Tau Leveki Faifano—Tau Mena Fakaalofa ke he Tau Tagata
“Ne haele hake a ia ki luga, ne takitaki e ia e tau tagata ne fofo he tau ke he fakapaeāga; ne foaki noa mai foki e ia e tau mena fakaalofa ke he tau tagata.”—EFESO 4:8.
1. Ko e heigoa e gahua fou ne fakapuloa i loto he senolo nei he 1894?
HE MOLEA atu e senetenari kua mole, ne fakapuloa he Kolo Toko e taha mena fou. Kua fakamaama ai ko e “Taha La he Gahua.” Ko e heigoa ne putoia ke he matagahua fou nei? Ko e mena ia ko e kamataaga he gahua he tau leveki faifano he vaha fou nei. Kua fakamaama mai he fufuta he senolo nei ia Sepetema 1, 1894, to kamata he mogo ia e ahiahi atu he tau matakainaga tane kua fifili ke he tau matakau he tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ‘mo e kakano ke ati hake a lautolu ke he kupu moli.’
2. Ko e heigoa e tau matafekau he tau leveki takaiaga mo e maaga motu?
2 Ke he senetenari fakamua V.N., ko e tau fakapotopotoaga Kerisiano kua ahiahi he tau leveki pihia tuga a Paulo mo Panapa. Ko e tau tagata tua fakamoli nei kua ha ha i ai e fioiaaga ke ‘ati hake’ e tau fakapotopotoaga. (2 Korinito 10:8) He vaha nei, kua fakamonuina a tautolu aki e tau afe he tau tagata tane ne fa e taute e mena nei ke he puhala fakatokatoka. Kua kotofa he Kau Fakatufono he Tau Fakamoli a Iehova a lautolu ke eke mo tau leveki takaiaga mo e maaga motu. Ko e leveki takaiaga kua fekafekau ke kavi ke he 20 e tau fakapotopotoaga he tau fahi tapu takitaha ke kavi ke he lagaua he tau, kua kitekite ai ke he tau hokotakiaga, taute e tau lauga, mo e gahua ke he fekafekauaga he fonua fakalataha mo e tau tagata fakamatala he Kautu he fakapotopotoaga. Ko e leveki maaga motu ko e takitaki fono ma e tau toloaga he takaiaga takitaha he tau ma e falu he tau takaiaga, kua gahua ai ke he fekafekauaga he fonua fakalataha mo e tau fakapotopotoaga ne aahi e ia he fahi tapu ia he toloaga, mo e foaki e fakamaloloaga ke he tau lauga fakave ke he Tohi Tapu.
Ha Lautolu a Agaga Foaki Ni a Lautolu
3. Ko e ha kua lata e tau leveki faifano ke moua e agaga foaki-noa?
3 Ko e tau leveki faifano kua tumau ke o fenoga. Ko e mena nei kua lata ni mo e agaga foaki-noa. Ke fenoga atu he taha fakapotopotoaga ke he taha ko e mena fa uka, ka e ko e tau tagata tane nei mo e ha lautolu a tau hoana kua gahua ai mo e aga olioli. Taha e leveki takaiaga ne talahau: “Ko e hoana haku kua mua e lagomatai mo e nakai gugu . . . Kua lata a ia mo e tau fakaaue loga ha ko e hana a agaga foaki ni a ia.” Falu he tau leveki takaiaga kua fenoga a lautolu ke molea e 1,000 kilomita he vahaloto he tau fakapotopotoaga. Tokologa ne fakaholo e tau motoka, ka e ko e falu kua o atu he taha matakavi ke he taha matakavi he tau peleoafi ma e tau tagata, he tau pasikala taholi, heke nua, po ke o hui. Taha e leveki takaiaga Aferika ne fano hui ke he taha fahi he vaitafe mo e hana a hoana i luga he tau tokeua hana ke hokotia atu ke he taha ni e fakapotopotoaga. He hana a tau fenoga misionare, kua fehagai e aposetolo ko Paulo mo e matagi vela mo e makalili, matehoge mo e fia inu, tau po fagumohe, tau hagahaga kelea loga, mo e favaleaga mahani vale. Kua ha ha foki ia ia e “kapeletu ha ko e tau ekalesia oti”—ko e tau mena ne fa mahani ki ai e tau leveki faifano he vaha nei.—2 Korinito 11:23-29.
