Kolo Toko he FATATOHI INITANETE
Kolo Toko
FATATOHI INITANETE
Faka-Niue
ā
  • ā ē ī ō ū
  • TOHI TAPU
  • TAU TOHI
  • TAU FELEVEIAAGA
  • w13 2/15 lau 3-7
  • Ko e ha Tautolu a Tufaaga Fakaagaaga Anei

Nakai fai vitiō ma e fifiliaga nei.

Fakamolemole, fai lekua ke moua e vitiō.

  • Ko e ha Tautolu a Tufaaga Fakaagaaga Anei
  • Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2013
  • Tau Vala Mataulu
  • Tau Tohi Pihia Foki
  • HA HA IA TAUTOLU E TUFAAGA KE TOKIOFA
  • FAKAMAU E IEHOVA HAANA KUPU
  • FAKAMAU E IEHOVA E HIGOA HAANA
  • FAKAMAU E IEHOVA E KUPU MOOLI FAKAAGAAGA
  • TAOFI E IEHOVA E EKEFAKAKELEA KE HE KUPU MOOLI
  • Fakaheke e Higoa Lahi ha Iehova
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2013
  • Ha Tautolu a Tufaaga Uho—Ko e Heigoa e Kakano ki a Koe?
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2000
Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2013
w13 2/15 lau 3-7

Ko e ha Tautolu a Tufaaga Fakaagaaga Anei

“Ko e tufaaga hanā he tau fekafekau a Iehova.”​​—ISAIA 54:17.

TO TALI FĒFĒ E KOE?

  • Ko e heigoa ne taute he Atua ke fakamau aki haana Kupu tohia?

  • Fakamau fēfē e higoa ha Iehova ke fakaaoga he tau tagata haana?

  • Fakamaama e puhala ne fakamau he Atua e kupu mooli fakaagaaga pete ne tau ekefakakelea ki ai.

1. Ko e heigoa ne fakamau fakaalofa e Iehova ma e aoga he tau tagata?

KO IEHOVA, ko e “Atua haia kua moui mo e tumau tukulagi,” ne fakamau e fekau fakahao moui haana ma e tau tagata oti. To tuleva fakaoti ai, ha “ko e kupu he Atua kua tumau ia tukulagi ni.” (1 Pete. 1:23-25) Kua fakaaue lahi a tautolu ha kua fakamau fakaalofa e Iehova e vala tala aoga ia he haana a Kupu tohia, ko e Tohi Tapu!

2. He haana a Kupu tohia, ko e heigoa ne fakamau he Atua ke fakaaoga he tau tagata haana?

2 He haana a Kupu, ne fakamau ai he Atua ke fakaaoga he tau tagata haana e higoa ne fifili e ia ma haana. Totoku fakamua he tau Tohiaga Tapu ko “Iehova ko e Atua” ke he ‘tala he lagi mo e lalolagi.’ (Kene. 2:4) Ne lagaloga e tohia fakamana e higoa he Atua ke he tau lapa maka ne fakamau e Tau Fakatufono Hogofulu. Tuga anei, ko e fakatufono fakamua ne kamata: “Ko au ko Iehova hau a Atua.” (Esoto 20:1-17) Ne tumau e higoa he Atua ha ko e Iki Pule Katoatoa ko Iehova ne fakamau e haana Kupu mo e haana higoa pete ne tau laliaga fakasatani ke utakehe ai.​​—Sala. 73:28.

3. Pete ne puke he tau hepehepe fakalotu, ko e heigoa ne fakamau he Atua?

3 He haana Kupu, ne fakamau foki e Iehova e kupu mooli. Pete he puke e lalolagi katoa he tau hepehepe fakalotu, fakaaue lahi a tautolu ha kua foaki mai he Atua ki a tautolu e maama fakaagaaga mo e kupu mooli! (Totou Salamo 43:3, 4.) Ka ko e laulahi he tau tagata ne ō he pouli, ka ko tautolu kua fakatumau ke ō fiafia he maama fakaagaaga ne foaki mai he Atua.​​—1 Ioa. 1:6, 7.

