Tokamata Haau a Palepale
“Kua poi mau atu au ke he fakamailoga ke moua ai e palepale.”—FILIPI 3:14.
1. Ko e heigoa e palepale kua fakatoka ki mua he aposetolo ko Paulo?
KO E aposetolo ko Paulo, ne iloa foki ko Saulo i Taso ne hau he magafaoa talahaua. Ne fakaako ki a ia ke he lotu he tau tupuna haana he ako Fakatufono talahaua ko Kamalielu. (Gahua 22:3) Ne tuga kua moua e Paulo e feua ne mua atu ha ha i mua haana; ka kua toka e ia e lotu haana ti eke mo Kerisiano. Ti amaamanaki a ia ke he palepale he moui tukulagi ne fakatoka ki mua haana—ke eke mo patuiki mo e ekepoa tukulagi he Kautu he Atua he lagi. To pule e Kautu ia ke he lalolagi parataiso.—Mata. 6:10; Fakakite. 7:4; 20:6.
2, 3. Uho lahi fēfē e palepale he moui he lagi ki a Paulo?
2 He fakakite e Paulo e uho lahi he palepale ia, ne pehē a ia: “Ko e tau mena oti ne moua e au, kua manatu au nakai aoga e tau mena ia ha ko Keriso; ko e moli ni, ko e haku a manatu kua nakai aoga e tau mena oti kana ha ko e mitaki mua ue atu he iloa a Keriso Iesu ko e haku a Iki; ha ko ia kua nakai aoga ai kia au e tau mena oti, kua manatu foki au ko e otaota ia.” (Filipi 3:7, 8) Ko e tau mena ne onoono ki ai e tau tagata tokologa kua aoga lahi—ko e tuaga, maukoloa, gahua, talahaua—ne onoono a Paulo ki ai ko e tau otaota he mole e iloa e ia e kupu mooli hagaao ke he finagalo a Iehova ma e tau tagata.
3 Tali mai ai, ko e mena ne mua atu e aoga ki a Paulo ko e iloilo uho ha Iehova mo Keriso, hagaao ke he mena ne talahau e Iesu he liogi ke he Atua: “Ko e moui tukulagi foki hanai, kia iloa e lautolu a koe, ko e Atua moli tokotaha ni, katoa mo ia ne fakafano mai e koe, ko Iesu Keriso haia.” (Ioane 17:3) Ko e manako lahi ha Paulo ke moua e moui tukulagi kua kitia ke he tau kupu haana ne fakamau ia Filipi 3:14: “Kua poi mau atu au ke he fakamailoga ke moua ai e palepale ne ui mai ai e Atua mai luga kia au ha ia Keriso Iesu.” E, kua hagaaki e fofoga haana ke he palepale he moui tukulagi he lagi ko e vala he fakatufono he Kautu he Atua.
Moui Tukulagi he Lalolagi
4, 5. Ko e heigoa e palepale ne fakatoka mai ke he tau miliona hane taute e finagalo he Atua he vahā nei?
4 Ke he laulahi ha lautolu ne fifili ke taute e finagalo he Atua, ko e palepale kua uho ke gahua ki ai ko e moui tukulagi he lalolagi foou he Atua. (Sala. 37:11, 29) Ne fakamau e Iesu kua moolioli e amaamanakiaga nei. Ne pehē a ia: “Uhoaki a lautolu ne mahani molu; ha ko e mena to eke ma lautolu e motu.” (Mata. 5:5) Ko Iesu ne eke, po ke, moua mua e lalolagi ha tautolu, tuga ne fakakite he Salamo 2:8, mo e to pule fakalataha e 144,000 mo ia ke he lagi. (Tani. 7:13, 14, 22, 27) Ko lautolu ne tuga e tau mamoe ka momoui ke he lalolagi to “eke” e lalolagi mo Kautu ‘kua taute ma lautolu, ka e nakaila fakave e lalolagi.’ (Mata. 25:34, 46) Ti iloa mooli e tautolu to hoko e mena nei ha kua talahau tuai mai he Atua nukua “nakai pikopiko.” (Tito 1:2) Ha ia tautolu e mauokafua pihia he fakamooli e tau maveheaga he Atua ne taute e Iosua he tala age a ia ke he tau Isaraela: “Nakai to ha kupu taha he tau kupu mitaki oti ne vagahau mai ai e Iehova ha mutolu a Atua kia mutolu; kua hoko oti kia mutolu, nakai ni to ha kupu taha.”—Iosua 23:14.
