Feaki e Manako Fakalatalata

1, 2. (a) Ko e heigoa ne fua mai he nakai manako fakalatalata? (e) Ko e ha kua lata a tautolu ke fakatutala ke he matakupu he nakai manako fakalatalata?

KO E manako fakalatalata ko e mahani ka lagomatai e Iehova ko e Atua a tautolu ke feaki. (Kalatia 5:22, 23) Ko Iehova kua mitaki katoatoa e manako fakalatalata. Ka ko tautolu kua nakai mitaki katoatoa e manako fakalatalata. Ti ko e nakai manako fakalatalata kua fakalago ke he loga e tau lekua he tau tagata mogonei. Maeke ke fakatupu e tagata ke fakatuai he taute e tau mena ne mua e aoga po ke fakatupu a ia ke kelea e gahua he aoga po ke gahuaaga. Ko e nakai manako fakalatalata ka takitaki atu foki ke he kupu kelea, konahia, vale, tau vevehe, kaitalofa nakai lata, hufiaaga, i loto he fale puipui, mamahi e logonaaga, gagao putoia he mahani feuaki, mo e fatu noa.​—Salamo 34:11-14.

² Ko e tau tagata ne nakai manako fakalatalata ne fakatupu e tau lekua ma lautolu mo e falu. Fai magaaho he mole, maaliali ai kua tote fakahaga e manako fakalatalata he tau tagata. Ka e nakai ofo a tautolu he mena nei ha kua talahau tuai he Kupu he Atua ko e nakai taofi e tau manako he tino ko e taha he tau fakamooliaga kua nonofo a tautolu he “tau aho fakamui.”​—2 Timoteo 3:1-3.

3. Ko e ha kua lata a tautolu ke manako fakalatalata?

³ Ko e ha kua lata a tautolu ke manako fakalatalata? Ua e kakano aoga lahi. Fakamua, ko e tau tagata ne maeke ke tautaofi e tau logonaaga mo e tau manatu ha lautolu ne gahoa e tau lekua. Mukamuka lahi foki ma lautolu ke moua e tau fakafetuiaga mitaki mo e kalo kehe he logonaaga ita, tupetupe, po ke fakaatukehe. Uaaki, ke eke tumau mo kapitiga he Atua, lata a tautolu ke totoko e kamatamata mo e tautaofi e tau manako kelea. Ko e mena ia ne kaumahala a Atamu mo Eva ke taute. (Kenese 3:6) Tuga a laua, tokologa e tagata mogonei ne moua e tau lekua loga ha kua nakai ha ha ia lautolu e manako fakalatalata.

4. Ko e heigoa kua lata ke fakamafana ki a lautolu kua taufetului ke tautaofi e tau manako kelea?

⁴ Maama e Iehova kua nakai mitaki katoatoa a tautolu ti uka ma tautolu ke manako fakalatalata. Ka e manako a ia ke lagomatai a tautolu ke totoko e tau manako kelea ha tautolu. (1 Tau Patuiki 8:46-50) Ha ko e Kapitiga fakaalofa, ne fakamafana totonu e ia a lautolu ne uka falu magaaho ke tautaofi e tau logonaaga mo e tau manako ha lautolu. He vala tala nei, to fakaako a tautolu mai he fakafifitakiaga ha Iehova ke he manako fakalatalata. To fakatutala foki a tautolu ke he tau fakafifitakiaga he Tohi Tapu ne mitaki mo e kelea, ti liu fakatutala ke he tau manatu aoga ka lagomatai a tautolu.

FAKATOKA E IEHOVA E FAKAFIFITAKIAGA

5, 6. Ko e heigoa e fakafifitakiaga he manako fakalatalata ne fakatoka e Iehova ma tautolu?

