Tau Magafaoa Kerisiano—“Kia Mataala”
“Kia mataala a tautolu mo e nonofo fakalatalata.”—1 TESA. 5:6.
1, 2. Ko e heigoa kua lata kaeke ke kautū e magafaoa he mataala fakaagaaga?
HAGAAO ke he “aho a Iehova kua lahi mo e matakutakuina,” ne tohi he aposetolo ko Paulo ke he tau Kerisiano i Tesalonia: “Ko e tau matakainaga na e, nakai nofo a mutolu ke he pouli, kia moua ai a mutolu e aho ia tuga e kaiha. Ko e tau tagata he maama a mutolu oti kana, mo e tau tagata he aho; nakai ha he po a tautolu po ke pouli.” Ne lafi e Paulo: “Ko e hanai, aua neke momohe a tautolu tuga ne falu, ka kia mataala a tautolu mo e nonofo fakalatalata.”—Ioelu 2:31; 1 Tesa. 5:4-6.
2 Ko e fakatonuaga ha Paulo ke he tau tagata Tesalonia kua latatonu pauaki ma e tau Kerisiano ne momoui he “vaha ke fakahiku ai.” (Tani. 12:4) He tata mai e moumouaga he fakatokaaga kelea a Satani, ne eketaha a ia ke fuluhi kehe e tokologa he tau tagata tapuaki mooli mai he fekafekau ke he Atua. Ko e mena ia kia pulotu a tautolu ke tokaloto e tomatomaaga a Paulo ke tumau e mautali fakaagaaga. Kaeke ke kautū e magafaoa Kerisiano he nonofo mataala, kua aoga ke he tau tagata takitaha ke taute haana a matagahua faka-Tohi Tapu. Ti ko e heigoa e matagahua mogoia he tau taane, tau hoana, mo lautolu ne ikiiki kua taute ke lagomatai e tau magafaoa ha lautolu “kia mataala”?
Tau Taane—Fifitaki e “Leveki Mamoe Mitaki”
3. Hagaao ke he 1 Timoteo 5:8, ko e heigoa kua putoia ke he matagahua he tagata taane ko e ulu he magafaoa?
3 “Ko e ulu he hoana ko e tane haia,” he talahau he Tohi Tapu. (1 Kori. 11:3) Ko e heigoa kua putoia he matagahua he tagata taane ko e ulu he magafaoa? He fakamaama e taha puhala he tuaga he ulu, pehē e tau Tohiaga Tapu: “Kaeke kua nakai leveki e taha hana faoa, ti au atu kia lautolu kua nonofo mo ia, kua fakatikai e ia e tua, kua mua foki hana kelea kia ia kua faliuliu.” (1 Timo. 5:8) Kua lata mooli e tagata taane ke leveki fakatino e magafaoa haana. Ka lagomatai e ia e magafaoa haana ke mataala fakaagaaga mogoia, kua lata a ia ke nakai eke hokoia mo tagata gahua tupe ke leveki aki e magafaoa. Kua latatonu a ia ke atihake fakaagaaga e kaina haana he lagomatai e tau tagata oti he magafaoa ke fakamalolō e fakafetuiaga ha lautolu mo e Atua. (Fakatai 24:3, 4) Maeke fēfē a ia ke taute pihia?
4. Ko e heigoa ka lagomatai e tagata taane ke kautū he ati hake fakaagaaga e magafaoa haana?
4 Ha “ko e tane, ko e ulu he hoana haia, tuga a Keriso, ko e ulu he [fakapotopotoaga],” ko e tagata taane fai hoana kua lata ke kumikumi mo e fifitaki e puhala he tuaga ulu ha Iesu ne foaki ma e fakapotopotoaga. (Efeso 5:23) Manamanatu ke he puhala ne fakamaama e Iesu e fakafetuiaga haana mo e tau tutaki haana. (Totou Ioane 10:14, 15.) Ko e heigoa e kei ke kautū e tagata taane kua manako ke ati hake fakaagaaga e kaina haana? Ko e mena nei: Fakaako e mena ne talahau mo e taute e Iesu ko e “leveki mamoe mitaki,” ti “mumui atu [fakatata] ke he hana tau tuagahui.”—1 Pete. 2:21.