5 Ko e moui he lalolagi foou he Atua to nakai tuga he vahā nei ne nakai fiafia. To kehe lahi: atāina mai he felakutaki, matahavala, nofogati, nakai fakafili tonu, gagao, mo e mate. To tino malolō katoatoa e tau tagata he magahala ia mo e to nonofo tukulagi ai he lalolagi nukua fakafoou ke he parataiso. Ko e moui ia to fakamooli mo e fiafia ne mua ue atu ke he tau miti ne amanaki a tautolu ki ai. E, ti ko e tau aho takitaha to fiafia lahi ai. Ko e palepale homo ue atu mooli!
6, 7. (a) Fakatātā fēfē e Iesu e mena ka amanaki a tautolu ke tupu he lalolagi foou he Atua? (e) To maeke fēfē foki ia lautolu kua mamate ke moua e kamataaga foou?
6 He nofo a Iesu he lalolagi, ne fakamalolō he agaaga tapu he Atua a ia ke fakatātā e tau mena homo ue atu ka tupu he tau kalakala oti he lalolagi foou. Ma e fakatai, ne tala age a Iesu ke he tagata ne 38 e tau he pareluti ke matike ti fano. Kua talahau he Tohi Tapu ne taute pihia ni he tagata. (Totou Ioane 5:5-9.) He taha mena foki, ne felauaki a Iesu mo e “tagata kua matapouli tali he fanau mai” ti fakamaulu a ia. Fakamui, ne hūhū ke he tagata matapouli he magaaho fakamua hagaao ki a Ia ne fakamaulu ai, ti tali a ia: “Nakai logona ni tali mai he vaha tuai, he fakaala e taha e tau mata ha taha ne fanau mai kua matapouli. Ane nakai hau mai he Atua e tagata na, po kua nakai maeke ia ia ha mena taha ke eke.” (Ioane 9:1, 6, 7, 32, 33) Maeke ia Iesu ke taute e tau mena oti nei ha kua fakamalolō he Atua a ia. He tau mena oti ne fano a Iesu ki ai, ne “fakamalolo e ia a lautolu ne fia malolo.”—Luka 9:11.
7 Ne nakai ni fakamaulu e Iesu a lautolu ne gagao mo e kulikuli ka e maeke foki a ia ke fakaliu tu mai a lautolu ne mamate. Tuga ke fakatai, ko e tama fifine ne 12 e tau he moui ne mate, ti fakatupu e momoko lahi ke he tau matua haana. Ka e pehē a Iesu: “Ko e tama fifine na e, kua tala atu e au kia koe, kia matike a.” Ati matike a ia! Maeke nakai a koe ke manamanatu ke he ofomate he tau matua mo e falu i ai? (Totou Mareko 5:38-42.) He lalolagi foou he Atua, to ‘hohopo e tau ate’ he magaaho ka fakaliu tu mai e tokologa, ha ko e mena “[to] liu foki tutu mai a lautolu kua mamate, ko lautolu ne tututonu katoa mo lautolu ne hepehepe.” (Gahua 24:15; Ioane 5:28, 29) To foaki ki a lautolu nei e kamataaga foou he moui he moua e amaamanakiaga ke nonofo muatua ke hoko ke he tukulagi.
8, 9. (a) Ke he Pule Meleniamu he Keriso, ko e heigoa ka hoko ke he agahala ne tupu mai ia Atamu? (e) Fakavē ke he heigoa e fakafiliaga ha lautolu ne mamate?
