Falanaki Katoatoa ke he Mauokafua Omoomoi a Iehova
“To fanogonogo mai a Iehova ke he haku a ui atu kia ia.”—SALA. 4:3.
1, 2. (a) Ko e heigoa e tuaga hagahaga kelea ne fehagai mo Tavita? (e) To fakatutala a tautolu ke he tau salamo fe?
KO E Patuiki ko Tavita ne pule ki Isaraela ke fai magaaho, ka e mogonei kua feleveia a ia mo e tuaga hagahaga kelea. Ko e tama taane fakafualoto haana ko Apisaloma ne eke ne ia a ia mo patuiki, ti fakaohooho a Tavita ke fano kehe mai i Ierusalema. Ne afokau foki he kapitiga haana a ia, ti ko e mogonei kua fakalataha mo e tokogahoa ne mahani fakamooli, ne fano hui a ia mo e tagi ti nakai afī ai e tau aloalohui ke he Mouga ko Olive. Mua atu, ko Semi ne ha ha ai ke he fale he magafaoa he Patuiki ko Saulo, ne tauliti aki e tau maka mo e gana atu e efuefu ki a Tavita ka e kaialu ki a ia.—2 Samu. 15:30, 31; 16:5-14.
2 To tahifo kia he mena nei a Tavita ki Seoli ke he maanu mo e fakamā? Nakai, ha kua falanaki a ia ki a Iehova. Kua fakamooli e mena nei he Salamo ke tolu aki, ne fati e Tavita hagaao ke he hola haana. Ne tohi foki e ia e Salamo ke fā aki. Ko e tau talahauaga ua nei ne fakakite e mauokafua kua logona mo e tali he Atua e tau liogi. (Sala. 3:4; 4:3) Kua fakamafana he tau salamo nei a tautolu ko Iehova kua fakalataha mo e tau fekafekau fakamooli haana he aho mo e po, he fakamonuina a lautolu aki haana a lagomatai mo e mafola mo e logonaaga he nakai haofia. (Sala. 3:5; 4:8) O mai la tautolu ke fakatutala ke he tau salamo nei mo e kitia e puhala kua omoomoi ai e mauokafua mo e fakatolomaki ki mua e falanaki ke he Atua.
Ka ‘Tokologa kua Tutu Mai ki a Tautolu’
3. He fakakite ia Salamo 3:1, 2, ko e heigoa e tuaga a Tavita?
3 “Ko e tau loto he tau tagata Isaraela kua mumui atu ai kia Apisaloma,” he talahau he uta fekau. (2 Samu. 15:13) He manamanatu ke he puhala ne maeke ia Apisaloma ke fakalagalaga e lalagoaga pihia, ne pehē a Tavita: “Iehova na e, kua fakatokologa lahi a lautolu kua favale mai kia au! Kua tokologa a lautolu kua tutu mai kia au. Ne tokologa a lautolu kua pehe mai kia au, nakai fai fakamouiaga māna ke he Atua.” (Sala. 3:1, 2) Tokologa e tagata Isaraela ne manamanatu to nakai laveaki e Iehova a Tavita mai he matematekelea he tau lima ha Apisaloma mo e haana kau.
4, 5. (a) Kua moolioli a Tavita ke he heigoa? (e) Ko e heigoa e aoga lahi he tau kupu ‘ko Koe kua fakatokoluga ai hoku ulu’?
4 Ka e mauokafua a Tavita ha kua falanaki katoatoa a ia ke he Atua. Kua lologo e ia: “Ka ko koe, Iehova na e, kua eke a koe mo akau punuti haku; ko koe foki ko e haku a lilifu, kua fakatokoluga ai hoku ulu.” (Sala. 3:3) Kua iloa e Tavita to puipui e Iehova a ia tuga ni e akau punuti ne puipui e kautau. E, ko e patuiki fuakau kua hola, ne uufi e ulu haana mo e tukutuku hifo he mā. Ka to hiki he Mua Ue Atu e tuaga a Tavita ke he lilifu. To fakamalolō e Iehova a ia ke tu hako, ke lagaki hake e ulu haana mo e liu tuku fakatokoluga ai. Ne hea atu a Tavita mo e mauokafua to tali he Atua a ia. Fakakite nakai e koe e falanaki pihia ki a Iehova?
