‘Talahau he Tala Mitaki Taha Mena Mitaki Lahi’
‘Kua fulufuluola lahi ni ki luga he tau mouga e tau hui hana, kua talahau he tala mitaki taha mena mitaki lahi.’—ISAIA 52:7.
1, 2. (a) Ko e heigoa e tau mena matakutakuina ne tutupu he tau aho takitaha? (e) Tali atu fefe e tau tagata tokologa ke he tau tala kelea ne logona tumau?
KO E tau tagata he lalolagi he vaha nei ne logona hifo e lautolu e tanumia he tau tala kelea. He fakatagi e letio mo e logona e lautolu e tau hokotaki matakutakuina hagaao ke he tau gagao mamate ne lauia e lalolagi. Kua kitekite a lautolu ke he tau tala he televisoni mo e kitia e tau fakatino mauloto he tau fanau matehoge ne tagi lagomatai. Ne lagaki e lautolu e nusipepa mo e totou hagaao ke he pomo ne pa ti malolo hifo e tau fale, ti tamate e tokologa he tau tagata noa.
2 E, ne tutupu e tau mena matakutakuina he tau aho takitaha. Kua hiki moli e tuaga he lalolagi nei—ke he kelea muitui. (1 Korinito 7:31) Ne talahau he mekasini vala tala i Europa Lalo he falu magaaho ne tuga kua amanaki e lalolagi “ke puho.” Ko e mena haia ne tupu lahi e numera he tau tagata ne fakaatukehe! Taha e tagata ne fatiaki he kumikumiaga hagaao ke he tau tala he televisoni he Fahi Kaufakalataha ne taogo moli e tau logonaaga he tau miliona tagata he pehe a ia: ‘He mole e kitekite au ke he tala, ne fakaatukehe moli au. Ko e tau tala kelea oti. Kua fakaofoofo.’
Tala ne Lata he Tau Tagata Oti ke Logona
3. (a) Ko e heigoa e tala mitaki ne fakapuloa he Tohi Tapu? (e) Ko e ha ne uho e tala mitaki he Kautu ki a koe?
3 He lalolagi fakaatukehe nei, to fai tala mitaki nakai? E, to fai! Kua mafanatia ke iloa kua fakapuloa he Tohi Tapu e tala mitaki. Ko e tau tala to utakehe he Kautu he Atua e tau gagao, hoge, matahavala, felakutaki mo e tau vahega favale oti kana. (Salamo 46:9; 72:12) Nakai kia ko e tala a ia ne manako e tau tagata ke logona? Pihia e manatu he Tau Fakamoli a Iehova. Ko e mena ia, kua talahaua a lautolu ke he tau matakavi oti ha ko e lali tumau ha lautolu ke talahau e tala mitaki he Kautu he Atua ke he tau tagata he tau motu oti.—Mataio 24:14.
4. Tau vala fe he fekafekauaga ha tautolu ka fakatutala ki ai mo e he vala tala ka mui mai?
4 Ko e heigoa mogoia kua maeke ia tautolu ke matutaki ke taute fai kakano mo e aoga he fakamatala e tala mitaki—pihia ke he tau matakavi ne tote e taliaaga? (Luka 8:15) Ko e fakakatoatoaaga ku ke he tolu e vala aoga he gahua fakamatala ka lagomatai moli. Maeke ia tautolu ke kumikumi (1) e tau manatu ha tautolu, po ke ko e ha ne fakamatala a tautolu; (2) fekau ha tautolu, po ke heigoa ne fakamatala e tautolu; mo e (3) tau puhala ha tautolu, po ke fefe e fakamatala ha tautolu. He fakatumau e tau manatu ha tautolu ke mea, maama e fekau ha tautolu, mo e lauia mitaki e tau puhala ha tautolu, to foaki e tautolu ke he tau tagata kehekehe e magaaho ke logona e tala mitaki lahi mahaki—ko e tala mitaki he Kautu he Atua.a
Kakano ne Fakamatala e Tautolu e Tala Mitaki
5. (a) Mua atu he tau mena oti, ko e heigoa ne omoomoi a tautolu ke fakalataha ke he fekafekauaga? (e) Ko e ha kua pehe ai ko e omaoma ha tautolu ke he poaki faka-Tohi Tapu ke fakamatala ko e fakakiteaga he fakaalofa ke he Atua?