HA HA IA TAUTOLU E TUFAAGA KE TOKIOFA

4, 5. Ko e heigoa e lilifu pauaki ha tautolu tali mai he tau 1931?

4 Ko e tau Kerisiano, ha ha ia tautolu e tufaaga uho. Talahau he Collins Cobuild English Dictionary: “Ko e tufaaga he motu ko e tau mahani oti, tau aga fakamotu, po ke tau puhala he moui i ai ne fakatumau ke he tau tau loga ti kua fakaholo mai he taha atuhau ke he taha atuhau.” Putoia he tufaaga fakaagaaga ha tautolu e monuina he moua e iloilo tonu he Kupu he Atua mo e maamaaga maaliali he kupu mooli hagaao ki a ia mo e haana tau finagalo. Kua putoia ai foki e lilifu pauaki.

Fiafia lahi a mautolu ke talia e higoa Tau Fakamoli a Iehova he fonoaga ha mautolu he 1931

5 Ko e lilifu ia ne eke mo vala he tufaaga fakaagaaga ha tautolu he fonoaga i Columbus, Ohio i U.S.A., he 1931. Ko e tau matatohi “JW” ne tū he polokalama ne lomi. Pehē taha matakainaga fifine: “Ko e tali teao ne taute ke lata mo e matatohi JW​​—Just Wait, Just Watch, ti ko e kupu hako.” Ne fakahigoa a mautolu ko e tau Tagata Fakaako he Tohi Tapu, ka kua hiki tuai ke he higoa Tau Fakamoli a Iehova he fakamooliaga he Aho Tapu ia Iulai 26, 1931. Fiafia ha ia ke moua e higoa faka-Tohi Tapu ia. (Totou Isaia 43:12.) “Nakai nimo e au e hea fakaleolahi mo e patipati ne taogo e fale fono ia,” he manatu he taha matakainaga taane. Nakai fai foki he lalolagi ne manako ke he higoa ia, ka kua fakamonuina he Atua a tautolu he fakaaoga ai ke molea valu e tau hogofulu tau. Ko e lilifu pauaki ke eke mo Tau Fakamoli a Iehova!

6. Ko e tufaaga fakaagaaga ha tautolu kua putoia e vala tala hakotika fe?

6 Ko e tufaaga fakaagaaga ha tautolu kua putoia e loga he vala tala hakotika mo e uho mai i tuai. Ma e fakatai, manamanatu ki a Aperahamo, Isaako, mo Iakopo. Ko e tau tupuna nei mo e tau magafaoa ha lautolu kua liga fakatutala hagaao ke he tau puhala ke fakafiafia a Iehova. Nakai ofo ai ko Iosefa ne mahani hakohako ne tiaki e mahani feuaki ke nakai ‘hala ke he Atua.’ (Kene. 39:7-9) Ko e tau aga fakamotu faka-Kerisiano ne fakaholo hifo foki ke he puhala vagahau po ke fakafifitakiaga. Ha ha i ai he tau manatu nei hagaao ke he Kaiaga Afiafi he Iki ne tala age he aposetolo ko Paulo ke he tau fakapotopotoaga Kerisiano. (1 Kori. 11:2, 23) He vahā nei, ko e tau vala tala matafeiga ne lata ma tautolu ke tapuaki e Atua mo e “agaga mo e fakamoli” ko e vala he haana Kupu tohia. (Totou Ioane 4:23, 24.) Ko e Tohi Tapu ma e fakamaamaaga ke he tau tagata oti, ka ko tautolu ko e tau fekafekau a Iehova kua mua atu e loto fakaaue ki ai.

