Omoi he Tua a Tautolu ke Gahua!

“Nakai kia kitia e koe, ne gahua fakalataha hana [Aperahamo] tua mo e hana tau gahua, ko e tau gahua foki kua fakakatoatoa ai e tua?”​—IAKOPO 2:22.

1, 2. To fefe e tau mahani ha tautolu kaeke ke tua a tautolu?

TOKOLOGA ne talahau kua tua a lautolu ke he Atua. Ka e, kua nakai moui e tua ne talahau teao, ti tuga e tino gati. “Pihia . . . e tua, kaeke ke nakai ha i ai e tau gahua, ti mate ni a ia ha ko e tokotaha ni,” he tohia he tutaki ko Iakopo. Talahau foki e ia ha ha ia Aperahamo ne matakutaku Atua e tua ne ‘gahua fakalataha mo e hana tau gahua.’ (Iakopo 2:17, 22) Ko e heigoa e kakano he tau kupu ia ma tautolu?

² Ka tua moli a tautolu, to nakai talitonu noa a tautolu ke he mena ne logona e tautolu he tau feleveiaaga Kerisiano. To fakakite fakamoli e tautolu e tua kakano ko e Tau Fakamoli gahuahua ha Iehova a tautolu. E, to fakaohooho he tua a tautolu ke fakaaoga e Kupu he Atua he mouiaga mo e to omoi ai a tautolu ke gahua.

Nakai Tatai e Fakamailoga Tagata mo e Tua

3, 4. Lauia fefe e tua ke he puhala ne taute atu a tautolu ke he falu?

³ Ka tua moli a tautolu ke he Atua mo Keriso, to nakai fakakite e tautolu e fakamailoga tagata. (Iakopo 2:1-4) Ko e falu ne tohi a Iakopo ki ai kua mahala ke fakatata e nakai fakamailoga tagata ne lata mo e tau Kerisiano moli. (Roma 2:11) Ati, pehe ai a Iakopo: “Aua neke taofi e kupu ke he tua ke he Iki lilifu ha tautolu ko Iesu Keriso, mo e fakamailoga tagata.” Kaeke ke hau e tagata maukoloa nakai tua mo e tau mama auro ke he feleveiaaga ti pihia foki e “tagata nofogati [nakai tua] mo e tapulu kelea,” kia lata ni ke fakafeleveia fakamitaki ki a laua tokoua, ka e kua lahi e tokaga ne fakakite ke he tagata mautu. Kua fakakite a lautolu ke he tau nofoa “he mena mitaki,” ka e ke he tau tagata nakai tua ne nonofogati kua tala age ke tutu po ke nonofo ke he ve he taha tagata.

⁴ Ne foaki e Iehova e poa lukutoto ha Iesu Keriso ma e tau tagata muhukoloa mo e pihia foki ke he tau nonofogati. (2 Korinito 5:14) Ti, ka tokaga ni a tautolu ke he tau tagata maukoloa, kua o kehe mai tuai a tautolu he tua he Keriso, ne ‘kua fakanofogati a ia kia fakamuhu mena a tautolu ke he hana nofogati.’ (2 Korinito 8:9) Kia nakai mafai a tautolu ke fili tagata ke he puhala pihia​—mo e manatu hepe ke fakaheke e tau tagata. Nakai fakamailoga tagata e Atua, ka e kaeke kua fakakite e tautolu e fakamailoga tagata, to eke e tautolu e “tau fakafili kua kelea.” (Iopu 34:19) Mo e manako ke fakafiafia e Atua, moli ni to nakai hokotia atu a tautolu ke he kamatamata ke fakakite e fakamailoga tagata po ke ke ‘nava ke he tau tagata ke moua ai e tau mena.’​—Iuta 4, 16.