⁵ Kua katoatoa e manako fakalatalata ha Iehova ha kua mitaki katoatoa a ia ke he tau puhala oti. (Teutaronome 32:4) Ka kua nakai mitaki katoatoa a tautolu. Ka e lata agaia a tautolu ke kumikumi ke he fakafifitakiaga haana he manako fakalatalata ke maeke a tautolu ke fifitaki fakamitaki a ia. To lagomatai he mena nei a tautolu ke iloa ke tali atu he puhala hako ka fai mena ne fakaita ki a tautolu. Ko e heigoa falu fakafifitakiaga he manako fakalatalata ha Iehova?

⁶ Manamanatu ke he puhala ne tali atu a Iehova he totoko a Satani i Etena. Liga ko e talahauaga he Tiapolo kua fakatupu e tau fekafekau fakamooli oti he Atua he lagi ke ofomate, ita, mo e fakateaga. Liga logona pihia a koe ka manamanatu a koe ke he tau matematekelea oti ne fakatupu e Satani. Ka e nakai tali fakahanoa a Iehova. Ne tali atu ni a Ia he puhala hako. Kua fakatuai a Iehova ke ita mo e tonu e puhala he fehagai mo e totokoaga ha Satani. (Esoto 34:6; Iopu 2:2-6) Ko e ha? Fai magaaho ne fakaatā e Iehova ha kua nakai manako a ia ke he ha tagata ke mate “ka kia hohoko oti kana ke he tokihala.”​—2 Peteru 3:9.

7. Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he fakafifitakiaga ha Iehova?

⁷ Ko e fakafifitakiaga ha Iehova ne fakaako ki a tautolu kua lata ke manamanatu fakamitaki a tautolu ato vagahau mo e nakai mafiti foki ke tali fakahanoa. Ti ka lata a koe ke taute e fifiliaga aoga lahi, kia fai magaaho ke manamanatu. Liogi ma e pulotu ke talahau po ke taute e mena hako. (Salamo 141:3) Ka ita po ke hogohogo manava a tautolu kua mukamuka lahi ke tali fakahanoa. Ti ko e kakano haia kua tokologa ne tokihala ke he tau mena ne vagahau po ke taute e lautolu ka e nakai manamanatu!​—Tau Fakatai 14:29; 15:28; 19:2.

TAU FAKAFIFITAKIAGA MITAKI MO E KELEA HE TAU FEKAFEKAU HE ATUA

8. (a) Moua e tautolu i fe e tau fakafifitakiaga mitaki he manako fakalatalata? (e) Ko e heigoa ne lagomatai a Iosefa ke totoko e kamatamata he mogo ne lali e hoana ha Potifara ke fakataki a ia? (Kikite fakatino he kamataaga.)

⁸ Ko e heigoa e tau fakafifitakiaga he Tohi Tapu ne fakamaama e uho he manako fakalatalata? Taha tagata ne liga manamanatu a koe ki ai ko e tama taane ha Iakopo ko Iosefa. Totoko e ia e kamatamata he mogo ne fekafekau a ia he fale ha Potifara, ko e takitaki he kau leoleo ha Farao. Ne manako loto e hoana ha Potifara ki a Iosefa ha ko e “tagata tino mitaki a Iosefa, to mitaki hana mata,” ti lagaloga e lali haana ke fakataki a ia. Ko e heigoa ne lagomatai a Iosefa ke totoko e kamatamata? Liga fai magaaho tuai a ia ke manamanatu fakamitaki ke he mena ka tupu ka mahala a ia ke he kamatamata. Ti ko e mogo ne totō he hoana ha Potifara e tapulu haana, ne hola a ia ki fafo. Pehē a ia: “Maeke fefe ia au ke eke e mena kelea lahi ia mo e hala au ke he Atua?”​—Kenese 39:6, 9; totou Tau Fakatai 1:10.

