Ko e Tau Aoga he Matakutaku ke he Atua Moli
“Ko au ko Iehova, ko e hau a Atua, kua fakaako atu kia koe ke he tau mena ke aoga ai, kua takitaki e ia a koe ke he puhala ke fano ai a koe.”—ISAIA 48:17.
1. Ko e heigoa e matematekelea ka liga uta kehe he matakutaku mahani Atua?
ANE mai feaki e Atamu e matakutaku Atua, liga to taofi he mena ia a ia mai he agahala ne takitaki atu ke he hana ni a mate tukulagi mo e maanu ke he tau afe he tau tau he hana a ohi. Ane mai omaoma e motu i tuai ko Isaraela ke he tau fakatonutonuaga ha Iehova ke matakutaku ki a ia mo e ke fakaalofa ki a ia, to nakai uta fakapaea e motu ia ki Papelonia, mo e nakai tiaki e lautolu e Tama he Atua mo e hala he fakamaligi hana a toto. Kaeke kua matakutaku e lalolagi he vaha nei ke he Atua, to nakai fai mahani nakai fakamoli e fakatufono po ke he tau pisinisi, nakai fai holifono, nakai fai felakutaki.—Tau Fakatai 3:7.
2. Pete ni ko e tau tutuaga i loto he lalolagi ne agaagai ia tautolu, ko e ha kua lata ia tautolu ke feaki e matakutaku ki a Iehova?
2 Pete ni ko e heigoa ne taute he lalolagi ne agaagai ia tautolu, ko tautolu takitokotaha, ko e tau magafaoa, mo e ko e tau fakapotopotoaga he tau fekafekau ha Iehova kua maeke ke moua e tau fua mitaki mai he feaki e matakutaku ke he Atua moli. Kua felauaki e mena nei mo e fakamanatuaga ne foaki e Mose ke he motu ko Isaraela: “Ko e heigoa kia e mena kua finagalo ki ai a Iehova hau a Atua kia koe, ka ko e tau mena nai hokoia, kia matakutaku a koe kia Iehova hau a Atua, kia fano ai ke he hana tau puhala oti ni, mo e fakaalofa atu a koe kia Iehova hau a Atua, mo e fekakafekau a koe kia Iehova hau a Atua mo e hau a loto katoa mo e hau a agaga katoa, Kia omaoma a koe ke he tau poaki a Iehova . . . kia monuina ai a koe.” (Teutaronome 10:12, 13) Ko e heigoa falu fua mitaki ka moua e tautolu ka matakutaku a tautolu ki a Iehova, ko e Atua moli?
Pulotu—Mua e Uho ke he Auro
3. (a) Ko e heigoa e mena aoga lahi ka maeke ia tautolu ke moua? (e) Ko e heigoa e kakano he Salamo 111:10?
3 Ko e aoga ne mua atu e mitaki ko e pulotu moli. Ne fakapuloa he Salamo 111:10: “Ko e matakutaku kia Iehova, ko e kamataaga ia he [“pulotu,” NW].” Ko e heigoa e kakano he mena ia? Ko e maeke he pulotu ke fakaaoga fakamitaki e iloilo ke uta kehe e tau lekua, ke kalo mai he hagahaga kelea, mo e moua e falu foliaga pauaki. Kua putoia ai e fakafiliaga mitaki. Ko e kamataaga, ko e vala fakamua, ko e fakaveaga he pulotu pihia, ko e matakutaku ki a Iehova. Ko e ha? Ha ko e tau tufugatia oti ko e gahua he tau lima hana. Kua falanaki ai ki a ia. Kua tuku age e ia ke he tau tagata e tokanoaaga ke fifili ka e nakai mo e iloa ke takitaki ni e lautolu e tau puhala ha lautolu ne kehe mai he hana a takitakiaga mo e ke kautu ai. (Iosua 24:15; Ieremia 10:23) Kaeke ni ko e loto fakaaue a tautolu ke he matapatu moli he moui mo e fakafelauaki e tau momoui mo e tau mena ia to maeke ia tautolu ke moua e kautu tukulagi. Kaeke ka foaki mai he iloilo ha tautolu ki a Iehova e fakaohoohoaga nakai maueue to kautu moli e finagalo he Atua mo e ko e moli e maveheaga mo e maeke hana ke palepale a lautolu ne mahani tua fakamoli, ti to omoomoi he matakutaku mahani Atua a tautolu ke fakapulotu.—Tau Fakatai 3:21-26; Heperu 11:6.
