Veveheaga 2
Ko e Heigoa e Kakano ke Kumikumi mo e Iloa ai e Koe Haau a Lotu
1. (a) Ha kua teitei ne fai ke moumou he Atua e fakatokaaga he tau mena he vaha nei, ko e heigoa ke hūhū ke he ha tautolu a tapuakiaga? (e) Ka fia mumui a tautolu ke he puhala kua fioia ki ai e Atua, ko e tohi fe ka o ki ai?
KUA lata ki a tautolu ke manamanatu fakahokulo ke he ha tautolu a tuaga ki mua he Atua. Ko e heigoa e kakano? Ha kua fakamooli ke he tau mena kua tutupu kua teitei fakaotioti ha ne fai he Atua e tau tagata kelea ti fakatu ai e ia haana fakatokaaga foou. Ti kua lata ke hūhū a tautolu: “Kua tapuaki nakai au ke he Atua tuga kua fioia e ia?” Nakai ko e taha tagata, ka ko e Atua ni, kua fakafili e ia e tau mena kua fiafia ai a ia ki ai. Ke iloa tonuhia e finagalo he Atua, to kumikumi ni e tautolu ke he Tohi Tapu. Hā hā i ai kua fakamaama mai e ia e puhala tonu ke muitua ki ai kaeke kua fia moua e tautolu e moui tukulagi. (Fakatai 3:1, 2) Kaeke ke taofi e tautolu ke he tau loto e tau mena oti kua vagahau mai e ia mo e fakafifitaki ai e puhala he tau momoui ha tautolu, ti moua ai e tautolu e tau monuina loga he vaha nei to pihia foki ke he tau tau loga hā hā i mua.
2. Ko e heigoa e kupu he Tohi Tapu kua fakakite mai nakai fiafia e Atua ke he tau lotu oti?
2 Kaeke ke kumikumi e tautolu e tau mena nei ne vagahau mai he Tohi Tapu, ko e heigoa e tau mena ka iloa ai e tautolu? Kua fakaako mai nakai ko e teau he tau miliona he tau lotu mo e tau puhala kehekehe kua tapuaki e tau tagata ki ai kua fiafia e Atua ki ai? Kua fakakite mai nakai kua mitaki e tau lotu oti? Ke maama mo e iloa tonuhia ai e tautolu haana finagalo ke he mena nei, ko e Atua kua fakakite tonu mai pehe e haana Kupu: “Ha ko e mena pulahi e gutuhala, ti laulahi foki e hala ke pu atu ke he malaia, kua tokologa foki a lautolu kua hūhū atu ki ai. Ko e mena pukilu e gutuhala, ti lautote foki e hala ke pu atu ke he moui, kua tokogaogao foki a lautolu ke moua.” (Mataio 7:13, 14) Kua maama mitaki e tau kupu nei kua tali mai ke he tau hūhū ha tautolu! Kua fakakite mai foki kua tokologa e tau tagata kua tapuaki ke he Atua ke he puhala kua nakai fiafia a ia ki ai. Ti toko gaogao ni a lautolu kua o atu ke he puhala he moui.
3. Ha i ai nakai e tau mena kua taute ke he higoa he lotu, kua nakai talitonu a koe ki ai?
3 Liga kua talia mo e talitonu a koe mai he loga he tau lotu kua nakai moua e fakamooliaga mai he Atua. Ka e loga foki e tau mena kua taute he higoa he tau lotu kua nakai talia fakamooli a koe ki ai. Ko e fakalata, onoono fano la a koe ke he tau lotu ti kitia ai e koe e tau mahani pouli kua taute e lautolu mo e fakatupua ke tuga kua mahani tututonu, ti iloa ai ni e koe kua fai mena hēhē. (2 Timoteo 3:4, 5) Kua totou foki e koe ke he tau tohitala ko e falu a faifeau kua fakapuloa e lautolu ke he moto tagata kua tonu ke feuaki a lautolu ne nonofo takitokotaha ti maeke foki ke taute e mahani Sotoma ke he tau tagata tane, ti iloa agataha e koe kua nakai vagahau mai pihia e Atua. Manatu e koe ne moumou he Atua i tuai a Sotoma mo Komora. Ko e heigoa e kakano? Ha ko e tau mahani ia ne eke e lautolu! Kua lata ke maama ki a koe kua nakai talia he Atua e tau lotu kua fakaako e tau tagata ke taute e tau mahani pihia.—Iuta 7.