5. Ko e heigoa e iloaaga kua moua he Leveki Mamoe Mitaki ke he fakapotopotoaga?
5 He vagahau fakatai, ko e fakafetuiaga he vahāloto he leveki mamoe mo e tau mamoe haana kua fakavē ke he iloaaga mo e falanaki. Kua iloa he leveki mamoe e tau mena oti hagaao ke he tau mamoe haana, ti iloa mo e falanaki e tau mamoe ke he leveki mamoe. Ne mailoga mo e omaoma a lautolu ke he leo haana. “Kua kitia e au haku a tau mamoe; kua kitia foki au he haku a tau mamoe,” he talahau e Iesu. Ne nakai kitia po ke, iloa teao e ia e fakapotopotoaga. Ko e kupu Heleni ne talahau “kitia” ne kakano ko e “iloa hokulo he tagata.” E, kua iloa lahi he Leveki Mamoe Mitaki e tau mamoe haana. Kua iloa takitaha e ia e tau manako, tau lolelole, mo e tau malolō ha lautolu. Nakai galo he ha tautolu a Fakafifitaki ha mena taha he tau mamoe haana. Ti iloa katoatoa he tau mamoe e leveki mo e falanaki ke he haana a takitakiaga.
6. Maeke fēfē e tau taane ke fifitaki e Leveki Mamoe Mitaki?
6 Ke fakagahua e tuaga ulu haana he fifitaki e Keriso, kua latatonu e taane ke fakaako ke manamanatu ki a ia ko e leveki mamoe mo lautolu i lalo he levekiaga haana ko e tau mamoe. Lata a ia ke fakamakamaka ke iloa mitaki e magafaoa haana. Maeke mooli kia he taane ke moua e iloaaga ia? E, ka matutaki mitaki a ia mo e tau tagata oti he magafaoa haana, fanogonogo ke he tau tupetupe ha lautolu, matamua ke he tau matagahua he magafaoa, mo e mauokafua he taute e tau fifiliaga mitaki ne putoia e tau mena tuga e tapuakiaga, o atu ke he feleveiaaga, gahua he fonua, tau fakahauhauaga, mo e tau fakafiafiaaga he magafaoa. Ka takitaki he taane Kerisiano ke he tau mena he Kupu he Atua ti iloa foki a lautolu ne tuku age ki lalo haana, to liga mauokafua e tau tagata he magafaoa haana ke he tuaga ulu haana mo e to fiafia a ia he kitia a lautolu kua tumau e kaufakalataha ke he tapuakiaga mooli.
7, 8. Maeke fēfē e taane ke fifitaki e Leveki Mamoe Mitaki he fakakite e ofania ki a lautolu i lalo he levekiaga haana?
7 Ko e leveki mamoe mitaki kua ofania foki e tau mamoe haana. He fakaako e tautolu e tau tala Evagelia he moui mo e fekafekauaga ha Iesu, kua fakalagalaga e tau loto ha tautolu ke he loto fakaaue ma e ofania ne fakakite e Iesu ma e tau tutaki haana. Pihia foki kua ‘tuku atu e ia hana moui ke hukui aki e tau mamoe.’ Lata e tau taane ke fifitaki a Iesu he fakakite e ofania ki a lautolu i lalo he levekiaga ha lautolu. He nakai pule fakakelea ke he hoana haana, ko e taane kua manako ke he taliaaga he Atua nukua fakatumau e fakaalofa ke he hoana “tuga e fakaalofa a Keriso ke he [fakapotopotoaga].” (Efeso 5:25) Ko e tau kupu haana kua lata ke totonu mo e manamanatu, ha kua latatonu a ia mo e fakalilifu.—1 Pete. 3:7.
8 He fakamahani a lautolu ne ikiiki, kua lata e ulu he magafaoa ke taofi tumau e tau matapatu fakaakoaga faka-Atua. Ka e, lata a ia ke nakai kaumahala ke fakakite e ofania ke he fanau haana. Mitaki ke foaki e akonakiaga kua lata ke he puhala fakaalofa. Falu fuata ikiiki ne liga fai magaaho ke maama e manatu ke he mena ne amanaki mai ia lautolu. Ko e mena ia, ko e matua taane kua lata ke fakakite e fakauka ne lahi atu ki a lautolu. Ka muitua tumau e tau tagata taane ke he fifitakiaga ha Iesu, nukua taute e lautolu e takatakaiaga he kaina kua puipui mo e haohao mitaki. Kua fiafia e tau magafaoa ha lautolu ke he puhala haohao mitaki fakaagaaga ne lologo he salamo.—Totou Salamo 23:1-6.
