Tau Tagata Taane, Muitua Nakai a Mutolu ke he Ulu he Keriso?
“Ko e ulu he tau tane oti ko Keriso haia.”—1 KORI. 11:3.
1. Ko e heigoa ne fakakite ko Iehova ko e Atua maopoopo?
‘IEHOVA na e, kua lata ni a koe ke tuku atu ki ai e fakahekeaga, mo e lilifu, mo e malolo,’ he talahau he Fakakiteaga 4:11, “ha kua eke e koe e tau mena oti, ha ko e hau a finagalo foki ne ha ha i ai a lautolu; mo e eke ai a lautolu.” Ha kua eke e ia e tau mena oti kana, ko Iehova ko e Atua e Pule Katoatoa Mua Ue Atu he lagi mo e lalolagi ti pule a ia ke he tau tufugatia oti kana haana. Ti ko Iehova “ko e Atua nakai ko e Atua ha i ai e fakaagitau [po ke, nakai maopoopo], ka ko e mafola” ti kitia ai ke he puhala ne fakatoka aki e magafaoa fakaagelu haana.—1 Kori. 14:33; Isaia 6:1-3; Hepe. 12:22, 23.
2, 3. (a) Ko hai ne tufugatia fakamua e Iehova? (e) Ko e heigoa e tuaga he Tama uluaki ke he Matua?
2 Ato fai mena foki ne tufuga, ne leva e ha ha ai tokotaha he Atua ke he tau tau loga. Ko e mena fakamua ne tufuga e ia ko e mena moui fakaagaaga ne iloa ‘ko e Loko’ ha ko ia ko e Gutuvagahau ma Iehova. Ko e Loko po ke, Kupu ati maeke e tau mena oti kana. Fakamui, ne hau a ia ke he lalolagi ko e tagata mitaki katoatoa ti iloa ai ko Iesu Keriso.—Totou Ioane 1:1-3, 14.
3 Ko e heigoa ne talahau he tau Tohiaga Tapu hagaao ke he tuaga he Atua mo e haana Tama uluaki? Tohi i lalo he takitakiaga he agaaga, ne tala mai e aposetolo ko Paulo ki a tautolu: “Kua loto au ke iloa ai e mutolu ko e ulu he tau tane oti ko Keriso haia, ko e ulu he hoana ko e tane haia, ka ko e ulu a Keriso ko e Atua haia.” (1 Kori. 11:3) Ko Keriso i lalo he ulu po ke, pule he haana a Matua. Ko e ulu mo e muitua kua latatonu ma e mafola mo e maopoopo ke kautū e tau mena momoui lotomatala. Pihia foki a ia ‘ko e mena ne eke e tau mena oti kana’ kua lata ke muitua ke he ulu he Atua.—Kolo. 1:16.
4, 5. Fēfē e logonaaga a Iesu ke he tuaga haana hagaao ki a Iehova?
4 Fēfē e logonaaga a Iesu he muitua ke he ulu a Iehova mo e hau ke he lalolagi? Pehē e tau Tohiaga Tapu: “Kia toka foki ia mutolu e manatu ia ne toka ai ia Keriso Iesu, Ko ia ne mahani fakalataha mo e Atua, nakai manatu a ia ko e fofo mena ke fakataufata a ia mo e Atua; ka kua fakatokolalo e ia a ia, ne mahani a ia fakalataha mo e tupa, nukua eke a ia tuga ne tagata; ne kitia foki a ia kua tino mai po ke tagata, ne fakatokolalo e ia a ia, ne oma e ia kua hoko ke he mate, ko e mate haia he [“akau fakakikiveka,” NW].”—Filipi 2:5-8.
5 He tau magaaho oti, ne muitua fakatokolalo a Iesu ke he finagalo he Matua haana. Ne pehē a ia: “Nakai maeke ia au hoko au ke eke taha mena taha . . . ti tonu ni haku a fakafiliaga, ha ko e mena nakai fifitaki au ke he haku a loto ni, ka ko e finagalo he Matua ne fakafano mai au.” (Ioane 5:30) “Ko e mena eke mau e au e tau mena kua mitaki [ke he Matua haaku],” he fakapuloa e ia. (Ioane 8:29) Ke hoko ke he fakahikuaga he moui haana he lalolagi, ne pehē a Iesu he liogi ke he Matua haana: “Kua tuku atu e au e fakahekeaga kia koe ke he lalolagi, kua fakaoti e au e gahua ne tuku mai e koe kia au, ke eke e au.” (Ioane 17:4) Maaliali ai, nakai fai lekua a Iesu he mailoga mo e talia e ulu he Atua.