5 Tutala la tautolu ke he vala fakamua—ko e tau fatuakiloto ha tautolu. Ko e ha ne fakamatala e tautolu e tala mitaki? Kakano taha ne taute e Iesu. Ne pehe a ia: “Kua fakaalofa au ke he Matua.” (Ioane 14:31; Salamo 40:8) Mua atu he tau mena oti, kua omoomoi he fakaalofa ha tautolu ke he Atua. (Mataio 22:37, 38) Ne taute he Tohi Tapu e matutakiaga he fakaalofa ke he Atua mo e fekafekauga, he pehe ai: “Ha ko e fakaalofa ke he Atua hanai, kia omaoma a tautolu ke he tau poaki hana.” (1 Ioane 5:3; Ioane 14:21) Kua putoia foki kia he tau poakiaga he Atua ‘ke o atu mo e taute tutaki’? (Mataio 28:19) E. Moli, ne talahau e Iesu e tau kupu ia, ka e matapatu puhala mai ia Iehova. Pihia fefe? Ne fakamaama e Iesu: “Nakai eke noa foki e au ha mena, ha ko e mena tuga ne fakaako mai he haku a Matua kia au, ko e tau mena ia ne tala atu ai e au.” (Ioane 8:28; Mataio 17:5) Ti, he omaoma ke he poakiaga ke fakamatala, kua fakakite e tautolu ki a Iehova kua fakaalofa a tautolu ki a ia.
6. Ko e heigoa e tau puhala kua fakalagalaga he fakaalofa ke he Atua a tautolu ke fakamatala?
6 Lafi ki ai, ko e fakaalofa ki a Iehova kua fakalagalaga a tautolu ke fakamatala ha kua manako a tautolu ke fakahui e tau pikopiko ne tauliti aki e Satani a ia. (2 Korinito 4:4) Ne huhu tuaha e Satani e tututonu he pule he Atua. (Kenese 3:1-5) Ko e Tau Fakamoli a Iehova, kua manako lahi a tautolu ke fakatapakupaku e tau pikopiko ha Satani mo e fakatapu e higoa he Atua ke he tau tagata. (Isaia 43:10-12) Lafi ki ai, kua fakalataha a tautolu ke he fekafekauaga ha kua iloa e tautolu e tau mahani mo e tau puhala ha Iehova. Logona e tautolu e tata ki a ia mo e manako malolo ke talahau ke he falu hagaao ke he Atua ha tautolu. Moli, ko e tau puhala mitaki mo e tututonu ha Iehova kua tamai ki a tautolu e olioli pihia ne nakai oti e tutala hagaao ki a ia. (Salamo 145:7-12) Kua logona e tautolu e fakalagalaga ke talahau atu hana fakahekeaga mo e tutala hagaao ke he “mitaki” hana ki a lautolu ka fanogonogo.—1 Peteru 2:9; Isaia 43:21.
7. He nakai ni fakaalofa ke he Atua, ko e heigoa foki taha kakano aoga ne taute e tautolu e gahua fakamatala?
7 Ha ha i ai foki e taha kakano aoga ke fakatumau ke fakalataha ke he fekafekauaga: Kua manako moli a tautolu ke tamai e fakatotokaaga ke he tau tagata takitaha ne pehia he tau tala kelea mo e ki a lautolu ne matematekelea ke he falu puhala foki. He puhala nei, kia tutuli a tautolu ke fifitaki a Iesu. Mailoga la, ma e fakatai, ne fakamaama he Mareko veveheaga 6.