4, 5. (a) Ko e ha e fakaakoaga univesiti he tagata tane fuata ne nakai tuku age ki a ia e pulotu moli? (e) Moua fefe he tagata nei mo e hana hoana e pulotu moli he magaaho fakamui, mo e kua hiki fefe he mena nei e tau momoui ha laua?
4 Onoono ke he taha fakafifitakiaga. Ke he falu tau tau hogofulu gahoa i tuai, kua fina atu e tagata tane fuata ke he Univesiti i Saskatchewan, i Kanata. Putoia ke he vahega fakaako ko e biology, mo e kua fakaako foki a ia ke he tupumainoaaga. He mole e tukuaoga, ne gahua a ia ke he feua atomic physics, mo e moua ai e sikolasipi (scholarship) ke fakatumau e tau fakaako hana ke he Univesiti i Toronto. He fakaako ai a ia, ne kitia e ia e fakamoliaga homo ue atu he maopoopo mo e fakatokaaga he talagaaga he atomic. Ka e kua nakai fai tali ke he tau huhu: Ko hai ne fakatokatoka e tau mena oti nei? He magaaho fe? Mo e ko e ha? Ka nakai fai tali, to fakaaoga fakapulotu nakai e ia e iloilo hana i loto he lalolagi ne kua latau he vaha hana? Ko e heigoa ka takitaki a ia? Papale fakamotu? Ko e manako ma e palepale ke he tau koloa? Kua moli kia, kua moua e ia e pulotu moli?
5 Nakai leva e tukuaoga hana, ko e tagata fuata ia mo e hana a hoana kua kamata ke fakaako e Tohi Tapu mo e Tau Fakamoli a Iehova. Mai he Kupu ni he Atua, kua kamata a laua ke moua e tau tali ne kua nakai la moua e laua i tuai. Kua o mai a laua ke iloa e Tufuga, ko Iehova ko e Atua. He fakaako a laua hagaao ki a Mose he Tahi Kula mo e hagaao ki a Tanielu mo e hana tau fakahoa i Papelonia, ne ako e laua e mena aoga lahi ke matakutaku nakai ke he tau tagata ka e ke he Atua. (Esoto 14:10-31; Tanielu 3:8-30) Kua kamata e matakutaku mahani Atua pihia ne fakalataha mo e fakaalofa moli ma Iehova ke omoomoi a laua. Nakai leva kua hiki katoa e puhala he tau momoui ha laua. Kua iloa he tagata tane fuata he magaaho fakahiku ko e ha hai e tau gahua ne fakaako e ia he biology. Kua kamata a ia ke maama e finagalo Hana he pulotu ne kitia e ia e fakaata ke he fakaakoaga hana ke he physics. Ti nakai fakaaoga e iloilo hana ke fakatupu e tau kanavaakau ke fakaotioti aki e hana faoa taha, ko ia fakalataha mo e hana a hoana foki kua manako ke lagomatai e falu ke fakaalofa ke he Atua mo e ke fakaalofa ke he ha lautolu a katofia. Kua fakamau a laua ke he fekafekauaga tumau ko e tau fakapuloaaga he Kautu he Atua. He magaaho fakamui, kua o atu a laua ke he Aoga Tohi Tapu he Kolo Toko a Kiliata ti kua fakafano atu mo tau misionare.
