Kia Nofo Tauteute a Koe!

“Kia nonofo tauteute ai a mutolu; ha ko e magaaho nakai manatu ai e mutolu, ke hau ai e Tama he Tagata.”—MATA. 24:44.

1, 2. (a) Ko e heigoa e tau mena tutupu ne talahau tuai he perofetaaga he Tohi Tapu ka fakatatai ke he fakapakia he taika? (e) Lauia fēfē a koe ke he totokoaga hane hau?

KE HE tau tau loga, ko e tagata talahaua he fakafiafia e tau toloaga ne fakafetui mitaki mo e tau taika Bengal haana ne fakaako. Pehē a ia: “Ka falanaki e manu ki a koe, tuga kua logona e koe na atu ki a koe e mena fakaalofa ne mua e fulufuluola he lalolagi.” Ka e ia Oketopa 3, 2003, ne galo e falanakiaga ia. He nakai fai kakano, taha he tau manu haana, ko e taika tea ne 380 e pauna (172 e kilokuleme) ne fakapakia a ia. Ko e fakapakia ia ne nakai amanaki ki ai, ti nakai amanaki foki e tagata fakaako ki ai.

² Kua atihake foki ke mailoga na talahau tuai he Tohi Tapu e totokoaga he “manu favale,” ti kua lata ia tautolu ke mautauteute. (Totou Fakakiteaga 17:15-18.) Ko hai ne totoko he manu nei? He ofo ke he hikiaga, ne mavehevehe e lalolagi a Satani. Ko e manu favale kula uhi ne hukui e tau Motu Kaufakalataha, ti ko e ‘tau hoe ne hogofulu’ kua hukui e tau pule fakapolitika oti. To fuluhi atu a lautolu nei ki a Papelonia Lahi ne tuga e fifine fakataka, ko e kautu he tau lotu fakavai he lalolagi ti moumou fakakelea a ia. To hoko a fe e mena nei? Nakai iloa e tautolu e aho mo e magaaho. (Mata. 24:36) Iloa e tautolu to tupu he magaaho ka nakai amanaki a tautolu ki ai ti kua tote e magaaho ne toe ato hoko e totokoaga nei. (Mata. 24:44; 1 Kori. 7:29) Kua aoga lahi mogoia ke fakatumau a tautolu ke mautauteute fakaagaaga ti ka hoko e totokoaga ia mo e hau e Keriso ko e Fakafili, to eke foki a ia mo Fakamoui ha tautolu! (Luka 21:28) Ke moua e tuaga mautauteute nei, maeke ia tautolu ke fakaako mai he tau fekafekau fakamooli he Atua ne mautauteute a lautolu ti eke mo tau tagata ne kitia e fakamooliaga he tau maveheaga he Atua. To tokaloto nakai e tautolu e tau mena tutupu mooli nei he moui?

Kia Nofo Tauteute a Koe—Tuga a Noa

3. Ko e heigoa e tau tuaga ne paleko ai ma Noa ke fekafekau fakamooli ke he Atua?

³ Pete ne tau tuaga fakalialia ne tupu he lalolagi he vahā he moui a Noa, ne nofo tauteute tumau a ia ke kitia e fakamooliaga he maveheaga he Atua. Manamanatu la ke he tau paleko ne feleveia mo Noa he fakafaliu e tau agelu totoko ke he puhala he tau tagata mo e fematutakiaki mo e tau fifine mata fulufuluola! Ko e tau mahani feuaki fakalialia nei ne moua mai e tau fanau fakaliga kehe, ko e “tau tagata makimaki” ne fakaaoga e malolō lahi mahaki ha lautolu ke vale ke he falu. (Kene. 6:4) Manamanatu ke he favale ne fakaohooho he tau tupua nei he fakatupu e matematekelea ke he tau mena ne ha ha ai a lautolu. Fakahiku ai, ne kautū e mahani kelea mo e kua fakalialia lahi mahaki e manamanatuaga mo e aga he tagata. Ti fakahoko he Iki Pule Katoatoa ko Iehova e fakatufono faka-Atua ne fakamailoga e kamataaga he fakaotiaga he lalolagi nakai mahani Atua ia.—Totou Kenese 6:3, 5, 11, 12.a

4, 5. Ke he tau puhala fe kua tatai e tau tuaga he vahā nei ke he vahā a Noa?

