Kia Lafilafi ke he Fakaukaaga Hau e Mahani-Atua Fakamoli

“Lafilafi atu ke he ha mutolu a tua e . . . fakaukaaga, ke he ha mutolua fakaukaaga e mahani-Atua fakamoli.”—2 PETERU 1:5, 6, NW.

1, 2. (a) Ko e heigoa ne kamata ke tutupu he atu tau he 1930, ke he Tau Fakamoli a Iehova he motu i lalo he pule Nasi, mo e ko e ha? (e) Lauia fefe e tau tagata a Iehova he gahua vale nei?

KO E vaha pouli he fakamauaga tuai he senetenari ke 20 aki. Kua kamata mai he atu tau he 1930, kua loga e tau afe he Tau Fakamoli a Iehova he tau motu ne nonofo i lalo he pule Nasi ne kua nakai tonu e tapakiaga mo e kua tolo ke he tau kemuaga pagota lalahi. Ko e ha? Kakano ha kua lototoa a lautolu ke taofimau e tutokotaha mo e nakai talia ke fakaapa ki a Hitler. Ti kua fefe e tau mena ne taute ki a lautolu? “Kua nakai fai matakau pagota foki . . . ne tokafola noa ke he mahani vale patoki he matakautau-SS, ke tuga e mena ne tupu ke he tau Tagata Fakaako Tohi Tapu [Tau Fakamoli a Iehova]. Ko e mahani vale patoki ne kua fakamailoga he fakakikivekaaga ke he tino mo e manamanatuaga ko e mena kua nakai fai vagahau foki he lalolagi kua maeke ke fakamaama aki.”​—Karl Wittig, ko e ekepule he fakatufono Sihamani he vaha fakamua.

² Ati kua fefe e Tau Fakamoli? I loto he hana a tohi The Nazi State and the New Religions: Five Case Studies in Non-Conformity, ne tohia he Dr. ko Christine E. King: “Ko e Tau Fakamoli ni hokoia [kua kehe ka fakatai mo e falu he tau matakau lotu] ne nakai kautu e totokoaga he fakatufono.” E, kua taofimau he Tau Fakamoli a Iehova ha lautolu a tuaga, pete ni foki, ke he tau teau ia lautolu, ko e kakano ni e mena ia ke fakauka ato hoko ke he mate.

3. Ko e heigoa ne lagomatai aki e Tau Fakamoli a Iehova ke fakauka ke he tau mena uka lahi?

³ Ko e heigoa ne lagomatai aki e Tau Fakamoli a Iehova ke fakauka ke he tau mena uka pihia, nakai ni ki Sihamani Nasi hokoia ka e ke he lalolagi katoa? Kua lagomatai he ha lautolu a Matua he lagi a lautolu ke fakauka kakano ha ko e mahani-Atua fakamoli ha lautolu. “Kua fioia he Iki ke laveaki e tau tagata [mahani-Atua fakamoli, NW] mai he kamatamata,” he fakamaama mai he aposetolo ko Peteru. (2 Peteru 2:9) Mai he vala fakamua he tohi taha ia, ne tomatoma a Peteru ke he tau Kerisiano: “Lafilafi atu ke he ha mutolu a tua e . . . fakaukaaga, ke he ha mutolu a fakaukaaga e mahani-Atua fakamoli.” (2 Peteru 1:5, 6, NW) Ti kua tata lahi e matutakiaga he fakaukaaga mo e mahani-Atua fakamoli. Ko e moli hanai, ke fakauka ati hoko ke he fakaotiaga, kua lata na tautolu ke ‘tutuli e [mahani-Atua fakamoli, NW]’ mo e fakakite ai. (1 Timoteo 6:11) Ka ko e heigoa moli e mahani-Atua fakamoli?

Ko e Mahani-Atua Fakamoli

4, 5. Ko e heigoa e mahani-Atua fakamoli?

⁴ Ko e kupu Heleni ke he fakahigoa ma e “mahani-Atua fakamoli” (eu·seʹbei·a) kua liga maeke ke fakaliliu moli tuga ko e “fakalilifuaga mitaki.”a (2 Peteru 1:6, Kingdom Interlinear) Kua fakakite ai e logonaaga kua loto mafanatia ke he Atua. Hagaao ki a W. E. Vine, ko e kupu fakamaama he kupu fakahigoa eu·se·besʹ, kua kakano moli tonu ke he “fakalilifuaga mitaki,” ne fakakite mai “e malolo ne takitaki aki e ofogia tapuina ke he Atua, kua kitia mai he tau fakakiteaga he tau gahua tapuaki kua loto fakamoli.”​—2 Peteru 2:9, Int.

