Kolo Toko he FATATOHI INITANETE
Kolo Toko
FATATOHI INITANETE
Faka-Niue
ā
  • ā ē ī ō ū
  • TOHI TAPU
  • TAU TOHI
  • TAU FELEVEIAAGA
  • w92 11/1 lau 4-7
  • Lalolagi Kua Nakai Fai Agahala—Fefe?

Nakai fai vitiō ma e fifiliaga nei.

Fakamolemole, fai lekua ke moua e vitiō.

  • Lalolagi Kua Nakai Fai Agahala—Fefe?
  • Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1992
  • Tau Vala Mataulu
  • Tau Tohi Pihia Foki
  • Ko e Heigoa e Agahala?
  • Kamataaga he Agahala
  • Tau Laliaga he Tagata ke Holoholo Kehe e Agahala
  • Tokanoa Maiaga he Agahala
  • Lukutoto a Keriso—Puhala he Atua he Fakamouiaga
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1999
Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1992
w92 11/1 lau 4-7

Lalolagi Kua Nakai Fai Agahala​—Fefe?

HE TAHA pogipogi ki he vaha makalili ne utakehe he tauka ke fai lagomatai e pogipogi milino he taha tuuta kaina mafola lahi i Tokyo. Ke lima ke he hogofulu e minute ne logona he tau tagata hogofulu maua e fifine tufa nusipepa ne tauka fakalahi mai he tutuli mo e tahoka he taha tagata. Nakai loto fakaalofa ha tagata ke fakaati ko e heigoa e mena ne tupu. Ne mate e fifine he lahi e toto ne galo. “Ane mai kua hokotaki fakaave he taha mai he tau tagata nei e mena ne tupu ke he tau leoleo he magaaho ne logona hana ka,” he talahau mai he leoleo kumikumi, “kua liga maeke ke fakahao e moui he fifine.”

Pete ni he tote e kelea he nakai fakateliga a lautolu ne logona e fifine ne hane fa e mate, kua maeke nakai a lautolu ke talahau fakahako ko e tokanoa mai a lautolu he lotohala? Ne talahau mai he taha tagata tane ne logona e tauka he fifine, ko e “fahifahi he haku loto logona hifo a au he aho Falaile katoa he mole mai he iloa e au e kelipopoaga.” Ti kua taute he mena nei a tautolu ke manamanatu fakalahi, ko e heigoa moli e agahala?

Ko e Heigoa e Agahala?

He tuhi atu ke he logonaaga hifo he agahala ne pehe a Hideo Odagiri, ko e porofesa kua fita e okioki ko e tagata fifili tala ke he tau mena totou mo e tohitohi he Aoga Tokoluga Lahi atu ko Hosei i Tokyo, i Sapani, ne pehe he fatiaki mai i loto he tohitala Asahi Shimbun: “Kua nakai maeke ia au ke holoholo kehe e tau manamanatu maaliali lahi ne ha ha ia au he iloa e logonaaga he tau agahala, tuga e mahani kelea ko e hula teao ne ha ha he tama tote, mahani fakama lahi ko e mahekeheke, ke afokau e taha tagata. Ne pite mau he loto haku he iloa e logonaaga hifo nei he magaaho ne fano au ke he aoga fakamua mo e kua fahifahi agaia a au.” Kua mahani nakai a koe mo e tau logonaaga pihia? Kua ha ha nakai e leo he loto hau ne fakahala a koe kaeke kua taute e koe e taha mena ne kua iloa e koe ko e mena hepe? Kua liga nakai fai matafakatufono ne moumou, ka e ha ha i ai e manamanatuaga nakai mitaki ne nofo mau mo e kua pehi lahi ke he loto hau. Ko e loto logonaaga hifo hau a nei ne gahuahua, mo e kua hagaao atu e Tohi Tapu ke he mena ia mai he tau kupu ne mui mai: “Ha ko e mena ka eke noa he tau motu kehe nakai ha ha i ai e fakatufono, e tau mena kua lata mo e fakatufono, pete ni he nakai ha i ai e fakatufono, kua eke a lautolu mo fakatufono kia lautolu; Ko lautolu haia kua fakakite mai ai e gahua he fakatufono kua tohi ke he tau loto ha lautolu, kua fakamoli foki ha lautolu a tau loto manamanatu, kua fefakakeleāki foki, po ke fefakatonuaki ha lautolu a tau manatu.” (Roma 2:14, 15) E, ha ko e vala he tufugatiaaga kua laulahi e tau tagata ne logona e tupetupe ha ko e tau gahua tuga e mahani faivao, kaiha, mo e fakavai. Kua fakakite moli mai he loto logonaaga hifo ha lautolu e mena moli ko e agahala.