6. Kaeke kua moua e tautolu e pulotu ne kua fakave ke he matakutaku ki a Iehova, ko e heigoa e laliaga nakai aoga ne kua lata ia tautolu ke tiaki, ka ko e heigoa ha tautolu kua lata ke taute?
6 Moli, nakai maeke e tau tagata oti ke eke mo misionare. Ka e maeke ia tautolu oti ke olioli ke he pulotu ne kua fakave ke he matakutaku ki a Iehova. Kaeke ke feaki e tautolu e pulotu ia, to nakai tutuli atu e tautolu e tau talahauaga he tau tagata ne kua tuaha noa ni ke he tau mena he moui. To fakagahuahua e tautolu a tautolu ke he fakaakoaga he Tohi Tapu, ne kua mai he agaga he Punaaga he moui, ko e Atua ko Iehova, ko ia ka foaki mai ki a tautolu e moui tukulagi. (Salamo 36:9; Kolose 2:8) He nakai eke mo tau tupa he fakatokaaga fakafuakoloa ne kua teitei ke veli hifo ke he fakaotiaga, to omaoma a tautolu ke he fakatonuaga ha Iehova ke fakamahani ai mo e tau mena kai mo e tau uufiaga, he taute ai e fakafetuiaga ha tautolu mo e Atua mo mena mua atu he moui. (1 Timoteo 6:8-12) He nakai hagahaga ke tuga kua falanaki e vaha i mua ha tautolu ke he tuaga mitaki he lalolagi nei, to talitonu a tautolu ke he tau Kupu a Iehova he magaaho ka talahau mai to mole e lalolagi mo e hana a tau manako, ka e ko ia ne taute e finagalo he Atua ka moui tukulagi.—1 Ioane 2:17.
7. (a) Lagomatai fefe he Tau Fakatai 16:16 a tautolu ke moua e lagotatai ke he tau mena kua aoga? (e) Ko e heigoa e palepale ka moua he taute e finagalo he Atua mo mena uho he tau momoui ha tautolu?
7 Fakamalolo he Tau Fakatai 16:16 a tautolu he talahau fakamoli mai: “Kia moua a e iloilo, kua mua ue atu hana mitaki kehe auro; kia moua foki e pulotu [ko e pulotu ne kamata mo e matakutaku ki a Iehova] kua mua ue atu ia ke manako ki ai, ke he ario.” Ko e iloilo mo e pulotu pihia ka omoi aki a tautolu ke taute e Atua mo lotouho he tau momoui ha tautolu. Ti ko e heigoa e gahua ne foaki he Atua ke he hana a Tau Fakamoli ma e vaha nei he fakamauaga tala tuai he tau tagata? Ko e fakamatala hagaao ke he hana a Kautu mo e lagomatai a lautolu ne lotofakamoli ke eke mo tau tutaki moli a Iesu Keriso. (Mataio 24:14; 28:19, 20) Ko e gahua nei ne tamai e palepale he makona moli mo e lahi he fiafia. Ti, mo e kakano mitaki, kua talahau he Tohi Tapu: “Uhoaki e tagata kua moua e [“pulotu,” NW].”—Tau Fakatai 3:13.
Puipui Mai he Taute Mena Kelea
8. (a) Fakahigoa e aoga ke ua aki ne moua mai he matakutaku ke he Atua. (e) Ko e kelea fe ne kua puipui mai a tautolu i ai? (i) Maeke fefe e matakutaku mahani Atua ke eke mo omoiaga malolo lahi?
