Kia Hu ia Iehova
“Iehova na e, kua [“hu,” NW] ni au kia koe.”—SALAMO 31:1.
1. Ne fakailoa fefe ia Salamo 31 e loto mauokafua ke he iloilo a Iehova ke foaki mai e huaga?
FULUFULUOLA e leo kua lologo hagaao ke he tagata tane, pete ni he mategugu lahi e loto manamanatu mo e tino, kua fakalau atu ne ia a ia ki a Iehova. Kautu e tua, he talahau mai he fatiaga kupu he lologo tapu ia. I loto he tau lima hahapo he Malolo ue atu, kua moua he tagata tane nei e fakamaluaga mai he tau tagata tutuli favale. “Iehova na e, kua [“hu,” NW] ni au kia koe,” he talahau he hana salamo. “Aua neke fakama au ke tukulagi; kia laveaki mai e koe au ke he hāu a tututonu.”—Salamo 31:1.
2. (a) Kua maeke a tautolu ke falanaki ki a Iehova ko e ha tautolu a kolo mauokafua he fakave ke he tau pou ua fe? (e) Ko e faga Atua fefe a Iehova?
2 Kua taha ne huaga he salamo—ko ia ne mahomo atu e mitaki! Kia eke ke fakauaua ke he falu mena, ka e tumau ne mena moli nai: Ko Iehova hana kolo mauokafua, hana taue. Kua falanaki hana loto mauokafua ke he ua e tau pou mauokafua moli. Ke taha aki, ko e hana tua, ko e to nakai fakama e Iehova, mo e ke ua aki, ko e tututonu a Iehova, ko e kakano to nakai maeke a Ia ke tiaki fakaoti Hana tau fekafekau. Ko Iehova ko e Atua kua nakai fakama hana tau fekafekau mahani fakamoli; nakai moumou maveheaga a ia. Ka kua kehe, ko e Atua kupu moli a ia mo e ko ia ka taui a lautolu ne falanaki fakamoli ki a ia. He magaaho fakahiku, to taui e tua! To hoko mai e haoaga!—Salamo 31:5, 6.
3. Kua fakamatalahi fefe he salamo a Iehova?
3 He fati hana leo fakatagi gu taha ne malagaki hake mai he loto momoko lahi mo e matematekelea ati hoko hake ai ke he tapunu he loto mauokafua, ti kua moua ai he salamo mai i loto e malolo. Ne fakamatalahi e ia a Iehova ma e Hana fakaalofa fakamoli. “Fakaaue kia Iehova,” he lologo a ia, “ha kua fakahomo e ia hana fakaalofa kia au ke he māga kua puipui.”—Salamo 31:21.
Malolo Lahi e Fati Lologo he Tau Tagata Tukuogo he Kautu
4, 5. (a) Ko e heigoa e fatiaga lologo lahi mahaki kua fakaheke a Iehova he vaha nei, mo e taute fefe e lautolu he vaha he fekafekauaga he tau e kua mole? (e) Ke he puhala fe kua fakakite e lautolu ne fakalataha ke he Fakamanatuaga kua loga foki e falu tagata kua manako ke tututaki atu ke he fatiaga lologo he tau tagata tukuogo he Kautu? (i) Ko e heigoa e matakau i loto he fakapotopotoaga hau ne kua liga ha ha he laini ke fakalataha ke he fatiaga lologo?
4 He vaha nei, kua liu foki e tau kupu he salamo ia ke fai kakano moui foki. Kua nakai maeke e tau lologo fakaheke ki a Iehova ke fakanono he tau tagata kelea ne totoko ki ai, mo e mai he ha fakamalonaaga tutupu noa, po ke ha malaia he puhala fakaaoga tupe; ati kua moli lahi ai, ko e mena homo ue atu ne fakaalofa-totonu a Iehova ke he tau tagata hana. Kua fano takai he lalolagi katoa he tau e kua mole e fekafekauaga, ko e fati lologo lahi mahaki, kua tapunu he 4,709,889 ke he tau motu kua 231, ne lologo ai e fekau he Kautu he Atua. Ko e fakatufono a Iehova i luga he lagi ia Iesu Keriso e huaga ka nakai fakatonoa a lautolu. He tau e kua mole, ne fakamole he tau tagata tukuogo he Kautu nei mai he tau fakapotopotoaga kua 73,070 ti katoatoa e 1,057,341,972 e tau tutala ke he gahua evagelia. Ko e fua ne moua mai he mena nei ko e 296,004 e tau tagata ne papatiso he vai ke fakakite aki ha lautolu a tukuleleaga ke he Atua. Mo e homo lahi ha e fakaofoaga ne fakaolioli aki a lautolu oti ne fakalataha ke he Fonoaga ke he Lalolagi Katoa he Fakaakoaga Fakaatua ne taute i Kiev, Ukaraine, ia Aokuso kua mole. Kua kitia e lautolu e tauteaga mua atu ke he fakamauaga tuai, he kitia mata e papatisoaga ne kua ekelaia ke fakamau hifo e loga lahi mahaki e tau Kerisiano moli ne taute he magaaho taha! Tuga he perofeta mai ia Isaia 54:2, 3, kua mavete mai lahi e tau tagata he Atua ti kua lahi mahaki e numela.