5 He tau kupu ‘ko Koe kua fakatokoluga ai hoku ulu,’ ne talahau e Tavita ki a Iehova e lagomatai kua amanaki a ia ke moua. Ko e Today’s English Version ne totou: “Ka ko koe, IKI na e, ko e pāpātau tumau haaku mai he hagahaga kelea; kua tuku mai e koe ki a au e kautū mo e fakafoou haaku a loto malolō.” Hagaao ke he talahauaga ‘ko Koe kua fakatokoluga ai hoku ulu,’ pehē e taha tohi: “Ka lagaki hake he Atua . . . e ‘ulu’ he taha, kua fakapuke e Ia e taha aki e amaamanakiaga mo e mauokafua.” He uhu kehe mai he nofoaiki a Isaraela, ne fai kakano a Tavita ke fakaatukehe. Pete ia, ko e ‘fakatokoluga ai haana ulu’ ka fua ai ke he fakafoou e loto malolō, mauokafua, mo e falanaki katoatoa ke he Atua.
‘To Fofoga Mai a Iehova!’
6. Ko e ha ne hagaao a Tavita kua tali haana a liogi mai he mouga tapu a Iehova?
6 He falanaki ki a Iehova mo e puke he mauokafua, ne matutaki a Tavita: “Ne ui au kia Iehova ke he haku a leo, ti fofoga mai ai a ia kia au mai he mouga tapu hana.” (Sala. 3:4) He tumau ke he tau poakiaga a Tavita, ko e puha he maveheaga, na fakamailoga e ha ha i ai he Atua, kua ta atu ai ke he Mouga ko Siona. (Totou 2 Samuela 15:23-25.) Latatonu mogoia, ne hagaao a Tavita kua tali e liogi haana mai he mouga tapu a Iehova.
7. Ko e ha ne nakai logona e Tavita e hopoate?
7 Iloa tonu ai ko e liogi ke he Atua kua nakai teao, ti nakai logona e Tavita e hopoate. Ka e lologo a ia: “Ne takoto ni au, mo e mohe au; ne ala au, ha kua tokotū e Iehova au.” (Sala. 3:5) Pihia foki he po, ka tupu fakaofo mai e hagahaga kelea kua lahi ue atu, ne nakai matakutaku a Tavita ke mohe. Iloa e ia to ala a ia, ha ko e tau mena ne tutupu ki a ia kua mole ne taute a ia ke mauokafua katoatoa kua maeke a ia ke falanaki ke he lagomatai tumau he Atua. Ti maeke foki ia tautolu ka pipiki a tautolu ke he “tau puhala a Iehova” mo e nakai o kehe mai ia ia.—Totou 2 Samuela 22:21, 22.
8. Fakakite fēfē he Salamo 27:1-4 na falanaki a Tavita ke he Atua?
8 Ko e ha Tavita a mauokafua mo e falanaki katoatoa ke he Atua, kua fakamooli he taha salamo foki haana, ne ha ha i ai e tau kupu omoomoi nei: “Ko Iehova ko e haku a maama ia, mo e haku a fakamouiaga; to matakutaku au kia hai? Ko Iehova ko e taue ia ke moui ai au; to matakutaku au kia hai? . . . Pete ni kua fakatu e heaga api he kau ke tau kia au, ka e nakai matakutaku hoku loto . . . Taha mena ne ole au mai ia Iehova, ko e mena ia ni ke kumi atu e au ki ai; kia nofo au ke he fale a Iehova ke he tau aho oti he haku a moui, kia kitia ai e au e fulufuluola a Iehova, mo e kumikumi ke he hana faituga.” (Sala. 27:1-4) Ka logona hifo pihia a koe ti fakaatā he tau tuaga haau, to feleveia tumau a koe mo e tau matakainaga tapuaki a Iehova.—Hepe. 10:23-25.
9, 10. Pete ne tau kupu he Salamo 3:6, 7, ko e ha he talahau e koe kua nakai aga fakafualoto a Tavita?
9 Pete he fehagai a Tavita mo e fakafualoto a Apisaloma mo e nakai mahani fakamooli he tokologa, ne lologo e ia: “Nakai matakutaku au ke he tau tagata afe mo afe, ko lautolu kua tutu agaagai mai kia au. Iehova na e, kia tu mai; haku Atua na e, fakamoui mai kia au; ha kua ta tuai e koe e tau pakakauloa ha lautolu oti ne fai fi kia au; kua fakifaki e koe e tau nifo ha lautolu kua mahani kelea.”—Sala. 3:6, 7.