4. Ko e heigoa e lauiaaga kua maeke he tau lekua malolo tino ke ha ha he tau leveki faifano mo e ha lautolu a tau hoana?
4 Tuga ni e hoa ha Paulo ko Timoteo, kua ha ha he tau leveki faifano mo e ha lautolu a tau hoana e tau lekua malolo tino he falu magaaho. (1 Timoteo 5:23) Kua fakalahi he mena nei e tupetupe ki a lautolu. Ne fakamaama mai he hoana he taha leveki faifano: “Ke tumau ke ha ha mo e tau matakainaga ko e mena uka lahi he magaaho ka nakai malolo mitaki au. Mo e kamataaga he menopause, kua lahi mahaki e uka he mena nei ki a au. Ke peke e tau koloa ha maua he tau fahi tapu oti mo e o atu ke he taha mena ko e paleko moli. Lagaloga ne liogi au ki a Iehova ke foaki mai ki a au e malolo ke fano ki mua.”
5. Pete ni ko e tau kamatamata kehekehe, ko e heigoa e agaga ne fa e fakakite he tau leveki faifano mo e ha lautolu a tau hoana?
5 Pete ni ko e tau lekua malolo tino mo e falu he tau kamatamata, kua moua he tau leveki faifano mo e ha lautolu a tau hoana e olioli he ha lautolu a fekafekauaga mo e fakakite e fakaalofa foaki-noa. Ko e falu kua foaki e lautolu ha lautolu a tau momoui ke tuku age e lagomatai fakaagaga he tau magaaho he favaleaga po ke felakutaki. He magaaho ne aahi atu ke he tau fakapotopotoaga, kua fakakite ai e lautolu e agaga tuga a ia ha Paulo, ne tala age ke he tau Kerisiano Tesalonia: “Kua mahani molu a mautolu he nofo ai a mautolu ia mutolu, tuga ne fifine fakahuhu tama kua leveki fakamitaki hana ni a fanau. Ne hofihofi pihia ha mautolu a fakaalofa kia mutolu, ne fiafia a mautolu ke ta atu kia mutolu, nakai kuenaia e vagahau mitaki he Atua, ka e katoa foki mo e moui ha mautolu, ha kua ofania e mautolu a mutolu.”—1 Tesalonia 2:7, 8.
6, 7. Ko e heigoa e fakaohoohoaga mitaki kua maeke he tau leveki faifano gahua malolo ke foaki?
6 Tuga ni e falu he tau motua he fakapotopotoaga Kerisiano, ko e tau leveki faifano “kua gahua ke he kupu katoa mo e fakaako atu.” Ko e tau motua pihia kua lata ke “talahaua a lautolu kua lata mo e lilifu kua lafi ua.” (1 Timoteo 5:17) Kua maeke e fakafifitakiaga ha lautolu ke aoga ka, mole e ‘fifitaki e tautolu ha lautolu a tua mo e manamanatu e fakahikuaga he tau mahani ha lautolu.’—Heperu 13:7.
7 Ko e heigoa e hufiaaga ne ha ha he falu he tau motua faifano ke he falu? “Ko e tagata fakaohooho mitaki lahi ha e Matakainaga P—— ke he haku a moui!” he tohia he taha Fakamoli a Iehova. “Ko ia ko e leveki faifano i Mesiko mai he tau 1960 ki mua. He vaha tama, na fakatalitali au ke he tau ahiahi hana mo e amaamanakiaga mo e fiafia. He magaaho ne hogofulu e tau tau haku he moui, ne talahau a ia ki a au, ‘To eke a koe mo leveki faifano foki.’ He vaha uka he tau tau fuata mui, ne fa kumi tumau e au a ia ha kua mahani mau a ia ke foaki e tau kupu pulotu. Ko e gahua lahi ni hana ke leveki e tau fuifui! Mogonei ko au ko e leveki faifano, kua tumau au ke lali ke foaki katoatoa e magaaho ke he tau fuata ikiiki mo e ke omoi e tau foliaga fakateokarasi ki a lautolu tuga ne taute e ia ki a au. Pihia foki he tau tau fakahiku he hana moui, pete ni ko e tau lekua he gagao he atevili, kua tumau e Matakainaga P—— ke lali ke foaki taha kupu fakamalolo. He aho to mate a ia he aho hake ia Fepuari 1995, ne hau a ia mo au ke he aho toloaga pauaki mo e omoi e tau foliaga ki mua he matakainaga tane ko ia ko e tagata palana fale. Ati tuku fakamafiti ai he matakainaga e tohi ole ke fekafekau he Peteli.”
