Puhala ke Fakamahani Hau a Manamanatuaga

“KO E manamanatuaga mea ko e uluga mitaki lahi.” Kua fakamaama he talahauaga tuai nei e mena aoga lahi: He magaaho ka omaoma a tautolu ke he ha tautolu a manamanatuaga, kua moua e tautolu e mafola mo e fiafia he loto.

Ka e, kua nakai manako oti ke taute pihia. Ne talahau ni e Adolf Hitler a ia ke ha ha he matagahua ke fakatokanoa mai e tau tagata he tuahaaga, po ke manatu noa, ne iloa ko e manamanatuaga. Kua foaki mai he hana a pule matakutakuina e onoonoaga fakatupetupe ke he mahani vale he tau tagata he magaaho ne fakaheu e lautolu ha lautolu a tau manamanatuaga. Ka e, kua tatai ni e kelea ke he tokologa he tau tagata holifono vale he vaha nei​—ko lautolu ne fakapilo pulenoa mo e kelipopo ti nakai tokihala. Ko e tupu tolomaki he numera he tau tagata taute kelea nei ko e tau tama fuata ikiiki. Ko e tohi ne kumikumi ke he tupuaga nei kua ha ha ai e mataulu tala Children With­out a Conscience.

Pete ni he laulahi e tau tagata ne nakai manatu ke taute e holifono vale, kua tokologa ne nakai maimaina ke taute e mahani kelea he fakatane mo e fifine, pikopiko, po ke fakavai. Ko e tau mahani mitaki kua malolo hifo lahi he lalolagi katoa. Hagaao atu ke he tiaki taofiaga lahi mai he tapuaki moli, ne tohia he aposetolo ko Paulo to mahala atu e falu Kerisiano ke he fakaohoohoaga he lalolagi ati eke ai ke “fakavela e tau loto manamanatu hifo ha lautolu ni ke he lapatoa kaka.” (1 Timoteo 4:2) Ko e fakamatakutaku he nakai fakamoli kua mahomo atu he vaha nei he magahala he “tau aho fakamui” nei. (2 Timoteo 3:1) Ti kua lata ai he tau Kerisiano ke fakamakutu atu ke puipui ha lautolu a tau manamanatuaga. Kua maeke ia tautolu ke taute e mena nei he fakamahani mo e ati hake ai.

Ko e Loto Manamanatu, ko e Loto, mo e Hau a Manamanatuaga

Ne pehe e aposetolo ko Paulo: “Ko e kupu moli kua vagahau atu ai au ki mua a Keriso, kua nakai pikopiko au, kua fakamoli foki kia au haku a loto manamanatu hifo ki mua he Agaga Tapu.” (Roma 9:1) Ti kua maeke foki e manamanatuaga ke eke ko e talahauaga fakamoli. Kua maeke ai ke kumikumi e puhala he mahani mo e kua talia po ke fakaheu ki ai. Lahi e logonaaga ha tautolu ke he hako mo e hepe kua tuku he ha tautolu a Tufuga i loto ia tautolu. Pete ni ia, kua maeke ha tautolu a tau manamanatuaga ke fakahakohako mo e fakamahani. Fefe? Ha ko e ha tautolu a uta ke he loto e iloilo tonu mai he Kupu he Atua. “Kia faliu a mutolu ke he liu foki fakafou he tau loto ha mutolu, kia kumikumi e mutolu po ke heigoa e finagalo he Atua, ko e mena mitaki, kia talia foki mo e fiafia, ti kua katoatoa,” he talahau he aposetolo ko Paulo. (Roma 12:2) Ha kua to e koe e tau manatu mo e finagalo he Atua he hau a loto manamanatu, kua kamata ai hau a manamanatuaga ke gahuahua lahi ke he puhala mahani Atua.