4. (a) Hā hā ia tautolu foki e mahani mitaki mo e totonu, ko e heigoa foki ke manamanatu a tautolu ke he ha tautolu a tau lotu, hagaao ke he tau kupu a Iesu he Ioane 4:23? (e) Ko e ha kua aoga ai ke kumikumi ke he tau fakaakoaga kua fakaako ai e tautolu?
4 Po, kua logona foki e koe e tokologa he tau tagata kua pehe mai: “Ko e tatai ni ha mena kua taofi a koe ki ai, kaeke kua mea haau a loto mo e utaaga he haau a moui ti mafola foki haau a fehagaiaga mo lautolu ne katofia mo koe.” Ko e ē ni kia a ia he puhala kua tonu ke hufeilo mo e tapuaki ai a tautolu ke he Atua? Mooli ko e tau mena mitaki oti a ia, ka e loga he falu a mena kua manako agaia e Atua ki ai. Ko e tau fakaakoaga kua lauia ai foki. Tuga he fakatonu mai he Tohi Tapu “ko lautolu ne tapuaki fakamoli, to tapuaki a lautolu ke he Matua mo e agaga mo e fakamoli.” (Ioane 4:23) Kaeke ke talia he Atua e tapuakiaga ha tautolu, kua lata ni ke fakatumau ai ke he Kupu mooli he Atua. Kua hataki e Iesu a lautolu kua pehe mai mena fekafekau a lautolu ke he Atua ka e falanaki ni ha lautolu a tau fakaakoaga ke he tau manatu fakatagata ka e nakai mai he Kupu he Atua. Ne fakahagaao e Ia e tau kupu he Tohi a Isaia 29:13, kua pehe: “Kua tapuaki noa mai a lautolu kia au he fakaako e lautolu e tau poaki he tau tagata.” (Mataio 15:9) Ha kua nakai manako a tautolu ke liu mai noa ha tautolu a tapuakiaga, ko e mena ia kua tonu ai ke kumikumi ai a tautolu takitokotaha po kua tonu nakai e lotu haau.
5. Ko e ha ke kumikumi, e tau mena kua taofi ki ai a tautolu, pihia foki e tau fakaakoaga mai he tau fakapotopotoaga fakalotu kua fakapotopoto ki ai a tautolu?
5 Ko e mena kua tonu ke kumikumi, nakai ni ko e tau mena kua manatu a tautolu takitokotaha ki ai ka e pihia foki ni mo e tau mena kua fakaako ai he tau fakapotopotoaga lotu kua fakalataha ki ai a tautolu. Kua tatai nakai mo e tonu haana a tau fakaakoaga mo e Kupu he Atua, po ke falanaki ni ke he tau tala tuai he tau tagata? Ka eke kua mua e fakaalofa ke he kupu mooli ki a tautolu, ti nakai fai mena ke matakutaku ai a tautolu ke he kumikumiaga ia. Kua tonuhia ke he tau manamanatu fakamooli he tau tagata takitokotaha ke kumi mo e iloa, e ia e finagalo he Atua mo e taute ai.—Ioane 8:32.
6. (a) Kaeke kua fakaaoga e Tohi Tapu he tapuakiaga he lotu, kua eke kia e mena ia mo fakamooliaga ko e tau fakaakoaga oti kua moua mai he Tohi Tapu? (e) Ko e ha e tau lotu kua talahaua mitaki ke he Atua ke talia e tau fakaakoaga oti mai he Tohi Tapu?
6 Kua igatia a lautolu oti kua o ke he tau tapu mo e Tohi Tapu ti nakai noa foki mo e totou mai ai ki a lautolu he tulana ka e nakai fakamooli ai ko e tau mena oti kua fakaako ai e lautolu kua fakakite mai oti ia he Tohi Tapu. Ko e mena mitaki lahi ke moua e Tohi Tapu; mo e igatia e tau tagata oti. Kua tonu foki ke iloa mo e maama ti tali tonu ke he tau mena oti kua tohi ai. Kaeke kua talia mooli he lotu e Tohi Tapu ko e Kupu he Atua, to nakai fakaaoga ai e falu a kupu ka e tiaki falu a kupu. “Ko e tau Tohi Tapu oti kana mai he Agaga he Atua ia, kua aoga ni ke fakaako ai, ke fakatonu ai, ke akonaki ai.” (2 Timoteo 3:16) Ha kua pihia e mena nei, ti ko e lotu kua fioia he Atua kua lata ke talitonu ai ke he tau mena oti kua fakaako mai he Tohi Tapu.