5. Ko hai ne fifili he Atua ke “maukoloa ke he tua,” mo e fa fefe e tau mahani ha lautolu ne maukoloa fakatino?

⁵ Ne fakakite e Iakopo e maukoloa moli mo e fakamafana mai ke fakakite e fakaalofa ke he tau tagata oti mo e nakai fakamailoga tagata. (Iakopo 2:5-9) ‘Kua fifili he Atua a lautolu kua nonofogati ko e tau maukoloa ke he tua ke eke ma lautolu e kautu.’ Kua pihia e mena nei kakano kua fa mua e tau tagata nonofogati ke talia e tala mitaki. (1 Korinito 1:26-29) He fakavahega, kua fakamatematekelea he tau tagata maukoloa fakatino e falu hagaao ke he tau kaitalofa, tau totogi, mo e tau mena matafakatufono. Ne vagahau kelea a lautolu hagaao ke he Keriso mo e favale ki a tautolu kakano kua fua e tautolu e higoa hana. Ka e taute ai ma ha tautolu a fifiliaga ke omaoma ke he “fakatufono kua mua ue atu,” ne poaki ke fakaalofa ma e katofia​—ke tatai e fakaalofa ke he tau tagata maukoloa mo e nonofogati. (Levitika 19:18; Mataio 22:37-40) Ha kua poaki mai he Atua e mena nei, ke fakakite e fakamailoga tagata ko e “hala” a ia.

‘Kua Olioli e Fakaalofa Hofihofi ke he Fakafiliaga’

6. Maeke fefe a tautolu ke eke ke holitu matafakatufono ka nakai fakaalofa hofihofi noa a tautolu ke he falu?

⁶ Ka fakakite e tautolu e fakamailoga tagata mo e nakai fakaalofa hofihofi noa, ko e tau tagata holitu matafakatufono a tautolu. (Iakopo 2:10-13) Ke taute e lakaaga hehe ke he mena nei, kua eke agataha ai a tautolu mo tau tagata holia he tau matafakatufono oti he Atua. Ko e tau Isaraela ne nakai taute e faivao ka e ko e tau tagata kaiha kua eke mo tau tagata holifono he Fakatufono faka-Mose. Ko e tau Kerisiano, kua fakafili tuai a tautolu he “fakatufono he fakafiliaga”​—ko e tau Isaraela fakaagaga he maveheaga fou, mo e toka ai e matafakatufono he tau loto ha lautolu.​—Ieremia 31:31-33.

7. Ko e ha kua nakai amanaki a lautolu ne fakatumau ke fakakite e fakamailoga tagata ke moua e fakaalofa hofihofi noa mai he Atua?

⁷ Kaeke ke talahau a tautolu ke tua ka e fakatumau ke fakakite e fakamailoga tagata, kua ha ha a tautolu he tuaga hagahagakelea. Ko lautolu ne nakai fakatokaga mo e nakai fakaalofa hofihofi noa to moua ha lautolu a fakafiliaga mo e nakai fai fakaalofa hofihofi noa. (Mataio 7:1, 2) Ne pehe a Iakopo: “Ko e fakaalofa, kua olioli a ia ke he fakafiliaga.” Kaeke ke talia e tautolu e takitakiaga he agaga tapu a Iehova he fakakite e fakaalofa hofihofi noa ke he tau fehagaiaga oti ha tautolu, to nakai fakahala a tautolu ka fakafili ai. Ka e, to moua e tautolu e fakaalofa hofihofi noa mo e to olioli ke he fifiliaga mao po ke fakafiliaga kelea lahi.