⁴ Ne perofeta e Iesu ko e tau tuaga he vahā ha tautolu to tatai ke he vahā a Noa. (Mata. 24:37) Ma e fakatai, kua kitia foki e tautolu e fakatauhele he tau agaaga kelea. (Fakakite. 12:7-9, 12) Ko e tau agelu temoni nei ne fakafaliu he vahā a Noa. Pete kua taofi a lautolu mogonei mai he fakafaliu ko e tau tagata, ne lali a lautolu ke pule ki a lautolu ne ikiiki mo e momotua. I tua he tau mena nei, ko e tau mahani feuaki fakalialia ne moua he fiafia mai he tau gahua kelea mo e fakateteki ha lautolu kua maeke ia lautolu ke fakakelea ke he lalolagi.—Efeso 6:11, 12.

⁵ Kua fakamaama he Kupu he Atua ko e Tiapolo ko e “keli tagata a ia” ti pehē kua ha ha ia ia “ne toka ai e kautu ke mate ai.” (Ioane 8:44; Hepe. 2:14) Kua temotemoai e malolō haana ke fakahoko e tamate fakahako. Ka e feaki he agaaga vale lahi nei e fakavaia mo e fakataki. Ne fakatupu e ia e aga kelipopo he tau loto mo e tau manamanatuaga he tau tagata. Ma e fakatai, 1 mai he 142 e tama ne fanau he tau Faahi Kaufakalataha ka lauia noa he kelipopo. Mo e vale fakahanoa kua tupu lahi, manatu nakai a koe to mailoga lahi agaia e Iehova he vahā nei tuga he vahā a Noa? To kaumahala kia a ia ke taute taha mena?

6, 7. Fakatātā fēfē e Noa mo e magafaoa haana e tua mo e matakutaku mahani Atua?

⁶ Nakai leva, ne tala age e fifiliaga he Atua ki a Noa to tamai ai e fakapukeaga he vai ke he lalolagi, mo e fakaotioti ai e tau tagata oti. (Kene. 6:13, 17) Kua fakailoa e Iehova ki a Noa ke ta e vaka ne tuga e puha makimaki. Ati kamata a Noa mo e magafaoa haana ke gahua. Ko e heigoa ne lagomatai a lautolu ke omaoma mo e fakamooli kua nonofo tauteute a lautolu he magaaho ka hoko mai e fakafiliaga he Atua?

⁷ Ko e tua hokulo mo e matakutaku mahani Atua ne fakalagalaga a Noa mo e magafaoa haana ke taute e poakiaga he Atua. (Kene. 6:22; Hepe. 11:7) Ko e ulu magafaoa, ne nofo mataala fakaagaaga tumau a Noa mo e fakamamao mai he matahavala he lalolagi tuai ia. (Kene. 6:9) Ne iloa e ia kua lata he magafaoa haana ke puipui mai neke moua e tau puhala favale mo e aga totoko he tau tagata ne takatakai ia lautolu. Kua aoga ke nakai lavelave lahi a lautolu ke he tau gahua he moui he tau aho takitaha. Fai gahua e Atua ma lautolu ke taute, ti aoga ai ke he magafaoa katoa ke fakavē e tau momoui ha lautolu ki ai.—Totou Kenese 6:14, 18.

Nonofo Tauteute a Noa mo e Magafaoa Haana

8. Ko e heigoa ne fakakite kua taute he tau tagata he magafaoa a Noa e mahani Atua fakamooli?

⁸ Kua hagaao e tala he Tohi Tapu ke he ulu he magafaoa ko Noa, ka ko e hoana ha Noa mo e tau tama taane haana mo e tau hoana ha lautolu ko e tau tagata tapuaki foki a Iehova. Fakamooli he perofeta ko Esekielu e mena nei. Ne pehē a ia ka moui a Noa he vahā a Esekielu, to nakai fakahao e fanau haana ha kua fakavē ke he tututonu he matua taane ha lautolu. Kua lalahi tuai a lautolu ke omaoma po ke liuliu. Ko e mena ia, kua fakakite e lautolu ni e fakaalofa ha lautolu ma e Atua mo e tau puhala haana. (Eseki. 14:19, 20) Ne talia he magafaoa a Noa e fakaakoaga haana, fakalataha ke he tua haana, ti nakai fakaatā e fakaohooho he falu ke tauhele e gahua ne age he Atua ki a lautolu.

