Kia Olioli e Moui he Magafaoa
Kua maeke moli kia e tau magafaoa ke fiafia?
To maeke fefe?
Kua iloa nakai e koe ha magafaoa ne fefakalatahaaki mo e fiafia tuga a lautolu kua kitia he lau pepa nei? Ko e tau magafaoa he tau mena oti hane mavehevehe e tau matutakiaga. Ko e tau vevehe, nakai tutu mitaki e tau gahua, tau tutuaga kelea he taha e matua, hauhaua—ko e tau mena oti nei kua fagafagai aki e kelea. Ne tagitagi mai e taha tagata pulotu ke he moui fakamagafaoa: “He magaaho nei, ko e tau talahau tuai ke he moumouaga he tau magafaoa ko e mena kua mahani lahi ki ai e tau tagata oti.”
Ko e ha e tau magafaoa he vaha nei ne tapoohi ai he tau mena vihi lahi pihia? Maeke fefe ia tautolu ke olioli e moui he magafaoa?
Kamata Fefe e Magafaoa
Ke tali e tau huhu nei, kua lata ia tautolu ke iloa e kamataaga he fakamauaga mo e magafaoa. Kaeke kua fai ne Kamata e tau mena nei—ko e Tufuga—kua lata e tau tagata he magafaoa ke onoono atu ki a ia ma e takitakiaga, ha kua mua ue atu moli e mena ne iloa e ia, ke maeke a tautolu ke katoatoa e olioli he moui fakamagafaoa.
Fulufuluola lahi, he loga e tau tagata ne tali tonu ko e nakai fai ne Kamata e fakatokatokaaga he magafaoa. Kua pehe mai e The Encyclopedia Americana: “Kua aga lahi e falu he tau tagata fakaako tokoluga ke matutaki atu e kamataaga he fakamauaga ke he tau fakatokatokaaga fakahoa he tau manu ne tokolalo mai he tagata.” Ka e, ne vagahau mai a Iesu Keriso hagaao ke he tufugatiaaga he tagata tane mo e fifine. Ne fatiaki mai e ia mo pule malolo e fakamauaga tuai he Tohi Tapu mo e pehe: “Ko ia kua fakalataha he Atua, aua neke vevehe he taha tagata.”—Mataio 19:4-6.
Ti kua hako a Iesu Keriso. Ne tufugatia he Atua iloilo mo e pulotu e tau tagata fakamua mo e fakatoka ke moui fiafia e magafaoa. Ne fakalataha he Atua a laua tokoua mai fakamua ke he fakamauaga mo e pehe kua lata e tagata tane ke “pipiki ke he hana hoana; ti eke ai a laua mo tino taha.” (Kenese 2:22-24) Kua maeke kia mogoia, ke tupu e tau mena vihi fakamagafaoa he vaha nei ha ko e tutuliaga ke he tau faga moui, kua moumou e tau mahani ne fakatu mai he Tufuga i loto he Kupu hana, ko e Tohi Tapu?
Puhala Fe ke Kautu?
Kua nakai taumaleku kua iloa e koe, kua omoomoi he lalolagi he vaha fou nei e manako mau ni mo e fakafiafia mau ni. “Malolo mitaki e lotokai” he talahau he tagata fakagahua tupe ke he taha vahega he aoga tokoluga he Tau Fahi Kaufakalataha. “Kua maeke ia koe ke lotokai mo e maeke agaia ke loto mitaki a koe ki a koe.” Ka e nakai kautu e takitakiaga he tutuliaga ke he tau koloa he tino. Moli ainei, ko e velevele koloa, ko e taha mai he tau mena kelea lahi mahaki kua fakahagahaga kelea e moui fakamagafaoa mo e fakalavelave e puhala he fakafetuiaga he tagata mo e kaiha e tau magaaho mo e tau tupe he tau tagata. Ti kehe ai, kia manamanatu la ke he tau fakatai ua he Tohi Tapu ke lagomatai a tautolu ke kitia ko e heigoa e mena ne mua atu e aoga ke fiafia.
“Kua mua atu ke kai e tau laukou mo e tau tagata kua fakaalofa a koe ki ai mai he kai vala kakano manu mitaki lahi kua ha ha i ai e vihiatia.”
“Kua mua atu ke kai e paku falaoa magomago mo e mafola e loto mai he kai galue i loto he kaina kua lahi e latau.”
Fakatai 15:17; 17:1, “Today’s English Version.”
Kupu malolo lahi nakai? Kia manamanatu la ke he kehe he lalolagi kaeke kua tapiki e tau magafaoa oti ke he tau mena mua atu nei! Kua foaki mai foki he Tohi Tapu e tau takitakiaga uho ke he puhala kua lata ke leveki ne taha ke he taha he magafaoa. Kia manamanatu la ke he falu takitakiaga ne foaki mai.
Tau Tane: ‘Kia fakaalofa ke he hoana hau, tuga e tino hau ni.’—Efeso 5:28-30.
