Leveki e Fuifui Mamoe he Atua mo e Fakaalofa
“Kia leveki e mutolu e fuifui mamoe he Atua ha ia mutolu.”—1 PETERU 5:2.
1, 2. Ko e heigoa e mahani a Iehova ne mua, mo e kitia mai fefe e mena ia?
I LOTO katoa he tau Tohiaga Tapu, kua fakakite maaliali mai ko e fakaalofa e fua ne mua he Atua. “Ko e Atua ko e fakaalofa,” he talahau mai ia 1 Ioane 4:8. Ha ko e mena fakakite mai he tau gahua hana e fakaalofa kua pehe ia 1 Peteru 5:7 ko e “mena kua manatu e [Atua ki a] mutolu.” He Tohi Tapu ko e puhala ne kua manatu e Iehova hana tau tagata kua tuga ai ni e puhala ne manatu hofihofi e leveki mamoe fakaalofa ke he hana tau mamoe: “Kitiala, to haele mai e Iki ko Iehova . . . to leveki e ia hana fuifui . . . to hapai e ia e tau punua mamoe ke he hana tau lima, mo e uta e ia a lautolu ke he hana fatafata; to takitaki fakatekiteki e ia e tau mamoe kua fai punua.” (Isaia 40:10, 11) Kua mafanatia ha e loto a Tavita he maeke ke pehe: “Ko Iehova, ko e haku a leveki mamoe haia; nakai fai mena ke nofogati ai au”!—Salamo 23:1.
2 Kua lata tonu e fakatataiaga he Tohi Tapu ke he tau tagata ne fiafia pauaki e Atua ki ai ke he tau mamoe, ha ko e mena mafola lahi, mahani holoilalo, mo e mahani omaoma e tau mamoe ke he ha lautolu a leveki mamoe fakaalofa. Ha ko e Leveki Mamoe fakaalofa, kua manamanatu lahi a Iehova ke he hana tau tagata ne tuga e tau mamoe. Ne fakakite e ia e mena ia he foaki ki a lautolu e tau koloa he tino mo e tau mena fakaagaga mo e he takitaki a lautolu he “tau aho fakamui” uka lahi he lalolagi kelea nei ke he hana lalolagi tututonu fou.—2 Timoteo 3:1-5, 13; Mataio 6:31-34; 10:28-31; 2 Peteru 3:13.
3. Fakamaama mai fefe he salamo e puhala ne leveki aki e Iehova hana tau mamoe?
3 Kia mailoga la e levekiaga fakaalofa a Iehova ke he hana tau mamoe: “Ko e tau fofoga a Iehova kua hagao ia kia lautolu ne tututonu, mo e hana tau teliga foki ke he kalaga ha lautolu. . . . Kua kalaga e tau tagata tututonu, ti fanogonogo ai a Iehova; kua laveaki foki e ia a lautolu mai he tau matematekelea oti ha lautolu. Kua tata mai a Iehova kia lautolu kua loto malipilipi; kua fakamoui foki e ia a lautolu kua loto pehia. Loga e tau mena kelea ke hohoko ke he tagata tututonu; ka e laveaki e Iehova a ia mai he tau mena oti ia.” (Salamo 34:15-19) Kua lahi mahaki ha e fakamafanaaga ne kua foaki he Leveki Mamoe he Lagi mo e Lalolagi Katoatoa ma e hana tau tagata ne tuga e tau mamoe!