Moua he Tama e Tau Monuina he Muitua ke he Matua
6. Ko e heigoa e tau mahani homo ue atu ne fakakite e Iesu?
6 He haia he lalolagi, ne fakakite e Iesu loga e tau mahani homo ue atu. Ko e taha mahani ko e fakaalofa lahi ne fakakite e ia ma e Matua haana. “Kua fakaalofa au ke he Matua,” he ui e ia. (Ioane 14:31) Ne fakakite foki e ia e fakaalofa lahi ma e tau tagata. (Totou Mataio 22:35-40.) Ne totonu mo e manamanatu a Iesu ka e nakai vale po ke pule malolō. “Kia o mai a mutolu kia au, ko mutolu oti ne matematekelea mo e pehia he tau kavega,” he ui e ia, “ko au foki ke okioki ai a mutolu. Kia hahamo e mutolu e lakau hahamo haku, mo e fifitaki mai a mutolu kia au; ha ko au ni ko e totonu mo e loto holoilalo; ti moua ai e mutolu e okiokiaga mo e tau agaga ha mutolu. Ha ko e mena maeke vave haku a lakau hahamo he uta, ko e haku a kavega foki, ko e mena mama a ia.” (Mata. 11:28-30) Ko e tau tagata ne tuga e tau mamoe ne kehekehe e tau tau momoui, mua atu ki a lautolu nukua pehia mo e loto malipilipi, ne moua e mafanatia lahi he aga fiafia mo e fekau atihake ha Iesu.
7, 8. I lalo he Fakatufono, fakamamao fēfē e fifine ne gagao fakatafea, ka e fehagai fēfē a Iesu mo ia?
7 Manamanatu ke he puhala ne fehagai a Iesu mo e tau fifine. Tali mai he fakamauaga tala tuai, tokologa e tagata taane ne lahi e eke fakakelea ke he tau fifine. Taute pihia he tau takitaki lotu i Isaraela i tuai. Ka e fakalilifu e Iesu e tau fifine. Kua kitia maaliali e mena nei he tau fakafehagai haana mo e fifine ne gagao ke 12 e tau he gagao fakatafea. “Ne loga foki e tau mena ne fakauka ai a ia” ke he tau ekekafo ti kua oti foki hana tau koloa he uta ki a lautolu he lali ke malolō. Pete ne tau laliaga oti ia, kua “au atu ai hana kafo.” I lalo he Fakatufono, ne onoono ki a ia kua kelea. Ko e ha tagata ne aamo a ia to kelea foki.—Levi. 15:19, 25.
8 Magaaho ne logona he fifine kua fakamalolō e Iesu e tau tagata gagao, ne fakalataha atu a ia ke he moto tagata hane agaagai ia Iesu, he pehē: “Kaeke ke piki atu au ke he hana tapulu hokoia, ti malolo ai au.” Ne piki atu a ia ki a Iesu ti malolō agataha a ia. Ne iloa e Iesu kua nakai lata e fifine ke piki atu ke he tapulu haana. Ka e nakai vale a ia. Ne totonu a ia ke he fifine. Ne maama e ia e logonaaga he fifine he mole e totou tau he gagao mo e mailoga ne manako lahi e fifine ma e lagomatai. Ne tala age fakaalofa hofihofi noa a Iesu ki a ia: “Haku tama fifine na e, kua moui a koe he hau a tua; ti fano a, mo e monuina, kia malolo a koe.”—Mare. 5:25-34.