8 Ko e aoga ke ua aki he matakutaku ke he Atua kua puipui mai a tautolu he taute e mena kelea. Ko lautolu ne hokulo e lilifu ke he Atua kua nakai fifili e lautolu ni e mena mitaki mo e mena kelea. Nakai kitia e lautolu e kelea he mena ne talahau he Atua ko e mitaki, nakai kitia foki e lautolu e tau mena ne talahau he Atua ko e kelea ke mitaki. (Salamo 37:1, 27; Isaia 5:20, 21) Ke lafi atu, ko e tagata ne kua omoi he matakutaku mahani Atua kua nakai oti he naia ni he iloa e mena ne talahau e Iehova mo mitaki mo e mena ne talahau e ia mo kelea. Ko e tagata pihia kua fakaalofa ke he mena ne fakaalofa a Iehova mo e vihiatia e mena ne vihiatia e Iehova. Ko e fua, kua lagotatai a ia mo e tau fakatufono a Iehova. Ti, kua tuga ne fakakite mai he Tau Fakatai 16:6, “ko e matakutaku foki kia Iehova kua kalo kehe ai e tau tagata mo e mahani kelea.” Ko e matakutaku mahani Atua pihia kua eke mo omoiaga malolo ke moua e mena ne nakai maeke he tagata ke taute he malolo ni hana.
9. Maeke fefe he manako malolo ke nakai fakaita e Atua ke fakaohooho e fifiliaga he fifine i Mesiko, ti ko e heigoa ne tupu?
9 Pete ni ko e kamata laia e matakutaku mahani Atua ke tupu hake he tagata, liga to maeke ai ke fakamalolo a ia ke kalo kehe mai he taute e taha mena ke tokihala ki ai he moui katoa hana. Ke fakatai ki ai, ko e fifine fatu i Mesiko ne huhu ke he taha Fakamoli a Iehova hagaao ke he moumou tama. Ne totou he Fakamoli e falu tohiaga tapu ke he fifine ti fakamaama: “Ke he Tufuga, kua aoga lahi e moui, pihia ni ke he moui ha lautolu ne kua nakai la fanau ia.” (Esoto 21:22, 23; Salamo 139:13-16) Ko e kumikumiaga fakakiliniki kua talahau to liga nakai malolo mitaki e tama mukemuke hana. Ka e he mogonei, ha kua omoi he mena ne kitia e ia he Kupu he Atua, kua fifili e fifine ke fanau e tama hana. Kua nakai talia e ekekafo hana ke liu ke kitia a ia, mo e hana a tane kua vale ke tiaki a ia, ka e kua malolo a ia. Kua hoko ai, ne fanau e ia e tama fifine mukemuke—malolo mitaki, malolo e tino, mo e fulufuluola. Kua omoi he loto fakaaue a ia, ne kumi e ia e Tau Fakamoli, mo e kamata a lautolu ke fakaako e Kupu he Atua mo ia. Ke he tau ia ni ne papatiso a ia mo e hana a tane. Ke he fonoaga he maaga motu he mole e tau tau gahoa, kua fiafia lahi a laua ke liu feleveia mo e Fakamoli fakamua mo e fakafeleveia a ia ke he ha laua a tama fifine ne fa e tau tau he moui. Ko e lilifu mitaki ma e Atua mo e malolo he manako ke nakai fakaita a ia kua fakagahuahua moli ai e fakaohoohoaga malolo ke he moui he taha.
10. Maeke he matakutaku mahani Atua ke fakamalolo e tau tagata ke tokanoa mai he tau faga mena kelea fe?
10 Fakamalolo he matakutaku mahani Atua a tautolu ke he tau puhala laulahi he taute mena kelea. (2 Korinito 7:1) Ka feaki fakamitaki, to maeke ai ke lagomatai e tagata ke tiaki e tau agahala galo, ne kua iloa ni e ia mo Iehova. Kua maeke ai ke lagomatai a ia ke hola kehe mai he fakatupa ke he kava mo e fakaaoaaga fakakelea he tulaki. Ne fakamaama mai he tagata ne kua humau ke he tulaki: “He moua e au e iloilo ke he Atua, kua feaki foki e au e matakutaku ke nakai fakamamahi po ke fakaita a ia. Iloa e au kua kitekite mai a ia, mo e lahi e manako haku ke talia ke he hana onoonoaga. Kua omoi au ke moumou e tau tulaki ne kua ha ha ia au he fakatafe ki lalo he pu faletote.” Kua lagomatai he matakutaku mahani Atua e loga he tau afe ke he puhala pihia foki.—Tau Fakatai 5:21; 15:3.