7. Ko e tufaaga ha tautolu kua putoia e maveheaga mafanatia fe?

7 Ko e vala he ha tautolu a tufaaga fakaagaaga kua ha ha i ai loga e tau tala ne nakaila leva e lomi ne fakamooli kua ‘ha ha ia tautolu a Iehova.’ (Sala. 118:7) Kua taute he mena nei a tautolu ke logona hifo e haohao mitaki, pete ne favale mai ki a tautolu. Ko e vala mafanatia he tufaaga fakaagaaga lahi ha tautolu ko e maveheaga nei: “Ko e tau kanavaakau oti kua taute ke tau kia koe, nakai monuina ia; ko e tau alelo oti ke taufetoko mo koe ke he fakafiliaga to fakahala ai e koe; ko e tufaaga hanā he tau fekafekau a Iehova, ko e ha lautolu a tututonu foki mai ia au haia, kua talahau mai ai e Iehova.” (Isaia 54:17) Nakai fai kanavaakau a Satani ka fakahagahaga kelea tukulagi a tautolu.

8. Ko e heigoa ha tautolu ka fakatutala ki ai he vala tala nei mo e vala tala ka mui mai?

8 Ne lali a Satani ke moumou e Kupu he Atua, utakehe e higoa a Iehova, mo e ufiufi e kupu mooli. Ka e nakai tatai mooli a ia mo Iehova, ne taofi e tau laliaga oti nei. He vala tala nei mo e vala tala ka mui mai, to kitia e tautolu e (1) puhala kua fakamau he Atua e Kupu haana; (2) puhala ne kitia e Iehova e fakamauaga he higoa haana; mo e (3) puhala he ha tautolu a Matua he lagi ko e Punaaga mo e Fakahaoaga he kupu mooli ne moua e tautolu.

FAKAMAU E IEHOVA HAANA KUPU

9-11. Ko e heigoa e tau fakataiaga ne fakakite ko e Tohi Tapu ne hao mai he tau ekefakakelea kehekehe?

9 Ne fakamau katoatoa e Iehova e Kupu haana. Talahau he Enciclopedia Cattolica (Catholic Encyclopedia): “He 1229, ko e Council of Toulouse ne nakai fakaatā e tau akoako mai he fakaaoga ai e [tau Tohi Tapu he vagahau] he mailoga e totokoaga ke he tau Albigen mo e tau Walden . . . Ko e fonoaga ne fakahoko he 1234 i Tarragona i Sepania i lalo hifo ha James I ne fakatoka mai e fakaatāaga pihia. . . . Ko e Roman See ne fakalago mai ke he manatu he mogo fakamua he 1559, he taofi he Index ha Paul IV e lomiaga mo e koloa he tau T[ohi Tapu] he vagahau mo e nakai fai fakaatāaga he Holy Office.”

10 Pete ne tau ekefakakelea kehekehe ke he Tohi Tapu, ka kua fakamau ai. Kavi ke he 1382, ko John Wycliffe mo e kau gahua haana ne taute e fakaliliuaga fakamua he Tohi Tapu ke he vagahau Peritania. Ko e taha tagata fakaliliu foki he Tohi Tapu ko William Tyndale, ne tamate he 1536. He līlī ke he pou ne tagi a ia, “Iki na ē, hafagi e tau mata he patuiki ha Igilani.” Ati momolo a ia mo e tugi ai.

11 Kua hao e Tohi Tapu he fehagai mo e totokoaga. Tuga anei, he 1535, ko e fakaliliuaga faka-Peritania he Tohi Tapu ne tohia e Miles Coverdale. Ne fakaaoga e Coverdale e fakaliliuaga ha Tyndale he “Maveheaga Fou” mo e “Maveheaga Tuai” mai ia Kenese ke hoko ke he Tau Nofoaga he Tau Patuiki. Ne fakaliliu e ia e falu vala he tau Tohiaga Tapu mai he faka-Latini mo e mai he Tohi Tapu faka-Sihamani ha Martin Luther. He vahā nei, ko e New World Translation of the Holy Scriptures ne loto fakaaue ha kua mukamuka, mauokafua ke he tau kupu he Tohi Tapu, mo e aoga ke he gahua fakamatala ha tautolu. Fiafia a tautolu ha kua nakai fai malolō fakatemoni po ke tagata ka taofi e fakamauaga he Kupu ha Iehova.