9. To onoono a tautolu ke he tau fifitakiaga fe he vahā foou nei he tua tuga ha Noa?

⁹ Kua atihake mooli he vahā nei ke kitia e tau ulu magafaoa he tau matakainaga ha tautolu he lalolagi katoa hane fakamakamaka a lautolu ke fifitaki a Noa! Mailoga e lautolu kua nakai lahi ke foaki e tau mena kai, tau mena tui, mena ke nofo ai, mo e fakaakoaga ma e tau magafaoa ha lautolu. Kua lata foki he tau ulu magafaoa ke leveki e tau manako fakaagaaga ha lautolu. He taute pihia, kua fakakite kua mautauteute a lautolu ke he mena ka nakai leva ti taute e Iehova.

10, 11. (a) I loto he vaka, logona hifo mooli fēfē a Noa mo e magafaoa haana? (e) Ko e heigoa e hūhū kua lata ia tautolu ke hūhū hifo ki a tautolu?

¹⁰ Ko Noa, haana hoana, haana tau tama taane, mo e tau hoana ha lautolu ne liga gahua auloa ke talaga e vaka kavi ke he 50 e tau. He ta e lautolu e vaka, kua liga o a lautolu ki loto mo e o mai ki fafo laga teau. Ne pili ai e lautolu ke nakai hoko e vai ki loto, tanaki ai e tau mena kai, mo e uta e tau manu ki loto. Manamanatu ke he mena ne tupu. Kua hoko mai agataha e aho lahi. Ko e aho ke 17 aki he mahina ke uaaki he tau 2370 F.V.N., ti huhū a lautolu ki loto he vaka. Kua pā e Iehova e gutuhala, ti kamata ke uha. Nakai ko e puke hake he vai tuga fa mahani anei. Ko e tau vai loga, po ke tau vai puna oti kana kua tuga e moana lahi kua hafagi ti to hifo e uha lahi ti papihi ke he vaka. (Kene. 7:11, 16) Ko e tau tagata i fafo he vaka hane mamate ka ko lautolu i loto kua momoui. Ko e heigoa kua liga logona hifo he magafaoa a Noa? E, ko e fakaaue lahi mahaki ke he Atua. Nakai fakauaua ai, ne manatu a lautolu, ‘Kua fiafia ai a tautolu ha kua o fano a tautolu mo e Atua mooli mo e nonofo tauteute a tautolu!’ (Kene. 6:9) Kitia nakai e koe a koe he taha faahi i Amaketo, kua puke e loto haau he fakaaue pihia?

¹¹ Nakai fai mena ke taofi e Mua Ue Atu mai he fakamooli e maveheaga haana ke moumou e fakatokaaga nei ha Satani. Hūhū ki a koe ni, ‘Ha ha nakai ia au e mauokafua katoatoa kua nakai fai maveheaga e Atua ka kaumahala pete ne vala tala tote kiliiku mo e to fakamooli oti ai he magaaho kotofa haana?’ Ka pihia, kia mautauteute a koe he tokaloto tumau e ‘aho a Iehova’ hane tata lahi mai.—2 Pete. 3:12.

Fakatumau a Mose ke Mataala

12. Ko e heigoa ka fakatauhele aki e onoonoaga fakaagaaga ha Mose?

¹² Kia fakatutala foki la tautolu ke he taha fifitakiaga. Mai he onoonoaga fakatino, liga monuina lahi a Mose ke he tuaga he lalolagi ha Aikupito. Ha ko e tama taane ne hiki he tama fifine a Farao, tuga kua fakalilifu lahi ki a ia mo e kai he tau mena kai mitaki lahi mahaki, tui he tau mena tui homo ue atu, mo e fulufuluola lahi e tau takatakaiaga. Ne moua e ia e fakaakoaga tokoluga. (Totou Gahua 7:20-22.) Liga ko ia ka moua e tufaaga homo ue atu.