Puipuiaga he Vivivivi ke he Tau Tagata
11. Ko e matahele fa mahani fe ka puipui he matakutaku lago mitaki ki a Iehova a tautolu?
11 Ko e matakutaku lago mitaki ke he Atua kua puipui mai foki a tautolu he matakutaku ke he tagata. Tokologa e tau tagata ne kua fakamamahi he matakutaku ke he tagata ke he mena lahi po ke ke he mena tote. Tiaki foki he tau tutaki a Iesu Keriso a ia mo e fehola he magaaho ne tapaki he tau kautau a ia he katene ko Ketesemane. He magaaho fakamui, he lotopa he ekepoa ne mua, kua tupetupe e tuaga mo e kua matakutaku, ne fakatikai e Peteru a ia ko e taha he tau tutaki a Iesu mo e ko e iloa foki e ia a Iesu. (Mareko 14:48-50, 66-72; Ioane 18:15-27) Ka e kua lagomatai e tau aposetolo ke liu moua e lagotatai fakaagaga. Ke he taha fahi, he vaha he Patuiki ko Iehoakima, ko Uria ko e tama tane a Semaia kua lahi e hufia he matakutaku ti tiaki e ia e matafekau hana ko e perofeta ha Iehova mo e hola he motu, ke tapaki ni mo e kelipopo.—Ieremia 26:20-23.
12. (a) Ko e puipuiaga fe ne mai he matakutaku ke he tagata ne tuhi e Tau Fakatai 29:25 ki ai? (e) Fakatupu fefe e falanaki ke he Atua?
12 Ko e heigoa ka lagomatai e tagata ke kautu mai he matakutaku ke he tagata? He mole e hatakiaga ko e “matakutaku ke he tau tagata ke hoko mai ai e matahele,” ne lafi atu e Tau Fakatai 29:25: “Ka ko ia kua tua kia Iehova, to nofo ai a ia mo e [“fai puipui,” NW].” Ko e falanaki ki a Iehova e kei. Kua fakave e falanaki pihia ke he iloilo mo e mena iloa. He fakaako ke he Kupu hana, kua kitia e tautolu e fakamoli he tau puhala hakotika a Iehova. Kua fakamahani a tautolu mo e tau mena tutupu ne fakatata e falanakiaga hana, ko e moliaga he hana a tau maveheaga (putoia ai mo e liu tu mai), hana a fakaalofa mo e malolo mua ue atu. Ti ka gahua a tautolu hagaao ke he iloilo ia, he taute e tau mena ne fakahako mai e Iehova mo e fakamalolo ke tiaki e tau mena ne hataki e ia, to fakamua ai a tautolu ke kitia e leveki fakaalofa hana mo e hana falanakiaga. Kua kitia ai e tautolu kua tamai e malolo hana ke fakatoatoa aki hana a finagalo. Kua tupu e mauokafua ha tautolu kia ia, fakalataha ki ai, ko e fakaalofa ha tautolu ki a ia mo e ha tautolu a manako fakamakamaka ke kalo kehe mai he fakaita a ia. Ko e falanakiaga pihia kua tanaki ai he fakaveaga mao. Kua taute ke puipui mai he matakutaku ke he tagata.
