Leveki Mamoe Fakalataha mo e Tufuga Homo ue Atu ha Tautolu

“Ko Iehova, ko e haku a leveki mamoe haia; nakai fai mena ke nofogati ai au. Ti liuaki mai e ia hoku agaga, to takitaki e ia au ke he tau puhala he tututonu ha ko e hana higoa.”​—SALAMO 23:1, 3.

1. Ko e fakahauhauaga fakaalofa fefe ne foaki mai e Iehova?

KO E Salamo ke 23 aki, ko e “salamo a Tavita,” kua tamai e fakahauhauaga ke he tau solu tokologa ne mategugu. Ne fakamafana atu ke ha ha ia lautolu e loto mauokafua tuga ne fakailoa mai he Salamo 23 kupu 6: “Ko e moli to mumui mai kia au e mahani mitaki mo e fakaalofa ke he tau aho oti he haku a moui; to nofo foki au ke he fale a Iehova ke he tau aho loga.” Pihia nakai hau a manako, ke nofo mau he tau magaaho oti i loto he fale tapuaki a Iehova, kua fefakalatahaaki mo e hana tau tagata ne kua eke he magaaho nei ke fakapotopoto mai a lautolu he tau motu oti kana he lalolagi? Ko e “leoleo mo e leveki he tau agaga ha mutolu” e Tufuga Homo ue Atu ha tautolu, ko Iehova ko e Atua, ka lagomatai a koe ke moua e foliaga.​—1 Peteru 2:25.

2, 3. (a) Ne leveki mamoe fakaalofa fefe e Iehova hana tau tagata? (e) Ne tupu ki mua lahi mahaki fefe e “fuifui” a Iehova?

² Ko e Peresona Fakatokatoka foki e Tufuga he “lagi fou mo e lalolagi fou” mo e Leveki Mua ue Atu he fakapotopotoaga Kerisiano, “ke he fale he Atua.” (2 Peteru 3:13; 1 Timoteo 3:15) Kua hokulo lahi hana talia fiafia ke leveki hana tau tagata, tuga ne talahau fakamaaliali mai ia Isaia 40:10, 11: “Kitiala, to haele mai e Iki ko Iehova mo e malolo, to pule hana lima māna; kitiala, kua ha ia ia hana taui, ti ha i mua hana e palepale he hana gahua. To leveki e ia hana fuifui ke tuga ne leveki mamoe; to hapai e ia e tau punua mamoe ke he hana tau lima, mo e uta e ia a lautolu ke he hana fatafata; to takitaki fakatekiteki e ia e tau mamoe kua fai punua.”

³ Ke he taha kakano foki, ko e “fuifui” nei kua fakalataha ki ai a lautolu ne kua leva e o he puhala he kupu moli Kerisiano mo e tau “punua mamoe” ne kua fita he fakapotopoto he tau magaaho ku kua mole​—ke tuga e numela lahi mahaki ne hane fa e papatiso he magaaho nei i Aferika mo e he Fahi Uta a Europa. Kua fakapotopoto he lima malolo puipui a Iehova a lautolu ti lopoti ke he hana fatafata. Pete ni kua tuga e tau mamoe hehe a lautolu, kua o mai a lautolu he magaaho nei ki loto he fakafetuiaga mafanatia mo e ha lautolu a Atua fakahelehele mo e Leveki Mamoe.

Leveki Mamoe Kautaha a Iehova

4, 5. (a) Ko hai e “leveki mamoe mitaki,” mo e ko e perofetaaga fe ne tuhi ki a ia? (e) Ko e heigoa e gahua vehevehe ne takitaki e Iesu, mo e ko e heigoa e fua ne moua kua mua atu e mitaki?

