Ko e Heigoa Haau Ka Taute ke Moua e Moui?
“Ko [e] heigoa foki e mena ke uta he tagata ke totogi aki hana moui?”—MATA. 16:26.
1. Ko e ha ne totoko lahi e Iesu e mena ne talahau e Peteru?
KUA ofo lahi e aposetolo ko Peteru ke he mena ne logona e ia. Ne tala age “fakatonu” he Takitaki fakahele haana ko Iesu Keriso to nakai leva to matematekelea a ia ti mate! He tali ha Peteru—nakai fakauaua ke he tau manatu mitaki lahi—ne totoko a Iesu he pehē: “Ko e Iki na e, kia mamao ia koe e mena ia; nakai ni hoko e mena ia kia koe.” Ne hagatua a Iesu ki a Peteru mo e onoono ke he falu tutaki. Liga kua manatu hehē pihia foki a lautolu. Ti tala age a ia ki a Peteru: “Ma Satani na e, kia fano a koe ki tua haku; kua eke a koe mo mena ke tupetupe ai au; ha ko e mena nakai ko e tau mena he Atua kua manamanatu a koe ki ai, ka ko e tau mena he tau tagata.”—Mare. 8:32, 33; Mata. 16:21-23.
2. Fakamaama fēfē e Iesu e tau tuaga he tutaki mooli?
2 Ne liga lagomatai he tau kupu nai foki ha Iesu a Peteru ke kitia e kakano ne tali malolō a Iesu ke he talahauaga haana. Ne “ui atu a ia [Iesu] ke he lanu tagata, katoa mo e hana tau tutaki” mo e pehē: “Ko e tagata ne fia mui mai kia au, aua neke oma e ia a ia, ka e nikiti e ia hana satauro, mo e mui mai kia au. Ka ko e tagata kua fia kuku hana moui, to moumou ai kia ia; ka ko ia ke moumou hana moui ha ko au ni, mo e vagahau mitaki to fakamoui ai e ia.” (Mare. 8:34, 35) Maaliali ai, ne nakai ni amanaki a ia ke poa haana moui ka e amanaki foki a ia ki a lautolu ne mumui atu ki a ia ke mautali ke foaki foki ha lautolu a tau momoui ke he gahua he Atua. Ka taute pihia e lautolu, to moua e lautolu e palepale lahi.—Totou Mataio 16:27.
3. (a) Ko e heigoa e tau hūhū ne hūhū e Iesu ke he tau tagata fanogonogo haana? (e) Liga ko e heigoa he hūhū ke uaaki ha Iesu ne fakamanatu ke he tau tagata fanogonogo haana?
3 He magaaho ia foki, ne ua e hūhū fakalagalaga ne hūhū e Iesu: “Kua aoga ha ha ke he tagata, kaeke kua moua e ia e lalolagi oti, ka e moumou ai hana moui?” mo e “Po ke heigoa foki e mena ke ta atu he tagata ke totogi aki hana moui?” (Mare. 8:36, 37) Ko e tali ke he hūhū fakamua kua maaliali ke he tuaga fakatagata. Kua nakai fai aoga ke he tagata ke moua e lalolagi oti kaeke ke galo e ia haana moui. Kua aoga ni e tau koloa kaeke ke moui e tagata ke fakaaoga ai. Ko e hūhū ke uaaki ha Iesu: “Po ke heigoa foki e mena ke ta atu he tagata ke totogi aki hana moui?” ne kua liga fakamanatu ke he tau tagata fanogonogo haana ke he eke fakakelea ha Satani he vahā ha Iopu: “Ko e tau mena oti foki ha ha he tagata, to ta age e ia ke totogi aki hana moui.” (Iopu 2:4) Ma e falu ne nakai tapuaki ki a Iehova, kua liga mooli e tau kupu a Satani. To taute he tokologa ha mena, he tiaki e tau matapatu fakaakoaga, ke maeke ke moui. Ka e nakai pihia e onoonoaga he tau Kerisiano.