13. Maeke fefe he matakutaku mahani Atua ke lagomatai a tautolu ke he ha tautolu a tau gahuaaga, i kaina, mo e he aoga?
13 Ko e ha tautolu a falanaki ki a Iehova, fakalataha mo e matakutaku mahani Atua, ka fakamalolo a tautolu ke he mena kua hako kaeke ka vale mai a ia ne fakagahua a tautolu ke fakaoti e gahua ha tautolu he nakai fakalataha ke he tau gahua pisinisi ne nakai mahani fakamoli. (Fakatatai Mika 6:11, 12.) Ko e matakutaku mahani Atua pihia kua maeke e tau afe he tau Kerisiano ke fakatumau ke he tapuakiaga moli ka fehagai mo e tau totokoaga he falu he magafaoa ne nakai talitonu. Kua foaki age foki e fakamafanaaga ke he tau fuata ne o aoga ke fakakite a lautolu mo Tau Fakamoli a Iehova, mo e kua fakamalolo ai a lautolu ke fehagai mo e tau amuamu mai he tau kapitiga he vahega ne fakafiufiu e tau fakatufono he Tohi Tapu. Ti kua talahau he taha fuata Fakamoli: “Ko e mena ha lautolu ne manamanatu ki ai kua nakai fai aoga. Ko e mena ne manamanatu a Iehova ne mua e aoga.”
14. Maeke fefe e tau fekafekau a Iehova ke kautu pete ni kua fakahagahaga kelea e tau momoui ha lautolu?
14 Kua fakamalolo he fakaohoohoaga pihia e tau Kerisiano moli ke taofi mau ke he tau puhala a Iehova pete ni ka ekefakakelea e tau momoui ha lautolu. Iloa e lautolu kua lata a lautolu ke amanaki ke he favaleaga mai he lalolagi. Kua mailoga e lautolu kua fahi e tau tutaki mo e kua keli mo e tamate he tau tagata kelea a Iesu Keriso. (Mareko 14:65; 15:15-39; Gahua 5:40; fakatatai Tanielu 3:16-18.) Ka e kua ha ha he tau fekafekau a Iehova e mauokafua katoa to fakamalolo e ia a lautolu ke fakauka; mo e ha ko e lagomatai he Atua to kautu a lautolu; mo e nakai kaumahala to palepale e Iehova a lautolu ne tua fakamoli—kaeke ke lata ai foki to liu tu mai ke he moui he lalolagi fou hana. Ko e ha lautolu a fakaalofa ma e Atua fakalataha mo e matakutaku mahani Atua ka omoi fakamalolo a lautolu ke kalo mai he taute ha mena ke fakaita aki a ia.
15. Ko e heigoa ne maeke ai e Tau Fakamoli a Iehova ke fakatumau e mahani fakamoli i loto he tau kemu pagota Nasi?
15 Ko e omoiaga nei ne kua maeke ai e Tau Fakamoli a Iehova ke fehagai mo e tau matakutakuina he kemu pagota Nasi he magahala he atu tau he 1930 mo e he atu tau he 1940. Kua mauloto e lautolu e fakatonutonuaga a Iesu ne moua ia Luka 12:4, 5: “Ka e tala atu e au kia mutolu na, ko e haku a tau kapitiga, ua matakutaku a mutolu ia lautolu ne kelipopo e tino; ka mole ia, ti kua nakai tuai toe ha mena ke maeke ai e lautolu. Ka e fakakite atu e au kia mutolu a ia ke matakutaku a mutolu ki ai; kia matakutaku a mutolu kia ia, ka mole he kelipopo e ia, ko e hana e pule ke liti atu ki Kehena; ko e moli, ke tala atu e au kia mutolu, kia matakutaku a mutolu kia ia.” Ti, he magaaho fakamui ne tohi mai e Gustav Auschner, ko e Fakamoli ne kua ha ha he kemu pagota i Sachsenhausen: ‘Ne fana he tau kautau SS a August Dickmann mo e fakamatakutaku ke fana a mautolu ne toe, kaeke nakai tohi fakamoli e mautolu e laupepa ke tiaki e tua ha mautolu. Nakai fai ia mautolu ne tohi fakamoli. Kua mua atu e matakutaku ha mautolu neke fakaita a Iehova ke he tau matapulu ha lautolu.’ Ko e matakutaku ke he tagata kua takitaki ke he fakahuiaga, ka ko e matakutaku ke he Atua kua fakamalolo e taha ke taute e mena tonu.
Ko e Fakahaoaga he Moui
16. Ko e heigoa ne maeke ai a Noa ke fakatumau ke he puhala hako he mole e tau tau hogofulu tau ato hoko ke he Fakapuke, mo e ko e heigoa ne tupu ki a ia mo e hana a magafaoa?