⁴ He fekafekau ke he fahi matau he Matua hana i luga he lagi, “ko e leveki mamoe mitaki,” ko Iesu Keriso, ne kua foaki foki e onoonoaga fakaalofa hohofi ke he tau “mamoe.” Ne tuku atu e ia hana moui ke lagomatai fakamua e “fuifui mamoe gahoa,” ko lautolu ne fakauku, mo e ke he vaha nei, ko e moto tagata tokologa he falu “mamoe kehe” hana. (Luka 12:32; Ioane 10:14, 16) Ko e Leveki Mamoe Lahi Mahaki, ko Iehova ko e Atua, ne hagaao atu e tau kupu ke he tau mamoe nai, he pehe: “Ko au, ko au ni, to fakafili e au . . . e tau manu mo e tau manu. To fakatu foki e au e leveki mamoe ne tokotaha ma lautolu, ti fagai e ia a lautolu, ko e haku a fekafekau ko Tavita; to fagai e ia a lautolu, to eke foki a ia mo leveki mamoe kia lautolu; Ko au foki ko Iehova to eke au mo Atua ha lautolu, ko e haku a fekafekau foki ko Tavita to eke a ia mo iki ha lautolu; ko au ko Iehova kua vagahau atu.”​—Esekielu 34:20-24.

⁵ Kua tuhi fakaperofeta e fakakiteaga ko e “haku a fekafekau ko Tavita” ki a Iesu Keriso, ko e “fanau” ka moua e tufaaga he nofoaiki a Tavita. (Salamo 89:35, 36) He aho fakafiliaga nei he tau motu, kua fakatumau e Leveki Mamoe mo e Patuiki he kautaha a Iehova, ko Iesu Keriso, ko e Tama a Tavita, ke vehevehe e tau tagata ne tuga e tau “mamoe” mai ia lautolu kua liga tukuogo ko e tau “mamoe” a lautolu ka kua moli ni ko e “tau koti.” (Mataio 25:31-33) Kua fakatu hake foki e “leveki mamoe” taha nei ke fagai e mamoe. Kua lilifu ue atu ha, e fakamoliaga he perofetaaga nei, ne kitia e tautolu he vaha nei! He magaaho ne tutala e tau tagata politika ke fakalataha e tau tagata, he puhala mai he fakatokaaga he lalolagi fou, ka kua fakalataha moli he taha ko e Leveki Mamoe e tau mamoe, mai he tau motu oti kana ha ko e gahua fakamoliaga ne utauta fakapapahi ne kua puhala mai he tau vagahau kehekehe, ti koenaia ko e fakatokatokaaga ni he Atua he lalolagi kua maeke ke kamata ke taute pihia.

6, 7. Kua kikite ki ai fefe he “tupa fakamoli mo e lotomatala” ke maeke e tau mamoe ke moua e “tau mena kai he tau magaaho tonu”?

⁶ He folafola atu tumau e fekau he Kautu ke he tau fonua fou, ti “ko e tupa fakamoli mo e lotomatala” he tau Kerisiano ne fakauku, ne poaki ki ai e taha Leveki Mamoe, ke kitia tonu ko e taute fakamitaki ke fakafano atu e tau lagomatai katoatoa he “tau mena kai he tau magaaho tonu.” (Mataio 24:45, NW) Kua tokologa mai he tau la 33 he Kaufakalatahaaga Kolo Toko ke he lalolagi katoa ne taute lolomiaga ne kua fakalahi hake e tau koloa taute ke fakafeleveia aki e manako fakatepetepe lahi ma e tau tohi kili mao mo e tau mekasini mitaki ke he Tohi Tapu.

⁷ Kua nakai toka he Kau Fakatufono he Tau Fakamoli a Iehova ha laliaga, ke fakamitaki e tauteaga kua lata he tau liliuaga ke he 200 he tau vagahau mo e ke kamata e fakaliliuaga ke he falu a tau vagahau ne kua lata ke ufitia e fonua katoa he lalolagi. Kua lagomatai e mena nei ke he poakiaga ne age e Iesu ke he hana tau tutaki ia Gahua 1:8: “Ka to moua e mutolu e malolo, ka haele hifo e Agaga Tapu ki luga ia mutolu; to eke foki a mutolu mo tau talahau haku . . . ke hoko ni ke he fakaotiaga he lalolagi.” Ko e taha mena foki, ko e New World Translation of the Holy Scriptures, kua fita he lomi ke he tau vagahau 14 e tohi katoa po ke magatohi ni, ti ko e magaaho nei kua 16 e tau vagahau ne liliu ki ai i Europa, Aferika, mo e he Fahi Uta.