Kua Fakaaue Atu ki a Lautolu
8. Ko hai “e tau mena fakaalofa ke he tau tagata” ne fakamaama mai he Efeso veveheaga 4, mo e aoga fefe a lautolu ke he fakapotopotoaga?
8 Ko e tau leveki faifano mo e falu he tau motua, ne tuku ki ai e tau kotofaaga he fekafekauaga he fakaalofa noa he Atua kua ui ai “ko e tau mena fakaalofa ke he tau tagata.” Ha ko e hukui ha Iehova mo e Ulu he fakapotopotoaga, ne foaki e Iesu ke he tau tagata tane fakaagaga nei ke liga maeke ia tautolu ke ati hake takitokotaha mo e hokotia ke he motua katoatoa. (Efeso 4:8-15) Kua lata ni ha mena fakaalofa ke moua e talahauaga fakaaue. Mahomo atu e moli ke he mena fakaalofa ne fakamalolo mai a tautolu ke fakatumau ke fekafekau ki a Iehova. Ti, kua maeke fefe mogoia, a tautolu ke fakakite e fakaaue ha tautolu ma e gahua he tau leveki faifano? Ke he tau puhala fe kua maeke ia tautolu ke fakakite kua ‘fakahelehele e tautolu a lautolu kua pihia’?—Filipi 2:29.
9. Ko e heigoa e tau puhala kua maeke ia tautolu ke fakakite e loto fakaaue ma e tau leveki faifano?
9 He magaaho ka fakamatala mai e ahiahiaga he leveki faifano, kua lata ia tautolu ke mau tauteute e tau fakatokatokaaga ke fakalataha katoatoa atu ke he tau matagahua he fakapotopotoaga ma e fahi tapu ia. Liga kua maeke ia tautolu ke toka kehe taha magaaho ke finaatu ke he tau fakatokatokaaga he fekafekauaga he fonua he magahala he ahiahi. Liga to maeke ia tautolu ke gahua paionia fakaku he magahala he mahina ia. Kua moli ai to manako a tautolu ke fakaaoga e tau fakamafanaaga he leveki faifano ke fakatolomaki aki ha tautolu a fekafekauaga. Ko e agaga omaoma pihia ka lagomatai a tautolu mo e to fakamoli age ki a ia na aoga lahi e ahiahi mai hana. E, ko e ahiahi he tau leveki faifano e fakapotopotoaga ke ati hake a tautolu, ka e kua lata foki a lautolu ke ati hake fakaagaga. Kua ha ha ai e falu he tau magaaho ne kua manako a Paulo ma e fakamaloloaga, ti fa ole a ia ke he tau Kerisiano katofia ke liogi ma hana. (Gahua 28:15; Roma 15:30-32; 2 Korinito 1:11; Kolose 4:2, 3; 1 Tesalonia 5:25) Ko e tau leveki faifano he vaha fou nei kua manako pihia foki ma e ha tautolu a tau liogi mo e fakamaloloaga.
10. Maeke fefe ia tautolu ke lagomatai ke taute e gahua he leveki faifano ke olioli?
10 Kua tala age nakai e tautolu ke he leveki faifano mo e hana hoana kua lahi e fakaaue ha tautolu ke he tau ahiahi ha laua? Kua fakaaue nakai a tautolu ki a ia ma e fakatonuaga fakamalolo ne tuku mai e ia ki a tautolu? Kua fakailoa nakai e tautolu ki a ia ka fakatolomaki ai he tau fakamafanaaga hana ke he fekafekauaga he fonua ha tautolu a olioli ke he fekafekauaga? Kaeke ke taute pihia e tautolu, to lagomatai he mena nei ke olioli ke he hana gahua. (Heperu 13:17) Taha e leveki faifano i Sepania ne tutala pauaki ke he tau tohi fakaaue ne tokiofa e ia mo e hana hoana, ne moua e laua he mole e ahiahi he tau fakapotopotoaga. “Toka e maua e tau tohi nei mo e totou ai ka lolelole e tau logonaaga ha maua,” he talahau e ia. “Ko e tau mena ia ko e punaaga he fakamaloloaga moli.”
11. Ko e ha kua lata ia tautolu ke fakailoa ke he tau hoana he tau leveki takaiaga mo e maaga motu kua lahi e ofania mo e fakaaue ki a lautolu?