9. Tuga e tupuna ko Noa, ko e heigoa e matagahua he tau taane Kerisiano, ti ko e heigoa ka lagomatai a lautolu ke fua ai?
9 Ko e tupuna ko Noa ne moui he vahā he fakaotiaga he lalolagi he magahala haana. Ka e puipui e Iehova a Noa he ‘laveaki a ia kua tokovalu aki, he ta mai e fakapuke ke he lalolagi matahavala.’ (2 Pete. 2:5) Ha ha ia Noa e matagahua ke lagomatai e magafaoa haana ke hao he Fakapukeaga. Ko e tau ulu magafaoa Kerisiano kua ha ha he tuaga pihia he tau aho fakamui nei. (Mata. 24:37) Kua aoga mooli ki a lautolu ke fakaako e fifitakiaga he “leveki mamoe mitaki” mo e eketaha ke fifitaki a ia!
Tau Hoana—‘Ati Hake Haau a Fale’
10. Ko e heigoa e kakano he omaoma e hoana ke he taane haana?
10 “Ko mutolu na, ko e tau fifine kia takitokotaha mo e omaoma ke he tau tane ha mutolu tuga e omaoma ke he Iki,” he tohi he aposetolo ko Paulo. (Efeso 5:22) Nakai fakakite he talahauaga nei e tuaga nakai fakalilifu. Ato tufuga e fifine fakamua ko Eva, ne pehē e Atua mooli: “Kua nakai mitaki ke tokotaha e tagata; to eke e au māna e lagomatai ke lata mo ia.” (Kene. 2:18) Ko e matagahua he “lagomatai”—ko e lalago e taane haana he leveki he taane e tau matagahua he haana magafaoa—ko e mena lilifu mooli.
11. Fēfē e puhala he hoana fakafifitaki mitaki kua ‘ati hake e magafaoa haana’?
11 Ko e hoana fakafifitaki mitaki kua gahua ke leveki e magafaoa haana. (Totou Tau Fakatai 14:1.) Kehe mai he fifine goagoa, ne fakakite e nakai fakalilifu ke he fakatokaaga he tuaga ulu, ko e fifine iloilo kua fakalilifu hokulo e fakatokaaga nai. He nakai fakakite e aga liuliu mo e tutokotaha ne kitia ke he lalolagi, kua omaoma a ia ke he hoa haana. (Efeso 2:2) Ko e hoana goagoa kua nakai fakauaua a ia ke vagahau fakakelea hagaao ke he taane haana, ka ko e fifine iloilo kua gahua ke fakatupu e fakalilifu he fanau haana mo e falu ma e taane. Ko e hoana pihia kua fakaeneene ke nakai fakateaga e tuaga ulu he taane haana he tofifi ki a ia po ke taufetoko mo ia. Ha ha i ai foki e tau tuaga fakatupe. Ko e fifine goagoa kua liga moumou e tau koloa ne gahua malolō e magafaoa haana ke moua. Nakai pihia e hoana ne lagomatai. Kua kaufakalataha a ia mo e taane haana ke he tau mena fakatupe. Ko e puhala taute mena haana kua fakamailoga he fakalotomatala mo e fatifati. Ne nakai peehi e ia e taane haana ke gahua loa.
12. Ko e heigoa ka taute he hoana ke lagomatai e magafaoa haana “kia mataala”?
12 Kua lagomatai he hoana fakafifitaki mitaki e magafaoa “kia mataala” he lagomatai e taane haana ke he fakaakoaga fakaagaaga he fanau. (Fakatai 1:8) Kua lagomatai fakalahi e ia e fakaholoaga Tapuakiaga he Magafaoa. Mua atu, kua lalago e ia e taane haana ka foaki e ia e fakatonu mo e akonaki ke he fanau ha laua. Kua kehe mooli a ia he hoana nakai kaufakalataha, ne kua matematekelea fakatino mo e fakaagaaga e fanau!
13. Ko e ha kua aoga ma e hoana ke kaufakalataha ke he taane haana he putoia fakalahi ai ke he tau matagahua fakateokarasi?