Ko e Fakafifitakiaga he Leveki Mamoe Mitaki
4. Ko e heigoa e matafekau a Iesu he leveki e fuifui he Atua?
4 Ko e Tama he Atua, ko Iesu, ne ako mitaki mai he hana Matua, ha ko e mena ui he Tohi Tapu a Iesu “ko e leveki mamoe mitaki.” (Ioane 10:11-16) Kua mua e aoga he hana gahua fekafekau ke he fuifui he Atua ne kua fakakite mai ia Fakakiteaga veveheaga 7. He Fki 7 kupu 9, ne kua ui e tau fekafekau he Atua he vaha ha tautolu “ko e moto tagata tokologa, . . . mai he tau motu oti, mo e tau faoa, mo e tau tagata kehekehe, mo e tau vagahau kehekehe.” Ti kua talahau mai foki he Fki 7 kupu 17: “Ha ko e Punua mamoe [a Iesu] . . . to leveki e ia a lautolu, mo e takitaki a lautolu ke he tau vaipuna he moui; to holoholo kehe foki he Atua e tau hihinamata oti mai he tau mata ha lautolu.” Kua takitaki ai e Iesu e tau mamoe he Atua ke he tau vai he kupu moli ko e mena ka takitaki atu ai ke he moui tukulagi. (Ioane 17:3) Kia mailoga la kua ui a Iesu “ko e Punua mamoe,” ko e mena kua fakakite mai ai hana a tau mahani ko e tuga he mamoe, ha ko ia e fakafifitakiaga ne mua he mahani holoilalo ke he Atua.
5. Fefe e logona hifoaga a Iesu ke he tau tagata?
5 He nofo a Iesu he lalolagi ne fano a ia he vahaloto he tau tagata mo e kitia ha lautolu a tutuaga fakaalofa lahi. Ne fakafetaliaki fefe e ia ha lautolu a matematekelea? “Ati fakaalofa hofihofi ai a ia kia lautolu, ne fakafita a lautolu, mo e tiaki atu ai, tuga e tau mamoe nakai fai leveki a lautolu.” (Mataio 9:36) Matematekelea lahi e tau mamoe ne kua nakai fai leveki ha ko e tau manu tafaga, ti kua pihia foki ni e tau mamoe ne nakai fakaalofa e tau leveki mamoe ki ai. Ka e fakaalofa lahi mahaki a Iesu, ha ko e mena pehe a ia: “Kia o mai a mutolu kia au, ko mutolu oti ne matematekelea mo e pehia he tau kavega; ko au foki ke okioki ai a mutolu. Kia hahamo e mutolu e lakau hahamo haku, mo e fifitaki mai a mutolu kia au; ha ko au ni ko e totonu mo e loto holoilalo; ti moua ai e mutolu e okiokiaga mo e tau agaga ha mutolu. Ha ko e mena maeke vave haku a lakau hahamo he uta, ko e haku a kavega foki, ko e mena mama a ia.”—Mataio 11:28-30.
6. Ko e heigoa e manamanatuaga ne fakakite e Iesu ki a lautolu ne mapehi?
6 Ne talahau tuai mai he perofetaaga he Tohi Tapu to taute mena fakaalofa a Iesu ke he tau tagata: “Ha kua fakauku e Iehova au . . . ke pipi e tau loto ne malipilipi, . . . ke fakamafana ai a lautolu oti kua tagi.” (Isaia 61:1, 2; Luka 4:17-21) Ne nakai onoono fakateaga a Iesu ki a lautolu ne mativa mo e matematekelea. Ka kua kehe, he fakamoli e ia a Isaia 42:3: “Nakai papaki e ia e kaho ne maihiihi; to nakai tamate e ia e vavae kua puho tote.” (Fakatatai Mataio 12:17-21.) Ko lautolu ne matematekelea kua tuga e tau kaho maihiihi, kua tuga e tau vavae kua puho tote ha kua teitei ke oti e gaafi. He mailoga ha lautolu a tutuaga fakaalofa, ne fakakite e Iesu ki a lautolu e fakaalofa hohofi noa mo e foaki age e malolo mo e amaamanakiaga, ne kua fakamaulu ai a lautolu fakaagaga mo e ke he tino.—Mataio 4:23.