5 Ka e pete ni ia, kua ha ha ai foki falu tagata he Kautu he Atua kua manako ke fakalataha ke he fatiaga lologo. He tau e kua mole, kua fakaofo lahi e katoatoa he tau tagata kua 11,865,765 ne fakalataha atu ke he Fakamanatuaga he matulei a Iesu. Kua amaamanaki lahi ai, ke tokologa a lautolu nai ka lata tonu ke lologo e lologo he Kautu mai he taha gutuhala ke he taha gutuhala he vaha he fekafekauaga nei. Liga kua eke ni he amaamanakiaga ia e fi he kupu moli, ko Satani ko e Tiapolo, ke ita lahi mahaki!—Fakakiteaga 12:12, 17.
6, 7. Fakamaama ko e maeke fefe ke hola kehe mai e tagata tane loto fiafia he fa kai he tau temoni ha ko e lagomataiaga a Iehova.
6 To lali a Satani ke taofi kehe mai e falu ke nakai lafi ha lautolu a tau leo ke he fatiaga lologo lahi mahaki ia. Ke fakatai ki ai, ko e tau tagata taute fakailoaaga i Tailani ne kua moua kua holo ki mua e numela he tau tagata ne malaia he fa kai he tau temoni. Kua tokologa a lautolu ne loto fakamoli, ne tokanoa mai ha ko e lagomataiaga a Iehova. He mole he ahi atu ke he tagata taulatua he fia kitia mena, ne kua ha ha e taha tagata tane i lalo he malolo he tau temoni ke he hogofulu e tau tau. Ne lali a ia ke hola kehe mai he malolo ha lautolu he lagomatai he faifeau, ka e nakai kitia e ia kua matulutulu hifo moli ha mena. Ne kamata e taha fekafekau tane he Tau Fakamoli a Iehova ke fakaako Tohi Tapu mo e tagata tane mo e fakaako ki a ia ko e Tohi Tapu ni hokoia e puhala ke tokanoa mai he malolo he tau temoni—kia tuku ki loto e iloilo tonu he kupu moli, tua ke he Atua ko Iehova, mo e olelalo fakalahi ki a ia mai he liogi.—1 Korinito 2:5; Filipi 4:6, 7; 1 Timoteo 2:3, 4.
7 Ko e po he aho ne mole e fakatutalaaga nei, ne miti e tagata tane ne kua kolo hana matua tane ne mate, ke fakamatakutaku mai ki a ia kaeke kua nakai liu a ia ke eke mo tagata taulatua. Kua kamata hana magafaoa ke matematekelea. He nakai manako ke mahalohalo, ne fakatumau e tagata tane mo e hana tau aoga Tohi Tapu mo e kamata ke fano ke he tau feleveiaaga. He magaaho he taha he tau fakaakoaga nei, ne fakamaama e tagata foafoa ne fa mahani he falu magaaho ke maeke he tau mena ne fa fakaaoga he tau matagahua taulatua ke moua he tau temoni e hafagiaga ke kai e tau tagata ne fa e lali ke tokanoa mai he malolo ha lautolu. Ne manatu he tagata tane ko e fai lolo a ia ne fa fakaaoga tuga e fakamailoga fakatomafola. Ti kua mailoga mogoia kua lata e mena ia ke liti ke he vao. Ti tali mai he tiaki e mena ia, kua nakai fakalavelave he tau agaga kelea a ia. (Fakatatai Efeso 6:13; Iakopo 4:7, 8.) Kua tolomaki mitaki a ia mo e hana hoana ke he ha laua a fakaakoaga mo e fa o tumau ke he tau feleveiaaga ma e tau fakatonutonuaga he Tohi Tapu.