4. Ko e ha e tau hūhū a Iesu ne hokulo e kakano ma e tau Kerisiano?
4 Na iloa e tautolu kua nakai hau a Iesu ke he lalolagi ke foaki ki a tautolu e tino malolō, monuina, mo e moui loa he lalolagi nei. Ne hau a ia ke hafagi e puhala he moui tukulagi ke he lalolagi foou, mo e ko e amaamanakiaga he moui ia kua uho lahi mahaki ki a tautolu. (Ioane 3:16) To liga maama he Kerisiano e hūhū fakamua ha Iesu ke kakano, “Ko e heigoa e aoga ma e tagata ke moua e lalolagi oti ka e fakahui e amaamanakiaga haana he moui tukulagi?” Ko e tali, Kua nakai fai aoga mooli. (1 Ioa. 2:15-17) Ke lagomatai a tautolu ke tali e hūhū ke uaaki ha Iesu, kua liga mitaki ke hūhū hifo ki a tautolu, ‘Lahi fēfē e mena kua makai au ke foaki mogonei ke maeke e amaamanakiaga haaku he moui ke he lalolagi foou ke moua mooli?’ Ko e tali ha tautolu ke he hūhū ia, tuga he kitia ke he puhala moui ha tautolu, kua fakakite e malolō he amaamanakiaga ia he tau loto ha tautolu.—Fakatatai Ioane 12:25.
5. Maeke fēfē a tautolu ke moua e mena fakaalofa he moui tukulagi?
5 Mooli, ne nakai talahau a Iesu kua lata ke tutuli ke moua e moui tukulagi. Pete he kū e moui ha tautolu he fakatokaaga nei—ko e mena fakaalofa e moui. Kua nakai maeke ia tautolu ke fakatau ai po ke taute ha mena ke moua aki. Ko e puhala ni ke maeke ke moua e tautolu e mena fakaalofa he moui tukulagi ke “tua a tautolu kia Keriso Iesu” mo Iehova, “ko ia . . . kua taui mai a lautolu kua kumi fakamakutu kia ia.” (Kala. 2:16; Hepe. 11:6) Pete ia, kua lata e tua ke fakatātā ke he tau gahua ha ko e “tua kua mate ia kaeke kua noa mo e tau gahua.” (Iako. 2:26) Ti ko e magaaho ka manamanatu fakahokulo atu foki a tautolu ke he hūhū a Iesu, to mitaki ke manamanatu fakalahi a tautolu ke he mena ka makai a tautolu ke tiaki he fakatokaaga nei mo e tau mena kua makai a tautolu ke taute he fekafekauaga a Iehova ke fakakite kua moui mooli e tua ha tautolu.
“Ko Keriso Ni, Nakai Fakafiafia e Ia Hana Finagalo”
6. Ko e heigoa ne tuku mua e Iesu?
6 He nakai tokamata atu a ia ke he tau mena ne foaki he lalolagi he vahā haana, ne hagaaki a ia ke he tau mena ne mua e aoga mo e tiaki e kamatamata he fiafia fakatagata ke he tau koloa. Ko e moui haana kua poa mooli mo e omaoma ke he Atua. He nakai fakafiafia ni a ia, ne pehē a ia: “Ko e mena eke mau e au e tau mena kua mitaki [ke he Atua].” (Ioane 8:29) Lahi atu fēfē e mena ne taute e Iesu ke maeke ke fakafiafia e Atua?
7, 8. (a) Ko e heigoa e poa ne taute e Iesu, ti palepale fēfē a ia? (e) Ko e heigoa e hūhū kua lata ke hūhū e tautolu ki a tautolu ni?
7 He taha magaaho, ne pehē a Iesu ke he tau tutaki haana: “Kia tuga e Tama he tagata nakai hau a ia kia fekafekau atu a ia, kia foaki atu foki hana moui mo lukutoto ke hukui aki e tau tagata tokologa.” (Mata. 20:28) Ke he kamataaga, he magaaho ne hataki e Iesu e tau tutaki haana to nakai leva to “foaki atu foki hana moui,” ne fakaohooho e Peteru a ia ke totonu ni ki a ia. Ne mauokafua ni a Iesu. Ne foaki fakamakai e ia e moui haana, ko e moui mitaki katoatoa ma e tau tagata oti kana. Ti ko e fua he puhala nakai lotokai haana, ne haohao mitaki mooli e vahā anoiha ha Iesu. Ne fakaliu tu mai mo e “fakatokoluga a ia he lima matau he Atua.” (Gahua 2:32, 33) Ti eke a ia mo fakafifitakiaga homo ue atu ma tautolu.
8 Ne fakatonu he aposetolo ko Paulo e tau Kerisiano i Roma ke “aua neke fakafiafia” e lautolu a lautolu mo e fakamanatu ki a lautolu “ha ko Keriso ni, nakai fakafiafia e ia hana finagalo.” (Roma 15:1-3) To laulahi fēfē mogoia e fakagahua e tautolu e fakatonuaga fakaaposetolo ia mo e foaki e tautolu a tautolu he fifitaki e Keriso?