11 Ko e hoana he leveki faifano kua lagomatai moli mai he tau kupu navanava. Kua lahi e foaki-noa ne taute e ia ke fakatauo mo e hana a tane ke he fahi he fekafekauaga nei. Ko e tau matakainaga fifine nei kua tiaki e manako pauaki ke moua e kaina ha laua ni mo e, ke he falu a mena, ke fai fanau foki. Ko e tamafine ha Iefeta e taha he tau fekafekau a Iehova ne toka mo e fakamakai e magaaho hana ke fai tane mo e magafaoa ha ko e omonuo ne taute he matua tane hana. (Fakafili 11:30-39) Kua fefe e kitekiteaga ke he poa hana? Ne tohi mai he Fakafili 11:40: “Ke he taha tau mo e taha tau ke o ai e tau tamafine a Isaraela ke fakaheke ke he tamafine a Iefeta ko e tama a Kiliata ke taki fa e aho ke he tau.” Kua mitaki ha ia ka taute e tautolu taha mena ke fakailoa ke he tau hoana he tau leveki takaiaga mo e maaga motu kua lahi e fakaalofa mo e fakaaue ki a lautolu!
“Aua Neke Nimo ia Mutolu ke Fakaalofa Age ke he Tau Tagata Kehe”
12, 13. (a) Ko e heigoa e fakaveaga faka-Tohiaga Tapu ne ha ha ai ma e fakaalofa ke he tau tagata kehe ke he tau leveki faifano mo e ha lautolu a tau hoana? (e) Fakamaama e puhala ne maeke e fakaalofa ke he tau tagata kehe ke aoga ke he tau fahi ua.
12 Ke fakakite e fakaalofa ke he tau tagata kehe ko e taha puhala a ia ke fakatata e fakaalofa mo e loto fakaaue ma lautolu he gahua faifano faka-Kerisiano. (Heperu 13:2) Kua nava he aposetolo ko Ioane a Kaio he fakalaulahi e fakaalofa ke he tau tagata kehe ki a lautolu ne ahiahi mai ke he fakapotopotoaga ko e tau misionare faifano. Ne tohia e Ioane: “Ko e fakahele na e, kua fakamoli a koe ke he tau mena oti kua eke e koe ke he tau matakainaga katoa mo e tau tagata kehe. Ko lautolu kua talahau ki mua he ekalesia hau a fakaalofa; kaeke ke lagomatai a koe ke he fenoga ha lautolu, kia lata mo e Atua, ti mitaki ni hau a mena kua eke. Ha ko e mena ne o atu a lautolu ha ko e higoa hana, kua nakai talia e lautolu taha mena mai he tau motu kehe. Lata he talia e tautolu e tau tagata pihia, kia eke a tautolu mo tau lagomatai ke he kupu moli.” (3 Ioane 5-8) He vaha nei, kua maeke ia tautolu ke fakalaulahi atu e gahua fakamatala he Kautu he foaki foki e fakaalofa ke he tau tagata kehe pihia ke he tau leveki faifano mo e ha lautolu a tau hoana. E moli, kua lata he tau motua he fakapotopotoaga ke taute fakamitaki e tau nonofoaga, ka e taha e leveki maaga motu ne talahau: “Ko e ha mautolu a fakalatahaaga mo e tau matakainaga kua nakai ke fakamatapatu ko hai ka taute taha mena ma maua. Kua nakai fakaai a mautolu ke manako ke fakakite e manatu pihia. Kua lata a mautolu ke talia e fakaalofa ke he tau tagata kehe he ha matakainaga ni ha mautolu, kua mautu po ke mativa.”
13 Kua maeke e fakaalofa ke he tau tagata kehe ke aoga ke he tau fahi ua. “He magafaoa haku, kua ha ha ia mautolu e aga ke uiina e tau leveki faifano ke nonofo mo mautolu,” he liu manatu e Jorge, ko e leveki takaiaga fakamua kua fekafekau he mogonei he Peteli. “Logona e au kua mua atu e lagomatai he tau ahiahi nei ki a au ke he mena ne mailoga e au. He tau tau ne fa e lahi hake au, kua ha ha ia au e tau lekua fakaagaga. Ne tupetupe e matua fifine haku ke he mena nei ka e nakai iloa e puhala ke lagomatai ati ole atu ai ke he leveki takaiaga ke tutala mo au. He fakamua ne hola au ia ia, ha kua matakutaku au neke tuhituhi mai. Ka e kua fakaohooho he mahani fiafia hana au ke hokotia ke tala ki a ia. Ne uiina e ia au ke kai mo ia he taha Aho Gofua, mo e hafagi e au e loto haku ha kua logona e au kua maama e ia au. Ne fanogonogo fakaeneene a ia. Kua aoga moli e tau talahauaga hana, mo e kamata au ke tupu ki mua fakaagaga.”
