Iloa Nakai e Koe?

Ko e ha ne vihiatia e Iesu e talahau he tau omonuo?

NUKUA fakaatā he Fakatufono faka-Mose e tau tagata ke taute e falu omonuo he talahau taha mena tuga anei, “Fakamooli au ke he Atua,” po ke “Fakamooli au ke he higoa ha Iehova.” Ka e he vahā ha Iesu, kua fa mahani e tau Iutaia ke taute e tau omonuo ke lata mo e laulahi he tau mena ne talahau e lautolu. Taute e lautolu e mena nei ke tuga kua moolioli e tau mena ne talahau, ka e lagaua e fakakite e Iesu e vihiatia ke he mahani nei. Fakaako e ia: “Ka kia pehe ha mutolu a kupu, E, e; nakai, nakai.”​—Mataio 5:33-37; 23:16-22.

Hagaao ke he Theological Dictionary of the New Testament, lagomatai he Talmud a tautolu ke kitia e aga mau he tau Iutaia ke taute e tau omonuo, po ke talahau kua moolioli e tau kupu ha lautolu. Pihia e mena nei ha kua fakamaama fakamatafeiga he Talmud e tau omonuoaga kua lata ke fakamooli mo e tau omonuoaga kua maeke ke nakai fakamooli.

Nakai ni ko Iesu ne vihiatia e mahani hepe nei. Ma e fakatai, ko e tagata fakamau tala Iutaia ko Flavius Josephus ne tohi hagaao ke he fakaakoaga lotu Iutaia ne kalo mai he taute e tau omonuo. Ko e tau tagata he lotu ia ne talitonu ko e taute e tau omonuoaga ne mua atu e kelea ke he pikopiko. Logona hifo a lautolu ka taute he tagata e omonuo ma e falu ke talitonu a ia, kua eke e tagata ia mo tagata pikopiko. Ko e tohiaga apocryphal Iutaia he Wisdom of Sirach, po ke Ecclesiasticus, (23:11) ne talahau foki: “Ko e tagata ne omonuo kua pikopiko katoatoa.” Vihiatia e Iesu e taute omonuo ke he tau matakupu ne nakai aoga. Ka talahau tumau e tautolu e tala mooli, kua nakai lata a tautolu ke omonuo ke maeke e tau mena ha tautolu ne talahau ke talitonu mooli.