Olioli kehe “Mafola he Atua”

8. Ne maukoloa lahi fefe e fakamonuinaaga he tau mamoe mai he maveheaga he mafola ne taute e Iehova mo lautolu?

⁸ Kua puhala mai he taha Leveki Mamoe hana, ko Iesu Keriso, ne taute e Iehova mo e Hana tau mamoe mamakona lahi e “maveheaga he mafola.” (Isaia 54:10, NW) He fakagahuahua e tua ke he fakamaligiaga toto a Iesu, ne maeke ai e tau mamoe ke o fano i loto he maama. (1 Ioane 1:7) Ne olioli a lautolu ke he ‘mafola he Atua ne fakamitaki lahi e tau manamanatu oti mo e kua puipui ha lautolu a tau loto mo e tau maloloaga he manamanatuaga, kakano ni ha ko ia ko e Keriso ko Iesu.’ (Filipi 4:7, NW) Tuga he fakaholo atu e Esekielu 34:25-28 (NW) ke fakamaama, kua leveki mamoe e Iehova hana tau mamoe ki loto he parataiso fakaagaga, ko e tutuaga fulufuluola lahi he nakai haofia, ko e fakahauhauaga muhumena, mo e fua loga lahi. Kua tala he Leveki Mamoe fakaalofa nei ke he hana tau mamoe: “Mo e to iloa ai ni e lautolu ko au ko Iehova he magaaho ka pakipaki e au e tau kakau he ha lautolu a tau hahamo mo e kua laveaki mai e au a lautolu he tau lima ha lautolu ne kua fakaaoga fakatupa a lautolu, Mo e to nakai eke a lautolu ko e tau mena ke fofo he tau motu; . . . mo e to nonofo moli a lautolu he nakai haofia, to nakai ha ha i ai a taha ke taute a lautolu ke vivivivi.”

9. Ko e heigoa e tau magaaho ne kua mahafagi atu ke he tau tagata he Atua he ‘pakipaki e tau kakau’?

⁹ Kua fita he tau tau ku kua mole, ne kitia he Tau Fakamoli a Iehova he tau motu loga e pakipakiaga he tau “kakau he ha lautolu a tau hahamo.” Kua tokanoa a lautolu ke fakamatala ke nakai tuga he vaha fakamua. Mo e kia eke a tautolu oti kana, he tau motu oti, ke fakaaoga fakamitaki e nakai haofia kua foaki mai e Iehova he fakamakamaka a tautolu ke taute fakakatoatoa e gahua. Kua fakamafanatia ha e mena ne foaki mai e Iehova he tata atu a tautolu ke he magaaho he matematekelea lahi mahaki ue atu kua nakai­la kitia he ha tagata!​—Tanielu 12:1; Mataio 24:21, 22.

10. Ko hai ne foaki mai e Iehova ke lagomatai e Leveki Mamoe mitaki ko Iesu Keriso, mo e fai kupu fefe e aposetolo ko Paulo ke he falu ia lautolu nei?

¹⁰ Ke mau tauteute tuai ka hoko mai hana aho lalago ke fetoko ki a lautolu ne kolokolovao, ne foaki mai e Iehova e tau leveki mamoe hukui ke lagomatai e Leveki Mamoe Mitaki, ko Iesu Keriso, ke leveki e fuifui. Ne fakamaama mai ia Fakakiteaga 1:16 a lautolu nei ko e numela katoa ko e “fitu e fetu” i loto he lima matau a Iesu. He senetenari fakamua, ne fai kupu e aposetolo ko Paulo ke he matakau ne hukui e tau leveki mamoe hukui ia, he pehe: “A mutolu kia mutolu, katoa mo e fuifui mamoe oti kana kua kotofa a mutolu he agaga tapu ke eke ai mo leoleo, kia leveki e ekalesia he Atua ne fakafua e ia māna ke he hana toto ni.” (Gahua 20:28) He vaha nei, kua ha ha i ai e hogofulu he tau afe e tau leveki mamoe hukui ne fekafekau ke he tau fakapotopotoaga kua 69,557 e katoa ke he lalolagi katoa.