Ka e pete ni ia, ka nakai mailoga tumau e leo he loto logonaaga hifo, kua nakai aoga ke eke mo takitaki hagahaga mitaki. Kua maeke ke eke ke nakai logona mena mo e kua tapilo. (Tito 1:15) Kua galo e logonaaga mukamuka ke kitia e tau mena kelea. Ko e moli a nei, kua mamate e tau loto logonaaga hifo he tau tagata tokologa he vaha nei ka hagaao ke he tau mena he agahala.

Ko e loto logonaaga hifo ni kia e fuafuaaga ke he agahala, po kua ha ha i ai e taha mena kua maeke ke fakaaoga mo puhala mua ue atu katoatoa ke fakakite ko e heigoa e agahala mo e ko e heigoa kua nakai? Kua mole atu e tau tau 3,000 i tuai, ne age he Atua ke he hana tau tagata fifili e poakiaga he matafakatufono, mo e kua puhala mai he Mata­faka­tufono nei, ati eke ai e agahala ke “kitia ni ko e agahala.” (Roma 7:13, New International Version) Ti kua eke foki e tau mahani ne fa taute mo e talia he magaaho fakamua, ka e fakakite mai he magaaho nei e moli hana ko e​—agahala. Ko e tau tagata fifili he Atua, ko e tau Isaraela, ne fakatapakupaku ai ko e tau tagata agahala mo e ha kua pihia kua nonofo ai i lalo he fakahalaaga.

Ko e heigoa e tau agahala nei ne fakailoa mai he tau loto logonaaga hifo ha tautolu ke iloa mo e kua talahau fakatonu mai he Matafakatufono a Mose mo e kua tohia fakapapahi mai? Mai he fakaaogaaga faka-Tohi Tapu he kupu ia, ko e kakano he agahala ko e nakai hoko tonu ke he fakatokaaga he Tufuga. Ko e tau mena oti ne nakai tatai mo e hana tau mahani, tau tutuaga, tau puhala, mo e hana finagalo ko e agahala naia. Kua nakai maeke a ia ke toka tumau ke momoui ha mena tufugatia kua nakai hoko tonu ke he tuaga ne fakatu e ia. Ti kua hataki mai e tagata tane feua pauaki ke he matafakatufono he senetenari fakamua ke he tau Kerisiano Heperu: “Ko e tau matakainaga na e, a mutolu, neke toka ia taha e loto kelea mo e nakai talia fakatonu, ke o kehe ai a mutolu mai he Atua moui.” (Heperu 3:12) E, ka nakai tua ke he Tufuga ko e tuaga naia he agahala lahi ue atu. Ti ko e laulahiaga he agahala tuga ne fakamaama mai i loto he Tohi Tapu ne laulahi mahaki mai he mena ne famahani ke manamanatu ki ai ko e agahala. Ne hoko atu e Tohi Tapu ke talahau mai: “Nukua hala e tau tagata oti kana, to nakai hoko ke he fakahekeaga mai he Atua.”​—Roma 3:23.