8 To nakai kaumahala a lautolu ka liu tu mai. Ko lautolu ka fakatū mai he liu tu mai to nakai fakafili ke he tau agahala ne taute e lautolu he magaaho fakamua ato mamate a lautolu. (Roma 6:7) Ke he Pule Meleniamu he Keriso, he fakamooli e aogaaga he poa lukutoto, to hokotia atu e tau tagata omaoma he Kautu ke he mitaki katoatoa, fakahiku ti atāina katoatoa mai he tau lauiaaga oti he agahala a Atamu. (Roma 8:21) “To fakaoti tukulagi e [Iehova] e mate; to holoholo kehe foki he Iki ko Iehova e tau hihina mata mai he tau mata oti.” (Isaia 25:8) Kua talahau foki he Kupu he Atua “[to] fofola ai e tau tohi,” he fakakite ko lautolu ne momoui he magahala ia to foaki ki ai e tau vala tala foou. (Fakakite. 20:12) He fakafoou e lalolagi ke he parataiso, kua “ako ai e mahani tututonu e lautolu kua nonofo ke he atu motu.”—Isaia 26:9.
9 To fakafili a lautolu kua fakaliu tu mai, nakai fakavē ke he agahala ne tupu mai ia Atamu, ka ke he mena ne fifili a lautolu ke taute. Pehē e Fakakiteaga 20:12: “Ti fakafili ai a lautolu kua mamate ke he tau mena kua tohi ke he tau tohi, ke lata mo e tau mahani ha lautolu,” ko e tau gahua a ia ha lautolu he mole e liu tu mai ha lautolu. Ko e fakafifitakiaga mua ue atu mooli he fakafili tonu, fakaalofa noa, mo e fakaalofa a Iehova! Lafi ki ai, ko e tau mena mamahi he moui ha lautolu kua mole he lalolagi tuai “[to] nakai tuai manatu ke he tau mena fakamua, ti nakai hake ai ke he loto e tau mena ia.” (Isaia 65:17) Mo e vala tala foou ne atihake kua moua, mo e moui ne puke he tau mena mitaki to nakai liu tupetupe a lautolu ha ko e tau mena kelea he vahā kua mole. Ko e tau mena tutupu ia kua mole atu ka nakai liu manatu e lautolu. (Fakakite. 21:4) To pihia foki e mena ka tupu ke he “moto tagata tokologa,” ka hao mai i Amaketo.—Fakakite. 7:9, 10, 14.
10. (a) To fēfē la e moui he lalolagi foou he Atua? (e) Ko e heigoa haau ka taute ke lagomatai a koe ke tokamata e palepale?
10 He lalolagi foou he Atua, to maeke he tau tagata ke momoui he nakai liliu gagao po ke mamate. “To nakai pehe mai foki taha kua nofo ai, Kua gagao au.” (Isaia 33:24) Fakahiku ai, to aala hake e tau tagata he lalolagi foou he tau pogipogi takitaha ke he malolō tino mitaki katoatoa, ti amanaki lahi ke he taha aho fulufuluola foki. To amanaki atu a lautolu ke he gahua fiafia ti fakalataha mo e falu kua fiafia mai ki a lautolu. Ko e moui pihia ko e palepale homo ue atu mooli! Ko e manatu, he ha he hafagi e Tohi Tapu haau ke he tau perofetaaga ia Isaia 33:24 mo e 35:5-7? Lali ke tuku e koe a koe he fakatino. To lagomatai he mena ia a koe ke tokamata e palepale.
Nimo e Palepale
11. Fakamaama e kamataaga mitaki he pule a Solomona.
11 Magaaho ne iloa e tautolu e palepale, ti kua lata ke gahua fakamalolō a tautolu ke tokamata ai neke nimo e tautolu. Ma e fakatai, he eke a Solomona mo patuiki i Isaraela i tuai, ne liogi fakatokolalo a ia ke he Atua ma e maama mo e lotomatala ke maeke ia ia ke fakafili fakahako e tau tagata Haana. (Totou 1 Tau Patuiki 3:6-12.) Ti ko e fua, kua talahau he Tohi Tapu, “kua foaki mai he Atua kia Solomona e iloilo mo e pulotu lahi mahaki ni.” Mooli, “kua mua ni e iloilo a Solomona ke he iloilo he tau tagata oti ke he fahi uta, mo e iloilo oti a Aikupito.”—1 Patu. 4:29-32.