⁵ Ti kua hagaao mogoia e fakamaamaga “mahani-Atua fakamoli” ke he fakalilifuaga po ke loto fakamoli ki a Iehova ne omoi aki a tautolu ke taute e mena kua fiafia a ia ki ai. Ko e mena nei foki ka taute ka fehagai mo e tau mena uka lahi, kakano ha kua hake mai he loto e fakaalofa ha tautolu ke he Atua. Ko e mahani fakamoli, ko e tapikiaga fakatagata ni ki a Iehova kua kitia mai he puhala he tau momoui ha tautolu. Ne ole fakamakamaka ai ke he tau Kerisiano moli ke liogi ke maeke ia lautolu ke “nonofo . . . fakatekiteki mo e nakai fakaatukehe, ke he [mahani-Atua fakamoli katoatoa] ni.” (1 Timoteo 2:1, 2, fakatatai NW.) Hagaao ke he tau tagata taute tohi fakakakano kupu ko J. P. Louw mo E. A. Nida, “ke he falu vagahau ko e [eu·seʹbei·a] ia 1 Tm 2.2 ko e mena kua lata tonu ke fakaliliu pehe, ‘kua lata ni ke momoui tuga he loto e Atua ke nonofo a tautolu’ po ke ‘ke momoui tuga ne talahau mai he Atua ki a tautolu ke nonofo.’ ”

6. Ko e heigoa e matutakiaga he vahaloto he fakaukaaga mo e mahani-Atua fakamoli?

⁶ Kua maeke ai a tautolu he magaaho nei ke mahomo atu e loto fakaaue ke he matutakiaga he vahaloto he fakaukaaga mo e mahani-Atua fakamoli. Kakano ha kua eke e tau momoui ha tautolu ke tuga ne tau momoui kua loto e Atua ke taute e tautolu​—ke fakalataha mo e mahani-Atua fakamoli​—ti kua moua ai e tautolu e vihiatia he lalolagi, ne tamai tumau ai e tau mena uka ke he tua. (2 Timoteo 3:12) Ka e kua nakai fai puhala foki ka omoi aki a tautolu ke fakauka ke he tau mena uka pihia kaeke kua nakai ha ia tautolu e tapikiaga fakatagata ke he Matua ha tautolu i luga he lagi. Ko e taha mena foki, kua gahua na Iehova ka hake mai pihia he loto e loto fakamoli. Kia manamanatu la kua fefe e loto hana ka onoono hifo mai he lagi mo e kitia a lautolu, kakano ha ko e tau loto fakamoli ha lautolu ki a ia, ti kua fakamakamaka ai ke fakafiafia a ia, pete ni kua lauia he tau totokoaga kehekehe. Ti kua nakai ofo ai tuai he hagahaga a ia ke “laveaki e tau tagata [mahani-Atua fakamoli, NW] mai he kamatamata”!

7. Ko e ha kua lata ke fakagahua e mahani-Atua fakamoli?

⁷ Ka kua nakai fanau mai mogoia a tautolu mo e mahani-Atua fakamoli, po kua moua noa ne tautolu e mena ia mai he tau mamatua mahani-Atua. (Kenese 8:21) Kua kehe ai ni, ha kua lata ke feaki hake. (1 Timoteo 4:7, 10) Kua lata na tautolu ke gahua ke lafilafi atu e mahani-Atua fakamoli ke he fakaukaaga ha tautolu mo e ke he ha tautolu a tua. Ko e mena nei, he talahau e Peteru, kua lata ke fai “laliaga fakamoli.” (2 Peteru 1:5, NW) Ti maeke fefe a tautolu he mogoia ke moua e mahani-Atua fakamoli?

Moua Fefe e Tautolu e Mahani-Atua Fakamoli?