14. Ko e ha kua lata ia tautolu ke loto fakaaue ka e nakai tuhituhi ke he tau motua faifano?
14 Na lali e leveki faifano ke lagomatai fakaagaga e tau fuata ikiiki mo e tau momotua oti. Kua moli ni, mogoia, kua lata ia tautolu ke fakakite ha tautolu a loto fakaaue ma e hana tau gahua. Ka e kua ka tuhituhi e tautolu a ia ha ko e hana tau loleloleaga po ke fakatatai fakakelea a ia mo e falu ne kua ahiahi ke he fakapotopotoaga? Kua hagahaga ni, to eke e mena nei mo loto fakalolelole lahi. Kua nakai fakamalolo ki a Paulo ke logona e tau tuhituhiaga he hana a gahua. Kua maaliali ai, ko e falu he tau Kerisiano Korinito kua taute e tau talahauaga moumou hifo hagaao ke he tino mo e puhala vagahau hana. Ne tohi hifo ne ia e talahauaga he tau tagata fili pihia: “Kua mamafa hana tau tohi mo e malolo, ka ko e hana tino ka ha i ai kua lolelole ia, mo e hana kupu kua fakateaga ia.” (2 Korinito 10:10) Kua fiafia ai, ha kua fa logona he tau leveki faifano e tau kupu fakaalofa he fakaaueaga.
15, 16. Kua lauia fefe e tau leveki faifano mo e ha lautolu a tau hoana ha ko e fakaalofa mo e fakamakai ne fakakite he tau tagata tua auloa mo lautolu?
15 Taha e leveki takaiaga i Amerika Latini ne fano hui he tau hala pelapela he aho katoa ke ahiahi atu ke he tau matakainaga tane mo e fifine fakaagaga ne nonofo he kavi ne pule he tau matakau totoko. “Ko e mena aamohia ke kitia e puhala ne fakakite he tau matakainaga ha lautolu a fakaaue ma e ahiahi,” he tohi e ia. “Pete ni e lahi he gahua haku ke hoko atu ki ai, ti fakafeao ai mo e tau hagahaga kelea mo e tau mena uka, ko e tau mena oti nei kua palepale mai he fakaalofa mo e fakamakai ne fakakite he tau matakainaga.”
16 Ne tohi he leveki takaiaga i Aferika: “Ha ko e fakaalofa ne fakakite he tau matakainaga ki a maua, ne mua e ofania e maua e matakavi i Tanzania! Kua mautali e tau matakainaga ke ako mai ia maua, mo e kua fiafia a lautolu ke nonofo a maua he tau kaina ha lautolu.” Kua ha ha ai e fakafetuiaga fakaalofa mo e fiafia he vahaloto he aposetolo ko Paulo mo e tau hoa mau Kerisiano he senetenari fakamua ko Akula mo Pisila. Kua moli foki, ne pehe a Paulo hagaao ki a laua: “Fakaalofa atu kia Pisila mo Akula, ko laua ne gahua fakalataha mo au ke he gahua a Keriso Iesu. Ko laua ne tuku hifo ha laua a na ua ke hukui aki au, kia moui ai au; nakai ko au hokoau kua fakaaue atu kia laua, ka e katoa foki mo e tau ekalesia oti kana ke he tau motu kehe.” (Roma 16:3, 4) Ko e tau leveki faifano mo e ha lautolu a tau hoana kua fiafia lahi ke moua e tau kapitiga tuga a Akula mo Pisila he vaha fou nei, ne taute e lautolu e fakamakaiaga ke fakakite e fakaalofa ke he tau tagata kehe mo e foaki e faihoani.
Fakamalolo e Tau Fakapotopotoaga
17. Ko e ha kua maeke ai ke talahau kua ha ha i ai e pulotu ne omoomoi e fakatokatokaaga he tau leveki faifano, mo e moua mai e lautolu i fe e fakaakoaga ha lautolu?