7. Tuga he fakakite he aposetolo ko Paulo, ko e fakamooliaga ha lautolu kua tapuaki kua fakakite mai ai kia kua talia he Atua e lotu ha lautolu?
7 Ko e tagata kua loto ke fiafia mai e Atua ki ai kua lata ke fakamooli a ia. Ka ko e fakamooli hokoia nakai pehe kua tonu haana a lotu ki mua he fofoga he Atua. Ko e aposetolo ko Paulo ne fakaohooho he agaga he Atua a ia ke tohia ai hagaao ki a lautolu he haana a vaha. “Ha kua talahau au kia lautolu, ha ha ia lautolu e fakamakutu ke he tau mena he Atua, ka e nakai lata mo e maama. Ha kua nakai iloa e lautolu e tututonu mai he Atua, ti kua kumi e lautolu ke fakatu e tututonu ha lautolu ni, kua nakai omaoma a lautolu ke he tututonu mai he Atua.” (Roma 10:2, 3) Ko e mena ne tupu mai ai, ko e ha lautolu a fakamooli kua fakahēhē ai. Ko e hepeaga ha kua kumikumi a lautolu ke he puhala kua nakai tonu ke eke mo fakatonuaga. Kua mumui atu ni a lautolu ke he tau fakaakoaga he lotu Iutaia, ko lautolu ne fakatikai e Tama he Atua, ti fakatikai ai foki he Atua a lautolu.—Gahua 2:36, 40; Fakatai 14:12.
8. Fakakite fefe e Iesu Keriso nakai ko e tau lotu oti kua pehe ko e tau Kerisiano mooli a lautolu kua talia he Atua?
8 To, fefe, e tau lotu ne uta e higoa a Keriso mo e fakapuloa e lautolu a ia ko e ha lautolu a Iki? Ka ko e fakamatala kia e lautolu haana a higoa kua eke ia mo fakamooliaga kua tonu ha lautolu a tapuakiaga ki mua he Atua? Ha kua kitia ai mai he tau kupu he Tohi Tapu kua oti he manamanatu ki ai, ti liga kua iloa e koe kua nakai tonu e tau mena ia. Kaeke kua pihia, kua tatai haau a tau manatu mo e tau manatu a Iesu Keriso, ko ia kua fifili he Atua ke eke mo fakafili mai he lagi; ha kua hataki e ia a tautolu, kua pehe mai: “Nakai hohoko ke he kautu he lagi a lautolu oti kua pehe mai kia au, ‘Ko e Iki na e, ko e Iki na e’; ka ko ia ni kua eke e finagalo he haku a Matua ha ha he lagi. Tokologa ke pehe mai kia au ke he aho ia, ‘Ko e Iki na e, ko e Iki na e, nakai kia ko e mena perofeta age a mautolu ke he hau a higoa . . . ?’ Ati tala age ai e au kia lautolu, nakai iloa ni e au a mutolu, kia o kehe a a mutolu ia au, ko mutolu ne eke e tau mahani kelea.”—Mataio 7:21-23.
9. Ko e heigoa foki kua kehe mai he lotomatala faka-Tohi Tapu kua lata he lotu he taha ke fiafia ki ai e Atua?
9 Ko e loto matala ke he Tohi Tapu mo e finagalo he Atua kua maeke ai ke moua e fakamooliaga mai he Atua. Tuga, mo e vagahau mai e Iesu, ko ia kua eke haana a finagalo ko e mena haia kua mua. Ko e tau gahua he tagata kua o tatai mo e tau mena kua fakaako a ia ki ai. (Iakopo 2:26) Ke fiafia mai e Atua, kua lata, ke tatai e tau mena kua fakaako he haana a lotu mo e Tohi Tapu kia hataki ai e tau mena kua taute he tau aho oti he haana a moui.—Luka 6:46-49.