7. Takitaki e Iesu ki fe e tau tagata ne kua fakafetaliaki a ia?
7 Kua tokologa e tau tagata ne tuga e tau mamoe ne fakafetaliaki a Iesu. Kua mua atu e mitaki he hana tau fakaakoaga, kua eke e tau leoleo ne fakafano ke tapaki a ia ke hokotaki: “Kua nakai fai tagata taha ke vagahau ke tuga e tagata na.” (Ioane 7:46) Ti gugu e tau takitaki lotu fakatupua: “Kua mumui atu kia ia e lalolagi”! (Ioane 12:19) Ka e nakai manako a Iesu ke eke mana e fakaheke po ke fakalilifu. Ne takitaki e ia e tau tagata ke he hana Matua. Ne fakaako e ia a lautolu ke fekafekau ki a Iehova he ofaofa e tau mahani mahomo ue atu Hana: “Ke fakaalofa atu a koe ke he Iki hau a Atua, mo e hau a loto katoa, mo e hau a agaga katoa, mo e hau a malolo katoa, mo e hau a manatu katoa.”—Luka 10:27, 28.
8. Kua kehe fefe e omaoma ne age he tau tagata he Atua ki a ia mai he mena ne age he falu ke he tau tagata ne pule he lalolagi?
8 Ko e hanai e fakahekeaga a Iehova ha kua toko hake he tau tagata ne tuga e tau mamoe hana pule ke he lagi mo e lalolagi katoatoa, ko e mena kua fakave ke he fakaalofa ha lautolu ki a ia. Ne manako lahi a lautolu ke fifili ke fekafekau ki a ia kakano ha ko e ha lautolu a iloilo ke he hana tau mahani fakaalofa. Kua kehe muatua ha, mai he tau takitaki he lalolagi nei ne kua omaoma ni ha lautolu a tau tagata ki a lautolu he hopo ate, po ke kono, po ke kakano he fai manamanatu galo a lautolu! Ti kua nakai maeke ai ke talahau hagaao ki a Iehova po ko Iesu ke tuga e mena ne talahau hagaao ke he faifeau pope he Lotu Katolika Roma: “Kua nava e tau tagata tokologa ki a ia, matakutaku oti ki a ia, ka e nakai ofania ki a taha.”—Vicars of Christ—The Dark Side of the Papacy, ha Peter De Rosa.
Tau Leveki Mamoe Mahani Vale i Isaraela
9, 10. Fakamaama mai la ko e fefe e tau takitaki Isaraela i tuai mo e he senetenari fakamua.
9 He nakai tuga a Iesu, kua nakai fakaalofa e tau takitaki lotu i Isaraela he vaha hana ke he tau mamoe. Kua eke a lautolu ke tuga e tau iki pule i Isaraela he vaha fakamua ne kua pehe a Iehova hagaao ki a lautolu: “Oi te fakaalofa ke he tau leveki mamoe a Isaraela kua fagai e lautolu a lautolu ni! Ka e nakai kia lata ke fagai he tau leveki mamoe e tau mamoe? . . . Nakai fakamalolo ai e mutolu a lautolu ne lolelole, ti nakai fakamaulu ai e mutolu a lautolu ne gagao, ti nakai pipi foki e mutolu a lautolu ne malipilipi, ko e tau mena ne vega kehe nakai liu aki mai ai e mutolu, ti nakai kumi e mutolu a lautolu ne galo, ka e pule fakamaō ai mo e favale atu a mutolu kia lautolu.”—Esekielu 34:2-4.
10 Kua tuga e tau leveki mamoe politika ia, kua loto uka e tau takitaki lotu Iutaia he senetenari fakamua. (Luka 11:47-52) Ke fakatai ke he mena nei, ne talahau e Iesu e tala ke he Iutaia ne matematekelea he fofo hana tau mena, keli, mo e tiaki he kauhala kua teitei mate. Ne hau e ekepoa Isaraela, ka e he magaaho ne kitia ai e Iutaia, ne fano a ia ke he taha fahi he puhalatu. Ko e mena taha ia ni ne taute he Levi. Ti hau e tagata nakai ko e Isaraela, ko e Samaria fakavihia, mo e fakaalofa a ia ke he tagata matematekelea. Ne pipi e ia hana tau kafokia, tuku a ia i luga he manu ti uta ke he fale api, mo e leveki a ia. Ne totogi e ia e patu he fale api mo e pehe to liu mai a ia ke totogi e ha mena ka fakamole ki a ia.—Luka 10:30-37.