Kamataaga he Agahala

Kua kakano kia e mena ia kua tufugatia e tagata ke agahala. Nakai, ne taute e Iehova ko e Atua, ko e Kamata Maiaga he moui he tagata, e tagata fakamua ko e mena moui mitaki katoatoa. (Kenese 1:26, 27; Teutaronome 32:4) Ka e pete ni ia, ne nakai hoko e tau tagata fakamua tokoua ke he tuaga tonu he magaaho ne holifono e laua e puipuiaga tahamaka hokoia ne fakatu he Atua, he magaaho ne kai e laua e fua akau fakatapu he “akau ke iloa ai e mitaki mo e kelea.” (Kenese 2:17) Pete ni ne tufugatia a laua mo e mitaki katoatoa, ka ko e he magaaho nei kua nakai hoko a laua ke he tuaga omaoma katoatoa ke he ha laua a Matua, ti kua eke mo tau tagata agahala, mo e kua fakahala ai tuai ke mamate.

Ko e heigoa foki e fakafetuiaga he fakamauaga tuai nei mo e agahala he vaha nei? Kua fakamaama mai he Tohi Tapu: “Hanai, tuga ni he hoko mai ai e hala ke he lalolagi ke he tagata tokotaha, ko e mate foki ha ko e hala, ti kua hoko mai ai e mate ke he tau tagata oti kana, ha kua hala e tau tagata oti kana.” (Roma 5:12) Kua nakai kehe e taha ko e tau tagata agahala a tautolu oti kana ha ko e tufaaga ia; he pihia ai, kua nonofo a tautolu i lalo he fakahalaaga mate.​—Fakamatalaaga 7:20.

Tau Laliaga he Tagata ke Holoholo Kehe e Agahala

Ne age e Atamu e agahala ke he tau fanau hana, ka e age foki e ia e iloilo he loto logonaaga hifo ko e mena ne age he Atua ki a ia. To liga fakatupu foki he agahala e logonaaga tupetupe. Ke tuga e mena kua fita he talahau, ne taute he tau tagata e tau lagatau kehekehe ke totetote hifo e tau logonaaga pihia. Kua lauia mitaki kia a lautolu mogoia?

He tau fahi Uta mo Lalo, ne lali e tau tagata ke gahua atu ke he lauiaaga he agahala he hikihikifano ha lautolu a tau tutuaga po ke fakatikai ko e mena moli e agahala. (1 Timoteo 4:1, 2) Kua liga eke foki e tuaga he tau tagata agahala lahi ke tuga e tagata gagao velavela. Liga maeke foki ke fakatatai e agahala ke he moko ne fakatupu e tau fakakiteaga kafokia, he mogoia kua fakatatai atu e loto logona hifo lagalagatakina ke he velavela nakai hagahaga mitaki. Kua nakai hiki e mena moli ko e tokoluga e velavela he tagata gagao ka lipilipi e fuafua vela. Ka tolo kehe e tau mahani mitaki, ke tuga ne taute he tau tagata tokologa a Kerisitenitome, mo e nakai mailoga e tau talahauaga he loto logona hifo he tagata kua nakai lagomatai ke utakehe e agahala.

Kua liga fakaaoga he tagata e taga aisa ke uta kehe e gagao velavela hana. Ati tuga ai e mena ia ka lali ke uta kehe e mahukihuki he loto logona hifo ka taute e tau mena tapu fakamea Sinito pauaki. Kua liga uta kehe fakaku he taga aisa e gagao velavela he tagata gagao, ka e nakai uta kehe e mena ne fakatupu e velavela. Ne lali e tau ekepoa mo e tau perofeta he vaha a Ieremia ke fakamaulu pihia e tau Isaraela he magaaho ia. Ne fakamaulu “fakamama” e lautolu e tau kafokia fakaagaga mo e tau mahani he tau tagata he pehe, “Kua mitaki e tau mena oti, kua mitaki e tau mena oti.” (Ieremia 6:14; 8:11, An American Translation) He taute noa e gahua fakalotu mo e tokutoku fakaeneene e taha mena kua tuga ko e “mitaki e tau mena oti” ka e nakai fakamaulu e veveliaga he tau mahani mitaki he tau tagata he Atua, mo e nakai hiki he tau tauteaga fakamea tapu pauaki e tau mahani he tau tagata he vaha nei.