Fakatupu he Tua e Tau Gahua Mitaki

8. Ko e heigoa e tuaga he tagata ne talahau kua tua a ia ka e noa mo e tau gahua?

⁸ Kehe mai he taute a tautolu ke tokaga mo e fakaalofa hofihofi noa, ne fakatupu he tua e falu he tau gahua mitaki. (Iakopo 2:14-26) Moli ai, ko e tua talahau teao ne nakai fai gahua kua nakai maeke ke fakamoui a tautolu. Moli, kua nakai maeke ia tautolu ke moua e tuaga tututonu mo e Atua ha ko e tau gahua he Matafakatufono. (Roma 4:2-5) Ne vagahau a Iakopo hagaao ke he tau gahua ne omoomoi, nakai he tohi fakatufono, ka e he tua mo e fakaalofa. Kaeke ke omoomoi he tau mahani ia a tautolu, to nakai talahau noa e tautolu e tau fakaalofa totonu ma e matakainaga tapuaki fakalataha ne nofogati. Ka to foaki e tautolu e lagomatai fakatino ke he matakainaga tane po ke fifine ne mativa mo e hoge. Ne huhu a Iakopo: ‘Kaeke ke pehe atu a koe ke he matakainaga nofogati, Kia o atu a mo e monuina, kia mafanatia, mo e makona, ka e nakai age ha mena kua lata, kua aoga ha ha e mena ia?’ Nakai fai. (Iopu 31:16-22) Kua nakai moui e “tua” pihia!

9. Fakakite he heigoa kua tua a tautolu?

⁹ Liga kua fakalataha a tautolu mo e tau tagata he Atua ke he falu a mena, ka e ko e gahua mo e loto katoa hokoia ni ka fakamoli ha tautolu a talahauaga kua tua a tautolu. Kua mitaki ai ka tiaki e tautolu e taofiaga ke he Tolu Taha mo e talitonu ko e taha ni e Atua moli. Ka e, nakai ko e tua e talitonu noa. “Kua talia foki he tau temoni,” mo e “vivivivi a lautolu” he matakutaku kakano kua fakatalitali e fakatulakiaga ki a lautolu. Kaeke ke tua moli a tautolu, to omoi ai a tautolu ke taute e tau gahua tuga e fakamatala e tala mitaki mo e foaki e tau mena kai mo e tau koloa ma e tau matakainaga nonofogati ne talitonu fakalataha. Ne huhu a Iakopo: “Ko e tagata goagoa na e [nakai ha ai e iloilo tonu he Atua], nakai kia fia iloa e koe, kua mate ni e tua ka nakai fai gahua?” E, kua lata ke fai gahua e tua.

10. Ko e ha ne ui a Aperahamo ko e “matua kia lautolu oti kana kua tua”?

¹⁰ Ne omoi he tua he tupuna mahani Atua fakamua ko Aperahamo a ia ke gahua. Ko e “matua kia lautolu oti kana kua tua,” ne ‘kua talahaua tututonu a ia ha ko e tau gahua he tuku atu e ia hana tama ko Isaako ki luga he fatapoa.’ (Roma 4:11, 12; Kenese 22:1-14) Ka e kua ka nakai tua a Aperahamo ko e maeke he Atua ke fakaliu tu mai a Isaako mo e fakamoli Hana a maveheaga ke he tega mai ia ia? Ka pihia to nakai mafai a Aperahamo he lali ke poa hana a tama. (Heperu 11:19) Ko e tau gahua omaoma ha Aperahamo ne “kua fakakatoatoa ai e tua” hana. Ha kua pihia, “ti fakamoli ai foki e Tohi [Kenese 15:6], kua pehe mai, Ne tua Aperahamo ke he Atua, ti talahaua ia kia ia mo tututonu.” Kua fakamoli he tau gahua ha Aperahamo he lali ke poa a Isaako e fakailoaaga fakamua atu he Atua, kua tututonu a Aperahamo. Ha ko e tau gahua he tua, ne fakakite e ia hana fakaalofa ke he Atua ati talahaua ai “ko e kapitiga he Atua.”