11, 12. (a) Ne eke fefe e mahani kelea he tau takitaki lotu he vaha a Iesu ke tupu muitui? (e) Kua fakahiku ni ko e heigoa ne taute he tau Roma ke he tau takitaki lotu?
11 Kua kelea lahi e tau takitaki lotu he vaha a Iesu ha ko e magaaho ne fakaliu tu mai e Iesu a Lasalo mai he mate, ne hea he tau ekepoa ne mua mo e tau Farasaio ke tolo e Saneheturini mo e pehe: “Ko e heigoa e mena ke eke e tautolu? Ha ko e tagata na [Iesu], kua eke e tau fakamailoga loga. Kaeke ke tokai pihia e tautolu, a ia, ti talia a ia he tau tagata oti kana; ti o mai e tau tagata Roma, ti fakaoti ai ha tautolu a tau mena, katoa mo e ha tautolu a motu.” (Ioane 11:47, 48) Kua nakai loto a lautolu ke he mena mitaki ne taute e Iesu ma e tagata ne mate. Ne manamanatu lahi na lautolu ke he ha lautolu ni a tau tuaga. Ti kua “kamata mai he aho ia ke pulega fakalataha ai a lautolu ke kelipopo a [Iesu].”—Ioane 11:53.
12 Ke eke ha lautolu a mahani kelea ke mua atu e kelea, ne taute ai e tau ekepoa ne mua ke ‘pulepulega ke kelipopo foki a Lasalo. Ha ko e mena tokologa e tau tagata Iutaia ne o kehe ha ko ia, mo e tua a lautolu kia Iesu.’ (Ioane 12:10, 11) Kua nakai aoga ha lautolu a gahua fulukovi ke puipui ha lautolu a tau tutuaga, ha ko e mena tala age e Iesu ki a lautolu: “Kua toka atu kia mutolu ha mutolu a fale kua moumou.” (Mataio 23:38) Kua moli ni e tau kupu ia, ne o mai e tau Roma he atu hau ia mo e uta kehe ‘ha lautolu a tau mena, katoa mo e ha lautolu a motu,’ mo e ha lautolu a tau momoui foki.
Tau Leveki Mamoe Fakaalofa he Fakapotopotoaga Kerisiano
13. Ko hai ne mavehe a Iehova ke fakafano mai ke leveki hana fuifui?
13 Kua kehe mai he tau leveki mamoe mahani vale mo e fulukovi, to fakatu hake e Iehova e Leveki Mamoe Mitaki, ko Iesu, ke leveki Hana fuifui. Ne mavehe foki a ia ke fakatutu hake e tau leveki mamoe tulalo fakaalofa ke leveki e tau mamoe: “To kotofa foki e au e tau leveki mamoe ma lautolu ke leveki a lautolu; ti nakai tuai matakutaku a lautolu.” (Ieremia 23:4) Ti kua, ke tuga e tau fakapotopotoaga Kerisiano he senetenari fakamua kua pihia foki he vaha nei, kua “kotofa e tau patu ke he taha māga mo e taha māga.” (Tito 1:5) Ti ko e tau patu fakaagaga nei ne kua fakafeleveia e tau mena kua lata ne fakatoka he tau Tohiaga Tapu kua lata na lautolu ke ‘leveki e fuifui mamoe he Atua.’—1 Peteru 5:2; 1 Timoteo 3:1-7; Tito 1:7-9.
14, 15. (a) Ko e heigoa e aga ne kua uka e tau tutaki ke taute? (e) Ko e heigoa ne taute e Iesu ke fakakite ki a lautolu kua lata e tau motua ke eke mo tau fekafekau loto fakatokolalo?