Kua mukamuka, ka e aoga lahi! Kua fakatonu atu foki e Tohi Tapu ke he tane ke tuku atu e ‘fakalilifu ke he hoana hana.’ (1 Peteru 3:7) Ne taute e ia e mena nei he age ki a ia e onoonoaga pauaki, fakalataha mo e fakaeneene, loto maama, mo e fakamafana atu ki ai. Ko e mena uho ki a ia foki hana a tau manatu mo e fakateliga ki a ia. (Fakatatai Kenese 21:12.) Kua nakai kia talia e koe, to lagomatai ni ha magafaoa kaeke kua taute fakamitaki hana hoana, tuga e manako hana ke taute mai ki a ia?—Mataio 7:12.
Tau Hoana: “Kia fakalilifu . . . ke he [hau] a tane.”—Efeso 5:33.
To taute he hoana ke fiafia lahi e magafaoa ka lagomatai hana tane ke fakakatoatoa hana tau matagahua mamafa. Ko e mena hanai ne loto ki ai, ha kua foaki atu he Atua e hoana ke “eke . . . māna e lagomatai ke lata mo ia.” (Kenese 2:18) To loto fakaaue nakai a koe ka monuina e moui he magafaoa he magaaho ka fakakite ai he hoana e fakalilifu ke he hana tane he lalago hana tau fifiliaga mo e kau fakalataha mo ia ke moua e tau foliaga he magafaoa?
Tau Hoa he Fakamauaga: “Kua lata e tau tane mo e tau hoana ke fakamoli e taha ke he taha.”—Heperu 13:4, TEV.
He magaaho ka pihia a laua, to lagomatai moli e moui he magafaoa. Ne fa mahani mau ke moumou lahi he mahani faivao e magafaoa. (Fakatai 6:27-29, 32) Ti kua pulotu ai, e ole fakamakamaka he Tohi Tapu: “Kia fiafia fakalataha mo e hoana hau mo e kia moua hau a olioli fakalataha mo e tama fifine ne mau e koe . . . Ko e age he ha hau a fakaalofa ke he taha fifine?”—Fakatai 5:18-20, TEV.
Tau Mamatua: “Kia fakaako a e [fanau ha mutolu] ke lata mo e . . . puhala [ma lautolu].”—Fakatai 22:6.
Ka foaki age he tau mamatua e tau magaaho mo e onoonoaga ke he tau fanau, to holo ki mua e moui he magafaoa. He pihia, ne ole fakamakamaka mai e Tohi Tapu ke he tau mamatua ke fakaako e tau mahani hako ke he ha lautolu a tau fanau ‘ka nonofo a lautolu he ha lautolu a fale, ti pihia foki ka o fano a lautolu he puhala tu, ti pihia foki ka tatakoto a lautolu, ti pihia foki ni ka mamatike a lautolu.’ (Teutaronome 11:19) Kua pehe foki e Tohi Tapu kua lata e tau mamatua ke fakakite ha lautolu a fakaalofa ke he ha lautolu a tau fanau he akonaki a lautolu.—Efeso 6:4.
Tau Fanau: “Ko e tau fanau, kia omaoma ke he tau matua ha mutolu ke he Iki.”—Efeso 6:1.
Moli, i loto he lalolagi holifono nei, ne nakai mukamuka tumau ke omaoma ke he tau mamatua ha mutolu. Ka e, nakai kia talia a koe ko e puhala pulotu ke taute e tau mena ne talahau mai e ia ne Kamata e magafaoa ki a tautolu? Kua iloa e ia ko e heigoa kua mua atu e mitaki ke fakafiafia lahi aki e moui fakamagafaoa ha tautolu. Ti lali fakalahi ke omaoma ke he tau mamatua ha mutolu. Kia tumau e loto ke kalo kehe mai he tau kamatamata loga he lalolagi ke taute e tau mena kelea.—Fakatai 1:10-19.
Ke he vala kua fakagahua he tau tagata takitokotaha he magafaoa, e fakatonuaga he Tohi Tapu, to lagomatai ke he mena ia e moui fakamagafaoa. Nakai ni to olioli e magafaoa he mitaki e moui he magaaho nei ka e to moua e amaamanakiaga fulufuluola lahi he vaha i mua he lalolagi fou ne mavehe ki ai e Atua. (2 Peteru 3:13; Fakakiteaga 21:3, 4) Ti kia taute ai mo aga fakamagafaoa ke fakaako auloa e Tohi Tapu! Kua miliona e tau magafaoa he lalolagi katoa kua kitia ko e lagomatai moli e tau takitakiaga ne foaki mai he tohi ne ta fakatino fulufuluola You Can Live Forever in Paradise on Earth (Maeke Ia Koe ke Moui Tukulagi i Loto he Lalolagi Parataiso).
Ane mai kua kehe e mena ne fakakite, ne moua mai e tau fatiaga kupu Tohi Tapu oti kana he Tohi Tapu Niue. Ko e NW ne fakakite, ne muitua ke he fatiaga kupu, kua taute mai e liliuaga he New World Translation of the Holy Scriptures, vagahau Peritania.