He folo e tau tegavai ke taofi aki e gagao, liga to fakatupu ai he tagata velavela hana gagao velavela ke matulutulu hifo, ka e toka agaia e moko i loto he tino hana. Ke he mahani kolokolovao kua pihia foki e puhala ne fakaaoga he tau Konofusia he kua puhala mai he fakaakoaga. Ke he fuga luga kua liga to lagomatai e tau tagata ke o kehe mai he mahani kelea, ka e fakatotetote ni e mahani agahala lahi ka taute mau e li mo e nakai uta kehe mai he tagata hana tau agahala lahi ne fanau mai mo ia, ko e kakano moli haia ne fakatupu mai e mahani kolokolovao.​—Kenese 8:21.

Ka ko e heigoa foki e fakaakoaga Puta kua hagaao ke he huaga ki Nirivana ke tiaki ai he tagata hana a tau aga hagahaga agahala lahi? Kua talahau mai e kakano he tutuaga a Nirivana, ke “puhi,” ko e mena kua pehe mai kua nakai maeke ke fakamaama, he puhi e tau manako lahi mo e fia loto lahi. Kua pehe e falu tagata ko e fakaotiaga naia he moui he tagata. Nakai kia kua pehe e mena ia ke tala age ke he tagata tane ne gagao velavela ke mate ke maeke ai ke moua e lagomataiaga? Ka e taha e mena foki, ne manamanatu ko e mena uka lahi ke moua e tuaga a Nirivana ti kua eke foki ke nakai fakaai ke moua. To lagomatai lahi nakai he fakaakoaga nei e taha kua ha ha i ai e loto logonaaga hifo tupetupe?

Tokanoa Maiaga he Agahala

Kua kitia maaliali kua nakai fai mena mitaki e tau fakaakoaga fakataitai ke he moui mo e ke he tau hagahaga mukamuka ke he mahani agahala lahi he tagata, ke fakamomole aki ni e loto logonaaga hifo he tagata. Kua nakai uta kehe e lautolu e tuaga agahala lahi. (1 Timoteo 6:20) Kua fai puhala nakai ke taute aki e mena nei? To moua e tautolu e kei ke he tokanoa maiaga he agahala, i loto he Tohi Tapu, ko e tohi mai i tuai ne tohia he matakavi kua Tata ke he Fahi Uta. “Pete he tuga e ie kula ha mutolu a tau hala, to hina ia po ke kiona; . . . Kaeke ke loto mai a mutolu, mo e fanogonogo mai a mutolu, to kai ai e mutolu e tau mena mitaki he kelekele.” (Isaia 1:18, 19) Hanai a Iehova ne vagahau ke he tau Isaraela, pete ni kua eke a lautolu mo tau tagata fifili hana, ne kua nakai hohoko ke he tuaga tonu he fakamoli ki a ia. Ka e pete ni ia, kua lauia foki e tau tagata katoatoa he mahani taha ia. He fakakite e loto fiafia ke fanogonogo ke he tau kupu he Tufuga, ti kuenaia e kei ke maeke ai e tau agahala he tagata ke fakamea, holoholo kehe, po ke tuga ko e pihia.

Ko e heigoa ne talahau mai he Kupu he Atua ki a tautolu hagaao ke he holoholo kehe he tau agahala he tau tagata? Ne pehe mai e Tohi Tapu ke tuga ne puhala mai he tagata tane tokotaha e agahala ti kua eke ai e tau tagata oti kana mo tau tagata agahala, to puhala mai he omaoma mitaki katoatoa he tagata tane tokotaha foki ke he Atua, e tokanoa maiaga he tau tagata omaoma he ha lautolu a matematekelea. (Roma 5:18, 19) Fefe? “Ka kua fakakite mai he Atua hana fakaalofa kia tautolu he matulei a Keriso ke hukui aki a tautolu, ka ko e tau tagata hala agaia a tautolu.” (Roma 5:8) Ne fanau mai a Iesu Keriso ko e tagata mitaki katoatoa mo e nakai fai agahala, kua tatai mo e Atamu fakamua ato agahala ai, kua ha ha he tuaga ke uta kehe e tau agahala he tau tagata. (Isaia 53:12; Ioane 1:14; 1 Peteru 2:24) He tuku ke he mate i luga he akau fakakikiveka ke tuga ko e tagata moumou matafakatufono, ne fakatokanoa mai e Iesu e tau tagata he liliaga ke he agahala mo e mate. “Ha ko e mena,” ne fakamaama mai e Paulo ke he tau Kerisiano i Roma, “ne matulei a Keriso ke he vaha ne lata ai, ka kua lolelole gaia a tautolu, ko e hukui he tau tagata matahavala . . . . Kua tuga he kautu e hala kua hoko ke he mate, kia kautu pihia foki e fakaalofa noa ke he tututonu ke hoko ke he moui tukulagi, ha ko Iesu Keriso ha tautolu a Iki.”​—Roma 5:6, 21.