9. Maeke fēfē a koe ke tauteute ke totoko e tau kamatamata?

⁹ Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he fakafifitakiaga ha Iosefa? Ka kamatamata a tautolu ke moumou e tau matafakatufono he Atua, kua lata a tautolu ke totoko e kamatamata. Ato eke mo Tau Fakamoli a Iehova, falu ne taufetului ha ko e kai lahi, inu lahi, ula, fakaaoga hehē he tulaki, mahani feuaki, po ke falu lekua. He mole e papatiso ne liga kamatamata a lautolu he falu magaaho he tau mena ia. Ka tupu e mena nei ki a koe, tū ti manamanatu ke he puhala kua lauia e fakafetuiaga haau mo Iehova ka mahala a koe ke he kamatamata. Maeke a koe ke lali ke mailoga e tau tuaga ne liga kamatamata ki a koe ti fifili e puhala ka liga kalo kehe a koe mai i ai. (Salamo 26:4, 5; Tau Fakatai 22:3) Kaeke kua kamatamata pihia a koe, ole ki a Iehova ke foaki atu ki a koe e pulotu mo e manako fakalatalata ke totoko e kamatamata.

10, 11. (a) Ko e heigoa ne tupu ke he tokologa he tau tama fuata he aoga? (e) Ko e heigoa ka lagomatai e tau Kerisiano fuata ke totoko e kamatamata ke moumou e tau matafakatufono he Atua?

¹⁰ Ko e mena ne tupu ki a Iosefa ne tupu foki ke he tokologa he tau Kerisiano fuata mogonei. Taha fakafifitakiaga ko Kim. Fa mahani e tau kapitiga he vahega haana ke matalahi he taute e mahani fakataane mo e fifine he matahiku vahā tapu. Ne nakai fai tala pihia a Kim ke talahau. Pehē a ia, ha kua kehe, ne logona hifo e ia e “tiaki mo e matimati” he falu mogo, ti manatu e tau kapitiga he poko aoga kua goagoa a ia ha kua nakai fakatū kapitiga ke he tama taane. Ka e pulotu a Kim. Iloa e ia ko e kamatamata ke mahani fakataane mo e fifine kua maeke ke malolō lahi he vahā fuata. (2 Timoteo 2:22) Falu tama aoga ne fa hūhū ko e taopou agaia ka ia. Moua e ia e magaaho ke fakamaama e kakano ne fifili a ia ke nakai mahani fakataane mo e fifine. Kua fiafia a tautolu ke he tau Kerisiano fuata hane eketaha ke totoko e peehiaga ke mahani feuaki, ti matalahi foki a Iehova ki a lautolu!

¹¹ Tuku mai foki he Tohi Tapu e tau fakafifitakiaga he tau tagata ne nakai totoko e kamatamata ke mahani feuaki. Ti fakakite e tau fua kelea ka nakai manako fakalatalata a tautolu. Kaeke ko koe he tuaga tuga a Kim, manamanatu ke he tama taane fuata goagoa ne fakamaama he Tau Fakatai veveheaga 7. Manamanatu foki ki a Amanono mo e tau fua kelea he mahani haana. (2 Samuela 13:1, 2, 10-15, 28-32) Maeke he tau matua ke lagomatai e tau fanau ha lautolu ke feaki e manako fakalatalata mo e pulotu he fakatutala ke he tau fakafifitakiaga ia he tapuakiaga he magafaoa ha lautolu.

12. (a) Tautaofi fēfē e Iosefa e tau logonaaga haana ke he tau lafu haana? (e) He tau tuaga fe ka tautaofi e tautolu e tau logonaaga ha tautolu?

¹² Taha magaaho foki, ne fakatoka e Iosefa e fakafifitakiaga mitaki he manako fakalatalata. Mena nei ne tupu he o mai e tau lafu haana ki Aikupito ke fakatau mena kai. Ke maama e mena ne manamanatu mooli a lautolu ki ai, nakai tala age e Iosefa ki a lautolu ko ia ko e taha lafu ha lautolu. Ka ko e mogo ne momoko lahi mahaki a ia, ne toka e ia e tau lafu haana ke fano a ia ke tagi tokotaha. (Kenese 43:30, 31; 45:1) Ka taute he taha matakainaga e mena ke fakaita a koe, ko e muitua ke he fakafifitakiaga he manako fakalatalata ha Iosefa ka lagomatai a koe ke kalo kehe he talahau po ke taute e mena ne liga tokihala a koe he mogo fakamui. (Tau Fakatai 16:32; 17:27) Po ke liga fai tagata a koe he magafaoa ne tuku ki tua. Ka pihia, lata a koe ke tautaofi e tau logonaaga haau ke kalo kehe he matutaki noa ni mo lautolu. Uka e mena nei ke taute. Ka e to mukamuka lahi ka manatu e koe kua muitua a koe ke he fakafifitakiaga ha Iehova mo e taute e mena ne poaki e ia.