Mumua e Tau Leveki Mamoe Hukui!

11. Ne kautu lahi fefe e falu he tau leveki mamoe ke uta e takitakiaga he tau fahi fonua ne kua mahani mau ke liliu ki ai?

¹¹ He tau matakavi loga kua lata e tau leveki mamoe nei ke taute e takitakiaga ke he tau fonua ne fa liliu tumau ki ai he vaha he tau aho fakahiku nei. To maeke fefe a lautolu ke fakatumau e tuaga loto fiafia tokoluga he fuifui? Kua homo lahi e tau mena ne taute he tau leveki mamoe, mo e taha mai he tau puhala ne kua kautu lahi a lautolu ke fakalagalaga e gahua foafoa lagomatai mo e foafoa tumau. Kua tokologa a lautolu ni ko e tau leveki mamoe ne gahua auloa i loto he fekafekauaga nei, mo e pihia foki a lautolu ko e tau tagata fakailoa ne nakai maeke ke taute e mena ia ka kua fakakite e agaga he tagata foafoa kua fekafekau mo e olioli ke lagomatai ke fakakaumahala e nakai fia iloa he tau tagata he fonua. (Salamo 100:2; 104:33, 34; Filipi 4:4, 5) He ufitia e lalolagi ke he mahani kelea mo e teitei ke nakai iloa e tonu, kua tokologa e tau tagata ne tuga e tau mamoe kua hane ala mai ke iloa e amaamanakiaga he Kautu.​—Mataio 12:18, 21; Roma 15:12.

12. Ko e heigoa e mena vihi lahi mahaki ne kua ha ha he tau fonua tutupu mafiti, mo e fa taute fefe e tau mena nei he falu magaaho?

¹² Ko e taha mena vihi foki ko e fa mahani mau ke nakai katoatoa e tau leveki mamoe kua lata ke leveki e fuifui. Ko e tau matakavi ne tupu mafiti lahi, tuga he Fahi Uta i Europa, kua tokologa e tau fakapotopotoaga fou ne ha ha i ai ne kua nakai fai momotua kua kotofa. Kua fua he tau mamoe loto fiafia e kavega mamafa, ka e nakai iloa lahi a lautolu, mo e kua lata ke fai lagomatai ke fakamahani e tau mamoe kua fuifui mai ke he tau fakapotopotoaga. I loto he tau motu tuga a Pasili, Mesiko, mo Saire, ko e tau matakavi ne tutupu mafiti lahi, ne kua fakaaoga e Tau Fakamoli fuata tote ke fakatokatoka e fekafekauaga mo e fakamahani falu ne fou agaia. Kua mitaki ue atu e lagomatai ne foaki he tau tagata foafoa, mo e hanai ni e magavala fonua kua maeke e tau matakainaga fifine ke fakamahani e tau matakainaga fifine fou. Kua fakamonuina e Iehova mai he agaga hana e fua ne moua. Ha kua moua tumau e tupu ki mua.​—Isaia 54:2, 3.

13. (a) Ha kua lahi mahaki e heleheleaga, ma e heigoa kua lata ai ke liogi e Tau Fakamoli? (e) Ne tali fefe e tau liogi he tau tagata he Atua he vaha fakamua mo e he vaha he tauaga ke ua aki he lalolagi?