12. Ko e heigoa e hatakiaga ne talahau e Iehova ki a lautolu ka eke mo tau patuiki i Isaraela?
12 Pete ia, he magaaho fakamua ne hataki e Iehova ha tagata ne eke mo patuiki ke “aua neke fakaloga e ia e tau solof[a]nua māna” ti ko e mena ia “aua neke fakaloga ai foki e ia e tau hoana māna, neke liliu kehe ai e lautolu hana loto.” (Teu. 17:14-17) He fakaloga e tau solofanua haana ka fakakite kua falanaki ne patuiki ke he kautau malolō haana ke puipui e motu ka e nakai falanaki ki a Iehova, ko e Puipui. Mo e fakaloga e tau hoana ka hagahaga kelea ha ko e falu ia lautolu to mai he tau motu pouliuli ne agaagai nukua taute e tapuakiaga fakavai, ti ko e tau hoana ia to liliu kehe e patuiki mai he tapuakiaga mooli ha Iehova.
13. Nimo fēfē e Solomona e mena ne tala age ki a ia?
13 Ne nakai omaoma a Solomona ke he tau hatakiaga ia. Ka e taute e ia e tau mena ne hataki e Iehova ke he tau patuiki ke nakai taute. Ne fakapotopoto e ia e tau solofanua mo e tau tagata heke solofanua ne tokoafe. (1 Patu. 4:26) Ne moua foki e ia 700 e hoana mo e 300 e fifine fakahoa, loga ne mai he tau motu pouliuli ne tata mai. Ne “fakaliu kehe he tau hoana hana hana loto ke mumui atu ke he tau atua kehe; ti nakai eke e ia e finagalo a Iehova hana Atua mo e loto katoa.” Ne fakalataha a Solomona ke he tapuakiaga fakavai fakalialia he tau motu pouliuli ne fakaako he tau hoana motu kehe haana ki a ia. Ti ko e fua, ne tala age a Iehova to ‘hēhē kehe e ia e kautu’ mai ia Solomona.—1 Patu. 11:1-6, 11.
14. Ko e heigoa ne fua mai he nakai omaoma ha Solomona mo e motu ha Isaraela?
14 Ne nakai liu a Solomona ke hagaaki ke he kotofaaga uho haana fakamua he hukui e Atua mooli. Ne hufia katoatoa e patuiki he tapuakiaga fakavai. Nakai leva, ati tiaki taofiaga e motu katoa, ne fakahiku ke he moumouaga he 607 F.V.N. Pete ne fakafoou he tau Iutaia e tapuakiaga mooli he magaaho fakahiku, ka e mole mai e tau senetenari fakamui ne fakamafiti a Iesu ke fakapuloa: “To uta kehe ia mutolu e kautu he Atua, ka e age ke he taha motu ke ta mai ai e tau fua hana.” Ko e mena ia ni ne tupu. Ne fakapuloa e Iesu: “Kitiala kua toka atu kia mutolu ha mutolu a fale kua moumou.” (Mata. 21:43; 23:37, 38) Ti ko e fua he nakai fakamooli e motu, ne galo ai e kotofaaga uho lahi he hukui e Atua mooli. He 70 V.N., ne moumou he tau kautau Roma a Ierusalema mo e faituga, ti tokologa e tau Iutaia ne toe i ai kua eke mo tau tupa.
15. Talahau e tau fakafifitakiaga he tau tagata taane ne galo e onoonoaga ke he tau mena ne aoga mooli.
15 Ko Iuta Isakariota taha he tau aposetolo 12 ha Iesu. Ne logona e Iuta e tau fakaakoaga homo ue atu ha Iesu ti kitia e tau mana ne taute e ia ha ko e lagomatai he agaaga tapu he Atua. Ka e nakai puipui e Iuta e loto haana. Ne tuku age ki a ia ke leveki e kato tupe ne fafao ai e tau tupe ha Iesu mo e tau aposetolo 12. Ka e “kaiha a ia, ha ia ia foki e kato, kua uta foki e ia e tau mena ne fafao ai.” (Ioane 12:6) Ne hokotia e lotokai haana ke he fakafualoto he fakalataha mo e tau ekepoa ne mua nukua fakatupua ke afo a Iesu ke he 30 e tupe. (Mata. 26:14-16) Ko e taha foki ne galo e onoonoaga ko Tima, ne fakalataha mo e aposetolo ko Paulo. Ne nakai puipui e Tima e loto haana. Ne talahau e Paulo: “Kua tiaki tuai e Tima au, he loto a ia ke he mouiaga nai.”—2 Timo. 4:10; totou Tau Fakatai 4:23.