Manako a Iehova ke Foaki Katoatoa a Tautolu
9. Ko e heigoa he Kerisiano kua taute mooli ka tukulele a ia ke he Atua?
9 I Isaraela i tuai, ne poaki he Fakatufono Faka-Mose kua lata e tau tupa Heperu ke tokanoa atu he tau ke fituaki he fakatupa po ke he tau he Iupelī. Kua ha ha ia lautolu foki taha fifiliaga. Ka ofania he fekafekau e tagata ne pule ki a ia, to fifili a ia ke fekafekau tumau he magafaoa ia he moui katoa haana. (Totou Teutaronome 15:12, 16, 17.) Kua taute e tautolu e fifiliaga pihia he magaaho ne tukulele e tautolu a tautolu ke he Atua. Ne talia fiafia a tautolu ke taute e finagalo he Atua, nakai muitua ke he fatuakiloto ni ha tautolu. He taute pihia, kua fakakite e tautolu e fakaalofa hokulo ha tautolu ma Iehova mo e manako ha tautolu ke fekafekau tukulagi ki a ia.
10. Ko e heigoa e puhala kua eke a tautolu mo koloa he Atua, ti lata ke lauia fēfē e mena ia ke he tau manatu mo e tau mena taute ha tautolu?
10 Ka hane fakaako a koe ke he Tohi Tapu mo e Tau Fakamoli a Iehova, he fakalataha ke he gahua fakamatala he tala mitaki, mo e fina atu ke he tau feleveiaaga Kerisiano, kua nava atu ki a koe. Kua amanaki a mautolu ke nakai leva ti omoomoi e logonaaga haau ke tukulele a koe ki a Iehova mo e hūhū tuga e Aitiope ki a Filipo: “Ke lekua he ha ke nakai papatiso ai au?” (Gahua 8:35, 36) Ko e fakafetuiaga haau mo e Atua mogoia kua tuga he tau Kerisiano ia ne tohi ki ai a Paulo: “Nakai pule a mutolu kia mutolu? Ha ko e mena kua fakafua a mutolu ke he totogi.” (1 Kori. 6:19, 20) Ko e lagi po ke lalolagi e amaamanakiaga ha tautolu, kaeke kua tukulele e tautolu a tautolu ki a Iehova, ko ia e Pule ha tautolu. Ko e aoga ha ia mogoia, ke tuku kehe e tau manako lotokai mo e “aua neke eke . . . mo tau tupa ke he tau tagata”! (1 Kori. 7:23) Ko e fakamonuinaaga mooli ke eke mo fekafekau fakamooli ha Iehova ke fakaaoga e ia ke he mena kua manako a ia!
11. Ko e heigoa e foakiaga ne fakalagalaga ke taute he tau Kerisiano, ti ko e heigoa e kakano mooli he mena ia, tuga ne fakatātā he tau poa i lalo he Fakatufono Faka-Mose?
11 Ne tomatoma e Paulo e tau matakainaga talitonu: “Kia tuku atu e mutolu ha mutolu a tau tino ke he Atua, ko e poa moui, mo e tapu, ke talia mo e fiafia, ko e fekafekauaga haia kua lata kia mutolu ke eke.” (Roma 12:1) Ne liga fakamanatu he tau kupu ia ke he tau Kerisiano Iutaia ke he tau poa ne taute he tapuakiaga ha lautolu ato eke a lautolu mo tau tutaki ha Iesu. Ne liga iloa e lautolu i lalo hifo he Fakatufono Faka-Mose, ko e tau manu huifa kua poa he fatapoa ha Iehova kua lata ke mitaki katoatoa. Ko e ha manu kelea kua nakai talia. (Mala. 1:8, 13) Kua pihia foki ka foaki e tautolu ha tautolu a tau tino “ko e poa moui.” Ne foaki katoatoa atu a tautolu ki a Iehova, nakai ko e tau mena ne toe ka mole e fakafiafia oti he tau manako fakatagata ha tautolu. Ka tukulele e tautolu a tautolu ke he Atua, kua foaki katoa e tautolu ki a ia ha tautolu a ‘tau momoui’—putoia e tau malolō, tau koloa, mo e tau lotomatala ha tautolu. (Kolo. 3:23) Ko e heigoa e kakano he mena ia ke he puhala ke aoga e moui?