8, 9. Ko e heigoa e falu mena fakalavelave kua kautu mai e falu tagata tukuogo he Kautu?
8 Liga to eke ni he falu mena fakalavelave ke fakanono e go he tala mitaki. Kakano ha ko e tutuaga fakaaoga tupe fakapehia lahi i Kana, kua toe ai e kaugahua ke fai gahua. Kua hake muatua e tau mena totogi he moui, ti kua uka lahi ai ke moua e tau mena ikiiki kua lata mo e moui. Kua kautu mai fefe e tau tagata a Iehova? He falanaki, nakai ki a lautolu ni, ka ki a Iehova. Ke fakatai ki ai, kua toka he taha tagata tane e faga tohi pili he fuga laulau he hala mua he la ofisa. I loto he faga tohi e $200 po ke tau totogi tokolalo lahi ni kua kaputia e tolu mahina. Ne moua mai e faga tohi he tagata foaki mena fakaalofa fufu, ka e kua tohi he kili e tala nei: “Ne galo e gahua haku, ka e foaki mai e Iehova ki a au e taha gahua foki. Kua fakaaue lahi atu au ki a ia mo e hana Tama, ko Iesu Keriso. Ke lagomatai aki e fakalaulahiaga he tala mitaki he Kautu ato hoko mai e fakahikuaga, kua tuku fakalataha e au e mena fakaalofa tote i loto.”—Fakatatai 2 Korinito 9:11.
9 Ko e fakalatahaaga ke he feleveiaaga ka lagomatai aki ke fakamahani a lautolu ne tututaki atu ke he fakahekeaga he fatiaga lologo lahi mahaki ki a Iehova. (Fakatatai Salamo 22:22.) Kua ha ha he fahi toga a Honotura e fakapotopotoaga ne fakahigoa ko El Jordán. Kua mua atu pauaki he ha e matakau tote nei? Ha ko e ha lautolu a mahani fakamoli ke fakalataha ke he feleveiaaga. Mai he 19 e tau tagata fakailoa, kua 12 kua o mai he taha fahi he vailele laulahi ke he tau feleveiaaga he tau fahi tapu takitaha. Nakai ko e mena uka lahi a nai he tau mafana, ha kua maeke a lautolu ke o mai he taha fahi he fakaaoga e tau maka mo tau maka tuhui. Ka e pete ni ia, he vaha he tau uha, kua hiki e tau tutuaga. Ko e vai tote ne kua nakai fai lekua he magaaho fakamua ka kua eke tuai ke tafe lahi ti tafea e tau mena oti he hana halavai. Ke mua atu mai he mena fakalavelave nei, kua lata ne tau matakainaga tane mo e tau fifine ke makaka lahi he kakau. Fakamua to o ke he taha fahi, kua tuku e lautolu ha lautolu a tau mena tui ma e feleveiaaga i loto he tina (apa lapatoa) mo e ufi aki e taga palasetiki. Kua fakaaoga he tagata ne malolo lahi ke kakau e tina tuga e pole mo e takitaki atu ai e matakau ke he taha fahi. He hohoko mo e nakai fai lekua ke he taha fahi, ne fakamomo a lautolu, tui e tau mena tui, mo e hohoko ai ke he Fale Kautu kua fiafia lahi mo e mea tekateka!—Salamo 40:9.
Ko e Taue ka Nonofo ai a Tautolu
10. Ko e ha kua maeke ia tautolu ke fuluhi atu ki a Iehova he tau magaaho fakaatukehe?
10 Kaeke kua lahi he hu temoni a koe po ke fakaatukehe e logonaaga mai he falu a punaaga, kua maeke a Iehova ke eke mo kolo mauokafua hau. Kia ui atu ki a ia ke he liogi. Ne fanogonogo fakalahi foki a ia ke he tau oi fakaeneene he tau tagata hana. Kua moua he salamo ko e moli e mena ia mo e kua tohia ai: “Kia haga mai hau a na teliga kia au, kia laveaki fakaave mai e koe au; kia eke a koe mo maka tumau māku, ko e poko he kolo ke moui ai au. Ha ko koe ni ko e haku a maka tumau, mo e haku a kolo; kia takitaki mo e leveki e koe au ha ko e hau a higoa. To uta kehe e koe au mai he kupega kua fufu e lautolu ke moua ai au; ha ko koe ni ko e haku a taue.”—Salamo 31:2-4.