Ko e Tau Fakamoli a Iehova kua lagomatai e totou miliona he lalolagi katoa ke ‘iloa e Atua ko Iehova mo Iesu Keriso.’ (Ioane 17:3) He puhala he ha lautolu a fakaholoaga he fakaakoaga Tohi Tapu nakai totogi, ne fakaako e lautolu ke he tau tagata loto fakamoli e tau fakatufono he Atua ko Iehova hagaao ke he mahani fakatane mo e fifine, tau kava, fakamauaga, tau feua fakapisinisi, mo e loga foki he falu a mena.a (Tau Fakatai 11:1; Mareko 10:6-12; 1 Korinito 6:9, 10; Efeso 5:28-33) Ke uta ke he loto e “iloilo tonu” nei ko e lakaaga mua atu a ia he ati hake e manamanatuaga mahani Atua. (Filipi 1:9, NW) Moli lahi, pete ni he motua e maamaaga he Kerisiano ke he Tohi Tapu, kua lata ia ia ke fakaholo atu ke fagai tumau hana a loto manamanatu aki e Kupu he Atua kaeke ke nofomau e malolo he hana manamanatuaga.​—Salamo 1:1-3.

Kua fakalataha foki he Tohi Tapu e manamanatuaga mo e loto fakatai, ne kua putoia ai ha tautolu a tau logonaaga mo e tau loto manamanatu. (Roma 2:15) Kua lata e loto manamanatu mo e loto ke fetataiaki kaeke ke gahuahua mitaki e manamanatuaga. Ko e kakano he naia kua nakai koenaia ke ati e tau fakailoaaga ke he hau a loto manamanatu. Kua lata foki ia koe ke fakahakohako hau a loto​—hau a tau logonaaga, tau manako, mo e tau manako ne mua. Ati fakaaoga he tohi he Tau Fakatai e tau talahauaga tuga e “haga atu hau a loto,” “manamanatu a a koe,” mo e “takitaki tonu hāu a loto.” (Tau Fakatai 2:2; 23:19; 27:23) Ko e taha puhala ke taute ai ko e kakano he manamanatu fakahautoka mo e fifitaki atu ke he tau Tohiaga Tapu. “To manamanatu foki e au hāu a tau gahua oti, ti manamanatu e au e tau mena ne eke e koe,” he talahau he Salamo 77:12. Nukua lagomatai he manamanatu fakahautoka a tautolu ke hokotia ke he ha tautolu a tau logonaaga mo e tau manako hokulo lahi.

Kia fakalata, ke fakatai, kua ha ha ia koe e aga kiva tuga e hufia lahi ke he tapaka. Ke tuga e laulahi he tau tagata, nakai fakauaua kua mataala a koe ke he tau fakahagahaga kelea ke he malolo tino. Ka e, pete ni ko e tau fakamafanaaga he tau kapitiga mo e magafaoa, kua uka lahi ia koe ke toka ai. Kua maeke fefe he manamanatu fakahautoka ke he fekau he Tohi Tapu ke fakamalolo hau a manamanatuaga ke he mena nei?

Ke fakatai ki ai, lali ke manamanatu fakahautoka ke he tau kupu he aposetolo ko Paulo ne moua i loto he 2 Korinito 7:1: “Hanai, ko e tau fakahelehele na e, ha kua ha ha ia tautolu e tau kupu ia kua talahaua mai, kia fakamea e tautolu a tautolu ke he tau mena oti ke kelea ai e tino katoa mo e agaga, kia fakakatoatoa ai e tau mahani mitaki mo e matakutaku ke he Atua.” Kia kumi e kakano he tau kupu nei. Kia huhu hifo ki a koe ni, ‘Ti ko e heigoa e “tau kupu ia kua talahaua” ne hagaao a Paulo ki ai?’ He totou e laulahi he tohi, to kitia e koe na talahau he tau kupu fakamua: “Kia o mai a mutolu mai loto ia lautolu, mo e vevehe kehe a mutolu, kua pihia mai ai e Iki, aua foki neke piki atu a mutolu ke he mena kelea; ti talia ai e au a mutolu. To eke foki au mo Matua ha mutolu, to eke foki a mutolu mo e haku a tau tama tane mo e haku a tau tama fifine, kua pihia mai ai e Iki hana e malolo oti kana.”​—2 Korinito 6:17, 18.