FAKAMAU E IEHOVA E HIGOA HAANA

Tau tagata taane tuga a Tyndale ne foaki e tau momoui ha lautolu ke lata mo e Kupu he Atua

12. Ko e heigoa e aoga ne taute he New World Translation ke fakahao e higoa tapu?

12 Matakite a Iehova ko e Atua kua fakamau haana higoa he Kupu haana. He mena nei, kua lahi e aoga he New World Translation. He hafagiaga, ko e komiti he tau tagata fakaliliu ne tohi: “Ko e vala lahi he fakaliliuaga nei ko e liuaki maiaga he higoa faka-Atua ke he tuaga tonuhia he vagahau Peritania. Lahi e fakaaogaaga faka-Peritania he higoa ‘Iehova’ kavi ke he laga 6,973 he tau Tohiaga Tapu Heperu mo e kavi ke he laga 237 he tau Tohiaga Tapu Heleni Kerisiano.” Ko e New World Translation kua moua mogonei ke he tohi katoa po ke vala, he molea 116 e vagahau, mo e molea 178,545,862 e lagaki ne kua lolomi.

13. Ko e ha ne pehē ai na iloa he tau tagata e higoa he Atua tali mai he tufugatia he tau tagata?

13 Kua iloa he tau tagata e higoa he Atua tali mai he tufugatia he tau tagata. Mailoga ai e Atamu mo Eva, ti iloa tonu e laua e puhala ke fakaleo aki. He mogo ne fakakite e Hamo e nakai fakalilifu ke he matua taane haana he mole e Fakapukeaga, ne pehē a Noa: “Kia fakaaueai a Iehova ko e Atua a Semu; to eke foki [e tama ha Hamo] a Kanana mo tupa māna.” (Kene. 4:1; 9:26) Ne fakapuloa he Atua: “Ko au ko Iehova, ko e haku a higoa haia; ko e haku a lilifu foki nakai ta atu e au ke he taha.” Ne pehē foki e Atua: “Ko au ko Iehova, ka e nakai ha i ai taha; nakai fai atua ka ko au ni.” (Isaia 42:8; 45:5) Ne kitia ai e Iehova kua fakamau e higoa haana mo e fakailoa ke he tau tagata he lalolagi katoa. Ko e lilifu ha ia ha tautolu ke fakaaoga e higoa Iehova mo e eke mo Tau Fakamoli haana! Kakano ai, kua tauui atu a tautolu: “Kia nikiti ki luga foki e matini ke he higoa he Atua ha tautolu.”​​—Sala. 20:5.

14. He nakai ha ha he Tohi Tapu, moua foki i fe e higoa he Atua?

14 Nakai ni tū e higoa he Atua ke he Tohi Tapu. Manamanatu ke he Maka Moapi ne moua i Dhiban (Tipona), 21 e kilomita he faahi uta he Tahi Mate. Ne totoku he maka e Patuiki ko Omeri ha Isaraela ti tala age ke he Patuiki ko Mesa ha Moapi e fakafualoto haana ki a Isaraela. (1 Patu. 16:28; 2 Patu. 1:1; 3:4, 5) Ka kua uho lahi e Maka Moapi ha kua tū ai e higoa he Atua he puhala Tetarakaramatoni. Ne fatiaki tumau foki e Tetarakaramatoni he Tau Tohi Lachish, ko e tau vala kelekele ne moua i Isaraela.