11. Fakamaama ko e ha e taue a Iehova kua nakai ko e nofoaga fakaku.
11 Nakai foaki ni hokoia e Iehova e huaga fakaku ka ko e taue kua nakai maeke ia taha ke moumou ko e mena kua maeke ia tautolu ke nonofo i ai mo e nakai haofia. Kua nakai kaumahala hana takitaki mo e takitakiaga ke he hana tau tagata. To taute he malolo fakaatua e tau lagatau oti kana a Satani mo e hana matakau ke nakai aoga. (Efeso 6:10, 11) He falanaki a tautolu ki a Iehova mo e loto katoatoa, to futiaki mai e ia a tautolu he matahele a Satani. (2 Peteru 2:9) He magahehala he vaha he tau tau kua mole ne fa, kua mahafagi hake e gahua fakamatala he Tau Fakamoli a Iehova ke he 35 e tau motu. Kua pihia foki, ke he tau fahi he lalolagi ne kua eke ne kaufakalatahaaga tagata, puhala fakaaoga tupe, po ke tau tutuaga fakapolitika ke fakalavelave e fakamatalaaga he tala mitaki, ti kua o e falu he tau tagata ne tuga e tau mamoe ke he tau mena kua maeke ia lautolu ke ataina ke hokotia lahi ke he tau tagata tokologa. Ko Sapani e taha matakavi pihia.
12. Kua taute fefe he tagata foafoa i Sapani a Iehova mo hana a kolo mauokafua?
12 I Sapani kua ha ha lahi i ai e tau tagata gahua ne o mai he tau motu kehe, mo e kua loga e tau fakapotopotoaga vagahau kehekehe ne kua fakatutu hake. Kua moua mai ai he mena ne tupu ke he taha matakainaga tane he fakapotopotoaga Sapani e fakataiaga ke he fua lahi ne moua mai he fonua vagahau kehekehe nei. Ne manako a ia ke fano ke fekafekau he matakavi kua lahi mahaki e manako ke fai lagomatai. Ka e pete ni ia, kua fita he hogofulu e tau fakaakoaga Tohi Tapu ne taute e ia he matakavi ne nofo ai a ia. Kua vaiga e taha he hana tau kapitiga he pehe: “Kaeke ke fano a koe ke he matakavi kua lahi mahaki e manako ke fai lagomatai, kua lata na koe ke 20 e tau fakaakoaga Tohi Tapu ka taute i ai!” Ne moua ai e ia e kotofaaga mo e fano ki Hiroshima. He fa e tau mahina ne mole, kua tahamaka ni e fakaakoaga Tohi Tapu hana. He taha aho ne ahi atu a ia ke he taha tagata tane mai i Parasili ne vagahau Potukala ni hokoia. Ha kua nakai maeke e matakainaga tane ke matutaki mo e tagata tane ia, ti fakatau e ia e taha tohi vagahau Potukala. He mole he ako falu kupu fakatutala, ne liu a ia ahi atu ke he tagata tane. He magaaho ne fakafeleveia atu e matakainaga ki a ia ke he vagahau Potukala, ne ofo lahi e tagata tane mo e, fakalataha mo e mamali lahi, ne hafagi fakalahi e gutuhala mo e uiina a ia ke fano ki fale. Ne kamata ai e fakaakoaga Tohi Tapu. Kua nakai leva kua 22 e katoa he tau fakaakoaga ne taute he matakainaga tane, 14 ke he vagahau Potukala, 6 ke he vagahau Sepania, mo e 2 ke he vagahau Sapani!