11. Ko e heigoa e fakamoliaga he tua ne fakakite he mena ne tupu ki a Raava?

¹¹ Ne fakakite moli e Aperahamo “kua talahaua tututonu e tagata ha ko e tau gahua, ka e nakai ko e tua hokoia.” Kua moli foki e naia ki a Raava, ko e fifine fakataka i Ieriko. Kua “talahaua tututonu a ia ha ko e tau gahua, he talia e ia e tau fekau [Isaraela] mo e fakafano kehe a laua ke he taha hala” mo e fakavaia agataha e lautolu e tau fi Kanana. Fakamua to feleveia mo e tau toko a Isaraela, ne mailoga e ia ko e Atua moli a Iehova, ti fakakite fakamoli he tau kupu ne talahau fakamui e ia mo e tiakiaga he gahua fakataka e tua hana. (Iosua 2:9-11; Heperu 11:31) He mole atu e fakafifitakiaga ke ua aki nei he fakakiteaga he tua ha ko e tau gahua, ne pehe a Iakopo: “Ha ko e mena tuga e tino kua mate ia ka noa mo e agaga, ti pihia foki e tua kua mate ia kaeke kua noa mo e tau gahua.” Ka mate e tagata, kua nakai ha ai ha malolo, po ke “agaga,” ia ia, mo e nakai gahuahua a ia. Ko e tua talahaua teao kua nakai moui mo e nakai aoga tuga ni e tino mate. Ka moua e tautolu e tua moli, to omoi ai a tautolu ke taute e mahani Atua.

Kia Fakauka e Alelo Ia!

12. Ko e heigoa kia taute he tau motua he fakapotopotoaga?

¹² Kua maeke foki he vagahau mo e fakaakoaga ke fakakite fakamoli e tua, ka e ha ha ai e lata ke taofi hifo. (Iakopo 3:1-4) Ko e tau faiaoga he fakapotopotoaga, kua ha ha ai he tau motua e matagahua mamafa mo e fakalagoaga lahi ke he Atua. Ko e mena ia, kia kumikumi fakatokolalo e lautolu ha lautolu a tau manatu mo e tau lataaga. Kehe mai he iloilo mo e lotomatala, kua lata he tau tagata tane nei ke moua e fakaalofa hokulo ke he Atua mo e ke he tau matakainaga talitonu fakalataha. (Roma 12:3, 16; 1 Korinito 13:3, 4) Kua lata e tau motua ke fakave ha lautolu a fakatonuaga ke he tau Tohiaga Tapu. Kaeke ke hehe e motua ke he fakaakoaga hana ti fua mai e tau mena vihi ma e falu ha ko e mena nei, to mania e fakafiliaga he Atua he puhala mai he Keriso ki a ia. Kia eke ai e tau motua ke fakatokolalo mo e fakalotomatala, pipiki fakamoli atu ke he Kupu he Atua.

13. Ko e ha a tautolu ne hehe ke he kupu?

¹³ Pihia foki e tau faiaoga mitaki lahi​—he moli, ko tautolu oti​—‘kua hehe ke he tau mena loga’ kakano kua nakai mitaki katoatoa. Ko e tupetupe ha ko e kupu ko e taha ia he tau lolelole kelea muitui ne fa mahani mo e fa tupu ki ai. Ne pehe a Iakopo: “Kaeke kua nakai hehe taha ke he kupu, ko e tagata mahani mitaki katoatoa a ia, to maeke foki ke taofi e tino oti.” Nakai tuga a Iesu Keriso, kua nakai moua e tautolu e fakauka mitaki katoatoa ke he alelo. Kaeke ke ha ha ai ia tautolu, kua maeke ia tautolu ke fakauka ke he falu he tau vala he tino ha tautolu. Tuga kua taute he mena ke taofi mo e lili aki e solofanua ke fano ke he ha mena ne loto a tautolu ki ai, mo e kakano he fohemuivaka tote, kua maeke e foulua mahaki ne holo he tau matagi lalahi ke holo ke he mena ne manako ai e tagata fakatila vaka.