10 Nakai ha ha ia Tavita e aga fakafualoto. Ka ‘ta e tau pakakauloa’ he tau fī haana, to taute ai he Atua. Ko e Patuiki ko Tavita ne tohia e lagaki fakatagata he Fakatufono mo e iloa i ai kua fakailoa e Iehova: “Kua ha ia au ke lalago, mo e taui atu.” (Teu. 17:14, 15, 18; 32:35) Kua fakalago foki ke he Atua ke ‘fakifaki e tau nifo ha lautolu kua mahani kelea.’ Ko e fakifaki e tau nifo ha lautolu kua kakano ke nakai fai malolō a lautolu ke fakahagahaga kelea. Kua iloa e Iehova a lautolu kua mahani kelea ha kua “kitekite a Iehova ke he loto.” (1 Samu. 16:7) Kua fakaaue mooli a tautolu he foaki he Atua ki a tautolu e tua mo e loto malolō ke tumauokafua he totoko a ia ko e pule kelea ko Satani, ka nakai leva ti līlī tuga e leona tagi nakai fai nifo nukua latatonu ni ke tamate!—1 Pete. 5:8, 9; Fakakite. 20:1, 2, 7-10.
“Ha Ha ia Iehova e Fakamouiaga”
11. Ko e ha kua lata ia tautolu ke liogi ma e tau matakainaga he tua?
11 Kua mailoga e Tavita ko Iehova hokoia ka tamai e fakahaoaga ne manako lahi mahaki a ia ki ai. Ka e nakai manamanatu ni e salamo ki a ia. Ka e kua e tau tagata oti ne talia e Iehova? Latatonu ai, ne fakahiku e Tavita e lologo omoomoi haana aki e tau kupu: “Ha ha ia Iehova e fakamouiaga; ha ha i luga he hāu a tau tagata hāu a monuina.” (Sala. 3:8) Mooli, ne ha ha ia Tavita e tau lekua mamahaki, ka e tokaloto e ia e tau tagata tokologa a Iehova ti mauokafua to fakamonuina he Atua a lautolu. Nakai kia lata foki a tautolu ke tokaloto e tau matakainaga ha tautolu he tua? Kia manatu e tautolu a lautolu ke he tau liogi ha tautolu, he ole ki a Iehova ke foaki age ki a lautolu e agaaga tapu haana ke maeke a lautolu ke fakamalolō mo e gahua mo e mauokafua he fakailoa e tala mitaki.—Efeso 6:17-20.
12, 13. Ko e heigoa ne tupu ki a Apisaloma, ti tali atu fēfē a Tavita?
12 Ne fakamā e fakahikuaga he moui a Apisaloma—ko e hatakiaga ke he tau tagata oti ka ekefakakelea e falu, mua atu ke he tau tagata fakauku he Atua, tuga a Tavita. (Totou Tau Fakatai 3:31-35.) Kua hoko e tau, ti kaumahala e tau kau a Apisaloma. Ne heke a Apisaloma he falata ti hola ai mo e apitia ai haana tau lauulu leleva he maga he tau la i lalo he akau ko e tapeneto. Ne tautau a ia he tapeneto—moui agaia ka e nakai fahia—ato tamate e Ioapo a ia he hoka aki tolu e tao ke he ate.—2 Samu. 18:6-17.
13 Fiafia kia a Tavita he mogo ne iloa e ia e mena ne tupu ke he tama taane haana? Nakai. Ne faifano a ia he fale mo e tagi: “Haku tama Apisaloma na e, haku tama na e, haku tama Apisaloma na e! kua fia mate au ke hukui aki a koe Apisaloma haku tama na e, haku tama na e!” (2 Samu. 18:24-33) Ko e tau kupu ni a Ioapo ka liuaki mai a Tavita he maanu mamahi haana. Ko e fakahikuaga kelea mooli ma Apisaloma, ha ko e foliaga lotokai haana ke totoko atu ke he haana a matua taane—ne fakauku e Iehova—ti fakahoko e matematekelea ki a ia ni!—2 Samu. 19:1-8; Fakatai 12:21; 24:21, 22.
Liu Fakakite e Tavita e Falanaki ke he Atua
14. Ko e heigoa ka talahau hagaao ke he lologo he Salamo 4?
14 Tuga e Salamo ke tolu aki, ko e Salamo ke fā aki ko e liogi fakamakutu a Tavita kua fakakite he haana a falanaki katoatoa ki a Iehova. (Sala. 3:4; 4:3) Liga fati e Tavita e lologo nei ke fakakite e totokaaga mo e loto fakaaue ke he Atua he mole e kaumahala he totokoaga a Apisaloma. Po ke liga tohia ai he tokaloto e tau tagata Levi ne lologo. He tau mena ua ia, ko e manamanatu fakahokulo ki ai ka fakamalolō ha tautolu a falanaki ki a Iehova.