8. Ko e heigoa ne fakakite he tala ia Mareko veveheaga 6 hagaao ke he tau logonaaga ha Iesu ma e tau tagata?
8 Ne liliu e tau aposetolo he gahua fakamatala mo e tala age ki a Iesu e tau mena oti ne taute mo e fakaako e lautolu. Ne mailoga e Iesu kua lolelole e tau aposetolo, ti tala age a ia ki a lautolu ke o mo ia ke “okioki fakatote ai.” Ti heke a lautolu he foulua mo e fenoga atu ke he matakavi ogoogo noa. Ne mumui e tau tagata ki a lautolu, he tafepoi he hala kaukau uta, ti hoko atu agataha ki a lautolu. Ko e heigoa ne taute e Iesu? “Kua fioia e ia e moto tagata tokologa,” he talahau he fakamauaga, “ti hohofi hana fakaalofa kia lautolu, ha ko e mena tuga ne tau mamoe nakai fai leveki a lautolu; ti kamata ai a ia ke fakaako a lautolu ke he tau mena loga.” (Mareko 6:31-34) Kua fakalagalaga he fakaalofa hohofi a Iesu ke fakatumau ke taute e gahua fakamatala pete ne lolelole a ia. Maali ai, ne momoko a Iesu he tau tagata nei. Ne logona e ia e fakaalofa hofihofi noa ki a lautolu.
9. Ko e heigoa ne ako e tautolu mai he tala ia Mareko veveheaga 6 hagaao ke he manatu hako ke fakamatala?
9 Ko e heigoa ne ako e tautolu mai he tala nei? Ko e tau Kerisiano, kua ha ha ia tautolu e matagahua ke fakamatala e tala mitaki mo e taute tutaki. Kua mailoga e tautolu e gahua ke fakapuloa e tala mitaki, ha ko e finagalo he Atua “ke fakamomoui e tau tagata oti kana.” (1 Timoteo 2:4) Pete ia, kua taute e tautolu e fekafekauaga ha tautolu nakai ni ha ko e matagahua pauaki ka e pihia foki ha ko e fakaalofa hofihofi noa. Ka fakaalofa hofihofi noa a tautolu ke he tau tagata tuga ne taute e Iesu, to fakalagalaga e tau loto ha tautolu ke taute mo e malolo katoa he fakatumau ke talahau e tala mitaki ki a lautolu. (Mataio 22:39) He moua e tau manatu mitaki pihia ke fakalataha ke he fekafekauaga ka fakalagalaga a tautolu ke fakamatala nakai noa e tala mitaki.
Fekau ha Tautolu—Ko e Tala Mitaki he Kautu he Atua
10, 11. (a) Fakamaama fefe e Isaia e fekau kua fakamatala e tautolu? (e) Ta mai fefe e Iesu e tala mitaki ko e taha mena mitaki lahi, ti muitua fefe he tau fekafekau he Atua he vaha nei e fakafifitakiaga ha Iesu?
10 Ko e heigoa e vala ke uaaki he fekafekauaga ha tautolu—fekau ha tautolu? Ko e heigoa ha tautolu ka fakamatala? Ne fakapuloa he perofeta ko Isaia e talahauaga fulufuluola nei ke he fekau ne fakailoa e tautolu: ‘Kua fulufuluola lahi ni ki luga he tau mouga e tau hui hana kua talahau mai e tala mitaki, ko ia kua ogo mai e mafola, kua talahau mai he tala mitaki e taha mena mitaki lahi; kua fakailoa mai e fakamouiaga; kua pehe mai kia Siona, Kua patuiki hau a Atua.’—Isaia 52:7.
11 Ko e talahauaga aoga he kupu tohi ia, ‘kua patuiki hau a Atua,’ ne fakamanatu ki a tautolu e fekau kua lata ia tautolu ke fakapuloa, ko e tala mitaki he Kautu he Atua. (Mareko 13:10) Mailoga foki, kua fakakite he kupu tohi nei e kakano mitaki he fekau ha tautolu. Kua fakaaoga e Isaia e tau kupu “fakamouiaga,” “tala mitaki,” “mafola,” mo e ‘taha mena mitaki lahi.’ He leva e mole atu ha Isaia, he senetenari fakamua V.N., ne fakamoli e Iesu Keriso e perofetaaga nei ke he puhala kehe lahi he fakatoka e fakafifitakiaga he talahau he tala mitaki taha mena mitaki lahi—ko e Kautu he Atua hane hau. (Luka 4:43) He vaha fou nei, tali mai he 1919, ne muitua he Tau Fakamoli a Iehova e fakafifitakiaga ha Iesu he fakapuloa fakamakai e tala mitaki he Kautu ne fakatu he Atua mo e tau monuina ka tamai.