14. Peehi fefe e Iakopo e lata ke fakamakamaka ke fakauka e alelo?

¹⁴ Kua lata ia tautolu oti ke talahau fakamoli ko e laliaga moli ke fakauka aki e alelo. (Iakopo 3:5-12) Fakatatai ke he solofanua, na tote e mena taofi; ti pihia foki e fohemuivaka tote ka fakatatai ke he toga. Mo e ka fakatatai ke he tino tagata, kua tote e alelo “ka e hula ke he tau mena lalahi.” Ha kua fakamahino mai he Tohiaga Tapu na vihiatia he Atua e mahani palau, kia o mai a tautolu ke kumi hana lagomatai ke kalo mai ai. (Salamo 12:3, 4; 1 Korinito 4:7) Kia taofi foki e tautolu ha tautolu a alelo he magaaho ka fakaita mai, he manatu na ko e tama lupa hokoia ni ka fakapuho aki e vao motua. Tuga ne fakakite e Iakopo, “ko e alelo, ko e afi haia” mo e maeke ke lahi e moumouaga. (Tau Fakatai 18:21) Ha ko e alelo nakai fakatokaga “ko e tanakiaga he tau mahani kelea” a ia! Ko e tau puhala kelea oti he lalolagi nakai mahani Atua nei kua fakalata atu ke he alelo nakai fakauka. Kua fakatupu ai e tau mena fakamamahi tuga e pikopiko mo e fakaakoaga fakavai. (Levitika 19:16; 2 Peteru 2:1) Fefe hau a manatu? Nakai kia ke omoi he tua ha tautolu a tautolu ke lali fakamakamaka ke fakauka e alelo ha tautolu?

15. Ko e heigoa e hagahaga kelea ka tupu ha ko e alelo nakai taofi?

¹⁵ Ko e alelo nakai taofi kua ‘tugi a tautolu’ katoatoa. Ke fakatai, ka moua ai a tautolu ke pikopiko tumau, to eke ai a tautolu ke talahaua ko e tau pikopiko. Ka e, maeke fefe mogoia he alelo nakai fakatokaga ke ‘tugi e mouiaga nai’? He taute e mouiaga tuga e fua veliveli kelea lahi. Liga to tupetupe e fakapotopotoaga katoa ha ko e taha alelo nakai fakauka. Ne talahau e Iakopo e “Kehena,” ko e Pahua a Hinoma. Kua fakaaoga he taha magaaho ke poa aki e tau tama, ti eke ai mo toloaga veve ke tugi aki e tau veve ha Ierusalema he afi. (Ieremia 7:31) Ti ko Kehena ko e fakamailoga he fakaotiotiaga. Tuga ke pehe, kua tuku age e Kehena hana malolo moumou ke he alelo nakai fakatokaga. Kaeke ke nakai taofi e tautolu ha tautolu a alelo, liga to hoko ni a tautolu ke matematekelea he afi ne kamata e tautolu. (Mataio 5:22) Liga to tuku kehe a tautolu mai he fakapotopotoaga he vagahau kelea ke he falu tagata.​—1 Korinito 5:11-13.

16. Ha kua kitia ai e kelea ka taute he alelo nakai fakatokaga, ko e heigoa ka taute e tautolu?

¹⁶ Tuga ne iloa e koe mai he totouaga he Kupu he Atua, ne poaki e Iehova kia pule e tagata ke he tau manu. (Kenese 1:28) Mo e kua fakaako e tau mena momoui kehekehe oti. Tuga anei, kua fita e fakaaoga e tau nesa fakaako ke takafaga. Ko e “tau mena totolo” ne totoku e Iakopo kua liga putoia ki ai e tau gata ne pule he tau tagata fakavai gata. (Salamo 58:4, 5) Maeke e tagata ke pule ke he tau tafua, ka e ko e tau tagata agahala kua nakai fakaai a tautolu ke fakaako katoatoa e alelo. Pete ni ia, kia kalo mai a tautolu he talahau e tau mena kelea, fakamamahi, po ke pikopiko. He kua maeke e alelo nakai fakatokaga ke eke mo kanavaakau hagahaga kelea ne pukeina ke he tau mena kona ke mamate ai. (Roma 3:13) Kua momoko ai, he fuluhi kehe he tau alelo he tau faiaoga fakavai e falu he tau Kerisiano fakamua mai he Atua. Ti kia nakai mafai a tautolu ke fakaata a tautolu ni ke veveli ha ko e tau talahauaga kona he tau tagata tiaki taofiaga, pete ko e vagahau po ke tohiaaga.​—1 Timoteo 1:18-20; 2 Peteru 2:1-3.