13. Ko e heigoa e tau fakaakoaga ka ako e tautolu mai he tau mena ne tutupu ke he moui he Patuiki ko Tavita?

¹³ Aoga foki a tautolu mai he fakafifitakiaga he Patuiki ko Tavita. Mogo ne fakaita e Saulo mo Semi a Tavita, ne nakai ita po ke fakaaoga e ia e pule haana ke totoko a laua. (1 Samuela 26:9-11; 2 Samuela 16:5-10) Ka e nakai manako fakalatalata tumau a Tavita. Iloa e tautolu e mena nei he totou ke he agahala haana mo Patesepa mo e tali atu haana ke he lotokai ha Napalu. (1 Samuela 25:10-13; 2 Samuela 11:2-4) Fakaako e tautolu e tau fakaakoaga uho lahi mai ia Tavita. Fakamua, ko e tau leveki he tau tagata he Atua ne lata pauaki ke manako fakalatalata ke nakai fakaaoga fakahehē e lautolu e pule ha lautolu. Uaaki, nakai lata ha tagata ke molea e mauokafua he manatu to nakai mahala a ia ke he kamatamata.​—1 Korinito 10:12.

TAU MENA KUA AOGA KA TAUTE E KOE

14. Ko e heigoa e mena ne tupu ke he taha matakainaga, ti ko e ha ne aoga e tau tali atu ha tautolu ke he tau tuaga pihia?

¹⁴ Ko e heigoa haau ka taute ke fakaholo ki mua e manako fakalatalata haau? Manamanatu ke he mena ne tupu ki a Luigi. Ne hau e motokā ti lau a tua he motokā haana. Pete ko e tagata fakaholo ne fakatupu e pakia, ne kamata a ia ke vagahau vale ki a Luigi ti lali ke fakatupu e latau. Ne liogi a Luigi ki a Iehova ke fakatumau e fakatotoka mo e lali ke vagahau totonu ke he tagata fakaholo ia. Ka e matutaki e tagata ke vale. Ti tohi hifo e Luigi e tau vala tala inisua he tagata ti fano ka e vale agaia e tagata. Taha e faahi tapu he mole, ne liu aahi atu a Luigi ke he fifine. Ko e taane haana e tagata fakaholo! Ne fuafuakelea e tagata mo e fakamolemole ke he aga kelea haana. Ti foaki e ia ke matutaki ke he kamupanī inisua ha Luigi ke taute fakamafiti e motokā ha Luigi. Ne fakalataha foki a ia ke he fakatutala Tohi Tapu ti fiafia mooli ki ai. Mai he mena nei, mailoga e Luigi e aoga he fakatumau a ia ke totoka he mole e pakia e motokā mo e fua kelea lahi ane mai ita a ia.​—Totou 2 Korinito 6:3, 4.

15, 16. Maeke fēfē e fakaako Tohi Tapu ke lagomatai a koe mo e magafaoa haau ke feaki e manako fakalatalata?

¹⁵ Ko e fakaako tumau mo e fai kakano e Tohi Tapu ka lagomatai e tau Kerisiano ke feaki e manako fakalatalata. Manatu e mena ne tala age he Atua ki a Iosua: “Nakai uta kehe mo e gutu hau e tohi he fakatufono nai, ka kia manamanatu ai a koe ke he aho katoa mo e po, kia taofi e koe ke eke ai ke lata mo e tau mena oti kua tohi ai; ti monuina a koe ke he tau puhala oti ke fano ai a koe, ti monuina ai ni.” (Iosua 1:8) Ka e maeke fēfē he fakaako Tohi Tapu ke lagomatai a koe ke feaki e manako fakalatalata?