13. Hagaaki tumau fēfē a Mose ke he tau maveheaga he Atua?

¹³ Ko e fakaako tuai he tau matua ha Mose ati maeke ia ia ke iloa e hehē he tapuaki tupua ne taute he tau Aikupito. (Esoto 32:8) Ko e fakatokaaga fakaakoaga ha Aikupito mo e tau koloa fulufuluola ue atu he fale patuiki ne nakai fakatupu a Mose ke tiaki e tapuakiaga mooli. Liga manamanatu lahi a ia ke he tau maveheaga he Atua ke he tau tupuna haana ti ha ha ai e manako hokulo ke fakakite kua mautauteute a ia ke taute e finagalo faka-Atua. Ne tala age a Mose ke he tau fanau a Isaraela: “Ko Iehova . . . ko e Atua a Aperahamo, ko e Atua a Isaako, mo e Atua a Iakopo, ko ia ni ne fakafano mai au kia mutolu.”—Totou Esoto 3:15-17.

14. Kamatamata fēfē e tua mo e loto malolō ha Mose?

¹⁴ Nakai tuga e tau tupua oti ne hukui e tau atua nakai moui a Aikupito, ka kua moolioli a Iehova ko e Atua ki a Mose. Ne moui a ia tuga na kitia e ia a ‘Ia kua nakai kitia.’ Ne tua a Mose ko e tau tagata he Atua to fakatokanoa, ka e nakai iloa e ia e magaaho tonu. (Hepe. 11:24, 25, 27) Ko e manako malolō haana ke kitia e tau Heperu kua fakatokanoa ne fakakite he lalago a ia ke he fekafekau Isaraela ne ekefakakelea. (Esoto 2:11, 12) Ka e nakai ko e magaaho a Iehova, ti nofo a Mose ko e tagata hola he motu mamao. Ne uka mooli ki a ia ke fano he tau takatakaiaga hagahaga mitaki he fale patuiki ha Aikupito ke nofo he tutakale. Ka e fakakite agaia e Mose kua mautauteute a ia he mataala tumau ke he tau fakaakoaga oti a Iehova ne age ki a ia. Ti fakaaoga he Atua a ia ke tamai e totokaaga ke he tau matakainaga haana he mole e 40 e tau he nofo a ia i Mitiana. He takitakiaga he Atua, ne omaoma a Mose he liu ki Aikupito. Ne hoko mai e magaaho ma Mose ke taute e poakiaga faka-Atua mo e taute e gahua he Atua he puhala Haana. (Esoto 3:2, 7, 8, 10) I Aikupito, ko Mose ne ‘totonu ue atu he tau tagata oti,’ ne lata ma e tua mo e loto malolō ke tū ki mua a Farao. (Nume. 12:3) Ne taute pihia e ia he nakai lagataha, ka e lagaloga he tupu ai e tau malaia, ti nakai iloa e ia ko e lagafiha ne toe ke tū ki mua ha Farao.

15. Pete ne tau kaumahala, ko e heigoa ne fakalagalaga a Mose ke fakatumau e mataala ke he tau magaaho ke fakaheke e haana Matua he lagi?

¹⁵ He 40 tau ki mui, mai he 1513 F.V.N. ke he 1473 F.V.N., ne fehagai a Mose mo e tau fakahogohogo manava. Ka e kumi e ia e tau magaaho ke fakaheke a Iehova mo e fakamalolō loto katoa e haana tau matakainaga Isaraela ke taute pihia. (Teu. 31:1-8) Ko e ha? Ha kua mua atu e ofania e ia e higoa mo e pule katoatoa a Iehova ke he higoa ni haana. (Esoto 32:10-13; Nume. 14:11-16) Pete e tau fakahogohogo manava po ke tau kaumahala, kua lata foki ia tautolu ke matutaki ke lalago e pule he Atua, mauokafua ai ko e haana puhala taute mena kua mua atu e iloilo, lahi e tututonu, mo e mitaki atu he falu. (Isaia 55:8-11; Iere. 10:23) Pihia nakai e logonaaga haau?

Kia Mataala!

16, 17. Ko e ha kua uho lahi e kakano he Mareko 13:35-37 ki a koe?