13 Fēfē e logonaaga he hoana kaufakalataha he kitia e taane haana kua taute e matagahua lahi he fakapotopotoaga Kerisiano? Kua fiafia mooli a ia! He eke e taane haana mo fekafekau lagomatai, mo motua, po ke liga ko e matakainaga he Komiti Matutaki Fale Gagao po ke Komiti Tafale he Matakavi, kua fiafia a ia hagaao ke he kotofaaga he taane haana. He kaufakalataha fakalahi mo e taane haana ke he tau kupu mo e tau gahua to putoia mooli e tau tuaga fakatagata haana. Ka e mailoga e ia ko e putoia e taane haana ke he tau matagahua fakateokarasi kua lagomatai e magafaoa katoa ke tumau e mataala fakaagaaga.
14. (a) Ko e heigoa e mena kua liga uka ke he hoana ke kaufakalataha, ti maeke fēfē a ia ke kautū ke he mena uka nei? (e) Lafi fēfē e hoana ke he mitaki he magafaoa katoa?
14 He fakafifitaki mitaki he kaufakalataha ke he matagahua kua liga uka ke he hoana ka taute he taane haana e fifiliaga kua nakai talia e ia. Pete he pihia, fakakite e ia e “loto mahani molu mo e mafola” ti kaufakalataha mo ia ke gahua e fifiliaga he taane. (1 Pete. 3:4) Ko e hoana mitaki kua lali ke muitua e tau fakafifitaki mitaki he tau fifine faka-Atua he vahā fakamua, tuga a Sara, Ruta, Apikaila, mo e matua fifine a Iesu ko Maria. (1 Pete. 3:5, 6) Fifitaki foki e ia e tau fifine momotua he vahā nei kua “gali ha lautolu a tau mahani.” (Tito 2:3, 4) He fakakite e fakaalofa mo e fakalilifu ma e taane haana, kua lafi fakalahi e hoana fakafifitaki mitaki ke he kautūaga he fakamauaga mo e mitaki he magafaoa katoa. Ko e kaina haana ko e matakavi tokotoko mitaki mo e haohao mitaki. Ke he tagata taane fakaagaaga, kua uho lahi mahaki e hoana ne kaufakalataha!—Fakatai 18:22.
Tau Fuata—‘Manamanatu a Mutolu ke he Tau Mena Nakai Kitia’
15. Maeke fēfē a lautolu ne ikiiki ke gahua fakalataha mo e tau matua ha lautolu ke maeke e magafaoa “kia mataala”?
15 Maeke fēfē a mutolu ne ikiiki ke gahua fakalataha mo e tau matua ha mutolu ke maeke e magafaoa ha mutolu “kia mataala” fakaagaaga? Manamanatu ke he palepale kua fakatoka mai e Iehova ma haau. Liga tali mai he vahā tama haau, kua fakakite he tau matua haau ki a koe e tau fakatino he moui he Parataiso. He lahi hake a koe, liga fakaaoga e laua e Tohi Tapu mo e tau tohi faka-Kerisiano ke lagomatai a koe ke manamanatu ke he moui tukulagi he lalolagi foou. He hagaaki tumau a koe ke he fekafekauaga ki a Iehova mo e fakatokatoka e moui haau fakatatau ki ai ka lagomatai a koe “kia mataala.”
16, 17. Ko e heigoa ka taute he tau fuata ke kautū he poi ke he poitufi he moui?
16 Tokaloto e tau kupu he aposetolo ko Paulo ne moua ia 1 Korinito 9:24. (Totou.) Poi ke he poitufi he moui mo e amanaki katoatoa ke mua. Fifili e puhala ka moua e palepale he moui tukulagi. Tokologa ne fakaatā e tutuliaga he tau koloa fakatino ke tauhele a lautolu mai he hagaaki e tau mata ha lautolu ke he palepale. Ko e goagoa mooli e mena ia! He fakatokatoka e moui kua matapatu ke he moua e tau monuina kua nakai takitaki ke he fiafia mooli. Ko e tau mena ka fakatau aki e tau tupe kua nakai tumau. Ka ko mutolu, kia tokamau ha mutolu a tau mata “he tau mena nakai kitia.” Ko e ha? Ha ko e “tau mena nakai kitia kua tukulagi ia.”—2 Kori. 4:18.