Fakaaoga Fakailoilo Haau a Tau Magaaho
12, 13. Ko e heigoa taha puhala ka maeke ia tautolu ke foaki katoatoa ki a Iehova?
12 Ko e taha puhala ke foaki katoatoa a tautolu ki a Iehova ko e fakaaoga fakailoilo he tau magaaho ha tautolu. (Totou Efeso 5:15, 16.) Kua lata e mena ia ke ha ha e mahani fakalatalata. Ko e tau fakaohoohoaga mai he lalolagi pihia mo e nakai mitaki katoatoa pauaki kua fakahihiga a tautolu ke fakaaoga mooli e tau magaaho ke fakafiafia po ke aoga fakatagata ni ha tautolu. Mooli, “ko e mena mo e hana ni a tau,” kua putoia e okioki mitaki mo e gahua tupe ke fakamalolō a tautolu ke fakamooli aki e tau matagahua Kerisiano ha tautolu. (Fakama. 3:1) Pete ia, kua lata e Kerisiano tukulele ke lagotatai tumau mo e fakaaoga fakailoilo haana tau magaaho.
13 He aahi atu a Paulo ki Atenai, ne mailoga e ia e “tau tagata Atenai oti, katoa mo e tau tagata kehe kua nonofo [teao] ai, ka ko e vagahau atu mo e fanogonogo mai ke he tau tala fou hokoia.” (Gahua 17:21) He vahā nei, tokologa ne moumou pihia e tau magaaho ha lautolu. Ko e tau fakatauhele he vahā nei kua putoia ai e kitekite televisoni, pelē vitiō, mo e onoono ke he Internet. Kua loga lahi mahaki e tau fakatauhele ne moumou lahi aki e tau magaaho ha tautolu. Ka mahala a tautolu ki ai, to liga tiaki e tautolu e tau manako fakaagaaga ha tautolu. To liga hokotia foki a tautolu ke talitonu kua lavelave lahi a tautolu ke leveki e “tau mena ne mua e aoga”—ko e tau mena ne felauaki mo e fekafekauaga ki a Iehova.—Filipi 1:9, 10. (NW)
14. Ko e heigoa e tau hūhū kua lata ke manamanatu hokulo a tautolu?
14 Ti ko e mena ia, ki a hūhū hifo ki a koe ni ko e fekafekau tukulele ha Iehova, ‘Kua putoia nakai he setulu haaku he aho e magaaho ke totou e Tohi Tapu, manamanatu fakahokulo, mo e liogi?’ (Sala. 77:12; 119:97; 1 Tesa. 5:17) ‘Kua fakatoka nakai e au taha magaaho ke tauteute ma e tau feleveiaaga Kerisiano? Kua fakamafana nakai e au falu he foaki e manatu he tau feleveiaaga?’ (Sala. 122:1; Hepe. 2:12) Ne talahau he Kupu he Atua ko Paulo mo Panapa ne ‘nonofo leva ai mo e vagahau fakamalolo atu ke he kupu ha Iehova.’ (Gahua 14:3) Maeke nakai ia koe ke hikihiki e tau tuaga haau ke fakaaoga fakalahi e magaaho, he “nofo leva” ai, ke he gahua fakamatala, liga he eke ai mo paionia?—Totou Heperu 13:15.
15. Fakaaoga fakailoilo fēfē he tau motua e tau magaaho ha lautolu?
15 He magaaho ne aahi atu e aposetolo ko Paulo mo Panapa ke he fakapotopotoaga Kerisiano i Anetioka, “kua nonofo ai foki a laua fakalataha mo e tau tutaki” ke fakamafana a lautolu. (Gahua 14:28) Kua fakaaoga fakalahi pihia foki he tau motua fakaalofa he vahā nei e tau magaaho ha lautolu ke fakamalolō e falu. Ke lafi ke he ha lautolu a gahua ke he fonua, ne gahua malolō e tau motua ke leveki e fuifui, kumi e tau mamoe ne galo, lagomatai a lautolu ne gagao, mo e leveki e falu matagahua foki he fakapotopotoaga. Kaeke ko koe ko e matakainaga taane kua papatiso, fakaatā nakai he tau tuaga haau a koe ke foli atu ke he falu kotofaaga he fekafekauaga?