8. Hagaao ke he aposetolo ko Peteru, ko e heigoa e kei ke moua e mahani-Atua fakamoli?

⁸ Ne fakamaama mai he aposetolo ko Peteru e kei ke moua e mahani-Atua fakamoli. Ne pehe a ia: “Kia tupu e fakaalofa totonu noa mo e mafola ki a mutolu mai he iloilo tonu he Atua mo Iesu ha tautolu a Iki, ha kua tuga e hana malolo faka-Atua kua foaki mai noa ki a tautolu e tau mena oti kua lata mo e moui mo e mahani-Atua fakamoli, mai he iloilo tonu he taha ne ui a tautolu mai he hana lilifu mo e mahani tonu-mitaki.” (2 Peteru 1:2, 3, NW) Ke lafilafi e mahani-Atua fakamoli ke he tua ha tautolu mo e fakaukaaga, kua lata na tautolu ke tupu ki mua e iloilo tonu, kua puke katoa, po ke katoatoa ai ki a Iehova ko e Atua mo Iesu Keriso.

9. Maeke fefe ke fakatai kua lahi e mena ne putoia he iloilo tonu ke he Atua mo Keriso, mai he iloa ni ko hai a laua?

⁹ Ko e heigoa e kakano ke moua e iloilo tonu he Atua mo Keriso? Kua maaliali, kua lahi e mena kua putoia ki ai mai he iloa ni hokoia ko hai a laua. Ke fakatai ki ai: Kua liga iloa e koe ko hai e tuuta kaina hau mo e liga fakafeleveia atu foki ki a ia ke he hana higoa. Ka e to age nakai e koe e tupe lahi ki a ia? Nakai, ato kua fita he iloa moli e koe ko e tagata fefe a ia. (Fakatatai Fakatai 11:15.) Ke tuga e mena ia, ke iloa tonu po ke katoatoa, a Iehova mo Iesu, kua lahi atu ne kakano, mai he talitonu teao, ko e momoui moli a laua mo e iloa e tau higoa ha laua. Ke maeke ke manako ke fakauka ke he tau mena uka kakano ha ko laua ti hoko foki ke he mate, kua lata ni a tautolu ke iloa ti fakafetui lahi moli mo laua. (Ioane 17:3) Ko e heigoa kua putoia ke he mena nei?

10. He moua e iloilo tonu ki a Iehova mo Iesu, ko e heigoa e tau mena ua kua putoia ki ai, mo e ko e ha?

¹⁰ Ke moua e tonu po ke katoatoa e iloilo ki a Iehova mo Iesu kua ua e mena ne putoia ki ai: (1) he eke ke iloa ko e tau peresona fefe a laua​—ha laua a tau fua, tau logonaaga he loto, mo e tau puhala​—mo e (2) he fifitaki ke he tau fakataiaga ha laua. Kua putoia ai e mahani-Atua fakamoli ne hake mai he loto mafanatia, kua tapiki fakatagata ki a Iehova mo e kua kitia moli mai he puhala ne momoui ai a tautolu. Ha kua pihia, ke moua e mena ia, kua lata na tautolu ke iloa fakatagata a Iehova mo e eke ke iloa katoatoa hana finagalo mo e tau puhala, ke he mena kua maeke ai ke he tagata. Ke iloa moli a Iehova, ha ko e fakataiaga hana ne kua tufugatia a tautolu, kua lata na tautolu ke fakaaoga e iloilo pihia mo e fakamakamaka ke tuga a ia. (Kenese 1:26-28; Kolose 3:10) Mo e ha kua mitaki katoatoa e fifitakiaga ha Iesu ki a Iehova ke he tau mena ne talahau e ia mo e taute, ati ka iloa tonu a Iesu, to eke ia tuai mo lagomataiaga uho ke he fakatupuaga he mahani-Atua fakamoli.​—Heperu 1:3.

11. (a) Kua maeke fefe a tautolu ke moua e iloilo tonu ke he Atua mo Keriso? (e) Ko e ha kua aoga lahi ke manamanatu fakahokulo ke he tau mena ne totou e tautolu?