15. Ko e heigoa e Septuagint, ti moua fēfē ai?

15 Ko e tau tagata fakamua ne fakaliliu e Tohi Tapu ne fai vala he fakamau e higoa tapu. He mole e fakapaea ha lautolu i Papelonia mai he 607 F.V.N. ke he 537 F.V.N., tokologa e Iutaia ne nakai liliu ki Iuta mo Isaraela. He senetenari ke toluaki F.V.N., ko Alexandria i Aikupito ne eke mo kaina he tau Iutaia tokologa ne lata ke moua e fakaliliuaga he tau Tohiaga Heperu ke he faka-Heleni, ko e vagahau he motu katoa. Fakakatoatoa ai he senetenari ke uaaki F.V.N., ko e liliuaga ia ko e Septuagint. Falu lagaki i ai ne tū e higoa Iehova he puhala faka-Heperu.

16. Talahau e fakataiaga he fakaaoga e higoa he Atua he tohi ne lolomi fakamua he tau 1640.

16 Ko e higoa faka-Atua ne moua he Bay Psalm Book, ko e tohi fakamua ne lolomi he tau faahi motu i Igilani Amerika. Ko e talahauaga fakamua (lomi he 1640) kua ha ha i ai e Tau Salamo ne fakaliliu mai he faka-Heperu ke he faka-Peritania he magahala ia. Kua fakaaoga ai e higoa he Atua he tau vala ia Salamo 1:1, 2, ne pehē “uhoaki e tagata” ne nakai fano ke he puhala he tau tagata mahani kelea, “ka ko e fakatufono a Iehova kua fiafia ai a ia.” Ma e tau vala tala foki hagaao ke he higoa he Atua, kikite e porosua The Divine Name That Will Endure Forever.

FAKAMAU E IEHOVA E KUPU MOOLI FAKAAGAAGA

17, 18. (a) To fakamaama fēfē koe e “kupu mooli”? (e) Ko e heigoa ne lauia ai e “kupu moli he vagahau mitaki”?

17 Kua fekafekau fiafia a tautolu ki a ‘Iehova ko e Atua fakamoli.’ (Sala. 31:5) “Ko e tala mooli hagaao ke he mena kua mooli, ka e nakai ko e tau mena ne manamanatu noa po ke tali teao,” he talahau he Collins Cobuild English Dictionary. He Tohi Tapu faka-Heperu, ko e kupu ne fa fakaliliu “kupu mooli” ne hagaao ke he mena ne kua tonu, hako, aoga, po ke falanaki ki ai. Ko e kupu Heleni ne kakano “kupu mooli” ne fakakite kua fakatatau ke he mena mooli po ke mena hako mo e tonu.

18 Ne fakamau e Iehova e kupu mooli fakaagaaga ti fakaatā e iloilo lahi ia ki a tautolu. (2 Ioa. 1, 2) Ko e maamaaga ha tautolu ke he kupu mooli kua maama mitaki lahi ha ko e “puhala he tau tagata tututonu, kua lata ia mo e maama he aho, kua tupu tolomaki atu hana maama ke hoko ke he tupoula”! (Fakatai 4:18) Mooli, kua talia katoatoa a tautolu ki a Iesu ne talahau he liogi ke he Atua: “Ko e hau a kupu ko e kupu moli haia.” (Ioane 17:17) Ko e Kupu tohia he Atua ne ha ha i ai e “kupu moli he vagahau mitaki,” ne toka ai e katoatoaaga he tau fakaakoaga Kerisiano. (Kala. 2:14) Putoia he tau tala nei e higoa ha Iehova, haana a pule katoatoa, poa lukutoto ha Iesu, ko e liu tu mai, mo e Kautu. Kia fakatutala a tautolu mogonei ke he puhala ne fakamau he Atua e kupu mooli pete ne tau laliaga ha Satani ke utakehe ai.