16. Ko e heigoa falu puhala kua maeke ke “mahani mitaki a tautolu . . . ke he faoa ne tua”?
16 Tokologa ne moua e olioli he lagomatai ke foaki e fakatotokaaga ki a lautolu ne matematekelea he galo e tau koloa ha ko e tau mena ne taute he tagata po ke tau matematekelea tutupu pauaki. Tuga anei, taha e matakainaga fifine ne onogofulu tumā e tau he moui, ne gahua he Peteli, kua lagaloga e fano he tau fenoga mamao ke gahua ko e tagata lagomatai foaki noa. Ko e ha ne fakaaoga pihia e ia e tau magaaho okioki haana? Ne pehē a ia: “Pete ne nakai fai lotomatala pauaki ai, ko e lilifu ke taute e tau mena kua lata. Ne lahi e fakamalolō ki a au he kitia e tua malolō he tau matakainaga haaku ne matematekelea he galo e tau koloa fakatino. Lafi ki ai, totou afe he lalolagi katoa ne lagomatai ke talaga e tau Fale he Kautu mo e tau Fale he Toloaga. He fakalataha ke he tau matagahua ia, kua “mahani mitaki [katoatoa] a tautolu . . . ke he faoa ne tua.”—Kala. 6:10.
“To Fakalataha Au mo Mutolu ke he Tau Aho Oti”
17. Ko e heigoa ka foaki fakatagata e koe ke totogi aki e moui tukulagi?
17 Kua teitei mole atu tuai e kaufakalatahaaga tagata ne o kehe mai he Atua. Nakai iloa tonu e tautolu e magaaho ka hoko e mena ia. Ka e iloa mooli e tautolu “kua gahoa e tau [magaaho] kua toe” mo e hane “mole atu e mahani he lalolagi nai.” (Totou 1 Korinito 7:29-31.) Kua fai kakano lahi e mena ia ke he hūhū ha Iesu: “Po ke heigoa foki e mena ke ta atu he tagata ke totogi aki hana moui?” To taute e tautolu e tau foakiaga oti ma e tau manako ha Iehova ki a tautolu ke maeke ke moua e “moui tukulagi.” (1 Timo. 6:19) Mooli, kua aoga lahi mahaki ke omaoma ke he tomatomaaga a Iesu ke ‘mui tumau ki a ia’ mo e ‘kumikumi fakamua ke he kautu he Atua.’—Mata. 6:31-33; 24:13.
18. Ko e heigoa e mauokafua kua maeke ia tautolu ke moua, ti ko e ha?
18 Mooli, kua nakai mukamuka tumau ke mui atu ki a Iesu, ati mooli ai e hatakiaga ha Iesu, kua galo e tau momoui he falu ke he fakatokaaga nei. Pete ia, ke tuga a Iesu, kia kalo kehe a tautolu he kamatamata ke ‘totonu ki a tautolu ni.’ Kua ha ha ia tautolu e tua ke he fakamalolōaga ne age e ia ke he tau tutaki fakauku haana he senetenari fakamua: “To fakalataha au mo mutolu ke he tau aho oti, ato hoko ni ke he fakaotiaga he lalolagi.” (Mata. 28:20) Kia eketaha katoatoa mogoia a tautolu ke fakaaoga e tau magaaho mo e tau lotomatala ha tautolu ke he fekafekauaga tapu. He taute pihia e tautolu, kua fakatātā e tautolu e mauokafua ha tautolu to fakahao e Iehova a tautolu he matematekelea lahi po ke fakamomoui a tautolu ke he lalolagi foou. (Hepe. 6:10) Mai he mena ia to fakakite e tautolu kua fakalilifu lahi e tautolu e mena fakaalofa ko e moui.
Ko e Heigoa Haau a Tau Tali?
• Fakatātā fēfē e Iesu e fakamakai mua ue atu ke fekafekau e Atua mo e tagata?
• Ko e ha ne nakai oma he tagata a ia, ti taute fēfē e mena nei?
• I Isaraela i tuai, ko e vahega poa fēfē ne talia ki a Iehova, ti takitaki fēfē he mena ia a tautolu he vahā nei?
• Ko e heigoa e tau puhala kua maeke ke fakaaoga fakailoilo ha tautolu a tau magaaho?
[Tau Fakatino he lau 26]
Ne taute tumau e Iesu e tau mena ne fakafiafia e Atua
[Fakatino he lau 28]
Ne foaki katoatoa he tau Isaraela loto fakaaue ke lalago e tapuakiaga mooli
[Tau Fakatino he lau 29]
Fakafiafia e tautolu e Atua ke he puhala ne fakaaoga fakailoilo e tau magaaho ha tautolu