¹¹ Ti maeke fefe mogoia a tautolu ke moua e iloilo tonu pihia ke he Atua mo Keriso? He kumikumi fakamakutu ke he Tohi Tapu mo e tau tohi ne fakave ke he Tohi Tapu.b Ka e taha e mena, kaeke ke fua mai he fakaakoaga Tohi Tapu fakatagata ha tautolu e mahani-Atua fakamoli ia tautolu, ko e mena aoga lahi ni ke fakaaoga taha magaaho ke manamanatu fakahokulo, kakano ka pehe, ke liu manamanatu ki ai, po ke fuafua ke he loto e tau mena ne totou e tautolu. (Fakatatai Iosua 1:8.) Kua aoga lahi he ha e mena nei? Kia liu la manatu, ko e mena hake mai he logonaaga he loto mafanatia ke he Atua e mahani-Atua fakamoli. I loto he tau Tohiaga Tapu, ne fa lafi lagaloga e manamamatu fakahokulo mo e loto fakatai​—ko e tagata i loto. (Salamo 19:14; 49:3; Fakatai 15:28) He magaaho ka liu a tautolu ke manamanatu mo e loto fakaaue ke he tau mena ne totou e tautolu, kua kikila hifo ai ke he tagata i loto, ti kua fakalagalaga e tau manamanatu he tau loto ha tautolu, kua amohia e logonaaga he tau loto ha tautolu, ati kua fakaohooho ai e tau manamanatu ha tautolu. Ti ko e magaaho ia ni hokoia kua maeke e fakaakoaga ke fakamalolo e tapikiaga fakatagata ha tautolu ki a Iehova mo e omoi ai a tautolu ke uta e tau momoui he puhala kua fakafiafia aki e Atua, ti pihia foki ka fehagai mo e tau tutuaga paleko po ke tau kamatamata uka.

Taute Mau e Mahani-Atua Fakamoli i Kaina

12. (a) Hagaao ki a Paulo, kua maeke fefe e Kerisiano ke taute mau e mahani-Atua fakamoli i kaina? (e) Ko e ha, kua leveki he tau Kerisiano moli e tau mamatua momotua ha lautolu?

¹² Kua lata e mahani-Atua fakamoli ke taute mau fakamua i kaina. Kua tala mai he aposetolo ko Paulo: “Kaeke foki ha ha he taha fifine takape e tau tama hana po ke fanau he tama hana, kia ako e lautolu ke fakamua e [mahani-Atua fakamoli, NW] ke he tau faoa ha lautolu, mo e taui atu ke he tau matua ha lautolu; ha ko e mena mitaki ia mo e fakafiafia ke he Atua.” (1 Timoteo 5:4) Ke leveki e tau mamatua momotua, tuga he tohia e Paulo, ko e fakakiteaga haia he mahani-Atua fakamoli. Kua foaki he tau Kerisiano moli e tau levekiaga pihia, nakai ni ha ko e matagahua kua lata pauaki ke taute ka e kakano he fakaalofa ke he tau mamatua ha lautolu. Kua muaatu mogoia he mena ia, ha kua mailoga e lautolu e mena aoga lahi kua tuku e Iehova ke he tagata ke leveki hana magafaoa. Kua iloa lahi e lautolu ka fuluhi ha lautolu a tau tua he magaaho ne fia moua lagomatai e tau mamatua ha lautolu kua tatai naia ke ‘fakatikai e tua he Kerisiano.’​—1 Timoteo 5:8.

13. Ko e ha, ko e paleko moli ke taute mau e mahani-Atua fakamoli i kaina, ka ko e heigoa e fua mamakona he leveki e tau mamatua hau?

¹³ Kua moli, kua nakai fa mukamuka ke taute mau e mahani-Atua fakamoli ke he loto kaina. Kua liga vehevehe he tau nonofoaga mamao ligo e tau faoa he magafaoa. Kua liga fai magafaoa e tau fanau lalahi ne fa e leveki mo e liga kua taufetului ke he tau mena fakafua he tupe. Ti ko e puhala kua lata po ke lahi fefe e levekiaga ma e matua, ne liga kua eke ke fakaaoga fakalahi e malolo he tino, manamanatuaga, mo e malolo mitaki he logonaaga he tau loto ha lautolu ne taute e tau levekiaga. Ka e pete ni ia, kua maeke ke mamakona moli e loto he iloa kua nakai ni hokoia ko e “taui atu” ka kua fakafiafia foki a Ia “kua fakahigoa mai ai e tau faoa oti kana ha he lagi katoa mo e lalolagi.”​—Efeso 3:14, 15.