¹³ I loto he tau motu kua fita he mau mitaki e fakatuaga he gahua fakamatala, i loto he tau motu kua uta kehe he magaaho ku kua mole e tau papaaga, mo e he tau maaga fonua ne mahafagi fou mai, kua aoga agaia e tau kupu a Iesu ia Mataio 9:37, 38: “Kua loga e tau saito ke helehele, ka ko e tau tagata gahua, kua tokogaogao a lautolu. Ko e mena ia, kia olelalo atu ai a mutolu ke he Iki hana e tau saito ke helehele, kia fakanao mai e ia e falu ke gahua ke he tau saito hana ke helehele.” Kua lata foki a tautolu ke liogi foki, ke lagaki hake foki e Iehova e tau leveki mamoe tokologa. Kua fita he fakakite mai e ia kua maeke a ia ke taute e mena nei. He vaha fakamua mo e he vaha he Tauaga ke II he Lalolagi, ne lali e tau pule okooko ne tuga e tau Asuria ke hoholi fakaoti e Tau Fakamoli a Iehova. Ka e ke tali ha lautolu a tau liogi, ne hakahaka e Iehova ha lautolu a fakatokatokaaga, kua taute ai ke uta he pule he atua moli, mo e kua foaki e tau “leveki mamoe” ne manako ki ai.a Kua fakalaini tonu e mena nei mo e perofetaaga: “Ka o mai e tau tagata Asuria ke he motu ha tautolu, ka taholi foki e lautolu ha tautolu a tau fale iki, ti kotofa ai e tautolu tokofitu e leveki mamoe, mo e tokovalu e iki ne mua ke totoko atu kia lautolu”​—ke eke ke loga lahi mai foki e tau momotua tukulele he numela kua lata tonu, ke uta e takitakiaga.​—Mika 5:5.

14. Ko e heigoa e manako ne mua atu ne ha ha i loto he fakatokatokaaga, mo e ko e heigoa e tau fakamaloloaga ne age ke he tau matakainaga tane?

¹⁴ Kua mua atu e manako ne ha ha i ai ma e Tau Fakamoli tane ne papatiso ke foli ke he falu monuina. (1 Timoteo 3:1) Ko e tutuaga fakatepetepe. Kua tata lahi mai e fakaotiaga he fakatokaaga nei. Ne talahau mai he Hapakuka 2:3: “Ha kua tuku mai e fakakiteaga mo e hana tau aho ne kotofa, kua alumaki foki a ia ke hoko ke he fakahikuaga, to nakai pikopiko a ia; . . . ha ko e mena to hoko mai ni, nakai mule mai.” Ko e tau matakainaga tane, kua maeke nakai a koe ke foli ke maeke ke lata ma e falu monuina i loto he gahua leveki mamoe nei​—fakamua ato hoko mai e fakaotiaga?​—Tito 1:6-9.

Levekiaga Mamoe he Pule he Atua

15. Ke he puhala fe ko e mena pule he atua e tau tagata a Iehova?

¹⁵ Ke maeke ke katoatoa e tauteaga mena auloa ke he fakalaulahiaga he fakatokatokaaga a Iehova, kua lata e tau tagata hana ke ha ha ia lautolu e onoonoaga he pule he atua. To maeke fefe ia lautolu ke fakakatoatoa e mena nei? Hanai, ko e heigoa e kakano he matakupu “pule he atua”? Ne fakakakano he Webster’s New Twen­ti­eth Century Dictionary e kupu “pule he atua” tuga “ko e pule he Atua ke he motu.” Ko e kakano nei ni kua eke “ko e motu tapu” e tau tagata a Iehova ne pule e atua ki ai. (1 Peteru 2:9; Isaia 33:22) Ha ko e tau tagata he kautaha po ke tau feoaki taha he motu he pule he atua, kua lata e tau Kerisiano moli ke momoui mo e fekafekau mai he omaoma ke he Kupu he Atua mo e hana tau puhala.

16. Fefe, ke he matapatuaga, kua maeke a tautolu ke fakakite ne tautolu a tautolu ko e mena pule he atua?

¹⁶ Kua fakamaama fakamaaliali he aposetolo ko Paulo ko e ha kua lata e tau Kerisiano ke mahani tuga e pule he atua. Ke fakamua aki, ne pehe a ia ke eke a lautolu ‘ke tapulu e tagata fou kua eke ke lata mo e Atua, ke he tututonu mo e mahani mitaki ke fakamoli ai.’ Kua lata e mahani fakatagata ke feaki hagaao ke he tau puhala tututonu ne fakatoka mai i loto he Kupu hana. Kua lata a ia ke fakamoli ki a Iehova mo e ke he Hana tau matafakatufono. He mole mai he taute e fakatai ko e maeke fefe ke taute e mena nei, ne ole fakamakamaka a Paulo: “Hanai kia fifitaki a mutolu ke he Atua tuga e tau fanau fakahelehele.” (Efeso 4:24–​5:1) Ke tuga e tau fanau omaoma, kua lata a tautolu ke fifitaki ke he Atua. Ko e fakagahuahuaaga moli a nei he pule he atua, kua fakakite ai ko e pule moli e Atua ki a tautolu!​—Kikite foki ke he Kolose 3:10, 12-14.