12. Ko e heigoa e lauiaaga he tala mitaki he Kautu ne ha ha ki a lautolu ne talia?
12 Ko e heigoa e lauiaaga he tala mitaki he Kautu ki a lautolu ne talia ai? He vaha nei tuga he vaha a Iesu, kua foaki he tala mitaki e amaamanakiaga mo e mafanatia. (Roma 12:12; 15:4) Kua foaki ke he tau tagata loto fakamoli e amaamanakiaga ha kua ako e lautolu kua ha ha i ai e tau kakano malolo he talitonu ke he tau vaha mitaki i mua. (Mataio 6:9, 10; 2 Peteru 3:13) Kua lagomatai lahi he amaamanakiaga pihia a lautolu ne matakutaku Atua ke fakatumau e onoonoaga mitaki. Ne talahau he salamo kua ‘nakai matakutaku ai a lautolu ke he ogo kelea.’—Salamo 112:1, 7.
Ko e Fekau Ka “Pipi e Tau Loto ne Malipilipi”
13. Fakamaama fefe he perofeta ko Isaia e tau monuina mafiti ne moua e lautolu ne talia e tala mitaki?
13 Lafi ki ai, kua tamai he tala mitaki ne fakamatala e tautolu e totokaaga mo e tau monuina mafiti ki a lautolu ne fanogonogo ki ai. Fefe? Ko e falu monuina ne fakakite he perofeta ko Isaia he magaaho ne talahau tuai e ia: “Ha ha i luga ia au e [a]gaga he Iki ko Iehova; ha kua fakauku e Iehova au ke fakamatala e vagahau mitaki kia lautolu kua matematekelea; kua fakafano mai e ia au ke pipi e tau loto ne malipilipi, ke fakamatala ai e tokanoaaga ke he kau mahala, mo e vetevete ai a lautolu ne lili. Ke ogoogo ai e tau ke fakaalofa mai ai a Iehova, mo e aho ke lalago ai he Atua ha tautolu; ke fakamafana ai a lautolu oti kua tagi.”—Isaia 61:1, 2; Luka 4:16-21.
14. (a) Ko e heigoa ne fakakite he talahauaga “pipi e tau loto ne malipilipi” hagaao ke he fekau he Kautu? (e) Fakakite fefe e tautolu e manatu ha Iehova ma lautolu ne loto malipilipi?
14 Hagaao ke he perofetaaga ia, he fakamatala e tala mitaki, to “pipi [e Iesu] e tau loto ne malipilipi.” Ko e fakataiaga fakaohooho ha ia ne fakaaoga e Isaia! Hagaao ke he taha tohi fakamaama he Tohi Tapu, ne fakaliliu e kupu Heperu “pipi” “ne fa fakaaoga he ‘pipiaga’ ke he kalapipi, ti tului mo e maulu e matamotu.” Liga viko he nosi fakahele e kalapipi po ke kalaie ke he kafokia he tagata ke lagomatai. He puhala taha, ka fakamatala e fekau he Kautu, kua lagomatai he tau tagata fakailoa fakahele a lautolu oti ne fanogonogo nukua matematekelea ke he falu puhala. He lagomatai a lautolu ne lata ki ai, kua fakakite e lautolu e manatu ha Iehova. (Esekielu 34:15, 16) Kua talahau he salamo e manatu he Atua: “Kua fakamalolo e ia a lautolu ne malipilipi e tau loto; kua pipi e ia ha lautolu a tau motu.”—Salamo 147:3.
Fai Kehe ne Taute he Fekau he Kautu
15, 16. Ko e heigoa e tau fakataiaga moli he moui ne fakakite e puhala ne lagomatai mo e fakamalolo he fekau he Kautu a lautolu ne lata ki ai?