14, 15. Talahau la e taha fakataiaga ke he levekiaga mahani-Atua he fanau ke he matua?

¹⁴ Kia manamanatu la ke he fakataiaga amohia moli. Ko Ellis mo e lima hana lafu taokete, lafu tehina mo e tau mahakitaga, ne fehagai mo e paleko moli ke he levekiaga he ha lautolu a matua tane i kaina. “He tau 1986 ne matematekelea e matua tane haku he matetufua e uho ulu, ati kua paleluti katoatoa a ia,” he fakamaama mai e Ellis. Kua gahua auloa e tau fanau toko ono ke leveki ha lautolu a matua tane, mai he holoholo a ia ke hoko ke fakaati tumau ke fuluhi tumau a ia ke nakai papa mai e tau matamotu he nofo potu tumau. “Ne totou a mautolu ki a ia, tutala ki a ia, pele e tau leo kofe ki a ia. Kua nakai iloa tonu e mautolu kua logona moli nakai e ia e tau mena ne tutupu ne gagai ia ia, ka e taute e mautolu a ia tuga ni kua logona katoatoa e ia e tau mena oti.”

¹⁵ Ko e ha, kua leveki fakamitaki pihia he fanau ha lautolu a matua tane? Ne matutaki atu a Ellis ke talahau: “He mole atu he mate ha mautolu a matua fifine he tau 1964, ne leveki tokotaha ni e Papa a mautolu. He magaaho ia, kua 5 ke he 14 e tau tau he tau momoui ha mautolu. Kua ha ha i ai a ia ma mautolu; ti hanai na mautolu he magaaho nei mana.” Kua maaliali ko e mena nakai mukamuka ke taute e tau levekiaga pihia, mo e fa loto lolelole foki e fanau he falu magaaho. “Ka e iloa e mautolu ko e lekua ku ni e tutuaga he matua tane ha mautolu,” he talahau e Ellis. “Kua onoono atu a mautolu ke he magaaho ka liu aki ke he matua tane ha mautolu e tino malolo mitaki mo e maeke foki ke liu fakalataha mo e ha mautolu a matua fifine.” (Isaia 33:24; Ioane 5:28, 29) Kua moli, ko e levekiaga katoatoa pihia ke he matua, kua fakamafanatia ni Hana loto ne poaki ke he tau fanau ke fakalilifu ke he tau mamatua ha lautolu!c​—Efeso 6:1, 2.

Mahani-Atua Fakamoli mo e Fekafekauaga

16. Kua lata ko e heigoa e kakano muatua he tau mena ne taute e tautolu he fekafekauaga?

¹⁶ He magaaho ka talia e tautolu e uiina a Iesu ‘ke mui tumau ki a ia,’ kua hu tuai a tautolu i lalo he poakiaga faka-Atua ke fakamatala e tala mitaki he Kautu mo e taute tutaki. (Mataio 16:24; 24:14; 28:19, 20) Kua maaliali ai, ko e matagahua ni he Kerisiano ke fai vala ka taute ke he fekafekauaga he “tau aho fakamui” nai. (2 Timoteo 3:1) Ka e pete ni ia, kua lata ne omoiaga he tau loto ha tautolu ke molea atu he logonaaga kiliiku kua taute ni e gahua fakamatala mo e fakaako ha ko e matagahua po ke gahua pauaki. Kua lata ni ko e fakaalofa hokulo ki a Iehova e kakano muatua ma e tau mena ne taute e tautolu mo e lahi fefe e tau mena ka taute e tautolu he fekafekauaga. “Ha ko e loga he tau mena he loto ke vagahau mai ai e gutu,” he talahau e Iesu. (Mataio 12:34) E, he magaaho ka pua e fakaalofa he tau loto ha tautolu ki a Iehova, kua logona e tautolu e omoiaga ke foaki atu e fakamoliaga ne hagaao ki a ia ke he falu tagata. Ka pehe ko e fakaalofa ke he Atua e omoiaga he tau loto ha tautolu, kua eke ai e gahua ha tautolu ke he fekafekauaga ko e fakakiteaga he mahani-Atua fakamoli ha tautolu kua kakano lahi.