9. He lali e tau tutaki a Iesu ke taofi e tau tama ikiiki neke o mai ki a ia, ko e heigoa e tali haana?
9 Logona foki he tau fanau ikiiki e totoka he fakalataha mo Iesu. He taha magaaho ne tamai he tau tagata e tau tama ha lautolu ki a Iesu, ne hataki he tau tutaki haana a lautolu, he logona mooli kua nakai manako a ia ke tauhele he tau fanau. Ka e nakai pihia e logonaaga a Iesu. Talahau he tala Tohi Tapu ki a tautolu: “Kua fioia e Iesu ti hukia ai hana finagalo, ti pehe age a ia [ke he tau tutaki], Tokai e tau tama ikiiki, ke o mai a lautolu kia au, ti ua hataki a lautolu; ha ko e mena tuga a lautolu nai e tau tagata ha he kautu he Atua.” Lafi ki ai, “kua nikiti ai e ia a lautolu he hana tau lima, ti fakalago e ia hana tau lima ki luga ia lautolu, mo e fakamonuina ai.” Ne nakai talia noa ni e Iesu e tau tama ikiiki ka e fakafeleveia mafanatia e ia a lautolu.—Mare. 10:13-16.
10. Maeke fēfē a Iesu ke moua e tau mahani ne fakatātā e ia?
10 Moua fēfē e Iesu e tau mahani ne fakatātā e ia he moui haana ke he lalolagi? He moui haana ato tino tagata, ne loga e tau ne mailoga e ia haana Matua he lagi mo e fakaako mai he tau puhala haana. (Totou Tau Fakatai 8:22, 23, 30.) He lagi, ne kitia e ia e puhala fakaalofa a Iehova he fakagahua e ulu ki luga he tau tufugatia oti kana Haana ti fakaaoga e ia e puhala ia. To taute nakai e Iesu e tau mena ia ka nakai muitua a ia? Kua fiafia lahi a ia ke muitua ke he haana Matua, ti olioli foki a Iehova ke moua e Tama pihia. He magaaho ne nofo a Iesu he lalolagi ne fakaata katoatoa e ia e tau mahani homo ue atu he haana Matua he lagi. Ko e monuina mooli ki a tautolu ke muitua ke he Keriso, ko e Pule ne fifili he Atua he Kautu he lagi!
Fifitaki e Tau Mahani he Keriso
11. (a) Ko hai kua lata ia tautolu ke fakamakamaka ke fifitaki? (e) Ko e ha kua lata he tau tagata taane he fakapotopotoaga ke eketaha pauaki ke fifitaki a Iesu?
11 Ko e tau tagata oti he fakapotopotoaga Kerisiano, mua atu ke he tau tagata taane, kua lata ke gahua fakamakamaka tumau ke fifitaki e tau mahani he Keriso. He fitā he fakakite, ne pehē e Tohi Tapu: “Ko e ulu he tau tane oti ko Keriso haia.” He fifitaki he Keriso haana Ulu, ko e Atua mooli, kua lata he tau tagata taane Kerisiano ke eketaha ke fifitaki ha lautolu a ulu—ko e Keriso. He eke mo Kerisiano, ne taute he aposetolo ko Paulo e mena ia. “Kia fifitaki mai a mutolu kia au,” he tomatoma e ia ke he tau matakainaga Kerisiano, “tuga na au kia Keriso.” (1 Kori. 11:1) Ti pehē e aposetolo ko Peteru: “Ko e mena ia ni kua ui ai a mutolu; ha ko e mena ne mamahi a Keriso ni ma mutolu, ti toka ai e ia e fakafifitaki ma mutolu, kia mumui atu a mutolu ke he hana tau tuagahui.” (1 Pete. 2:21) Ko e tomatoma ke fifitaki e Keriso kua aoga pauaki ke he tau tagata taane ke he taha puhala foki. To eke a lautolu mo tau motua mo e tau fekafekau lagomatai. He moua e Iesu e olioli he fifitaki ki a Iehova, kua lata e tau tagata taane Kerisiano ke moua e olioli he fifitaki e Keriso mo e tau mahani haana.
12, 13. Fēfē e puhala kua lata he tau motua ke fakafehagai mo e tau mamoe ne leveki e lautolu?