15 Kua fakakite he tau fakataiaga loga moli he tau momoui e puhala ne lagomatai mo e fakamalolo he fekau he Kautu a lautolu ne loto malipilipi. Manamanatu ki a Oreanna, ko e fifine motua i Amerika Toga, ne fakatoka kehe e puhala moui hana. Ne kamata e Fakamoli ha Iehova ke ahi atu ki a Oreanna ti totou e Tohi Tapu mo e tohi My Book of Bible Stories ki a ia.b Fakamua, ne fanogonogo e fifine fakaatukehe ke he totou ka e takoto he mohega mo e pa e tau mata hana, ne fafagu hake fakalahi a ia he falu magaaho. Nakai leva, mogoia, ti kamata a ia ke lali ke nofo hake he mohega ka totou ki a ia. Fai magaaho he mole, ne nofo a ia he nofoa he loto fale ke leo he faiaoga Tohi Tapu hana ka hau. Holo atu mogoia, ne kamata e fifine ke fina atu he tau feleveiaaga Kerisiano ke he Fale he Kautu. He atihake he mena ne ako e ia ke he tau fakalatahaaga, ne kamata a ia ke foaki e tohi faka-Tohi Tapu ke he ha tagata ne fano i mua he fale hana. Ke he 93 e tau he moui, ne papatiso a Oreanna ko e taha he Tau Fakamoli a Iehova. Ne fakafou he fekau he Kautu e manako hana ke moui.—Tau Fakatai 15:30; 16:24.
16 Kua foaki he fekau he Kautu e lagomatai aoga ki a lautolu foki ne iloa kua ku e moui ha lautolu ha ko e gagao. Tuga e fakatai ki a Maria mai i Europa Lalo. Kua matematekelea a ia mai he gagao kelea lahi ti nakai fai amaamanakiaga a ia. Kua fakaagitau lahi mahaki a ia he magaaho ne feleveia mo e Tau Fakamoli a Iehova. Pete ia, he magaaho ne ako a ia hagaao ke he tau amaamanakiaga he Atua, ati liu e moui hana fai aoga foki. Ne papatiso a ia ti malolo lahi ke he gahua fakamatala. Ke he ua e tau fakamui he moui hana, ne matala e fofoga hana ke he amaamanakiaga mo e olioli. Ne mate a Maria mo e amaamanakiaga mauokafua ke he liu tu mai.—Roma 8:38, 39.
17. (a) Fai kehe fefe e fekau he Kautu ke he tau momoui ha lautolu ne talia ai? (e) Ko e heigoa e tau puhala ne iloa e koe ko Iehova kua “fakatu hako a lautolu oti kua fakatolotolo”?
17 Kua fakamau he tau tala pihia e fai kehe ne taute he fekau he Kautu ke he tau momoui ha lautolu ne manako ke he tau kupu moli he Tohi Tapu. Ko e tau tagata ne maanu ha ko e mate e fakahele ne moua e malolo fou he magaaho ne ako e lautolu e amaamanakiaga he liu tu mai. (1 Tesalonia 4:13) Ko e tau tagata ne momoui nonofogati mo e taufetului ke fagai e tau magafaoa ha lautolu ne moua e fakalilifu mo e malolo fou he magaaho ne ako e lautolu to nakai tiaki e Iehova a lautolu ka fakamoli a lautolu ki a ia. (Salamo 37:28, NW) Mo e lagomatai ha Iehova, tokologa ne tupetupe ha ko e fakaagitau ne feaki fakahaga e malolo ke fahia ai mo e falu magaaho ne fakamalolo ke fahia mai he gagao. (Salamo 40:1, 2) Moli, ha ko e malolo ne foaki he hana Kupu, ko Iehova kua “fakatu hako a lautolu oti kua fakatolotolo.” (Salamo 145:14) He mailoga e puhala ne tamai he tala mitaki he Kautu e mafanatia ki a lautolu ne loto malipilipi he fonua mo e he fakapotopotoaga Kerisiano ha tautolu, kua fakamanatu tumau ki a tautolu kua ha ha ia tautolu he vaha nei e tala mitaki ue atu!—Salamo 51:17.
‘Haku a Liogi ke he Atua ma Lautolu’
18. Lauia fefe a Paulo ha ko e fakaheu he tau Iutaia e tala mitaki, ti ko e ha?
18 Pete ne ha ha ai he fekau ha tautolu e tala mitaki ue atu, tokologa ne fakaheu ai. Liga lauia fefe a tautolu he mena nei? He puhala taha tuga ne lauia e aposetolo ko Paulo. Ne fa fakamatala a ia ke he tau Iutaia, ka e tokologa ia lautolu ne fakaheu ai e fekau he fakamouiaga. Ko e fakaheu ha lautolu ne lauia lahi a Paulo. Ne talahau e ia: “Kua momoko lahi na au, kua nakai noa foki haku a loto mo e mamahi.” (Roma 9:2) Ne logona e Paulo e fakaalofa hofihofi noa ke he tau Iutaia ne fakamatala ki ai. Ne momoko a ia ha kua fakaheu e lautolu e tala mitaki.