Fakamatala mo e Loto Mauokafua
13. Ko e ha kua nakai lata ia taha ke lali ke fakama a tautolu ke fekafekau ki a Iehova?
13 Kua mauokafua e tau loto he tau tagata a Iehova he lologo e lologo Kautu mo e tua katoatoa ko Iehova ha lautolu a huaga. (Salamo 31:14) To nakai ma a lautolu—to nakai fakama e Iehova a lautolu, ha ko e mena to fakamoli e ia hana kupu. (Salamo 31:17) To fakama ai e Tiapolo mo e hana kaugahua temoni. Ha ko e poakiaga ke he tau tagata a Iehova ke fakamatala e fekau kua ataina mai he ma, kua nakai fakama he tau tagata kehe a lautolu ke fakamatala. Nakai ko e puhala a ia kua fakalagalaga aki e Iehova po ke hana Tama, e tau tagata ke tapuaki ki a Ia. He magaaho ka puke e tau loto he tau tagata a Iehova ke he tua mo e fakaaue ke he mahani mitaki mo e fakaalofa-totonu a Iehova, ko e tutuaga mitaki he tau loto ha lautolu ne omoi aki e tau gutu ha lautolu ke vagahau. (Luka 6:45) Ti ko e tau magaaho oti kua fakamole e tautolu ke he fekafekauaga he tau mahina takitaha, mua atu kaeke kua mahomo atu e tau mena ne taute e tautolu ne hukui aki e tau magaaho ia, ha ko e mena mitaki, nakai ko e mena fakama. Nakai kia kua fakaaue lahi a Iesu mo e hana Matua ke he tupe tote he fifine takape?—Luka 21:1-4.
14. Ko e heigoa kua maeke ia koe ke talahau kua hagaao ke he gahua foafoa?
14 Ma e tau tagata fakailoa ne fa e tupu tolomaki e numela, ko e vala he eke ke katoatoa e solu ke he ha lautolu a tapuakiaga fakalataha mo e fekafekau mo tau tagata foafoa—ne kua 890,231 e tapunu he tau e kua mole! Kaeke ke taute mau e holoaga he tau kua mole, to liga molea lahi e numela nei he 1,000,000. To fakakite he mena ne tupu ne mui mai ko e hu fefe e taha matakainaga fifine i Nigeria ke he tuaga he tagata foafoa. Kua tohi e ia: “He magaaho kua teitei oti au he aoga tokoluga, ne fano au ke lagomatai ke tunu mena kai ma lautolu ne o ke he aoga foafoa he Tau Fakamoli a Iehova. Kua ua e tau matakainaga fifine ne feleveia mo au i ai ne kua momotua lahi mai he matua fifine tupuna haku. He magaaho ne iloa e au ko e tau tagata foafoa a laua ne o he aoga, ne manamanatu hifo au ki a au, ‘Kaeke kua maeke e kau tokoua ia ke gahua foafoa, kua nakai maeke au he ha?’ Ti ko e magaaho ne oti au mo e aoga, kua eke foki au mo tagata foafoa tumau.”
15. Ko e heigoa e puhala kua maeke ke fola he gahua fakamoliaga nakai kolo pauaki ke talia ai he falu e huaga ia Iehova?
15 Kua nakai maeke e tau tagata oti ke gahua foafoa, ka kua maeke ia lautolu ke fakamoli. Kua ha ha i Pelekiumu e matakainaga fifine kua 82 e tau tau he moui ne fano ke fakatau vala manu. Ne mailoga e ia kua tupetupe lahi e hoana he tagata he fale koloa vala manu ha ko e miha fakapolitika he magaaho ku kua mole. Ti kua age fakalataha he matakainaga fifine e tuleke Ko e Heigoa e Tau Taofiaga he Tau Fakamooli a Iehova? mo e tupe he magaaho ne totogi e ia hana mena fakatau. He magaaho ne liu atu e matakainaga fifine ke he fale koloa, kua nakai fakauaua e hoana he tagata he fale koloa vala manu, ke huhu ko e heigoa ne talahau mai he Tohi Tapu ko e maeke nakai ke fai felakutaki ke tolu aki e lalolagi. Ne uta he matakainaga fifine ki a ia e tohi True Peace and Security—How Can You Find It? (Mafola Moli mo e Nakai Haofia—To Maeke Fefe ia Koe ke Moua?) He tau aho gahoa fakamui he hu atu e matakainaga fifine motua ki loto he fale koloa, kua loga e tau huhu foki he hoana he tagata he fale koloa vala manu ki a ia. Kua amotia e loto he matakainaga fifine ha ko e fifine nei; kua eke ni a ia ke foaki atu e fakaakoaga Tohi Tapu ki a ia, mo e kua talia e mena nei. He magaaho nai, kua manako ne hoana he tagata he fale koloa vala manu ke papatiso. Ka e kua e tagata he fale koloa vala manu? Ne totou e ia e tuleke mo e he magaaho nei kua fakaako Tohi Tapu foki.