17, 18. Ko e heigoa e hikihiki fano ne hagaao ki ai he Iakopo 3:9-12, mo e ko e heigoa kia taute e tautolu hagaao ki ai?

¹⁷ Ko e tua ke he Atua mo e manako ke fakafiafia a ia ka puipui a tautolu mai he tiaki taofiaga mo e maeke ke taofi a tautolu mai he fakaaoga e alelo he puhala hikihiki fano. Hagaao atu ke he puhala hikihiki fano he falu, ne pehe a Iakopo ‘mo e alelo kua fakaheke aki e tautolu ha tautolu a Matua, ko Iehova, mo e kaialu aki e tau tagata kua eke ke he fakatai he Atua.’ (Kenese 1:26) Ko Iehova ko e ha tautolu a Atua he “foaki mai e ia e moui, mo e fafagu, mo e tau mena oti kana ke he tau mena oti.” (Gahua 17:24, 25) Ko ia foki ko e Matua he tau Kerisiano fakauku he puhala fakaagaga. Ko tautolu oti kua “eke ke he fakatai he Atua” ke he tau manamanatuaga mo e tau mahani, fakalataha ai e fakaalofa, fakafiliaga tonu, mo e pulotu ne kua fakamailoga kehe ai a tautolu mai he tau manu. Ti, fefe mogoia e mahani ha tautolu kaeke ke tua a tautolu ki a Iehova?

¹⁸ Kaeke ke kaialu e tautolu e tau tagata, kua pehe e naia to taute, po ke fakapuloa, e malaia ki a lautolu. Ha kua nakai ko tautolu ko e tau perofeta omoi he agaga faka-Atua ne ha ha ai e pule ke fakamalaia e taha tagata, kua eke tuai e tau vagahau pihia ke fakakite fakamoli e vihiatia ka fakateaga aki ha tautolu a fakaheke ke he Atua. Nakai ko e mena mitaki ke hopo mai ua e “fakaheke mo e kaialu” he gutu taha ia ni. (Luka 6:27, 28; Roma 12:14, 17-21; Iuta 9) Ko e agahala ha ia ke uhu e tau lologo fakaheke ke he Atua he tau feleveiaaga mo e vagahau kelea ke he tau matakainaga talitonu fakalataha he magaaho fakamui! Kua nakai maeke e vai humelie mo e vai kona ke puna hake he vai puna taha ia ni. Tuga e nakai maeke e “mati ke fua mai e tau fua olive, po ke vine,” kua nakai maeke e vai maai ke puna mai e vai magalo. Kua fai mena hepe fakaagaga tuai kaeke ke fakatumau a tautolu, ne lata ke vagahau e mena mitaki, ke talahau e tau kupu mania. Kaeke ke veveli a tautolu ke he puhala ia, kia liogi a tautolu ma e lagomatai a Iehova ke fakaoti e vagahau pihia.​—Salamo 39:1.

