Ko e Fetoko Kia e Kei ke he Kautuaga?

“NAKAI ko e mua ni hokoia e tau mena oti, ka e koenaia.” He vaha nei kua tokologa ne feutaaki e tau momoui ke he tau kupu nei, ko e mena ne fa tuku aki e tagata Amerika fakaako pele sofopolo ko Vince Lombardi. He magaaho nei kua fakalataha foki e tau motu Komuniti fakamua ke fakahekeheke e mahani fetoko. Kua kamata e aga fetoko ke he ha lautolu a tau makete ne kua pehe ko e tama tiketi ke moua e muhukoloa. He Fahi Uta kua tokologa e tau mamatua ne fakaohooho e tau fanau ha lautolu ke feoka mo e falu fanau mo e fakafano a lautolu ke he tau aoga fakamahani kamatamata ke fakaako a lautolu ke iloa e tau puhala ke kautu mai he tau kamatamata ma e fakaataaga. Ko e tau mamatua ne to lahi e manamanatu ti tua lahi ni ko e kei ke he muhukoloa he vaha i mua ka o he tau aoga matalahi.

Ko e fetokoaga ne kei kua talitonu lahi e tau tagata tokologa ke moua ai e kautuaga. Hagaao ke he ha lautolu a taofiaga, kua holo ki mua e tau tagata he fa fetokoaki e taha ke he taha. “Ko e fetokoaga ke holo hake ne punaaga he malolo kua aoga lahi ke he tau fakatuaga gahua lalahi i Sapani,” ne talahau he 65.9 e pasene he tau takitaki pule he tau fakatu gahua mahaki ne kumikumi ki ai e Matakau Fuafua he Fakatufono a Sapani ke he tau Kaufakalatahaaga Fakafua. Mo e tuga kua leva ai he fa kautu e tau fakatu gahua a Sapani. Ka e pete ni ia, ko e fetoko moli kia e kei ke he kautuaga?

Mitaki Moli Kia e Taui?

Ko e tau tagata ne fetoko ke he falu kua fakakite ai e mahani fulukovi, ko e aga manamanatu ko au mua ni. Kua fiafia a lautolu ka to kelea e falu, kua manamanatu noa to taute ai ha lautolu a tau mena ke mahomo atu e mitaki. Ma e ha lautolu ni a tau mena moua fulukovi, liga to fakaaoga e lautolu e tau lagatau kua fakamamahi aki e falu. To takitaki ki fe e tutuliaga fetoko pihia ke he Kautu? Ko Yasuo, ne ukutaha a ia he tufi fia eke mo tagata lahi i loto he hana gahuaaga, ne kua liu manamanatu ke he moui hana i tua mo e pehe: “Kua pukenamo e loto ke he agaga fetoko mo e manamanatuaga fia moua holo hake, ne fakatatai e au a au mo e falu mo e logona ko e mua lahi ni. He magaaho ka tuku e tau tagata he tau tutuaga tokoluga ia au, kua talatala hoha mo e gugu a au he tau aho oti hagaao ke he matakau takitaki faoa gahua he fakatuaga gahua. Kua nakai fai kapitiga moli au ka talahau e kakano tonu he kupu.”

Kua maeke foki e agaga fetoko ke takitaki atu ke he mate fakalutukia. Fefe? Kua tututaki he tohitala Mainichi Daily News ha Sapani e karoshi, po ke mate ne tupu mai he to lahi e gahua, ko e mahani vahega-A. Kua fakamaama he vahega-A e aga he mahani ne kautu mai he fakaatukehe he loto lahi ke gahua fakatepetepe ke hoko tonu ke he magaaho, kua fetoko lahi, mo e aga vale. Ko e tau tagata Amerika ne kumikumi ke he atevili ko Friedman mo Rosenman, ne tututaki atu e mahani he vahega-A ke he gagao ponotia he tau hokohoko toto ke he atevili. E liga to hoko mai ni e mate ha ko e agaga fetoko.

Kua maeke he fetokoaga he gahuaaga ke takitaki atu ke he falu lekua he tino mo e manamanatuaga foki. Ko e taha fakataiaga foki a Keinosuke, ko e tagata gahua fakafua ne mua he taha gahuaaga lahi ne fakafua motoka i Sapani. Kua fakatoka e ia e fakamauaga he katoatoa e 1,250 he tau motoka ne fakafua. Kua fakafelemi ai hana ata mo e tautau ai i loto he poko ne fakaaoga he kau takitaki pule he matapatu ofisa he fakatuaga gahua. Pete ni he vihiatia a ia ke fakaaoga hana a tau kau gahua tuga e tau lapamaka holihui ke laka hake, ne pokapoka ni he fakatuaga gahua a ia ke fetoko. Ti ko e fua, ke he tau taha ne matematekelea a ia he gagao motumotu hana manava kai mo e tau gakau ikiiki. He tau taha ia, kua 15 e tau takitaki pule he fakatuaga gahua hana ne tuku he fale gagao, mo e taupega e taha tagata.

Ke he tau kaina, kua omoi he aga fia tatai mo e tau faoa he tuutakaina e tau tagata ke fakakitekite ha lautolu a tau mena moua he fia kitia ko hai ne mua. (1 Ioane 2:16) Kua aoga ni hokoia e mena nei ke he faoa fakafua koloa, ha kua o ne tau tupe ke he tau alolima he tau tagata fakafua koloa he lalolagi.​—Fakatatai Fakakiteaga 18:11.

Pete ni kua liga tupu mai he aga fia mua mo e agaga fetoko e taute gahua mitaki, kua nakai fakaofo ai ha ko e mena kua kitia he Patuiki ko Solomona: “Ti manatu ai au ke he tau gahua oti ne mamahi ai he eke, mo e tau gahua aoga oti; ko e tau mena ia kua tupu ai e mahekeheke ke he tagata mai ia ia ne katofia mo ia. Ko e mena fakateaga foki ia, mo e kai e matagi.” (Fakamatalaaga 4:4) Ati to maeke fefe a tautolu ke taofimau e loto mafola ka e nonofo agaia he kaufakalatahaaga aga fetoko? Ke kitia ai, kia kikite a tautolu fakamua ko e kamata mai i fe e manatu fia fetoko.