19. (a) Ko e ha kua maama ai kua liga fakalolelole a tautolu he falu magaaho? (e) Ko e heigoa ne lagomatai a Paulo ke fakatumau ke he gahua fakamatala?
19 Kua fakamatala foki e tautolu e tala mitaki ha ko e fakaalofa hofihofi noa. Ti, kua maama ai e logonaaga fakalolelole ha tautolu ka fakaheu he tau tagata tokologa e fekau he Kautu. Ko e tali pihia ne fakakite kua ha ha ia tautolu e manamanatu moli ma e tuaga fakaagaga ha lautolu ne fakamatala a tautolu ki ai. Pete ia, kia manatu e tautolu e fakafifitakiaga he aposetolo ko Paulo. Ko e heigoa ne lagomatai a ia ke fakatumau ke he gahua fakamatala hana? Pete ne fakaheu he tau Iutaia e tala mitaki ti fakatupu a Paulo ke momoko mo e mamahi, ka e nakai fakalolelole a Paulo ke he tau Iutaia oti, he manatu kua nakai fai lagomataiaga ki a lautolu. Kua amanaki a ia mena fai agaia ni ka talia e Keriso. Ti, hagaao ke he tau logonaaga hana ke he tau Iutaia takitaha, ne tohi e Paulo: “Ko e amaamanaki hanai he haku a loto, mo e haku a liogi ke he Atua ma Isaraela, kia fakamomoui a lautolu.”—Roma 10:1.
20, 21. (a) Hagaao ke he fekafekauaga ha tautolu, muitua fefe a tautolu ke he fakafifitakiaga ha Paulo? (e) Ko e heigoa e vala he fekafekauaga ha tautolu ka manamanatu ki ai he vala tala ka mui mai?
20 Mailoga ua e mena ne fakamaama e Paulo. Ko e manako he loto hana ka maeke e falu ke moua e fakamouiaga, ti ole a ia ke he Atua ke he mena ia. He vaha nei, kua muitua a tautolu ke he fakafifitakiaga ha Paulo. Maeke ia tautolu ke fakatumau e manako he loto ke moua e ha tagata ka liga lata ai ke iloa e tala mitaki. Fakatumau a tautolu ke liogi ki a Iehova ke maeke ke moua e tautolu e tau tagata pihia ke lagomatai a lautolu ke muitua e puhala ka takitaki atu a lautolu ke he fakamouiaga.—Tau Fakatai 11:30; Esekielu 33:11; Ioane 6:44.
21 Pete ia, ke hokotia e fekau he Kautu ke he tokologa, kua lata ia tautolu ke mataala ko e ha mo e ko e heigoa ha tautolu ka fakamatala ti pihia foki he fefe e fakamatala ha tautolu. Ko e matakupu nei ka fakatutala ke he vala tala ka mui mai.
[Tau Matahui Tala]
a Ko e vala tala nei ka fakatutala ke he tau vala ua fakamua. Ko e vala tala ke uaaki ka fakatutala ke he vala ke tolu aki.
b Ne taute fakailoa he Tau Fakamoli a Iehova.
Ko e Heigoa ne Ako e Koe?
• Ko e heigoa e tau kakano kua fakalataha a tautolu ke he fekafekauaga?
• Ko e heigoa e fekau aoga ne fakamatala e tautolu?
• Ko e heigoa e tau monuina ka moua e lautolu ne talia e fekau he Kautu?
• Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke fakatumau e fekafekauaga ha tautolu?
[Tau Fakatino he lau 24]
Kua foaki he fekau he Kautu e malolo ki a lautolu ne loto malipilipi
[Tau Fakatino he lau 26]
Kua lagomatai he liogi a tautolu ke fakauka ke he ha tautolu a fekafekauaga