Ko e Fakaakoaga ma Tautolu Takitokotaha
16, 17. (a) Lahi fēfē e malolō he totokoaga ne felauaki mo tautolu? (e) Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke kautū ke he tau mena ne totoko mai e Satani ki a tautolu?
16 Kua lata e tau fekafekau oti he Atua ke tokaloto e tau fakafifitakiaga ne fakakite he Tohi Tapu, ha kua tala mai ki a tautolu: “Ne hohoko e tau mena oti ia kia lautolu ke eke mo tau fakamailoga; kua tohi foki ke eke mo tomatomaaga ma tautolu kua hohoko mai ke he vaha ke fakahiku ai.” (1 Kori. 10:11) He vahā nei, kua nonofo a tautolu he tau aho fakamui he fakatokaaga kelea nei.—2 Timo. 3:1, 13.
17 Ko Satani ko e Tiapolo, ko e “atua he lalolagi nai,” ne iloa “kua tote hana vaha” ne toe. (2 Kori. 4:4; Fakakite. 12:12) To taute e ia e tau mena oti ke fakahehē e tau fekafekau a Iehova ke moumou e mahani fakamooli ha lautolu ko e tau Kerisiano. Kua pule a Satani ke he lalolagi nei, putoia e tau puhala vala tala. Pete ia, ha ha he tau tagata a Iehova taha mena ne mua atu e malolō—‘ko e malolo lahi ue atu.’ (2 Kori. 4:7) Maeke ia tautolu ke falanaki ke he malolō nai mai he Atua ke lagomatai a tautolu ke kautū ke he tau mena ne totoko mai e Satani ki a tautolu. Ti kua tomatoma ki a tautolu ke liogi nakai noa, mauokafua to maeke ia Iehova ke “foaki mai e [a]gaga [t]apu kia lautolu ka ole atu ai kia ia.”—Luka 11:13.
18. Ko e heigoa e aga kua lata ke moua e tautolu hagaao ke he lalolagi nei mogonei?
18 Kua fakamalolō foki a tautolu ha kua iloa to nakai leva ti fakaotioti e fakatokaaga katoa ha Satani ka e to hao e tau Kerisiano mooli. “Ha ne mole atu foki e lalolagi katoa mo e hana tau manako lahi; ka ko e tagata kua eke e finagalo he Atua to tumau a ia tukulagi.” (1 Ioa. 2:17) He mailoga e mena nei, kua nakai pulotu mooli ma e taha he tau fekafekau he Atua ke manamanatu kua fai mena he fakatokaaga nei ka liga mua atu e aoga lahi ke he fakafetuiaga haana mo Iehova! Ko e lalolagi nei i lalo ha Satani kua tuga e toga hane tomo. Kua foaki e Iehova e fakapotopotoaga Kerisiano ke eke mo “poti ke hao ai” ma e tau fekafekau fakamooli haana. He gutu atu a lautolu ke he lalolagi foou, maeke ia lautolu ke mauokafua ke he maveheaga nei: “Ha ko e mena fakaotioti a lautolu kua mahani kelea; ka ko lautolu kua talifaki kia Iehova, to eke ma lautolu e motu.” (Sala. 37:9) Ati tokamata ā haau a palepale homo ue atu nei!
Manatu Nakai e Koe?
• Fēfē e logonaaga ha Paulo hagaao ke he palepale ne fakatoka ki a ia?
• Fakavē ke he heigoa e fakafiliaga ki a lautolu ka momoui tukulagi ke he lalolagi?
• Ko e heigoa e puhala pulotu ma haau mogonei?
[Tau Fakatino he lau 13]
Kitia nakai e koe ke he loto haau kua moua e koe e palepale ka totou e tau tala he Tohi Tapu?