Kia Fakafita ke he Pulotu Mai Luga

19. Kaeke ke takitaki he pulotu mai he lagi a tautolu, to fefe e lauiaaga ha tautolu ke he falu?

¹⁹ Kua lata e pulotu ma tautolu oti ke talahau mo e taute e tau mena ne gali ki a lautolu ne tua. (Iakopo 3:13-18) Kaeke ke matakutaku fakalilifu a tautolu ke he Atua, kua foaki e ia ki a tautolu e pulotu mai he lagi, ko e lotomatala ke fakaaoga fakamitaki e iloilo. (Tau Fakatai 9:10; Heperu 5:14) Ne fakaako he Kupu hana a tautolu ke fakatata e “loto holoilalo ha i ai e iloilo.” Mo e ha kua loto holoilalo a tautolu, kua fakamalolo hake e tautolu e mafola he fakapotopotoaga. (1 Korinito 8:1, 2) Ko e ha tagata ne hula ha ko e tau faiaoga ne mua atu he tau matakainaga talitonu fakalataha kua ‘pikopiko ai he liuliu ke he mena moli faka-Kerisiano,’ ne fakahala ha lautolu a hula noa. (Kalatia 5:26) Ko e mena “mai he lalolagi nai” ha lautolu a “iloilo”​—ko e tau fua he tau tagata agahala ne mafoki kehe mai he Atua. Ko e “mena he tino,” ne mai he tau manamanatu fakatino. Mo e kua ‘fakatemoni’ foki, ha ko e mena fakatokoluga e tau agaga kelea! (1 Timoteo 3:6) Ati o mai a tautolu ke fakapulotu mo e fakatokolalo ti nakai taute e tautolu ha mena ke fakatupu e takatakaiaga ne toka ai “e tau mena kelea” tuga e pikopiko mo e fakamailoga tagata ke tupuola i ai.

20. Fakamaama fefe e koe e pulotu mai he lagi?

²⁰ “Ko e iloilo mai luga, kua fakamua hana mea,” kua fakamea ai ha tautolu a tau mahani mo e tuaga fakaagaga. (2 Korinito 7:11) Kua “mafola” ai, he omoomoi a tautolu ke tutuli e mafola. (Heperu 12:14) Kua taute he pulotu mai he lagi a tautolu ke “totonu,” nakai kafilo mo e fakamao ke fehagai ki ai. (Filipi 4:5) Ko e pulotu mai luga kua “fulumokoi,” kua fakamalolo e omaoma ke he fakaakoaga faka-Atua mo e kau ke he fakatokatokaaga ha Iehova. (Roma 6:17) Kua taute foki he pulotu mai luga a tautolu ke fakaalofa hofihofi noa, mo e fakaalofa hohofi. (Iuta 22, 23) He puke ke he “tau fua mitaki,” kua fakatupu ai e tokaga ma e falu mo e gahua ai ke fakalata mo e mahani mitaki, tututonu, mo e kupu moli. (Efeso 5:9) Mo e ko e tau tagata taute mafola, kua olioli e tautolu “e tau fua he tututonu” ne tupu i lalo he tau tutuaga mafola.

21. Hagaao ki a Iakopo 2:1​–​3:18, ke he tau gahua fefe ka omoi he ha tautolu a tua ke he Atua, a tautolu?

²¹ Kitia maali ai, kua omoi he tua a tautolu ke gahua. Kua taute a tautolu ke nakai fakamailoga tagata, fakaalofa hofihofi noa, mo e fakafita ke he tau gahua mitaki. Kua lagomatai he tua a tautolu ke fakauka e alelo mo e ke gahua mo e pulotu mai he lagi. Ka e nakai koenaia ke maeke ia tautolu ke ako mai he tohi nei. Kua fai fakatonuaga foki a Iakopo ke lagomatai a tautolu ke takitaki e tautolu a tautolu ni ke he puhala ne gali mo lautolu ne tua ki a Iehova.

To Tali Fefe e Koe?

◻ Ko e heigoa e hepe he fakakite e fakamailoga tagata?

◻ Kua fakalataha fefe e tua mo e tau gahua?

◻ Ko e ha ne mua atu e aoga ke fakauka e alelo?

◻ Kua tuga e heigoa e pulotu mai he lagi?