15. Ko e ha ke liogi mauokafua a tautolu ki a Iehova puhala he haana a Tama?
15 Kua liu a Tavita fakakite e falanaki katoatoa ke he Atua mo e fakatātā e mauokafua he lauia mitaki he liogi. Lologo e ia: “Ko e Atua na e, ko koe kua tututonu ai au, kia fofoga mai a koe ke he haku a ui atu; kua laveaki e koe au mai he matematekelea; kia fakaalofa mai kia au, mo e fanogonogo mai ke he haku a liogi.” (Sala. 4:1) Maeke ia tautolu ke moua e mauokafua pihia ka fakagahua e tautolu e tututonu. He mailoga ko Iehova ‘ko e Atua tututonu,’ kua fakamonuina e tau tagata mahani hakohako haana, maeke ia tautolu ke liogi mauokafua ki a ia he puhala he haana Tama mo e tua ke he poa lukutoto a Iesu. (Ioane 3:16, 36) Ko e mafola mooli anei ma tautolu!
16. Ko e ha ne liga loto lolelole a Tavita?
16 Falu mogo, maeke a tautolu ke fehagai mo e tuaga fakalolelole kua utakehe e mauokafua ha tautolu. He mogo kū, liga tupu e mena nei ki a Tavita, ha kua lologo e ia: “Ko mutolu ko e fanau he tau tagata, to eke e mutolu haku a lilifu mo mena ke ma ai ato a fe? To loto kia a mutolu ke he mena fakateaga ato a fe? To kumi kia e mutolu ke he pikopiko ato a fe?” (Sala. 4:2) Ko e talahauaga “fanau he tau tagata” kua hagaao mooli ke he tau tagata he puhala kelea. Ko e tau fī a Tavita kua ‘loto ke he tau mena fakateaga.’ Kua talahau he New International Version e manatu nei: “Fiha e leva he fiafia a koe he eke lagatau mo e kumi atu ke he tau atua fakavai?” Pete foki ka loto lolelole a tautolu ha ko e tau mena ne taute he falu, kia fakatumau a tautolu ke liogi fakamakamaka mo e fakakite e falanaki katoatoa ke he Atua mooli tokotaha.
17. Fakamaama e puhala ka fakalagotatai a tautolu mo e Salamo 4:3.
17 Kua maaliali e falanaki a Tavita ke he Atua mai he tau kupu: “Kia iloa e mutolu kua vevehe kehe e Iehova māna e tagata tapu; to fanogonogo mai a Iehova ke he haku a ui atu kia ia.” (Sala. 4:3) Ko e loto malolō mo e falanaki katoatoa ki a Iehova kua lata ai ke fakatumau e mahani fakamooli ki a ia. Tuga anei, ko e tau mahani nei kua lata he magafaoa Kerisiano ka tuku ki tua e tagata he magafaoa ne nakai fakatokihala. Kua fakalilifu he Atua a lautolu kua mahani fakamooli ki a ia mo e tau puhala haana. Fakahiku, ko e mahani fakamooli mo e falanaki katoatoa ki a Iehova kua fakatupu ki mua e fiafia ke he tau tagata haana.—Sala. 84:11, 12.
18. He fakatatau mo e Salamo 4:4, ko e heigoa kua lata ia tautolu ke taute ka lauia a tautolu he tau kupu po ke tau aga vale?
18 Ka e kua ka talahau po ke taute he taha e mena ke fakahogohogo manava a tautolu? Maeke ia tautolu ke tumau e fiafia ka taute e tautolu e mena ne talahau e Tavita: “Kia vivivivi a mutolu, aua foki neke hala; kia manamanatu hifo ke he tau loto ha mutolu ke he tau moheaga ha mutolu, kia fakamamate foki a mutolu.” (Sala. 4:4) Ka lauia a tautolu he tau kupu po ke tau aga vale, kia nakai agahala a tautolu he taui atu. (Roma 12:17-19) Maeke a tautolu ke talahau e tau logonaaga ha tautolu he liogi he moheaga. Ka liogi a tautolu ke he mena ne tupu, liga to hiki e onoonoaga ha tautolu ti fakalagalaga ai ke fakamagalo mai he fakaalofa. (1 Pete. 4:8) Aoga lahi he mena nei ko e fakatonuaga he aposetolo ko Paulo ne fakavē ke he Salamo 4:4: “Ka ita a mutolu, aua neke hala ai; aua foki neke to e la ka e ita agaia a mutolu. Aua foki neke fakaatā e mutolu ha mena ma e tiapolo.”—Efeso 4:26, 27.