¹⁶ Kua fakaako e tautolu e tau fakafifitakiaga he Tohi Tapu ne fakakite e puhala kua aoga ka ha ha ia tautolu e manako fakalatalata mo e puhala ka matematekelea ai ka nakai ha ha ia tautolu e manako fakalatalata. Fai kakano ne fakamau hifo e Iehova e tau fakafifitakiaga nei. (Roma 15:4) Kua pulotu ma tautolu ke totou, fakaako, mo e manamanatu fakahokulo ki ai. Lali ke maama e puhala ne aoga ki a koe mo e magafaoa haau. Ole ki a Iehova ke lagomatai a koe ke fakagahua e fakatonuaga mai he Kupu haana. Ka mailoga e koe kua nakai ha ha ia koe e manako fakalatalata he falu tuaga, kia talahau ai. Liogi hagaao ki ai, ti eketaha ke kitia e puhala ka fakaholo ki mua a koe. (Iakopo 1:5) Taute e tau kumikumiaga ke he tau tohi ha tautolu ke moua e tau fakatonuaga aoga ka lagomatai a koe.

17. Maeke fēfē he tau matua ke lagomatai e tau tama ha lautolu ke feaki e manako fakalatalata?

¹⁷ Lagomatai fēfē e koe e tau fanau haau ke feaki e manako fakalatalata? Iloa he tau matua kua nakai fanau mai e tau tama ha lautolu mo e mahani nei. Ti kua lata a lautolu ke fakaako e tau fanau ke he tau mahani mitaki puhala he fakafifitakiaga ni ha lautolu. (Efeso 6:4) Ka kitia e koe kua nakai manako fakalatalata e fanau, hūhū hifo kua fakatoka nakai e koe e fakafifitakiaga mitaki. Fakatoka e koe e fakafifitakiaga mitaki he fakalataha tumau ke he gahua he fonua, fano ke he tau feleveiaaga, mo e taute e tapuakiaga he magafaoa. Ua matakutaku ke pehē nakai ke he tau fanau ha mutolu kaeke kua lata! Fakatoka e Iehova e fakakaupāaga ma Atamu mo Eva. Lata ke lagomatai he tau fakakaupāaga ia a laua ke iloa ke fakalilifu e pule ha Iehova. He puhala pihia, ka akonaki he tau matua e tau fanau ti fakatoka e fakafifitakiaga mitaki ma lautolu, maeke ke fakaako ke he fanau e manako fakalatalata. Ko e fiafia ke he pule he Atua mo e fakalilifu ke he tau tuaga haana e falu he tau mena ne mua e aoga ka lagomatai ke he fanau haau ke moua.​—Totou Tau Fakatai 1:5, 7, 8.

18. Ko e ha kua lata a tautolu ke fifili fakailoilo e tau kapitiga ha tautolu?

¹⁸ Ko e tau matua po ke nakai ko e tau matua a tautolu, igatia a tautolu oti mo e lata ke fifili fakailoilo e tau kapitiga ha tautolu. Ka fakaalofa e tau kapitiga haau ki a Iehova, to fakamafana e lautolu a koe ke fakatoka e tau foliaga aoga lahi mo e kalo kehe he lekua. (Tau Fakatai 13:20) Ko e fakafifitakiaga mitaki ha lautolu to fakalagalaga a koe ke fifitaki e manako fakalatalata ha lautolu. To atihake mooli foki he mahani mitaki haau a lautolu. Ko e manako fakalatalata ka moua e tautolu to lagomatai a tautolu ke moua e taliaaga he Atua, fiafia e moui, mo e feutaaki e tau mena mitaki mo lautolu ne ofania e tautolu.