17, 18. (a) Ko e heigoa e tau fua he Atua ne mua atu e mitaki ne fifitaki ki ai e tau Kerisiano he pule he atua? (e) I loto he tau kupu hana ki a Mose, ne pehi fefe e Iehova Hana fua fakamua, ka ko e heigoa e hatakiaga ne age foki e ia?

¹⁷ Ko e heigoa e fua he Atua ne mua atu kua lata a tautolu ke fifitaki ki ai? Kua tali mai e aposetolo ko Ioane ia 1 Ioane 4:8 he magaaho ne pehe a ia: “Ko e Atua ko e fakaalofa.” He tau kupu valu fakahiku, i loto he 1 Ioane 4 kupu 16, ne liu a ia talahau e mahani aoga lahi nei: “Ko e Atua, ko e fakaalofa a ia; ko e tagata kua nofo mo e fakaalofa, kua nofo a ia ki loto he Atua, ko e Atua foki ki loto ia ia.” Ko e Leveki Mamoe Lahi Mahaki, ko Iehova, ko e fakatinoaga he fakaalofa. Kua fifitaki e tau leveki mamoe he pule he atua ki a ia he fakakite mai e fakaalofa lahi ke he tau mamoe a Iehova.​—Fakatatai 1 Ioane 3:16, 18; 4:7-11.

¹⁸ Ko e Pule he Atua Lahi Mahaki ni ne fakakite ne ia a ia ki a Mose he pehe “Ko Iehova, ko Iehova, ko e Atua fakaalofa hofihofi, mo e fakaalofa noa; kua fakatuai hana ita, to lahi e fakaalofa, to fakamoli; Kua tumau hana fakaalofa to hoko ke he afe he tau hau; kua fakamagalo foki e ia e mahani hepehepe, mo e holifono, mo e hala, ko e nakai toka noa e ia a lautolu kua hala, ka e taui ni e hala he tau matua ke he ha lautolu a fanau, mo e fanau he ha lautolu a fanau, ke hoko ke he tolu mo e fa e hau.” (Esoto 34:6, 7) Ti kua pehi e Iehova e tau fahi kehekehe ne mua atu e mitaki he pule he atua hana, ko e fakaalofa, ka e he magaaho taha kua nakai hikihikifano e hatakiaga, ti ka lata ai to fakahala e ia e mahani hepehepe.

19. Ke fakakehekeheaki mo e tau Farasaio, kua lata fefe e tau leveki mamoe Kerisiano ke gahua ke he puhala he pule he atua?

¹⁹ Ki a lautolu ne kua moua e tau tutuaga matagahua i loto he fakatokatokaaga, ko e heigoa e kakano ke eke ke pule he atua? Ne pehe a Iesu ke he tau tohikupu mo e tau Farasaio he vaha hana: “Nukua haihai e lautolu e tau kavega mamafa mo e uka, ti tuku ke he tau ua he tau tagata; ka e nakai mafai a lautolu ke piki atu ki ai ha matalima ha lautolu.” (Mataio 23:4) Kua fakapehia lahi mo e nakai fakaalofa! Kua ui mai e pule he atua, po ke pule faka-Atua, ke leveki mamoe e fuifui he fakaaoga e tau puhala fakaalofa he Tohi Tapu, nakai he fakakavega mamafa e mamoe ke he tau poakiaga loga ne taute he tagata. (Fakatatai Mataio 15:1-9.) He magaaho taha, kua lata e tau leveki mamoe pule he atua ke fifitaki ke he Atua he lafi ke he fakaalofa ha lautolu e tumauokafua ke taofi mau e mahani mea he fakapotopotoaga.​—Fakatatai Roma 2:11; 1 Peteru 1:17.

