annachuna okhumelela phaama vaavaa anawuupaaya anamwane aya?
14 Anamwane ancipale tawiiyeviha ni awaakuvela ohuserya. (Mateu 18:1-4) Mwawiihiiha ti yamiruku asitiithi waakhaviherya anamwane aya ohuserya ni osivela eparipari nlelo eri anamwane. (2 Timóteo 3:14, 15) Wi asitiithi ekhumelele phaama, awo anaphwanela osivela eparipari ni opharihela muteko yeeyo Piipiliya onaloceiye muukumini mwaya. Vaavaa asitiithi aneeraayano yeela, onamukhala wookhweya anamwane aya osivela eparipari. Nave tho anamwane anahaala wiiwexexa wi olaka wa asitiithi aya yawooniherya ya osivela waya vamoha ni Yehova.
15, 16. Asitiithi anaphwanelaaya wooniherya hai omuroromela waya Muluku wakhala wi mwanaya ohiikariwa mmulokoni?
15 Naamwi asitiithi yaahusihaka anamwane aya eparipari, anamwane akina annamuhiya Yehova naari wiikariwa mmulokoni. Wakhala wi yoheereya, emusi ennatepa ohooxeya. Murokora mmoha o Afrika Oohico ooloca: “Vaavaa munnaka iikariweiye mmulokoni, yaari ntoko wi aarimukhwa. Yaari yoothananiha!” Nyenya tiheeni yene ni asitiithi awe yaapankaaya? Awo yaachariha malakiheryo anaphwanyeya Mpiipiliyani. (Mwaalakhanye 1 Korinto 5:11, 13.) Asitiithi yaasuwela wi wiiwelela ekano ya Muluku yaahaala omukhaviherya muchu ti muchu. Nave yaahoona wi wiikariwa mmulokoni olaka woosivela onarweela wa Yehova. Mwawiihiiha, awo yaaloca ni mwanaya pahiru wakhala wi ti woochuneya mmiyaha sa emusi.
16 Mwaana onne hai? Ohoolo waya aaloca: “Kaanasuwela wi emusi aka hiyaakiicale, nyenya awo yaamwiiwelela Yehova ni marehereryo awe.” Owo tho aahaaceererya, “Vaavaa onaceenyeriwaawe omveka Yehova nikhaviheryo, onnoona ophiyerya mweeryo taani onamuchunaawe.” Nkaanyiheryani ohakalala wa emusi vaavaa mmiravo ola aamukookenleiye Yehova! Mweeparipari, nnahaala okhala oohakalala ni okhumelela phaama vaavaa mahiku oothene nnamwiiwelelaahu Muluku.—Masiposipo 3:5, 6; 28:26.
17. Ntakhara heeni omwiiwelela Yehova onaphwanela okhala makupa a okumi ahu, nave ti mwawiihai weerano hiiha enakhalaaya yamphurelo?
17 Mulipa miririmu Yesaya aaloherya wi Ayuuta o Paapulu yaahaala ocharuwa nave aaloca ariki: “Nto nyuwano, Pwiya [Yehova], muri Tithihu. Hiyano na oloko, muri mulipa awupa, nupiwe ti mata anyu.” Awo tho yaaphwanela omveka Yehova: “Pwiya, muhitepe onyènyeya, muhupuweleke mahiku othene sotxheka sahu. Munikhapelele, hiyano n’atxhu a nloko nanyu!” (Isaiya 64:7, 8) Vaavaa nnakhalaahu awiiyeviha nave mahiku oothene omwiiwelela Yehova, nnakhala achu ookhweleya ntoko Taniyeli. Yehova onahaala otitelela onuupa apharihelaka Masu awe, munepa, ni marehereryo, hiiha omwaahiyu nnahaala okhala oophaameya ni okhala “ana a Muluku.”—Aroma 8:21.
[Yooleeliherya va epaaxina 11]
Aisarayeli oohiiwelela yaakhwa mutakhwani nthowa na mirima saya sooturuwa ni oyeleela nroromelo
[Yooleeliherya va epaaxina 13]
Vaavaa nnamutakiheryaahu Kiristu, achu annasiveliwa ni muchaka ahu nave annatoroka mukhalelo ananikhalihaaya
[Yooleeliherya va epaaxina 14]
Vaavaa nnakhalaahu awiiyeviha nave mahiku oothene omwiiwelela Yehova, nnahaala okhala achu ookhweleya
[Ekaaxa va epaaxina 14]
MASU ATHARIHIWE
Murima ahu onamukhala wooturuwa vaavaa nneemereryaahu meecelo oohiphwanelela, ntoko wiirumiha, onahaala oneeriha okhooca ekano ni ohoolela onarweela wa Yehova ni marehereryo awe