17. Liga to maeke fefe ia tautolu ke fakagahua e omoiaga hako he loto ma e gahua he fekafekauaga?

¹⁷ Liga to maeke fefe a tautolu ke fakagahua mai he loto e omoiaga hako ke he fekafekauaga? Kia manamanatu fakaaue la ke he tau kakano tolu, kua foaki mai e Iehova ki a tautolu ke fakaalofa ki a ia. (1) Kua fakaalofa a tautolu ki a Iehova kakano ha ko e tau mena kua fita he taute e ia ma tautolu. Kua nakai fai fakaalofa foki kua mua atu mai he mena kua fakakite e ia he foaki mai e lukutoto. (Mataio 20:28; Ioane 15:13) (2) Kua fakaalofa a tautolu ki a Iehova kakano ha ko e tau mena ne taute e ia ma tautolu he magaaho nei. Kua ataina a tautolu ke vagahau fakalataha mo Iehova, ti kua tali e ia e tau liogi ha tautolu. (Salamo 65:2; Heperu 4:14-16) He tuku fakamua e tautolu e tau mena he Kautu, to moua e tautolu e olioli ke he tau mena aoga kua lata mo e moui. (Mataio 6:25-33) Kua moua tumau e tautolu e tau fufuta kai fakaagaga kua lagomatai aki a tautolu ke kautu mai he tau mena vihi ne fehagai mo tautolu. (Mataio 24:45) Mo e moua e tautolu e fakamonuinaaga ha kua eke mo taha vala fakamatakainaga Kerisiano he lalolagi katoa ne kua tuku kehe moli a tautolu mai ia lautolu he lalolagi. (1 Peteru 2:17) (3) Kua fakaalofa foki a tautolu ki a Iehova kakano ha ko e tau mena ka taute e ia ma tautolu. Kakano ha ko e fakaalofa hana, kua eke a tautolu ke ‘toto e moui moli’​—ko e moui tukulagi ke he vaha i mua. (1 Timoteo 6:12, 19, fakatatai NW.) He magaaho ka manamanatu a tautolu ke he fakaalofa a Iehova ki a tautolu, ane omoi moli nakai a tautolu ke tuku atu mo e loto fakamoli he gahua auloa ke tala age ke he falu e tala hagaao ki a ia mo e hana finagalo uho! To nakai eke a falu ke tala mai ki a tautolu ko e heigoa ke taute po ke fefe e lahi he tau mena ka taute ke he fekafekauaga. To omoi ni he tau loto ha tautolu a tautolu ke taute e tau mena kua maeke ki ai a tautolu.

18, 19. Ko e heigoa e mena fakalavelave kua kautu mai e matakainaga fifine ke maeke ke gahua auloa ke he fekafekauaga?

¹⁸ Ti pihia foki ka fehagai mo e tau tutuaga kua paleko mai, to omoi ai ni he loto ne fakalagalaga he mahani-Atua fakamoli ke vagahau. (Fakatatai Ieremia 20:9.) Kua fakakite mai he mena ne tupu ki a Stella e mena nei, ko e fifine Kerisiano ne fa ma lahi mahaki. He magaaho fakamua ne kamata a ia ke fakaako e Tohi Tapu, ne manamanatu a ia, ‘Kua nakai maeke a au ke fano ke he taha fale mo e taha fale!’ Kua fakamaama mai e ia: “Ne fa nonoiki tumau na au. Ne fa nakai maeke ia au ke fano ke he taha ti kamata ke tutala ki ai.” He taute tumau e ia e fakaakoaga, kua tupu ki mua hana fakaalofa ki a Iehova, mo e kamata ai ke ha ha ia ia e manako puhopuho ke tutala ke he falu hagaao ki a ia. “Kua manatu e au he tala age ke he faiaoga fakaako Tohi Tapu haku, ‘Fia loto lahi au ke tutala, ka e nakai maeke ia au, mo e kua fakalavelave lahi he mena ia a au.’ To nakai nimo e au e mena ne talahau e ia ki a au: ‘Stella, kia loto fakaaue lahi kua manako a koe ke tutala.’ ”