Ko e poakiaga ha Paulo ke ‘fakamea e tautolu a tautolu ke he tau mena ke kelea ai’ kua au atu e malolo he mogonei! Ha ko e fakaohoohoaga malolo ue atu ke taute ai, ne mavehe mai e Atua ke ‘talia a tautolu,’ ko e pehe a ia, ke ta mai a tautolu ki lalo he hana a levekiaga puipui. ‘To olioli nakai e au e fakafetuiaga tata mo ia​—tuga a ia he tama tane po ke tama fifine mo e matua tane?’ ka liga huhu hifo e koe ki a koe ni. Nakai kia kua futiaki lahi e manatu ia ke ‘talia’ po ke ofania he Atua fakaalofa mo e pulotu? Kaeke kua eke ke kehe e manatu ia ki a koe, kia kitekite atu ke he puhala ne fakakite he tau matua tane tokaga e fakaalofa mo e mafanatia ke he ha lautolu a fanau. Mogonei kia manamanatu la ke he pipiaga pihia he vahaloto hau mo Iehova! Ko e mua atu he hau a manamanatu fakahautoka ki ai, to lahi atu e manako ma e fakafetuiaga pihia ke tupu ki mua.

Ka e mailoga la: Na maeke ni e fetataaki mo e Atua kaeke ke ‘nakai piki atu [a koe] ke he mena kelea.’ Kia huhu hifo ki a koe ni: ‘Nakai kia kua fakalataha e hufia lahi he tapaka ke he “mena kelea” ne fakahala he Atua? Ke fakaaoga ai kia ka “kelea ai e tino,” fakatapakupaku atu hoko au ni ke he tau hagahaga kelea oti he malolo tino? Ha kua mea po ke “tapu” e Atua ko Iehova, to fiafia nakai a ia he ekefakakelea pauaki e au ke he puhala nei?’ (1 Peteru 1:15, 16) Kia mailoga foki nukua hataki mai a Paulo hagaao ke he ‘fakakeleaaga he agaga he taha,’ po ke fakaohoohoaga he loto. Kia huhu hifo ki a koe ni: ‘Kua pule kia e hufiaaga nei ke he tau manatu haku? To hokotia atu nakai au ke fakamakona haku a manako ne mua, liga ke he totogi he haku a tino malolo, haku a magafaoa, po ke haku foki a tuaga mo e Atua? Kua hoko atu ki fe e fakaata e au e hufiaaga haku he tapaka ke moumou haku a moui?’ He fehagai mo e tau huhu fakatupetupe nei ka liga ke tuku moli ki a koe e malolo ke toka ai!

Kua moli, liga to manako lagomatai mo e fakamafanaaga a koe mai he falu ke kautu mai he tapaka. Pete ia, ke manamanatu fakahautoka ke he Tohi Tapu ka mua atu ke fakamahani mo e fakamalolo hau a manamanatuaga ke maeke ke fakatokanoa mai a koe he hufiaaga.