¹⁶ “Kia mataala [“kia matakite,” NW], a a mutolu . . . ha ko e mena nakai iloa e mutolu po ke hoko mai a fe e aho ia.” (Mare. 13:33) Ne foaki e Iesu e hatakiaga ia he fakatutala a ia ke he fakamailoga ka fakakite e fakaotiaga he fakatokaaga kelea nei. Manamanatu ke he tau kupu fakahiku ke he perofetaaga lahi ha Iesu ne fakamau e Mareko: “Kia mataala a mutolu; ha kua nakai iloa e mutolu po ke hau a fe e Iki he fale, po ke magaaho afiafi, po ke magaaho tulotopo, po ke magaaho ke ko ai e tau moa, po ke magaaho pogipogi; neke hau fakalutukia a ia, ti moua a mutolu ha ne momohe. Ko e mena kua tala atu e au kia mutolu, kua tala atu ai e au ke he tau tagata oti, Kia mataala a.”—Mare. 13:35-37.

¹⁷ Ko e tomatomaaga a Iesu kua omoomoi lahi. Ne hagaao a ia ke he fā e mataala kehekehe he pō. Ko e mataala fakahiku to uka lahi ke nofo mataala, ne kamata mai he kavi hola tolu he mogo pogipogi ke he hakeaga he laā. Pehē e tau tagata pulotu ke he tau felakutaki hagaao ke he mena nei kua aoga mooli e magaaho ia ke totoko e tau fī, ha ko e magaaho mitaki lahi ke moua a lautolu kua “momohe.” Pihia foki mogonei ke he puhala fakaagaaga kua momohe tokolologo e lalolagi, liga ko e taufetului makimaki ha tautolu ke mataala. Fakauaua kia a tautolu na lata ia tautolu “kia mataala” mo e “kia matakite” ha ko e fakaotiaga kua talahau tuai mo e fakahaoaga ha tautolu?

18. Ko e Tau Fakamoli a Iehova, ko e heigoa e kotofaaga mua ue atu kua moua e tautolu?

¹⁸ Ne hao e tagata fakaako ne talahau he kamataaga ne fakapakia he taika Bengal. Ka e nakai hepe e perofetaaga he Tohi Tapu ne fakakite kua nakai hao e lotu fakavai po ke fakatokaaga kelea nei he moumouaga hane hau. (Fakakite. 18:4-8) Kia kitia he tau fekafekau oti he Atua, ikiiki mo e momotua, e uho lahi mahaki he taute e tau mena oti kua maeke ia lautolu ke fakakite kua nonofo tauteute a tautolu ma e aho a Iehova tuga a Noa mo e magafaoa haana. Kua nonofo a tautolu he lalolagi nakai fakalilifu e Atua ne ha ha ai e tau akoako he lotu fakavai, pihia mo e tau tagata ne talahau kua nakai fai Atua mo e tau tagata nakai talitonu ke he Atua, ne ekefakakelea e Tufuga ke he tau vagahau ha lautolu. Ka e fakaeneene a tautolu neke lauia ai. Kia tokaloto e tautolu e tau fifitakiaga kua fakatutala a tautolu ki ai mo e mataala tumau ma e tau magaaho ke papale mo e fakaheke a Iehova ko e “Atua he tau atua,” e, “ko e Atua lahi a ia, kua lilifu a ia, mo e matakutakuina.”—Teu. 10:17.

[Matahui Tala]

Manatu Nakai e Koe?

• Ko e ha kua lata ia Noa ke tuku fakamua e tau manako fakaagaaga he magafaoa haana?

• Tatai lahi mahaki fēfē e vahā ha tautolu mo e ha Noa?

• Pete ne tau fakahogohogo manava, ko e ha ne fakatumau e hagaaki ha Mose ke he tau maveheaga ha Iehova?

• Ko e heigoa e tau perofetaaga he Tohi Tapu kua fakalagalaga a koe ke mataala fakaagaaga tumau?

[Fakatino he lau 25]

Hagaaki tumau a Noa mo e magafaoa haana ke he gahua a Iehova

[Fakatino he lau 26]

Ko e tau maveheaga mooli he Atua ne lagomatai a Mose ke mataala tumau