14 He leveki e tau mamoe, kua “mua ke he tau mena oti” kua lata e tau motua ke “fakaalofa lahi” ki a lautolu. (1 Peteru 4:8) Ka ko e tau tutaki a Iesu, he manamanatu lahi ke he matalahi mo e tuaga tokoluga, kua eke ai ni ke ako e mena nei. Ti ko e magaaho ne pehe e matua fifine he ua e tau tutaki ki a Iesu: “Kia tala age a koe, kia nonofo e na tama ua nai haku, ko e taha ke he hau a fahi matau, mo e taha ke he hau a fahi hema ke he kautu hāu,” kua ita e falu tutaki. Ne pehe a Iesu ki a lautolu: “Ko e tau iki he tau motu kehe kua pule kia lautolu, ko e tau tagata lalahi foki kua pule kia lautolu, Ka e nakai pihia a mutolu; ka fia tagata lahi e taha ia mutolu, kia eke a ia mo fekafekau ha mutolu; Ka manako foki taha ia mutolu ke mua a ia, kia eke a ia mo tupa ha mutolu.”—Mataio 20:20-28.
15 Ka e he taha magaaho foki, he mole he “taufetoko a lautolu ke he magahehala, po ko hai ia lautolu ke mua,” ne pehe a Iesu ki a lautolu: “Kaeke ke loto taha kia mua a ia, ti muikau a ia ke he tau tagata oti kana, mo e fekafekau a ia he tau tagata oti.” (Mareko 9:34, 35) Kua lata ai ni ke eke e loto holoilalo mo e manako lahi ke fekafekau ke he falu, ko e vala he aga fakatagata ha lautolu. Ka e uka tumau ni e tau manamanatu ia ke he tau tutaki, ha ko e po ato mate a Iesu, ke he hana kaiaga mena fakamui, “kua taufetoko” a lautolu ko hai ne mua atu! Ne hoko e mena ia pete ni kua fita he fakakite e Iesu ki a lautolu kua lata e motua ke fekafekau ke he fuifui; ha ko e mena fakatokolalo ne ia a ia mo e holoholo e tau hui ha lautolu. Ne pehe a ia: “Kaeke foki ko e Iki au, mo e Akoako, ti holoholo ni e au e tau hui ha mutolu; kua lata ia mutolu ke feholoholoaki ha mutolu a tau hui. Ha kua ta atu e au e fakafifitaki kia mutolu, kia tuga he eke e au kia mutolu, kia eke pihia ni e mutolu.”—Luka 22:24; Ioane 13:14, 15.
16. He tau 1899, ko e heigoa e talahauaga ne taute he Watch Tower ke he fua he tau motua ne kua mua atu e aoga?
16 Ne fa fakaako tumau he Tau Fakamoli a Iehova kua lata e tau motua ke pehenai. Kua teitei tu e senetenari kua mole, ne tohi he Watch Tower ia Apelila 1, 1899, e tau kupu a Paulo ia 1 Korinito 13:1-8 mo e pehe: “Kua fakakite maali mai he Aposetolo nakai ko e iloilo mo e mahifi ka lauga e tau mena kua mua atu e aoga ke kamatamata aki, ka ko e fakaalofa kua hufia katoa he loto mo e ke he tau mena oti he moui katoa, ka omoi mo e fakagahuahua ha tautolu a tau tino mamate, e mena ka kamatamata moli aki—ko e fakamoliaga moli ke he fakafetuiaga ha tautolu mo e Atua. . . . Ko e mahani ne mua kua lata ke amaamanaki ke ha ha he tau tagata oti ne kua talia ke eke mo fekafekau he lotu, ke fekafekau ke he tau mena tapu, kua lata ai ni ke mua he tau mena oti ko e agaga fakaalofa.” Kua mailoga ai ko e tau tagata tane ne kua nakai fakatokolalo ke fekafekau mai he fakaalofa, “ko e tau faiaoga hagahaga kelea a lautolu, mo e ligaliga lahi ke mua atu e taute mena fakakelea mai he tau mena mitaki.”—1 Korinito 8:1.
17. Ne pehi lahi fefe he Tohi Tapu e tau fua kua lata ke ha ha he tau motua?
17 Ti kua, nakai lata ai e tau patu ke ‘fia iki ke he’ tau mamoe. (1 Peteru 5:3) Ka e kehe, he mataulu e lautolu e takitakiaga he mahani ‘totonu e taha ke he taha, he hofihofi e fakaalofa.’ (Efeso 4:32) Ne pehi lahi e Paulo: “Kia fakatapulu a mutolu ke he fakaalofa hohofi noa, mo e mahani totonu, mo e loto holoilalo, mo e mahani molu, mo e fakauka . . . Ka e ha i luga he tau mena oti ia e fakaalofa ko e pipi haia ke fakamaopoopo ai.”—Kolose 3:12-14.