17 Kua putoia he “tau mena nakai kitia” e tau monuina he Kautu. Fakatokatoka e puhala moui haau ke maeke ke moua e tau mena ia. Moua e fiafia mooli he fakaaoga e moui haau ke fekafekau ki a Iehova. He fekafekau ke he Atua mooli kua foaki e tau magaaho ke moua e tau foliaga kūkū pihia mo e loloa.a Fakatoka e tau foliaga fakaagaaga mooli ka lagomatai a koe ke hagaaki tumau he fekafekau ke he Atua mo e onoonoaga ke moua e palepale he moui tukulagi.—1 Ioa. 2:17.
18, 19. Eketaha fēfē e tagata fuata ke eke e ia e kupu mooli ma haana ni?
18 Ko mutolu ne ikiiki, ko e lakaaga fakamua he puhala ke he moui ko e taute e kupu mooli ma mutolu ni. Kua taute nakai e koe e lakaaga ia? Hūhū ki a koe ni: ‘Ko e tagata fakaagaaga nakai au, po ke fakalataha haaku ke he tau matagahua fakaagaaga kua fakavē ke he tau matua haaku? Kua feaki nakai e au e tau mahani ne taute au ke fakafiafia e Atua? Lali nakai au ke fakatumau ke he fakaholoaga he taute e tau matagahua ke lata mo e tapuakiaga mooli, tuga e fakatumau ke he liogi, fakaako, fano he feleveiaaga, mo e gahua he fonua? Fakatata nakai au ke he Atua he feaki e fakafetuiaga fakatagata mo ia?’—Iako. 4:8.
19 Manamanatu ke he tau fifitakiaga ha Mose. Pete ni kua nofo i lalo he aga fakamotu kehe, ne fifili a Mose ke fakakite ko ia ko e tagata tapuaki ha Iehova ka e nakai ko e tama taane he tama fifine ha Farao. (Totou Heperu 11:24-27.) Ko e tau fuata Kerisiano, kua lata foki a mutolu ke eketaha ke fekafekau fakamooli ki a Iehova. He taute pihia, to moua e koe e fiafia mooli, ko e tuaga ne mua ue atu he moui mogonei, mo e amaamanakiaga ke “toto atu . . . ke he moui tukulagi.”—1 Timo. 6:19.
20. Ke he poitufi he moui, ko hai ka moua e palepale?
20 He tau fakafiafiaaga i tuai, taha ni e tagata ne poi ka mua he poitufi. Ka e nakai pihia e poitufi he moui. Ko e finagalo he Atua “ke fakamomoui e tau tagata oti kana, mo e hokotia a lautolu he maama ke he kupu moli.” (1 Timo. 2:3, 4) Tokologa ne tafepoi fakamua ia koe kua kautū, ti tokologa hane tafepoi he tapa haau. (Hepe. 12:1, 2) To moua e lautolu oti ne tumau ke he poitufi e palepale. Ti eketaha ke mua!
21. Ko e heigoa ka fakatutala he vala tala ka mui mai?
21 Na moolioli e “hoko mai e aho a Iehova, ne mua ue atu mo e matakutakuina.” (Mala. 4:5) Kia nakai fakaofo mai e aho ia ke he tau magafaoa Kerisiano. Kua aoga ma e tau tagata oti he magafaoa ke fua ha lautolu a matagahua faka-Tohi Tapu. Ko e heigoa taha mena ka taute e koe ke fakatumau e mataala fakaagaaga mo e fakamalolō haau a fakafetuiaga mo e Atua? Ko e vala tala ka mui mai ka fakatutala ke he tolu e puhala kua lauia e tuaga mitaki fakaagaaga he magafaoa katoa.
[Matahui Tala]
a Kikite Ko e Kolo Toko, Novema 15, 2010, lau 12-16; The Watchtower, Iulai 15, 2004, lau 21-23.
Ko e Heigoa ne Ako e Koe?
• Ko e ha kua latatonu ma e tau magafaoa Kerisiano “kia mataala”?
• Maeke fēfē e taane ke fifitaki e Leveki Mamoe Mitaki?
• Ko e heigoa he hoana fakafifitaki mitaki ka taute ke kaufakalataha ke he taane haana?
• Maeke fēfē ia lautolu ne ikiiki ke lagomatai ke tumau e tau magafaoa ha lautolu ke mataala fakaagaaga?
[Fakatino he lau 9]
Uho lahi mahaki e hoana ne kaufakalataha ke he taane fakaagaaga