¹⁹ Kua nakai leva, kua kitia ai e Stella a ia he gahua fakamoli ke he fifine he tuuta kaina hana. Ti taute ai e ia e lakaaga, ko e mena lahi mahaki ki a ia​—ne gahua fakalataha a ia he fekafekauaga ke he taha fale mo e taha fale ke he magaaho fakamua. (Gahua 20:20, 21) He liu a ia ke manatu: “Ne tohi tuai e au haku a fakatutalaaga. Ka e matakutaku lahi na au pete ni he tuku e au i mua haku, kua vivivivi lahi au ke onoono hifo ke he mena ne tohi e au!” He magaaho nei, he 35 e tau tau kua mole, ko e tagata aga ma lahi agaia a Stella. Ka e, ko e mena ofania lahi ki a ia e fekafekauaga he fonua mo e fa fano tumau ke fai vala gahua kakano lahi ne taute auloa i ai.

20. Ko e heigoa e fakataiaga kua fakakite kua nakai maeke foki e favaleaga po ke tuku he fale puipui ke fakanono aki e tau gutu he Tau Fakamoli a Iehova ne loto fakamoli?

²⁰ Kua nakai maeke foki e favaleaga po ke tuku he fale puipui ke fakanono aki e tau gutu he Tau Fakamoli a Iehova ne loto fakamoli. Kia manamanatu la ke he fakataiaga a Ernst mo Hildegard Seliger i Sihamani. Kakano ha ko e tua ha laua, ka lafilafi e tau magaaho ha laua ne kua molea e 40 he tau tau kua fakamole ke he tau kemu pagota Nasi lalahi mo e tau fale puipui Komunisi. Kua eketaha foki a laua i loto he tau fale puipui, ke tuku atu e fakamoliaga ke he falu pagota. He talahau manatu e Hildegard: “Ne fakavahega he tau leoleo he fale puipui a au ko e tagata kua mua atu e hagahaga kelea, kakano, tuga he talahau he taha leoleo fifine, kua tu e aho katoa he vagahau tumau au ke he Tohi Tapu. Ti kua tuku ai au he poko i kelekele he fakaveaga.” He mole ai he moua e laua e tokanoaaga, kua tuku mo e loto fakamoli he Matakainaga tane mo e fifine ko Seliger ha laua a tau magaaho katoa ke he fekafekauaga Kerisiano. Ne fekafekau fakamoli a laua ato mamate a laua, ko e Matakainaga tane ko Seliger he tau 1985 mo e hana hoana he tau 1992.

21. Ko e heigoa kua lata a tautolu ke taute ke lafilafi atu e mahani-Atua fakamoli ke he fakaukaaga ha tautolu?

²¹ He fakaako fakamakutu e Kupu he Atua mo e fakaaoga e taha magaaho ke manamanatu fakaaue fakahokulo ke he tau mena ne fakaako a tautolu ki ai, to tupu ki mua e iloilo tonu ha tautolu ki a Iehova ko e Atua mo Iesu Keriso. Ha ko e mena nei, to fua katoatoa mai ai ki a tautolu e fua he mahani uho ia​—ko e mahani-Atua fakamoli. Ka noa mo e mahani-Atua fakamoli to nakai fakaai ai ke fakauka ke he tau kamatamata kehekehe ka hohoko mai ki a tautolu ha ko e tau Kerisiano. Kia eke ai tuai a tautolu ke muitua ke he tomatomaaga he aposetolo ko Peteru, ke fakatumau ‘ke lafilafi atu ke he ha tautolu a tua e fakaukaaga, mo e ke he ha tautolu a fakaukaaga e mahani-Atua fakamoli.’​—2 Peteru 1:5, 6, NW.

[Tau Matahui Tala]

Ko e Heigoa Hau a Tali?

◻ Ko e heigoa e mahani-Atua fakamoli?

◻ Ko e heigoa e matutakiaga he vahaloto he fakaukaaga mo e mahani-Atua fakamoli?

◻ Ko e heigoa e kei ke moua e mahani-Atua fakamoli?

◻ Liga to maeke fefe e Kerisiano ke taute mau e mahani-Atua fakamoli i kaina?

◻ Kua lata ko e heigoa e kakano muatua ma e tau mena kua taute e tautolu he fekafekauaga?

[Fakatino he lau 14]

Ko e fakaukaaga mo e mahani-Atua fakamoli ne fakakite he Tau Fakamoli a Iehova ne tuku he kemu Nasi lalahi i Ravensbrück