Feaki e Puhala ke Fakakakano ke he Falu
1. Ko e heigoa e tala Tohi Tapu ka kumikumi a tautolu ki ai, mo e ko e ha?
1 Ko e lauga he aposetolo ko Paulo he sunako i Anetioka i Pisitia, ne fakamau he Gahua 13:16-41, kua foaki e fakafifitakiaga mitaki he puhala ke fakakakano ke he falu. Ne manamanatu a Paulo ke he feakiaga mo e puhala manamanatu he tau tagata fanogonogo hana ti hikihiki e fakataitaiaga hana he tala mitaki ke felauaki ai. He kumikumi a tautolu ke he tala nei, kia manamanatu ke he puhala ka taute pihia e tautolu ke he fonua ha tautolu.
2. Ko e heigoa ne ako e tautolu mai he puhala ne kamata e Paulo e lauga hana?
2 Lali ke Tatai e Maamaaga: Pete kua matapatu e fekau ha Paulo ke he gahua pauaki ha Iesu ke fakamoli e finagalo he Atua, ne nakai kamata e Paulo e lauga hana he talahau e manatu ia. Ka e, tutala a ia ke he taha mena ne tatai e maamaaga hana mo e tau tagata ne tokologa ko e tau Iutaia—ko e matohiaga he tau tagata Iutaia. (Gahua 13:16-22) Pihia ni, to lauia mitaki lahi a tautolu ke hokotia ke he falu kaeke lali a tautolu ke tatai e maamaaga mo lautolu. Liga lata ia tautolu ke lali ke iloa e tau manatu ha lautolu he huhu e tau huhu fakailoilo mo e fanogonogo fakamitaki ke iloa e tau mena ne aoga moli ki a lautolu.
3. Ko e heigoa ati uka e tau tagata fanogonogo ha Paulo ke talia ko Iesu e Mesia ne mavehe mai?
3 He fakatutala ke he matohiaga he tau Iutaia, ne fakamanatu e Paulo ke he tau tagata fanogonogo hana e maveheaga he Atua ke fakatu mai e Fakamoui he laini ha Tavita. Ka e, tokologa mogoia e tau Iutaia ne fakatalitali ke he taha toa fakakautau ke utakehe e pehiaaga he pule malolo faka-Roma mo e fakatokoluga a Iutaia ke he tau motu oti ne toe. Ne nakai fakauaua kua iloa e lautolu na fakavihia he tau takitaki lotu Iutaia i Ierusalema a Iesu, tuku age ke he tau pule faka-Roma, ti tamate ai. Maeke fefe ia Paulo ke fakaohooho a lautolu ke talia ko Ia anei ko e Mesia ne mavehe mai?
4. Fakakakano fakailoilo fefe a Paulo ke he tau tagata Iutaia hana hane fanogonogo?
4 Hikihiki e Puhala Hau: He iloa e manamanatuaga he tau tagata fanogonogo hana, ne fakaaoga e Paulo e tau Tohiaga Tapu ke fakakakano ki a lautolu he fakave ke he tau mena kua fita e talia e lautolu. Ma e fakatai, ne hafagi aki e ia ko Iesu ko e huli a Tavita mo e ko ia ne talahau e Ioane ko e Papatiso, ne iloa lahi ko e perofeta he Atua. (Gahua 13:23-25) Ne fakakite e Paulo he fakavihia mo e fakahala a Iesu ke mate, ko e tau takitaki lotu ‘kua fakamoli e tau kupu he tau Perofeta.’ (Gahua 13:26-28) Tutaki atu, ne fakamaama e ia na fai tagata ne kitia mata a Iesu he fakatu mai he mate, ti fakakite e ia e tau Tohiaga Tapu aga mau nukua fita e fakamoli he liu tu mai ha Iesu.—Gahua 13:29-37.
5. (a) Hikihiki fefe e Paulo hana tau puhala tutala ke he toloaga Heleni? (e) Muitua fefe e tautolu e fakafifitakiaga ha Paulo ka fakamatala he matakavi fonua ha tautolu?
5 Ke he taha fahi, he tutala ke he toloaga Heleni ne fanogonogo he Areopako i Atenai, ne kehe e puhala ne fakaaoga e Paulo. (Gahua 17:22-31) Ka e, ne tatai agaia e matapatu fekau, ti he tau tutuaga ua nei ne fua mitaki hana tau laliaga. (Gahua 13:42, 43; 17:34) Tatai ai he vaha nei, to lauia mitaki lahi a tautolu he fonua ha tautolu kaeke lali a tautolu ke fetataiaki e maamaaga mo e tau tagata fanogonogo ha tautolu mo e kaeke hikihiki e tautolu e tau puhala ha tautolu ke felauaki e feakiaga mo e puhala manamanatu ha lautolu.