‘Ko e Koloa Uho he Mahani Mitaki’
16. Kua tuku kehe fefe e Iehova e koloa uho he mahani mitaki ma e hana tau tagata?
16 He vaha fakaatukehe lahi he tau aho fakahiku, nakai kia ‘kua fakahomo e fakaalofa’ a Iehova ki a lautolu ne huhu ia ia? Ke tuga e matua fakaalofa, ne puipui lahi mai, kua tuku kehe e Iehova e koloa uho he mahani mitaki ma e hana tau fanau he lalolagi. Kua fa liligi e ia e fiafia lahi ki a lautolu ki mua he tau tagata kitekite, kua tuga ni ne talahau mai he salamo: “Kua lahi mahaki hāu a totonu kua taute e koe ma lautolu kua matakutaku kia koe, kua eke e koe ki mua he fanau he tau tagata ma lautolu kua [“huhu ia,” NW] koe.”—Salamo 31:19, 21.
17-19. I Kana, ko e heigoa e mena mitaki ne fua mai he taute fakamatafakatufono he tagata tane motua hana mau?
17 Ha kua pihia ai, kua eke ai e tau tagata he lalolagi mo tau fakamoliaga ne kua kitia mata e mahani fakamoli ha lautolu ne tapuaki ki a Iehova, mo e kua nava lahi a latuolu. Ke fakatai ki ai, kua ha ha i Kana e tagata tane ne 96 e tau tau he moui ne fano ke he ofisa tohi mau mo e ole ke fakamau hifo he magaaho nei hana maupouli ke he 70 e tau tau. Kua ofomate lahi e pule tohi mau mo e huhu: “Kua iloa moli kia e koe ko e mena haia kua manako a koe ke taute? He hau a tau?”
18 Ne fakamaama e tagata tane: “Kua manako au ke eke mo taha he Tau Fakamoli a Iehova mo e fai vala ka taute ke he gahua kua mua atu e aoga ato hoko mai e fakaotiaga he lalolagi—ko e gahua fakamatala he tala mitaki he Kautu he Atua. Ko e gahua nei ka takitaki atu ke he moui tukulagi. Kua omaoma e Tau Fakamoli a Iehova ke he tau matafakatufono he motu, ne kua fakalataha ki ai e matafakatufono ke fakamau hifo e mau. Ti fakamolemole taute la e fakamau hifo maku.” Kua ofomate ti nonoiki e pule ekegahua. Ka kua fakamau hifo ne ia, mo e fano kehe ai e tagata tane motua mo e fiafia ha kua mau moli fakamatafakatufono na ia he magaaho nei.—Fakatatai Roma 12:2.
19 He mole e mena ia, ne manamanatu lahi e pule tohi mau ke he tau mena ne logona e ia. “Tau Fakamoli a Iehova . . . ko e gahua kua mua atu e aoga . . . fakaotiaga he lalolagi . . . Kautu he Atua . . . moui tukulagi.” He nakai maama ko e heigoa e kakano he tau mena oti nei ke he moui he tagata tane fuakau kua 96 e tau tau he moui, ne fifili a ia ke kumi e Tau Fakamoli ke kumikumi fakalahi ke he mena nei. Ne talia e ia e fakaakoaga Tohi Tapu i kaina mo e taute mafiti lahi e holo ki mua. He vaha nei, kua eke tuai e pule tohi mau nei mo Fakamoli kua papatiso. Ti ko e mena ka eke foki a tautolu ke omaoma ki a Iehova ke he tau mena ne kua liga manamanatu e falu tagata ko e tau mena ikiiki, kua liga to fua mai ai e tau mena mitaki loga ma tautolu ni mo e ma lautolu ne kua kitia mata moli e mahani ha tautolu.—Fakatatai 1 Peteru 2:12.
20. I Maianama, ne takitaki atu fefe he mahani fakamoli he taha matakainaga fifine fuata ke moua e magaaho ke taute e fakamoliaga mitaki?