16 Kua nofo a Noa ke he tau aho fakamui he lalolagi ato hoko e fakapuke. Kua fifili e Iehova ke fakaoti e lalolagi kelea he magaaho ia ha ko e mahani kelea he tagata. Ke he magaaho ia, kua ha ha a Noa i loto he lalolagi ia ne kua puke ke he vale, mua atu e mahani kelea, mo e fekehekeheaki ke he finagalo faka-Atua. Pete ni ko e fakamatalaaga ha Noa ke he tututonu, ‘kua nakai iloa e lautolu ato hoko mai e fakapuke, mo e uta kehe a lautolu oti.’ (Mataio 24:39) Ka e kua nakai fakalolelole a Noa ke he gahua ne tuku he Atua ki mua hana. Kua “eke ni e Noa; tuga ne poaki mai he Atua kia ia ke he tau mena oti, ne eke pihia ai e ia.” (Kenese 6:22) Ko e heigoa ne taute a Noa ke fakatumau ke he gahua mitaki ke he tau tau mo e tau tau ato hoko ke he Fakapukeaga? Kua tali mai ia Heperu 11:7: “Ko e tua ne taute ai a Noa [“ke matakutaku mahani Atua,” NW], ha kua fakailoa he Atua kia ia e tau e tau mena nakaila kitia.” Ti ko e fua, ko ia mo e hana a hoana mo e hana fanau tane mo e ha lautolu a tau hoana kua fakahao mai he Fakapukeaga.
17. (a) Pete ni ko e heigoa he falu tagata ne taute, ko e heigoa ha tautolu kua lata ke taute? (e) Ko e ha a lautolu ne matakutaku ki a Iehova ko e tau tagata fiafia moli?
17 Kua nonofo a tautolu he vaha ne loga e tau puhala ne tatai ke he vaha a Noa. (Luka 17:26, 27) Kua liu foki talahau e hatakiaga. Kua tutala mai e Fakakiteaga 14:6, 7 ke he agelu ne lele ke he pulagi mo e kua talahau ke he tau tagata he tau motu oti mo e tau vahega magafaoa mo e tau vagahau ke “kia matakutaku a mutolu ke he Atua, mo e ta age kia ia e fakahekeaga.” Pete ni ko e heigoa he lalolagi ne taute, kia fanogonogo ke he tau kupu ia, mo e fakalaulahi atu e uiina ke he falu. Ke tuga a Noa, kia fakagahuahua e tua mo e fakakite e matakutaku mahani Atua. Ko e taute pihia hau ka taute ai ke takitaki atu ke he fakahaoaga he moui hau mo e tau momoui he loga he falu. He manamanatu a tautolu ke he aoga ne kua olioli a lautolu ne matakutaku ke he Atua moli, kua tali tonu a tautolu mo e salamo mai he agaga ne lologo: “Uhoaki e tagata kua matakutaku kia Iehova, kua fiafia lahi ke he hana tau poaki.”—Salamo 112:1.
Tali Fefe e Koe?
◻ Ko e heigoa e falu aoga mitaki lahi ne mai he matakutaku ke he Atua moli?
◻ Maeke fefe he pulotu ne kua fakave ke he matakutaku mahani Atua ke puipui a tautolu?
◻ Ko e ha ne taute he matakutaku mahani Atua a tautolu ke kalo kehe mai he kelea?
◻ Maeke fefe he matakutaku mahani Atua ke puipui a tautolu mai he matakutaku ke he tagata?
◻ Ko e heigoa e taofiaga ne ha ha he matakutaku mahani Atua ke he ha tautolu a amaamanakiaga ke he moui he vaha i mua?
[Tau Fakatino he lau 16, 17]
“Uhoaki e tagata kua matakutaku kia Iehova, kua fiafia lahi ke he hana tau poaki.”—Salamo 112:1