17 Ne talahau ai e Iesu: “[Kua] talahaua tututonu e pulotu he [“tau gahua,” NW] hana.” (Mataio 11:19) Ko e pulotu ne omoomoi e fakatokatokaaga he leveki faifano kua kitia moli ai ha kua lagomatai ke fakamalolo e tau fakapotopotoaga he tau tagata he Atua. He magahala he faifano misionare ke ua aki ha Paulo, ko ia mo Sila kua kautu ai he ‘o foki i Suria mo Kilikia, mo e fakamalolo atu e ia e tau ekalesia.’ Kua tala mai he tohi ha Gahua ki a tautolu: “Kua o age a lautolu ke he tau māga, mo e ta atu e lautolu kia lautolu e tau poakiaga, ne kotofa ai he tau aposetolo mo e tau patu ha i Ierusalema ke omaoma ki ai a lautolu. Ti kua mauokafua e tau ekalesia ke he tua, mo e fakatokologa a lautolu ke he taha aho mo e taha aho.” (Gahua 15:40, 41; 16:4, 5) Ko e tau leveki faifano he vaha nei kua moua e fakaakoaga fakaagaga mai he tau Tohiaga Tapu mo e tau tohi he “fekafekau fakamoli mo e loto matala,” pihia foki mo e tau Kerisiano katoa.—Mataio 24:45.
18. Na fakamalolo fefe he tau leveki faifano e tau fakapotopotoaga?
18 E, kua lata e tau motua faifano ke fakatumau ke kai he laulau fakaagaga ha Iehova. Kua lata ia lautolu ke mahani mau mo e tau puhala mo e tau hatakiaga ne mumuitua ki ai e fakatokatokaaga he Atua. Ati maeke ai mogoia e tau tagata tane pihia ke eke mo fakamonuinaaga moli ke he falu. Ha ko e kakano he ha lautolu a fakafifitakiaga mitaki he fakamakutu ke he fekafekauaga he fonua, kua maeke ia lautolu ke lagomatai a lautolu ne tua auloa ke fakatolomaki ke he fekafekauaga faka-Kerisiano. Ko e tau lauga fakave ke he Tohi Tapu ne lauga he tau motua ahiahi nei kua ati hake fakaagaga a lautolu ne fanogonogo. He lagomatai e falu ke fakagahuahua e fakatonuaga he Kupu he Atua, ke fekafekau ke felauaki mo e tau tagata ha Iehova he lalolagi katoa, mo e fakaaoga e tau foakiaga fakaagaga ne fakatoka he Atua ne puhala mai he “fekafekau fakamoli,” kua fakamalolo ai he tau leveki faifano e tau fakapotopotoaga ne kua monuina a lautolu ke ahiahi.
19. Ko e heigoa e tau huhu ne toe ke manamanatu ki ai?
19 He magaaho ne fakatu he fakatokatokaaga ha Iehova e gahua he tau motua faifano he tau Tagata Fakaako Tohi Tapu he kavi ke teau e tau tau i tuai, ne tohi he senolo nei: “To mataala a mautolu ma e tau fua mo e takitakiaga atu foki he Iki.” Ko e takitakiaga ha Iehova kua kitia maaliali. Ha ko e hana a fakamonuinaaga mo e ha i lalo he hatakiaga he Kau Fakatufono, ko e gahua nei kua fakalaulahi mo e kua hakahaka mai he tau tau ne mole. Ti ko e fua, ko e tau fakapotopotoaga he Tau Fakamoli a Iehova he lalolagi katoa kua fakamauokafua ke he tua mo e kua tupu ki mua e tau numela mai he taha aho ke he taha aho. Kua kitia mitaki ai, kua fakamonuina e Iehova e agaga foaki-noa nei he tau mena fakaalofa ke he tau tagata. Ka e maeke fefe e tau leveki faifano ke kautu he taute e gahua ha lautolu? Ko e heigoa ha lautolu a tau fioiaaga? Maeke fefe ia lautolu ke foaki e mena mitaki lahi?
To Tali Fefe a Koe?
◻ Ko e heigoa e falu he tau matafekau he tau leveki takaiaga mo e maaga motu?
◻ Ko e ha kua lata he tau leveki faifano ke moua e agaga foaki-noa?
◻ Maeke fefe e fakaaue ke fakakite ma e gahua he tau motua faifano mo e ha lautolu a tau hoana?
◻ Ko e heigoa kua maeke he tau leveki faifano ke taute ke fakamauokafua aki e tau fakapotopotoaga ke he tua?
[Fakatino he lau 10]
Ha kua fenoga tumau kua lata tonu ai mo e agaga foaki ni a ia
[Fakatino he lau 13]
Kua fakakite nakai e koe e fakaalofa ke he tau tagata kehe ke he tau leveki faifano mo e ha lautolu a tau hoana?