10. Ko e heigoa e tau fua ka moua mai he lotu mooli ke he mouiaga he tau tagata kua fakafifitaki ai?
10 Kua pehe mai a Iesu to kitia e lotu mooli mai he mahani he tagata mo e haana a tau “fua,” he tau mena kua taute e ia. (Mataio 7:20) To pihia foki ni, e lotu mooli to iloa ai ke he tau mahani mo e tau aga ha lautolu kua moua mai ai. Ko e lotu kua tonu to moua mai ai e tau tagata mahani mitaki—tau tane mo e tau mamatua tane mitaki lahi, tau hoana mo e tau mamatua fifine mitaki lahi. Kua lata ke moua mai ai e tau tagata mahani fakamooli, kia kehe foki a lautolu mai he falu a tagata, ha ko e ha lautolu a tau mahani hakohako. Nakai kia kua pihia haau a amaamanakiaga ko e lotu mooli ke takitaki atu ai e tagata ke he Atua? Ko e mena kua fioia foki he Atua e tau mena oti nai ti iloa ai kua talia nakai he Atua e lotu po ke nakai.
11. Ko e heigoa e puhala ne taute he tau tagata i Perea kua lata ia tautolu ke fakafifitaki ki ai?
11 Ko e mooli kua nakai fia kau fakalataha a koe mo lautolu kua nakai talia ke hao atu ke he kautu he Atua ha kua nakai taute e lautolu e finagalo he Atua. Ko e monuina ni haau, haia, ke fakamahani a koe mo e Tohi Tapu. Ha ko e tohi nei ne fa e totou e koe kua tohia ia ke lagomatai aki a koe. Kia mui atu a koe ke he puhala tuga e tau tagata i Perea he vaha i tuai ha kua fakamooli he Kupu he Atua a lautolu “ha kua talia e lautolu e kupu mo e loto makutu, kua kumikumi ke he tau Tohi ke he taha aho mo e taha aho, po ke moli e tau mena ia.”—Gahua 17:11.
12. (a) Fefe e fakaalofa ha tautolu ke he Atua ke tuku atu ke he kamatamata, mai he tau kapitiga po ke tau magafaoa? (e) Ha hai e fakamooliga ke kumi tumau e tautolu?
12 Ha ne kumikumi e koe e Kupu he Atua, to hohoko e tau kamatamata ki a a koe ha ko e haau a fakaalofa ke he Atua. Po ke tokologa he tau tagata kehekehe, tau kapitiga haau, po ke haau a tau magafaoa foki to nakai fiafia a lautolu ki a ko e ha ko e haau a kumikumiaga ke he Tohi Tapu. (1 Peteru 4:4; Mataio 10:36, 37) To lali a lautolu ke fakalolelole a koe. To taute pihia e lautolu ki a koe, ha kua nakai iloa e lautolu e tau kupu fulufuluola hā hā i ai he Tohi Tapu. Liga kua mitaki ke lagomatai e koe a lautolu. Ko e falu a totokoaga to moua mai foki ia lautolu kua nakai fai fakaalofa ke he Atua. Kaeke ke hohoko mai e tau mena pihia, kia manatu, e koe kua uhoaki ni mo e mitaki ke hā hā ia koe e fakatonuaga mai he Atua ka e nakai mai he tau tagata. Ko e Atua ni, nakai ko e tagata, ke foaki atu e moui tukulagi ma haau, kaeke kua mua atu haau a fakaalofa ki a ia mai he tau mena oti kana.—Mataio 22:37-39.
13. Kaeke ke kumi e tautolu e finagalo he Atua, ko e heigoa ke liogi ki ai a tautolu?
13 Kia kumi tumau e koe e lagomataiaga mai he Atua mo e haana a takitakiaga. Fakatumau ke he liogi, tuga mo e mahani he Salamo: “Iehova na e, kia fanogonogo mai a koe ke he haku a liogi . . . Kia fakaako mai e koe au ke eke haau a finagalo; ha ko koe ni ko e haku a Atua.” (Salamo 143:1, 10) Ka fakamooli haau a loto mo e fia kumikumi ke fakaako ai e puhala he lotu mooli kua fiafia a ia ki ai, to fanogonogo mai a ia ke he haau a liogi. To tamai e ia a koe ki loto he fakapotopotoaga ha lautolu kua tapuaki fakamooli “to tapuaki a lautolu ke he Matua mo e agaga mo e fakamoli.”—Ioane 4:23; kikite foki ke he Mataio 7:7, 8.