20. Ko e heigoa e tau fakatokaaga he fakatokatokaaga he pule he atua kua mailoga he tau leveki mamoe?

²⁰ Kua mailoga he tau leveki mamoe moli he vaha he tau aho fakamui nei, ne kotofa e Iesu hana tupa fakamoli mo e lotomatala ke he tau koloa oti kana hana mo e kua takitaki he agaga tapu e tupa nei ke kotofa e tau momotua ma e gahua leveki mamoe ke he tau mamoe. (Mataio 24:3, 47; Gahua 20:28) Ha kua pihia, he putoia e pule he atua ke he fakalilifu lahi ke he tupa nei, ke he tau fakatokaaga he fakatokatokaaga ne fakatutu he tupa, mo e tau fakatokaaga he tau momotua i loto he fakapotopotoaga.​—Heperu 13:7, 17.

21. Ko e heigoa e fifitakiaga mitaki ne fakatoka e Iesu ma e tau leveki mamoe hukui?

²¹ Kua fakatu e ia ni ko Iesu e fakafifitakiaga mitaki, he onoono tumau ki a Iehova mo e Hana Kupu ma e tau takitakiaga. Ne pehe a ia: “Nakai maeke ia au hoko au ke eke taha mena taha; ke fakalata haku a fakafiliaga ke he fanogonogo haku; ti tonu ni haku a fakafiliaga, ha ko e mena nakai fifitaki au ke he haku a loto ni, ka ko e finagalo he Matua ne fakafano mai au.” (Ioane 5:30) Kua lata e tau leveki mamoe hukui he Iki ko Iesu Keriso ke fakagahua e loto fakatokolalo. Kaeke kua ole tumau e motua ke he Kupu he Atua ma e tau takitakiaga, ke tuga e mena ne taute e Iesu, ti eke moli a ia ke muitua ke he pule he atua.​—Mataio 4:1-11; Ioane 6:38.

22. (a) Ke he tau puhala fe kua lata a tautolu oti kana ke eketaha ke eke kua muitua ke he pule he atua? (e) Ko e heigoa e tau uiina totonu ne foaki e Iesu ke he tau mamoe?

²² Ko e tau tagata tane ne papatiso, kia foli ke lata ma e tau monuina he matagahua i loto he fakapotopotoaga! Ko mutolu oti kana ko e tau mamoe fakahelehele, kia foli fakahako ke muitua ke he pule he atua, kua fifitaki ke he Atua mo Keriso ke he fakakiteaga he fakaalofa! Kia tatai e olioli he tau leveki mamoe mo e fuifui ha kua tali e lautolu e uiina a Iesu: “Kia o mai a mutolu kia au, ko mutolu oti ne matematekelea mo e pehia he tau kavega; ko au foki ke okioki ai a mutolu. Kia hahamo e mutolu e lakau hahamo haku, mo e fifitaki mai a mutolu kia au; ha ko au ni ko e totonu mo e loto holoilalo; ti moua ai e mutolu e okiokiaga mo e tau agaga ha mutolu. Ha ko e mena maeke vave haku a lakau hahamo he uta, ko e haku a kavega foki, ko e mena mama a ia.”​—Mataio 11:28-30.

[Tau Matahui Tala]

Maeke Nakai ia Koe ke Fakamaama?

◻ Ko e heigoa e “fuifui” a Iehova, mo e ko hai ne fakalataha ki ai?

◻ Ne gahua fefe a Iesu tuga e “leveki mamoe mitaki” i loto he senetenari fakamua, mo e he vaha nei?

◻ Ko e heigoa e kei he gahua levekiaga he tau leveki mamoe hukui ke he fuifui?

◻ Ko e heigoa e kakano lahi i lalo he kupu “pule he atua”?

◻ Kua lata ke gahua fefe e Kerisiano​—mua atu ko e leveki mamoe hukui​—ke maeke ai ke eke kua muitua ke he pule he atua?

[Fakatino he lau 28]

Ke tuga e leveki mamoe loto fakamoli katoa, kua ofania e levekiaga a Iehova ke he fuifui hana

[Fakatino he lau 31]

Ko e fifitakiaga ke he fua he fakaalofa he Atua ko Iehova e fakagahuahuaaga he pule he atua