18. (a) Ko e heigoa e fakafifitakiaga mitaki ne fakatoka e Paulo ke he puhala taute mena ke he tau mamoe? (e) Kua nakai lata he ha e tau motua ke fakanimonimo e tau mena kua lata mo e tau mamoe?
18 Ne ako a Paulo ke taute e mena nei, he pehe: “Ka kua mahani molu a mautolu he nofo ai a mautolu ia mutolu, tuga ne fifine fakahuhu tama kua leveki fakamitaki hana ni a fanau. Ne hofihofi pihia ha mautolu a fakaalofa kia mutolu, ne fiafia a mautolu ke ta atu kia mutolu, nakai kuenaia e vagahau mitaki he Atua, ka e katoa foki mo e moui ha mautolu, ha kua ofania e mautolu a mutolu.” (1 Tesalonia 2:7, 8) Ke felauaki mo e mena ia, ne pehe a ia: “Kia fakamafana a lautolu kua manava tote, kia lagomatai kia lautolu kua lolelole, kia fakauka ke he tau tagata oti kana.” (1 Tesalonia 5:14) Pete ai ni ko e heigoa e tau faga mena uka ka tamai he tau mamoe ki a lautolu, kua lata e tau motua ke manatu a Fakatai 21:13: “Ko ia kua ponoti hana tau teliga ke he tagi he tagata nofogati, to tagi foki a ia ka e nakai fanogonogo taha ki ai.”
19. Ko e ha e tau motua loto fakaalofa ko e fakamonuinaaga, mo e fakafetaliaki fefe he tau mamoe e fakaalofa ia?
19 Ko e tau patu ne leveki mamoe e fuifui mo e mahani fakaalofa ko e fakamonuinaaga ke he tau mamoe. He talahau tuai mai ia Isaia 32:2: “To eke foki e tagata ke tuga ne fakamumuliaga mai he matagi, mo e mena ke malu ai ka to e afa, ke tuga ne tau vailele ke he motu paku lā, ke tuga ne malu foki he kau maka lahi ke he motu nakai fai vai.” Kua fiafia a tautolu he iloa kua tokologa e tau motua ha tautolu he vaha nei ne kua tatai mo e fakatino fulufuluola ia he okiokiaga. Kua ako a lautolu ke fakagahua e tau matapatu fakaakoaga ne mui mai: “Kia fakafeheleaki ke he feofanaki he tau matakainaga; kia takitokotaha mo e mua ke tuku atu e lilifu ke he falu.” (Roma 12:10) Ka fakakite he tau motua e vahega fakaalofa nei mo e mahani fakatokolalo, ko e mena ka moua kua eke e tau mamoe ke “fakahelehele fakalahi a lautolu mo e fakaalofa, ha ko e gahua ha lautolu.”—1 Tesalonia 5:12, 13.
Fakalilifu e Fakaaogaaga he Tokanoaaga ke Fifili
20. Kua lata he ha e tau motua ke fakalilifu e tokanoaaga ke fifili?
20 Ne tufugatia e Iehova e tau tagata mo e tokanoaaga ke taute ne lautolu e tau fifiliaga ha lautolu. He magaaho kua lata e tau motua ke fakatonutonu mo e akonaki foki, kua nakai lata a lautolu ke pule ke he moui po ke tua he taha tagata. Ne pehe a Paulo: “Nakai ko e mena fia pule a mautolu ke he ha mutolu a tua, ka ko e tau lagomatai a mautolu ke he ha mutolu a fiafia; ha ko e tua kua tumau ai a mutolu.” (2 Korinito 1:24) E, “to igatia e tagata mo e fua hana ni a kavega.” (Kalatia 6:5) Kua foaki lahi mai e Iehova ki a tautolu e tokanoaaga i loto he tau kaupaaga he hana tau matafakatufono mo e tau matapatu fakaakoaga. Ti kua lata e tau motua ke kalo kehe mai ke aua fakatoka poakiaga ke he tau mena ne kua nakai holifono e tau matapatu fakaakoaga he Tohiaga Tapu. Mo e kua lata a lautolu ke kalo kehe mai he ha hagahaga ke foaki atu e tau manamanatu fakatagata ha lautolu ni mo mena fakaako pauaki po ke toka ha lautolu loto fakahakehake ke fakalavelave ai, kaeke kua nakai fetataiaki mo e taha manamanatuaga he taha tagata.—2 Korinito 3:17; 1 Peteru 2:16.