12 Ko e tau motua he fakapotopotoaga Kerisiano kua lata ke fakaako ke tuga e Keriso. Ne tuku age e Peteru ke he tau patu, po ke tau motua e tomatomaaga nei: “Kia leveki e mutolu e fuifui mamoe he Atua ha ia mutolu, kia leoleo ki ai mo e fakamakai, ka e nakai he ole fakamakamaka ai; aua foki neke eke mo e fia eke koloa, ka ko e loto fiafia. Aua neke tuga he tau tagata kua fia iki ke he kaina he Atua, ka kia eke a mutolu mo tau fakafifitaki ke he fuifui mamoe.” (1 Pete. 5:1-3) Kua nakai lata e tau motua Kerisiano ke pule malolō, peehi, pāpā maō, po ke vale. He muitua e fifitakiaga he Keriso, kua eketaha a lautolu ke fakaalofa, manamanatu, mahani molū, mo e totonu ke he tau fehagaiaga ha lautolu mo e tau mamoe ne tuku age ke he levekiaga ha lautolu.
13 Ko lautolu ne taki e fakapotopotoaga ko e tau tagata taane nakai mitaki katoatoa, ti kua lata ia lautolu ke mataala tumau ke he kaupāaga ia. (Roma 3:23) Ti kua latatonu ia lautolu ke makai ke fakaako hagaao ki a Iesu mo e fifitaki haana fakaalofa. Kua lata ia lautolu ke manamanatu fakalahi ke he puhala he Atua mo e Keriso ne fakafehagai mo e tau tagata ti eketaha mogoia ke fifitaki a laua. Tomatoma e Peteru a tautolu: “Kia fakatapulu a mutolu ke he loto holoilalo; nukua, totoko he Atua ke he tau tagata fakatokoluga, ka e foaki mai e fakaalofa noa kia lautolu kua holoilalo.”—1 Pete. 5:5.
14. Puhala fe kua lata he tau motua ke fakakite e lilifu ke he falu?
14 He fakafehagai ha lautolu mo e fuifui he Atua, kua lata he tau tagata taane ne kotofa i loto he fakapotopotoaga ke fakakite e tau mahani mitaki. Pehē e Roma 12:10: “Kia fakafeheleaki ke he feofanaki he tau matakainaga; kia takitokotaha mo e mua ke tuku atu e lilifu ke he falu.” Kua fakakite he tau motua mo e tau fekafekau lagomatai e lilifu ke he falu. Tuga e tau Kerisiano tokologa, ko e tau tagata taane nei kua lata ke “aua neke manatu ha mena mo e fetoko mo e hula noa, ka kia igatia . . . mo e manatu he loto fakatokolalo kua mua e faoa oti kia ia.” (Filipi 2:3) Kua lata mooli a lautolu kua taki ke onoono ke he falu kua mua ai ki a lautolu. He taute pihia, ko e tau tagata taane ia ne kotofa ka muitua e fakatonuaga a Paulo: “Ko e mena lata kia tautolu kua malolo ke lagomatai ke he lolelole ha lautolu kua nakai fahia; ka e aua neke fakafiafia ha tautolu a tau loto. Ka kia takitokotaha a tautolu mo e fakafiafia a ia ne katofia mo ia, kia mitaki ai a ia, to fakamafanatia ai. Ha ko Keriso ni, nakai fakafiafia e ia hana finagalo.”—Roma 15:1-3.
‘Fakalilifu ke he Tau Hoana’
15. Kua lata fēfē he tau taane ke fakafehagai mo e tau hoana ha lautolu?
15 Manamanatu mogonei ke he fakatonuaga a Peteru ke he tau tagata taane ne fai hoana. Ne tohi e ia: “Kia pihia foki a mutolu ko e tau tane, kia nonofo fakalataha [mo e tau hoana ha mutolu] mo e iloilo, kia fakalilifu ke he hoana, ha ko e kapiniu a ia kua mua he lolelole kia koe.” (1 Pete. 3:7) Ke fakalilifu e taha tagata kua kakano ke tuku fakatokoluga e tagata ia. To manamanatu a koe ke he tau manatu, tau manako, mo e tau mena ne fia loto e tagata ia ki ai ti maeke ke talia ai ka latatonu ke taute pihia. Ko e puhala a ia kua lata he taane ke fakafehagai mo e hoana haana.