20 Ko e tau tagata lalahi ne toka e kupu moli ke fakahakohako aki a lautolu ati eke ai mo tau tagata mahani fakamoli, ne kua fakatoka ai e fakataiaga mitaki ma lautolu ne ikiiki i loto he lalolagi mahani nakai fakamoli nei. I Maianama ne nofo ai e matakainaga fifine fuata. Ne hau a ia he magafaoa mativa mo e mahani fakatokolalo ne hogofulu e fanau. Kai penisini e matua tane, ti ko e tagata foafoa tumau. He taha aho he fano he aoga, ne moua he matakainaga fifine e mama makakikila tea, ne uta vave e ia ke he faiaoga hana. He fakapotopoto e vahega he aho hake, ne talaage he faiaoga ke he vahega ko e moua fefe e mama mo e age ke liuaki ke he tagata he mama. Ti talaage a ia ke he matakainaga fifine fuata ke tu i mua he vahega katoa mo e fakamaama ko e ha ne taute e ia e mena nei, he iloa kua liga loto ne falu fanau ke toka e mama. Ne fakamaama he matakainaga fifine ko e Fakamoli a Iehova a ia mo e nakai loto e Atua ke kaiha po ke falu mahani nakai fakamoli. Ne logona he vahega katoa e mena ia, ti kua tuku atu ai ke he matakainaga fifine fuata e magaaho mitaki ke fakamoli atu ke he tau faiaoga mo e tau tama aoga foki.
21. He falanaki e tau fuata ki a Iehova, kua ata mai fefe he tau mahani ha lautolu a ia?
21 I Pelekiumu ne talahau he taha faiaoga e mena fulufuluola ke he vahega hagaao ke he Tau Fakamoli a Iehova. Kua kitia e ia e mahani he taha he hana tama aoga, ti ko e matakainaga fifine fuata foki a ia, mo e pehe: “Kua eke ni au he magaaho nei ke fai manamanatu kehe foki ke he Tau Fakamoli a Iehova. Kua takitaki he aga fili tagata a au ke manamanatu ko e tau tagata nakai fiafia tagata a lautolu. Ka kua fakakite moli kua mua atu a lautolu he fiafia tagata, ka e nakai fakahui ha lautolu a tau matapatu fakaakoaga.” He tau tau takitaha kua age he tau faiaoga e fakamailoga ke he ha lautolu a tau tama aoga kua mahomo atu e mitaki. Mai he falu ko e taha fakamailoga ma e vahega ke he mahani mitaki kua lata moli. Ke he tolu e atu tau, ko e tau fakamailoga ma e tolu e tau vahega lalahi ne kua age he faiaoga nei ke he tau fanau he Tau Fakamoli a Iehova. Ti kua fa pihia e tau mena tutupu ki a lautolu ha kua falanaki fakamoli a lautolu ki a Iehova.—Salamo 31:23.
22. Ko e heigoa e fakahikuaga he kautuaga ia Salamo 31, mo e lagomatai fefe he mena ia a tautolu he vaha fakahiku he fakatokaaga he tau mena nei?
22 Kua fakatagi mai ia Salamo 31 e fakahikuaga he kautuaga: “Kia fakamalolo a mutolu kia mutolu oti kana kua amaananaki kia Iehova; to fakamalolo e ia ha mutolu a tau loto.” (Salamo 31:24) Ha ko e mena ia, he fehagaaki a tautolu mo e tau aho fakahikuhiku he fakatokaaga mahani kelea a Satani, to mamao ligo mai ke tiaki a tautolu, to fakatata fakalahi mai a Iehova ki a tautolu mo e tuku hana malolo ki loto ia tautolu. Kua fakamoli a Iehova mo e nakai kaumahala. Ko ia e huaga ha tautolu; ko ia e taue ha tautolu.—Fakatai 18:10.
Manatu Nakai e Koe?
◻ Ko e ha kua maeke a tautolu ke loto mauokafua ke taute a Iehova mo huaga ha tautolu?
◻ Ko e heigoa ne fakakite mai moli kua ha ha i ai e fatiaga lologo lahi mahaki ne lologo e fakahekeaga he Kautu mo e loto malolo?
◻ Ko e ha, kua maeke a tautolu ke loto mauokafua to nakai hele he kupega ha Satani e tau tagata a Iehova?
◻ Ko e heigoa e koloa uho ne fakatoka kehe e Iehova ma lautolu kua taute a ia mo huaga?
[Tau Fakatino he lau 22, 23]
Ko lautolu ne huhu ia Iehova kua taute e fatiaga lologo lahi mahaki he tau tagata tukuogo he Kautu—ne kua 4,709,889 e kaumalolo!
1. Senekala
2. Parasili
3. Tili
4. Polivia