Magaaho Ka Taute e Tautolu e Hepe

Pete ni he lali moli a tautolu ke taute e mena hako, ko e he falu magaaho kua kautu ni ha tautolu a nakai mitaki katoatoa ati hehe ai a tautolu. Ko e mogoia ka tauhele he ha tautolu a manamanatuaga a tautolu, ka e kua kamatamata ai ke nakai fakanogonogo ki ai. Po ke kua eke a tautolu ke lahi e fakalolelole ti kua manako a tautolu ke tiaki e tau laliaga oti ke fekafekau ke he Atua. Ka e, kia manatu e mena ne tupu ke he Patuiki ko Tavita. He mole atu e faivao a ia mo Patesepa, ne fakamatematekelea he hana a manamanatuaga a ia. Ne fakamaama e ia e matematekelea ne logona e ia: “Kua mamafa ni hāu a lima ki luga ia au ke he aho katoa mo e po; kua liu haku a malolo ke he vevela he tau vevela.” (Salamo 32:4) Mamahi kia? E moli! Ka e kua fakataki he momoko mahani Atua nei a Tavita ke tokihala mo e eke ke fakamatuuta ke he Atua. (Fakatatai 2 Korinito 7:10.) Kua fakakite he ole fakamakamaka ha Tavita ma e fakamagaloaga e tau fakamoliaga loga he hana a tokihala moli. Kakano kua tali atu a ia ke he hana a manamanatuaga, kua lagomatai ai a Tavita ke fehikitaki mo e fakahiku ke liu moua hana a fiafia.​—Salamo 51.

Kua maeke e mena taha ia ke tupu he vaha nei. Ko e falu ne fakaako e Tohi Tapu mo e Tau Fakamoli a Iehova he tau magaaho kua mole ka e kua fakaoti ai he magaaho ne iloa e lautolu kua nakai lautatai e tau momoui ha lautolu mo e tau tutuaga tokoluga he Atua. Ne liga nonofo a lautolu mo e tagata vala mouiaga kehe ka e nakai moua e lagomatai he fakamauaga po ke kua fakatupa ke he tau aga kelea. Ati fakahukia ai he ha lautolu a manamanatuaga a lautolu!

Kaeke ko koe he tuaga pihia, kia manamanatu atu ke he tau kupu he aposetolo ko Peteru he aho Penetekoso. He magaaho ne fakatapakupaku e ia e tau agahala he tau tagata he motu a Iuta, “ati hukia ai ha lautolu a tau loto.” He nakai mahala ki ai, ne omaoma a lautolu ke he fakatonuaga ha Peteru ke tokihala, mo e moua ai e lautolu e fiafia he Atua. (Gahua 2:37-41) Kua maeke ia koe ke taute pihia! Kia nakai toka e kupu moli kakano kua fakahukia he hau manamanatuaga a koe, ka e toka hau a manamanatuaga ke fakataki atu a koe ke ‘tokihala mo e mafokifoki.’ (Gahua 3:19) Ha ko e fakamakamakaaga mo e laliaga, kua maeke ia koe ke taute e tau hikihikiaga ne kua lata ke moua aki e fiafia he Atua.

‘Kia Ha Ha e Manamanatuaga Mitaki’

Pete ni ko e kamata laia a koe ke fakaako e tau puhala ha Iehova po ke kua loga e tau tau ke eke mo Kerisiano motua, kua lata tonu e tomatomaaga ha Peteru: “Kia ha ha ia mutolu e loto manamanatu hifo mitaki.” (1 Peteru 3:16) Ko e lagomataiaga a ia, nakai ko e kavega. Kia fakamahani ai he fagai e loto manamanatu mo e loto hau aki e pulotu ne ha i loto he Kupu he Atua, ko e Tohi Tapu. Kia omaoma ke he hau a manamanatuaga he magaaho ka hataki atu a koe. Kia olioli e mafola he loto manamanatu ne moua he kua omaoma ke he hana a manamanatuaga.

Kua moli ni, ke fakamahani mo e fakahakohako hau a manamanatuaga nakai ko e gahua mukamuka. Ka e, kua maeke ia koe ke liogi ke he Atua ko Iehova ke lagomatai a koe. Mo e hana a lagomatai, to maeke ia koe ke fekafekau ke he Atua “mo e loto manamanatu hifo mitaki; mo e tua fakamoli.”​—1 Timoteo 1:5.

[Matahui Tala]

[Fakatino he lau 6]

Ko e totou mo e manamanatu fakahautoka atu ke he Kupu he Atua ka lagomatai a tautolu ke fakamahani ha tautolu a manamanatuaga