16. Ko e heigoa e hatakiaga he Kupu he Atua ne tuku age ke he tau taane hagaao ke he fakalilifu e tau hoana?
16 He tala age ke he tau taane ke fakalilifu e tau hoana ha lautolu, ne lafi e Peteru e hatakiaga: “Neke fakalavelave ha mutolu a tau liogi.” (1 Pete. 3:7) Kua fakakite fakamaali he mena ia e hokulo he onoonoaga a Iehova ke he puhala kua taute he taane e hoana haana. Ko e kaumahala ke fakakite e fakalilifu ki a ia ka fakatauhele e tau liogi haana. Lafi ki ai, nakai kia tali atu fakamitaki e tau hoana ka taute fakalilifu he tau taane ha lautolu?
17. Puhala fe kua lata he taane ke fakaalofa ke he hoana haana?
17 He fakaalofa ke he hoana haana, ne fakatonu mai he Kupu he Atua: “Kua lata pihia foki ke he tau tane ke fakaalofa age ke he tau hoana ha lautolu, tuga e tau tino ha lautolu. . . . Ha kua nakai fakai taha ke fakavihia hana a tino, ka kua fagai mo e leveki ai e ia, pihia foki e Iki mo e [fakapotopotoaga] . . . kia takitokotaha a mutolu gotoa mo e fakaalofa atu ke he hana hoana, tuga e fakaalofa a ia kia ia ni.” (Efeso 5:28, 29, 33) Kua lata ke fakaalofa fēfē he tau taane e tau hoana ha lautolu? “Tau tane,” he tohi e Paulo, “kia fakaalofa a mutolu ke he tau hoana ha mutolu, tuga e fakaalofa a Keriso ke he [fakapotopotoaga], mo e foaki mai e ia a ia ke eke mo hukui māna.” (Efeso 5:25) E, kua lata he taane ke makai foki ke foaki e moui haana ma e hoana haana, tuga ne taute he Keriso ma e falu. Ka fehagai totonu, manamanatu, nakai lotokai e taane Kerisiano mo e hoana haana, to mukamuka lahi he hoana haana ke muitua e ulu haana.
18. Ko e heigoa e lagomatai ne moua he tau tagata taane he taute e tau matagahua ha lautolu he fakamauaga?
18 Kua lahi mahaki kia e mena ne amanaki ke he tau taane he foaki e lilifu ke he tau hoana? Nakai, to nakai ole a Iehova ke he tau taane ke taute e mena ne nakai maeke ia lautolu. Maeke he tau tagata tapuaki a Iehova ke moua e malolō ue atu he lagi mo e lalolagi katoa—ko e agaaga tapu he Atua. Pehē a Iesu: “Ko mutolu ne mahani kelea, kaeke kua iloa e mutolu ke uta e tau mena mitaki mo e tau fanau ha mutolu; ka e nakai kia mua e Matua ha mutolu ha ha he lagi ke foaki mai e [a]gaga [t]apu kia lautolu ka ole atu ai kia ia?” (Luka 11:13) He tau liogi ha lautolu, maeke he tau taane ke ole puhala he agaaga haana, to lagomatai e Iehova a lautolu he fehagai mo e falu, putoia e tau hoana ha lautolu.—Totou Gahua 5:32.
19. Ko e heigoa e vala tala fakaako ha tautolu ka mui mai?
19 Mooli, kua lago ke he tau tagata taane e matagahua mamafa ke fakaako e puhala ke muitua ke he Keriso mo e fifitaki e ulu haana. Ka e kua e tau fifine, mua atu ke he tau hoana? To fakatutala e vala tala ka mui mai ke he puhala kua lata ia lautolu ke onoono ke he matagahua ha lautolu he fakatokaaga a Iehova.
Manatu Nakai e Koe?
• Ko e heigoa e tau mahani a Iesu kua lata ke fifitaki a tautolu ki ai?
• Kua lata ke fehagai fēfē e tau motua mo e tau mamoe?
• Kua lata ke taute fēfē he taane e hoana haana?
[Tau Fakatino he lau 10]
Fifitaki a Iesu he fakakite e fakalilifu ke he falu