He mate a Keriso ma e tau tagata katoatoa ati fakalagotatai ai e fua tautau ne fakato pakataha e Atamu ke he mena kua ui ko e fakatokatokaaga he “lukutoto.” (Mataio 20:28) Ti maeke ai ke tuga e vailakau kua gahuahua ke totoko atu ke he moko kua fakatupu e gagao velavela. He fakaaoga e koloa uho he lukutoto a Iesu ke he tau tagata, ke he tuaga gagao he tau tagata ne fakatupu he agahala​—fakalataha ki ai foki e mate​—ko e tau mena kua maeke ai tuai ke fakamaulu. Ne fakamaama mai e tau fakaholoaga fakamaulu nei i loto he tau fakataiaga he tohi fakahiku he Tohi Tapu: “Ha i ai ke he vaha loto he hana hala tu, mo e na fahi takitaha he vailele e akau he moui, kua fua mai ke he tau fua ne hogofulu ma ua, kua takitaha e mahina mo e fua mai ai hana fuaaga; ko e tau lau foki he akau ke fakamalolo ai e tau motu.” (Fakakiteaga 22:2) Kia manamanatu la! Ke he vailele fakatai ko e vai he moui kua tafe mai he tau vahaloto he tau akau he moui mo e ha lautolu a tau laukou, ko e tau mena oti kana ke fakamaulu aki e tau tagata. Ko e tau fakataiaga ne omoi he agaga mai i luga he lagi ne fakatai aki e tau lagomatai he Atua ke liuaki mai e tau tagata ke he mitaki katoatoa he fakave ke he poa lukutoto a Iesu.

To nakai leva to hoko moli e tau fakakiteaga fakaperofeta he tohi a Fakakiteaga. (Fakakiteaga 22:6, 7) He mogoia, he fakaaoga katoatoa e koloa uho he poa lukutoto a Iesu ke he tau tagata, to taute ai a lautolu oti kana ne loto hakohako ke mitaki katoatoa mo e “to toka noa ai e tau mena ne eke mai he tupaaga ke he mena popo vave kia hoko atu ai ke he tokanoaaga ha ha he monuina he fanau he Atua.” (Roma 8:21) Kua fakakite mai he fakamoliaga he tau perofetaaga he Tohi Tapu kua tata lahi mai e tokanoa maiaga he lilifu ue atu nei. (Fakakiteaga 6:1-8) Kua nakai leva to uta kehe he Atua mai he fua lalolagi nei e mahani kelea, mo e to moua he tau tagata e loto olioli ke he moui tukulagi ke he lalolagi parataiso. (Ioane 3:16) To eke ai moli e lalolagi ke nakai fai agahala!

[Fakatino he lau 7]

To lagomatai he poa lukutoto a Iesu tuga e magafaoa nei ke moua e loto olioli ke he fiafia lahi tukulagi

    Tau Tohi Faka-Niue (1982-2025)
    Saini ki Fafo
    Saini ki Loto
    • Faka-Niue
    • Tufa
    • Tau Manako
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Tau Kupu Fakaaoga
    • Fakavēaga Fakatagata
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Saini ki Loto
    Tufa