21. Ko e heigoa kua maeke ke ako mai he aga a Paulo ki a Filemoni?
21 He magaaho ne nofo a Paulo he fale pouli i Roma, ki a mailoga la e mena ne taute e ia hagaao ki a Filemoni, ko e Kerisiano fai tupa i Kolose i Asia Tote. Ne hola e tupa ha Filemoni ne higoa ko Onesemo ki Roma, ti kua eke mo Kerisiano, mo e kua fa e lagomatai a Paulo. Ne tohi a Paulo ki a Filemoni: “Ne loto au ke taofi a ia māku, ke eke mo hukui hau, ke fekafekau mai kia au ke he haku a liliaga ha ko e vagahau mitaki. Ka e nakai fia eke au ha mena ka noa mo e pule hau, neke tuga mo e mena fakamakamaka hau a mahani mitaki mai, ka kia eke mo e loto.” (Filemoni 13, 14) Ne liuaki e Paulo a Onesemo, kua ole atu ki a Filemoni ke taute a ia tuga ko e matakainaga Kerisiano. Ne iloa e Paulo nakai ko e fuifui hana; ka ko e he Atua. Nakai ko e iki hana ka ko e fekafekau ki ai. Ne nakai pule a Paulo ke tala age ki a Filemoni; ne fakalilifu a ia ke he hana tokanoaaga ke fifili.
22. (a) Kua lata ke maama he tau motua e heigoa hagaao ke he tau kotofaaga ha lautolu? (e) Ko e faga fakatokatokaaga fefe ha Iehova ne fa e taute?
22 He tupu ki mua e fakatokatokaaga he Atua, kua loga e tau motua ne kotofa. Kua eke a lautolu, mo e tau motua foki ne kua mahani lahi mo e tau mena, ke lata ke maama ko e tau kotofaaga fekafekau fakatokolalo ha lautolu. Ke he puhala nei, he utauta he Atua hana fakatokatokaaga ke he lalolagi fou, to tupu fakahaga tumau ni tuga ne manako a ia ki ai—kua fakatokatoka mitaki ka e nakai tiaki e fakaalofa mo e loto hohofi, ke mua ni e taute mena holo mitaki. Ti ko e mena ka tupu, to eke ai hana fakatokatokaaga ke tupu ki mua e mitaki lahi ki a lautolu ne tuga e tau mamoe ne kitia i ai e fakamoliaga ko e “gahua fakalataha e tau mena oti ke mitaki ai a lautolu kua fakaalofa ke he Atua.” Ti koenaia e mena ka amaamanaki ki ai mai he fakatokatokaaga ne fakave ke he fakaalofa, kakano ha ko e mena “nakai tuai oti e fakaalofa.”—Roma 8:28; 1 Korinito 13:8.
To Tali Fefe e Koe?
◻ Fakamaama mai fefe he Tohi Tapu ko e manamanatu a Iehova ke he hana tau tagata?
◻ Ko e heigoa e matafekau a Iesu ka taute he leveki e fuifui he Atua?
◻ Ko e heigoa e mahani ne mua kua lata ke he ha ha he tau motua?
◻ Kua lata he ha e tau motua ke manamanatu ke he tokanoaaga he tau mamoe ke fifili?
[Fakatino he lau 28]
Ko Iesu, ko e “leveki mamoe mitaki,” ne fakakite e loto hofihofi
[Tau Fakatino he lau 29]
Ne pulepulega e tau takitaki lotu kelea ke kelipopo a Iesu