19. Maeke fēfē e Salamo 4:5 ke lagomatai a tautolu hagaao ke he tau poa fakaagaaga ha tautolu?
19 He peehi e lata ke falanaki ke he Atua, ne lologo a Tavita: “Kia eke poa a mutolu ke he tau poa lata, kia falanaki foki a mutolu kia Iehova.” (Sala. 4:5) Ko e tau poa ne huhunu he tau Isaraela ne aoga ni ka ha ha he tau tagata e tau logonaaga kua hako. (Isaia 1:11-17) Ma e tau poa fakaagaaga ha tautolu ke talia he Atua, kua lata foki a tautolu ke moua e tau logonaaga kua hako ti latatonu ke falanaki katoatoa ki a ia.—Totou Tau Fakatai 3:5, 6; Heperu 13:15, 16.
20. Ko e heigoa kua fakakite mai he ‘maama he fofoga a Iehova’?
20 Matutaki a Tavita: “Ne tokologa kua pehe mai, To fakakite e hai ha mena mitaki kia mautolu? Iehova na e, kia hagao mai kia mautolu e maama he hāu a fofoga.” (Sala. 4:6) Ko e ‘maama he fofoga a Iehova’ kua fakakite e taliaaga faka-Atua. (Sala. 89:15) Ti ko e mogo ne liogi a Tavita: “Kia hagao mai kia mautolu e maama he hāu a fofoga,” kakano a ia kua ‘fakakite ki a tautolu e fakaalofa.’ Ha kua falanaki a tautolu ki a Iehova kua moua e tautolu e fakaalofa mo e fiafia lahi haana he mauokafua a tautolu he taute haana a finagalo.
21. Ko e heigoa kua fakamooli ki a tautolu ka taute katoatoa e tautolu e gahua helehele fakaagaaga he vahā nei?
21 He onoono fakalahi atu ke he tau fiafia kua foaki he Atua kua mua atu ki ai he vahā helehele, ne lologo a Tavita ki a Iehova: “Kua lahi e fiafia kua tuku mai e koe ke he hoku loto, ka e tote ha lautolu ke he vaha ne fakaloga ai ha lautolu a tau saito, mo e ha lautolu a uaina.” (Sala. 4:7) Maeke ia tautolu ke logona mooli e fiafia he loto ka fakalataha katoatoa a tautolu ke he gahua helehele fakaagaaga he vahā nei. (Luka 10:2) Ko e ‘motu kua fakatokologa’ ia lautolu ne fakauku hane takitaki, nukua fiafia a tautolu mogonei he tupu ki mua e numera he ‘tau tagata gahua ke helehele.’ (Isaia 9:3) Makona mooli nakai a koe ke he vala he gahua helehele fiafia nei?
Matutaki ke Mauokafua Atu mo e Falanaki Katoatoa ke he Atua
22. He fakatatau mo e Salamo 4:8, fēfē e fakahikuaga he tau Isaraela he fakatumau a lautolu ke he Fakatufono he Atua?
22 Kua fakahiku e Tavita e salamo nei aki e tau kupu: “To takoto au, ti mohe foki au mo e mafola; ha ko koe, Iehova na e, hoko koe ni kua nofo ai au mo e nakai haofia.” (Sala. 4:8) He fakatumau e tau Isaraela ke he Fakatufono a Iehova, ne mafola a lautolu mo ia mo e logona e nakai haofia. Tuga a ‘Iuta mo Isaraela ne nonofo mafola’ he magahala ne pule a Solomona. (1 Patu. 4:25) Kua mafola a lautolu ne falanaki ke he Atua pete ne vale e tau motu tata mai. Tuga a Tavita, kua momohe mafola a tautolu ha kua puipui he Atua a tautolu.
23. Ko e heigoa ha tautolu ka logona kaeke ke falanaki katoatoa ke he Atua?
23 Kia mauokafua atu a tautolu ke he gahua a Iehova. Kia liogi mo e tua ti logona e tautolu e ‘monuina he Atua kua mua ue atu ke he tau manatu oti.’ (Filipi 4:6, 7) Ko e fiafia mooli ki a tautolu! Ti mauokafua mooli a tautolu ke fehagai mo e vahā anoiha ka tumau katoa ha tautolu a falanaki ki a Iehova.
To Tali Fēfē a Koe?
• Ko e heigoa e tau lekua ne fehagai mo Tavita ha ko Apisaloma?
• Omoomoi fēfē he Salamo 3 e mauokafua?
• Ko e tau puhala fe ka fakamalolō he Salamo 4 a tautolu ke falanaki ki a Iehova?
• Maeke fēfē a tautolu ke aoga mai he falanaki katoatoa ke he Atua?
[Fakatino he lau 29]
Pete he hola a Tavita ia Apisaloma, ne mauokafua a ia ki a Iehova
[Tau Fakatino he lau 32]
Falanaki katoatoa nakai a koe ki a Iehova?