TAOFI E IEHOVA E EKEFAKAKELEA KE HE KUPU MOOLI

19, 20. Ko hai a Nimarota, ti ko e heigoa e laliaga ne kaumahala he magahala haana?

19 He mole e Fakapukeaga, ha ha i ai e talahauaga: “Tuga na Nimarota ko e toa ke tutuli manu ki mua a Iehova.” (Kene. 10:9) Ha ko e tagata totoko ki a Iehova ko e Atua, ne tapuaki a Nimarota ki a Satani ti tuga a lautolu ne totoko ne hagaao ki ai a Iesu: “Ko mutolu, mai he matua ha mutolu ko e tiapolo ti kua fia eke e mutolu e tau mena kua manako ki ai e matua ha mutolu . . . ti nakai tumau ni a ia ke he mena moli.”​​—Ioane 8:44.

20 Ko e takatakaiaga ha Nimarota ne putoia a Papelu mo e falu taone he vahāloto he tau vailele Tigris mo Efurate. (Kene. 10:10) Liga ha ha i lalo he takitakiaga haana ke ati hake a Papelu mo e kolo i ai ne kamata kavi ke he 2269 F.V.N. Totoko ai ke he finagalo ha Iehova ne fakaholofa e tau tagata ke he lalolagi katoa, ko lautolu ne ati hake ai ne pehē: “O mai ā, kia ati e tautolu taha maga, mo e taha kolo, kia hoko hana tapunu ke he lagi; kia eke e tautolu e mena ke talahaua ai a tautolu, neke mavehevehe fano a tautolu ke he lalolagi oti kana.” Ka ko e lagatau ia ne lata ke tiaki he mogo “ne fakakehekehe ai e Iehova e vagahau he lalolagi oti,” ti mavehevehe e tau tagata ne ati e kolo. (Kene. 11:1-4, 8, 9) Ti kua pulega a Satani ke fakatū taha lotu mo e tau tagata oti ne tapuaki a ia, ko e lagatau haana ne kaumahala lahi. He fakamauaga tuai he tagata, ko e tapuakiaga ki a Iehova ne kautū ti holo ki mua he tau aho takitaha.

21, 22. (a) Ko e ha e lotu fakavai ne nakai fakatū e hagahaga kelea ke he tapuakiaga mooli? (e) Ko e heigoa ka fakatutala a tautolu ki ai he vala tala ka mui mai?

21 Nakaila fakatū he lotu fakavai e fakahagahaga kelea pihia ke he tapuakiaga mooli. Ko e ha? Ha kua kitia he Faiaoga Mua Ue Atu ha tautolu e fakamauaga he haana a Kupu tohia, ne tokamau haana higoa ke he tau tagata, ti ko e Punaaga katoatoa he kupu mooli fakaagaaga. (Isaia 30:20, 21) He tapuaki ke he Atua fakatatau mo e kupu mooli kua tamai ki a tautolu e olioli, ka ko e taute pihia kua lata ia tautolu ke fakatumau e mataala fakaagaaga, falanaki katoatoa ki a Iehova mo e muitua e takitakiaga he haana a agaaga tapu.

22 He vala tala ka mui mai, to liu a tautolu ke kumi e tupu maiaga he falu fakaakoaga fakavai. To moua e tautolu kua nakai mooli e tau mena nei he mogo ka hakahaka i lalo he tau Tohiaga Tapu. Mua atu, to kitia e tautolu e nakai fai fakatataiaga he Fakahaoaga he kupu mooli ko Iehova, kua fakamonuina a tautolu aki e tau fakaakoaga mooli kua tokiofa e tautolu ko e vala he ha tautolu a tufaaga fakaagaaga.

    Tau Tohi Faka-Niue (1982-2025)
    Saini ki Fafo
    Saini ki Loto
    • Faka-Niue
    • Tufa
    • Tau Manako
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Tau Kupu Fakaaoga
    • Fakavēaga Fakatagata
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Saini ki Loto
    Tufa